نحوه بیمه کردن کارگران خارجی شاغل در ایران

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد

نحوه بیمه کردن کارگران خارجی شاغل در ایران

سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. «آتیه‌نو» تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا کند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارت‌اند از: تجدید مرخصی استعلاجی با وجود عدم تأیید ازکارافتادگی استفاده از سوابق انتقالی برای بهره‌مندی از بازنشستگی میزان مرخصی زایمان برای مادری که چندقلو به دنیا آورده دریافت مستمری ازکارافتادگی همراه با مستمری بازماندگان

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

با 50 سال سن، سابقه پرداخت حق‌بیمه‌ام تا یک ماه دیگر به 30 سال تمام می‌رسد و می‌توانم بازنشسته شوم. باتوجه به اینکه دو سال آخر سابقه، بیمه‌ام مشاغل آزاد رد شده، در شش ماه آخر آن از پرداخت حق سرانه درمان انصراف داده‌ام و در این مدت از درمان تأمین‌اجتماعی استفاده نکرده‌ام. اگر در زمان برقراری مستمری بازنشستگی تصمیم بگیرم مجدداً از درمان استفاده کنم، باید حق سرانه درمان دوران انقطاع را پرداخت کنم‌؟
خیر، اگر بیمه‌شده مشاغل آزاد درخواست بازنشستگی کند، چنانچه در زمان بیمه‌پردازی امر درمان مورد قرارداد او بوده و یا نبوده باشد، موقع برقراری مستمری بازنشستگی، درصورت تمایل به استفاده از درمان تأمین‌اجتماعی، بدون دریافت حق سرانه درمان دوران انقطاع و صرفاً با کسر حق سرانه درمان به تعداد خود و افراد تحت‌تکفل قانونی از مستمری ماهیانه، می‌توانند از درمان سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند شوند. 

بیمه‌شده کارگر ساختمانی هستم و در ساخت یک آپارتمان اشتغال به کار دارم. یکی از کارگران تبعه افغانستان که مجوز قانونی کار در ایران را دارد، کاشی‌کاری ساختمان را به عهده گرفته است. چون کارگران اتباع خارجی مشمول بیمه کارگران ساختمانی نیستند، از من خواسته بپرسم از چه طریقی می‌تواند بیمه تأمین‌اجتماعی شود‌؟
اتباع خارجی که دارای مجوز اقامت معتبر و همچنین مجوز کار معتبر صادره توسط وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی هستند با لحاظ سایر شرایط بیمه صاحبان حِرف و مشاغل آزاد - از جمله داشتن حداکثر 50 سال سن - می‌توانند بیمه مشاغل آزاد شوند. ضمناً اتباع بیگانه که با داشتن مجوز کار و اقامت قبلاً در یکی از کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی شاغل و بیمه‌شده اجباری بوده و از کارگاه مربوطه ترک کار کرده‌اند، با داشتن حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق‌بیمه و با در نظر گرفتن سایر شرایط بیمه اختیاری از جمله داشتن حداکثر 50 سال سن، مجاز هستند خود را بیمه اختیاری
 کنند. 

بعد از عدم تأیید ازکارافتادگی کلی من توسط کمیسیون پزشکی تأمین‌اجتماعی به‌علت تداوم بیماری، پزشک معالج یک ماه دیگر استراحت پزشکی تجویز کرده است‌. آیا با وجود عدم تأیید ازکارافتادگی کلی، می‌توانم از مرخصی استعلاجی جدید تجویز شده استفاده کنم‌؟ 
بله، چنانچه بیمه‌شده بر اساس نظریه کمیسیون پزشکی ازکارافتادگی کلی شناخته نشود و بعد از تاریخ تشکیل کمیسیون، بیمه‌شده مبادرت به ارائه استراحت پزشکی تجویز شده کند، در صورت حفظ اشتغال و بیمه‌پردازی بیمه‌شده و ارائه مدارک و مستندات درمانی، چنانچه موضوع در شورای پزشکی تأمین‌اجتماعی مورد تأیید قرار گیرد استراحت پزشکی تجویز شده قابل پرداخت خواهد بود.

در بازار تهران مغازه فرش‌فروشی دارم و بر اساس جواز کسب صادره توسط اتحادیه مربوطه، بیمه مشاغل آزاد شده‌ام و برای خودم، همسر و دو فرزندم، جمعاً به تعداد چهار نفر حق سرانه درمان پرداخت می‌کنم؛ اما هرموقع به درمانگاه‌های سازمان تأمین‌اجتماعی مراجعه می‌کنیم برخلاف سایر بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی باید مبلغی نیز بابت فرانشیز پرداخت کنیم. مگر پرداخت حق سرانه درمان جهت استفاده از خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی نیست؟ 
درمان کلیه بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در مراکز درمانی متعلق به این سازمان بدون اخذ فرانشیز و به‌صورت رایگان صورت می‌گیرد، اما بیمه‌شدگان صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و افرادی که در قالب بیمه مشاغل آزاد با یکی از نرخ‌های 12 یا 14 و یا 18 درصد و با حق سرانه درمان بیمه‌پرداز تأمین‌اجتماعی هستند، چون نرخ حق‌بیمه آن‌ها نسبت به سایر بیمه‌شدگان کمتر است در مراجعه به مراکز درمانی تأمین‌اجتماعی باید فرانشیز پرداخت کنند. ضمناً این قبیل بیمه‌شدگان اگر حق سرانه درمان پرداخت نکنند در هنگام مراجعه به مراکز درمانی طرف قرارداد تأمین‌اجتماعی باید کلیه هزینه‌های مربوطه به صورت آزاد را پرداخت کنند و چون فاقد بیمه پایه هستند، امکان استفاده از طرح جدید دارو‌یار نیز برای آن‌ها میسر نخواهد بود. 

سال گذشته در یکی از شماره‌های نشریه اعلام شده بود، متقاضیان بیمه اختیاری که بیش از 50 سال سن دارند، باید معادل سن اضافه بر 50 سال، سابقه پرداخت حق‌بیمه داشته باشند. من که 53 سال سن دارم و دو سال است بیمه‌شده اجباری هستم اگر بخواهم از شغل خودم ترک کار کنم و بیمه اختیاری شوم - با توجه به اینکه شش سال از سوابق استخدام دولتی خود را به تأمین‌اجتماعی منتقل کرده و مابه‌التفاوت آن را به صورت اقساطی پرداخت می‌کنم و دو ماه دیگر پرداخت اقساط آن به پایان می‌رسد- آیا برای متقاضی بیمه اختیاری، سوابق انتقالی مشمول سابقه مازاد بر 50 سال سن است‌؟
بله، سوابق منتقل شده از صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری و یا صندوق روستاییان و عشایر به صندوق تأمین‌اجتماعی، در احراز شرایط سن و سابقه برای متقاضی بیمه اختیاری ملاک قرار می‌گیرد، به شرطی که مابه‌التفاوت سوابق مورد انتقال به صورت نقدی و در صورت پرداخت اقساطی، کلیه اقساط آن به حساب سازمان تأمین‌اجتماعی واریز شده باشد. لذا شما مادامی ‌که بقیه اقساط را پرداخت نکرده‌اید نمی‌توانید از این سوابق انتقالی جهت پوشش سوابق بیش از 50 سال سن استفاده کنید. 

با 42 سال سن و 20 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه درخواست بازنشستگی کرده‌ام و حکم برقراری مستمری بازنشستگی من صادر شده است. بعد از صدور حکم اطلاع پیدا کرده‌ام زنان بیمه‌شده که با 42 سال سن و 20 سال سابقه بازنشسته می‌شوند، مستمری ماهیانه آن‌ها 20روزه است. آیا با توجه به اینکه مستمری برقرار شده هنوز به مرحله پرداخت نرسیده است می‌توانم از بازنشستگی انصراف دهم‌؟
بله، طبق مقررات سازمان تأمین‌اجتماعی بیمه‌شده‌ای که پس از درخواست بازنشستگی و یا بعد از صدور حکم بازنشستگی از بازنشسته شدن منصرف شود، پذیرش انصراف و لغو حکم بازنشستگی‌اش در صورت عدم پرداخت مستمری امکان‌پذیر است. 

پزشک معالج من اعلام کرده که باید از یک ماه مانده به تاریخ زایمان، تحت‌نظر و درمان باشم؛ آیا در این مدت تحت‌نظر بودن می‌توانم از استراحت پزشکی استفاده کنم‌؟
خیر، طبق مقررات مربوطه، تحت‌نظر و تحت‌ درمان بودن بیمه‌شده، استراحت پزشکی تلقی نمی‌شود. 

سه سال است بیمه‌شده راننده اتوبوس بین‌شهری هستم و به کمک فرزندم در ناوگان اتوبوسرانی بین‌شهری فعالیت دارم. در زایمانی که اخیراً انجام شده تعداد فرزندان چهار‌قلو بوده، اما یکی از آن‌ها طبق اعلام پزشک معالج به‌علت نارسائی قلبی مُرده به دنیا آمده است، آیا خانم بیمه‌شده راننده که چند‌قلو به دنیا آورده و یکی از آن‌ها فوت کرده باشد بازهم 9 ماه مرخصی زایمان به او تعلق می‌گیرد‌؟
مرخصی زایمان صرفاً به بیمه‌شدگان اجباری و رانندگانی که در اجرای قانون بیمه اجتماعی رانندگان بیمه‌شده هستند تعلق می‌گیرد، همچنین در زایمان‌های سه قلو و بیشتر، بیمه‌شده به جای 9 ماه، از یک سال مرخصی زایمان استفاده می‌کند. اگر در زایمان‌های عادی (بدون چندزایی)، فرزند بیمه‌شده بعد از هفته بیست‌و‌دوم بارداری فوت کند، بعد از تأیید شورای پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی به جای 9 ماه، 84 روز (12 هفته) مرخصی زایمان به بیمه‌شده تعلق می‌گیرد اما در مورد شما که یکی از چهار‌قلو‌ها فوت کرده و در حال حاضر صاحب سه قلو هستید می‌توانید از یک سال مرخصی بارداری استفاده کنید‌.

بیمه‌شده کارگر ساختمانی هستم. به‌علت بیماری، پزشک معالج یک هفته استراحت پزشکی برایم تجویز کرده است. چون کارفرما در این مدت مزدی به من پرداخت نمی‌کند، آیا می‌توانم از سازمان تأمین‌اجتماعی غرامت دستمزد ایام بیماری دریافت کنم‌؟
خیر، افرادی که طبق قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی، بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستند صرفاً در حوادث ناشی از کار و درصورت عدم اشتغال به کار و با استراحت تجویز شده، مشمول دریافت استراحت پزشکی هستند و در بیماری‌های عادی مشمول دریافت غرامت دستمزد نخواهند بود.

یکی از کارگران کارگاه موزاییک‌سازی من تبعه افغانستان است و در محیط کارگاه دچار حادثه شده، آیا کارگران اتباع شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی، مثل کارگران ایرانی مشمول حوادث کار هستند؟

بله، حوادث ناشی از کار کارگران اتباع خارجی به شرطی که مجوز اقامت و مجوز اشتغال معتبر داشته باشند قابل بررسی است و در صورت تأیید توسط بازرس فنی شعبه تأمین‌اجتماعی می‌توانند از تعهدات مربوطه طبق مقررات استفاده کنند. 

از سازمان تأمین‌اجتماعی مستمری ازکارافتادگی کلی دریافت می‌کنم. شوهرم که بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی بود اخیراً فوت کرده است، آیا می‌توانم همراه با پسر 15ساله‌ام من نیز از مستمری بازماندگان شوهرم استفاده کنم‌؟
بله، زن مستمری‌بگیر بازنشسته و یا ازکارافتاده کلی در صورت فوت همسر بیمه‌شده خود طبق بند (2) ماده (48) قانون حمایت خانواده، طبق سهام مندرج در ماده (83) قانون تأمین‌اجتماعی مشمول دریافت مستمری بازماندگان به میزان 50 درصد مستمری استحقاقی است. 

قبلاً 18 سال سابقه بیمه‌پردازی اجباری داشتم. به‌علت حادثه ناشی از کار مستمری ازکارافتادگی جزئی دریافت می‌کنم و هم‌زمان با دریافت مستمری جزئی، دو سال است در کارگاه دیگری نیز اشتغال به کار دارم. یک ماه دیگر کل سابقه‌ام به 20 سال و سن من نیز به 60 سال می‌رسد‌. با توجه به اینکه جهت محاسبه مستمری بازنشستگی متوسط مزد و حقوق دو سال آخر در نظر گرفته می‌شود، آیا میزان مستمری جزئی دریافتی در احتساب میانگین دو سال آخر مؤثر است؟
بله، بیمه‌شده‌ای که در اثر حادثه ناشی از کار مشمول دریافت مستمری ازکارافتادگی جزئی قرار گرفته، اگر به‌علت اشتغال مجدد حائز شرایط بازنشستگی شود طبق مصوبات شورای‌عالی تأمین‌اجتماعی مبلغ مستمری ازکارافتادگی جزئی ناشی از کار به عنوان قسمتی از دستمزد او محسوب شده و در تعیین میزان مستمری بازنشستگی مؤثر خواهد بود. به عبارت دیگر طبق تبصره ذیل ماده (77) قانون تأمین‌اجتماعی میزان مستمری متعلقه مثل یکی از عناوین حقوق و مزایای بیمه‌شده حسب مورد به دستمزد ماه‌ها و روزهای کارکرد بیمه‌شده اضافه می‌شود‌. نظر به اینکه مستمری ازکارافتادگی جزئی مشمول کسر حق‌بیمه نیست، لذا هنگام احتساب آن به عنوان قسمتی از دستمزد بیمه‌شده رعایت حداکثر دستمزد (هفت برابر حداقل دستمزد) الزامی ‌نبوده و مبلغ مستمری جزئی می‌تواند مازاد بر حداکثر حقوق و مزایای مشمول کسر حق‌بیمه در موقع محاسبه متوسط دستمزد دو سال آخر منظور شود. چنانچه در محاسبه دو سال آخر در بعضی از ماه‌ها و یا روز‌ها بیمه‌شده فاقد کارکرد باشد مبلغ مستمری جزئی به تنهایی قابل احتساب نخواهد بود. ضمناً در این‌گونه موارد از تاریخ برقراری مستمری بازنشستگی، پرداخت مستمری ازکارافتادگی جزئی متوقف می‌شود‌.

در زیرزمین منزل مسکونی خود کارگاه خیاطی راه‌اندازی کرده‌ام و دو نفر کارگر نیز در آنجا مشغول به کار هستند. تصمیم دارم آن‌ها را بیمه کنم؛ آیا باید از محل کارگاه بازرسی به عمل آید‌؟ 
اصولاً بازرسی تأمین‌اجتماعی از منازل مسکونی (به غیر از موارد استثنا) مجاز نیست؛ اما اگر کارفرما در محلی با کاربری مسکونی تمایل به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه کارگران شاغل داشته باشد ابتدا لازم است با همراه داشتن جواز کسب یا تأییدیه اتحادیه مربوطه مبنی بر کارفرمایی و بهره‌بردار بودن کارگاه و قرارداد اجاره و یا سند سرقفلی و یا مالکیت به شعبه تأمین‌اجتماعی مربوطه مراجعه کند. پس از تکمیل فرم هویتی کارفرما و ارائه تعهدنامه به شعبه مذبور مبنی بر امکان بازرسی از محل ملک مسکونی که کارگاه درآن قراردارد، بعد از اخذ کد کارگاهی از واحد وصول حق‌بیمه شعبه، می‌تواند نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه کارگران اقدام کند. چنانچه کارفرما از ارائه تعهد‌نامه مذکور استنکاف ورزد لیست از طرف تأمین‌اجتماعی اخذ نخواهد شد. ضمناً اگر بعد از ارائه تعهد‌نامه به مفاد آن عمل نکند و از ورود بازرس تأمین‌اجتماعی به کارگاه مورد نظر جلوگیری کند سازمان تأمین‌اجتماعی از دریافت لیست ماه‌های آتی خودداری خواهد کرد. 












ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه