جایگاه کمیسیون‌های پزشکی در احقاق حق کارگران
کمیسیون‌های پزشکی، مراجعه‌کنندگانی با شرایط خاص دارند و با تشکیل جلسات تخصصی تلاش می‌کنند از منافع بیمه‌شدگان و منابع سازمان تأمین‌اجتماعی صیانت کنند. کمیسیون‌های پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی در راستای تحقق ماده (91) قانون تأمین‌اجتماعی و در جهت تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی و افراد خانواده آن‌ها تشکیل می‌شود. با گذشت زمان بر حجم وظایف کمیسیون‌های پزشکی افزوده شده است. مواردی چون تعیین فرسایش جسمی و روحی بیمه‌شدگان شاغل در مشاغل سخت و زیان‌آور، بررسی استراحت‌های پزشکی ایام بیماری، بررسی وضعیت ادامه اشتغال بیمه‌شدگانی که به‌واسطه شغل در معرض ابتلا به بیماری یا حادثه ناشی از کار هستند، بررسی اروتز و پروتز بیمه‌شدگانی که دچار حادثه ناشی از کار شده‌اند، بررسی صعب‌العلاج بودن بیماری کارکنان سازمان و همچنین استراحت‌های پزشکی بیش از 30 روز همکاران سازمانی، بررسی وضعیت مستمری‌بگیران ازکار افتاده کلی یا جزئی به‌دلیل تغییر درجه ازکار افتادگی طبق ماده (93) قانون تأمین‌اجتماعی و بررسی میزان ازکارافتادگی بیمه‌شدگان تبعی به‌منظور استفاده ازخدمات درمانی سازمان از جمله این وظایف هستند. با مجتبی شیراوند، رئیس اداره حقوقی مدیریت درمان استان همدان، درباره عملکرد کمیسیون‌های پزشکی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌آید.
در ابتدا درباره وظایف و مأموریت‌های محوله به ادارات حقوقی و نقشی که در صیانت از جامعه هدف برعهده دارند، توضیح دهید.
اداره حقوقی استان مأموریت‌های مختلف و متعددی دارد که بخشی از آن به کمیسیون‌های پزشکی برمی‌گردد. علاوه بر کمیسیون‌های پزشکی، عقد قراردادها، مناقصه، مزایده، دعاوی مطروحه در دادگستری، دعاوی مطروحه در دیوان عدالت اداری، شرکت در هیأت‌های رسیدگی و تشخیص حل اختلاف اداری کار، در دایره کاری ادارات حقوقی درمان قرار می‌گیرد. ادارات حقوقی درمان، پاسدار منافع سازمان هستند. بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی حق‌بیمه پرداخت می‌کنند و صندوق تأمین‌اجتماعی برآمده از دل همین حق‌بیمه‌ها و زحماتی است که اقشار مختلف در طول دوران کاری خود متحمل می‌شوند. ما باید تلاش کنیم تا منابع سازمان که متعلق به قشر کارگری جامعه است را حفظ کنیم. اداره حقوقی، نوک پیکان حفظ اموال و منافع سازمان و به‌عبارتی پرچمدار و پیشرو در حفظ منابع سازمان است.
کمیسیون‌های پزشکی که زیرمجموعه ادارات حقوقی هستند چطور؟ از چه ساختاری تشکیل شده‌اند و به چه مواردی رسیدگی می‌کنند؟
ماده (91) قانون تأمین‌اجتماعی به صراحت به هدف تشکیل کمیسیون پزشکی اشاره کرده است. بر اساس این ماده قانونی، برای تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمه‌شدگان و اعضای خانواده آن‌ها، کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر تشکیل می‌شود.کارگران و بیمه‌شدگانی که به هر نحوی دچار مشکل و آسیب می‌شوند، آن را در درگاه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی اعلام می‌کنند. در نهایت پرونده‌شان را به کمیسیون‌های پزشکی ارجاع می‌دهند و کار کمیسیون پزشکی از همین‌جا شروع می‌شود.کمیسیون پزشکی از دو بخش بدوی و تجدیدنظر تشکیل شده است. شش پزشک حاذق در این کمیسیون حضور دارند و درباره پرونده‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. اگر پرونده در کمیسیون پزشکی بدوی مطرح و منتهی به صدور رأی شود، اما مورد رضایت فرد بیمه‌شده نباشد، او می‌تواند مجدد درخواست تجدیدنظر خود را به شعبه ارائه کند تا دوباره در کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون تجدیدنظر طرح و بررسی شود. البته اگر کمیسیون پزشکی تشخیص بدهد که فرد فعلاً باید به درمان خود ادامه دهد، این رأی تجدیدنظر ندارد و باید دوره درمان کامل شود.
وقتی کمیسیون بدوی رأیی صادر کند، بیمه‌شده تا
چه زمانی برای درخواست تجدیدنظر فرصت دارد؟ اگر از رأی کمیسیون تجدیدنظر هم راضی نباشد، می‌تواند به طریقه دیگری برای دادخواهی اقدام کند؟
رأیی که کمیسیون بدوی صادر می‌کند تا یک ماه قابل تجدید‌نظرخواهی درکمیسیون تجدیدنظر است. کمیسیون تجدیدنظر می‌تواند پرونده را از حیث ماهیت بررسی کند. این بررسی در نهایت منتهی به صدور رأی می‌شود که ممکن است این رأی یا مؤید رأی کمیسیون بدوی و یا متفاوت با آن باشد. رأی کمیسیون تجدیدنظر، قطعی است. اما چنانچه بیمه‌شده احساس کند ممکن است در کمیسیون تجدیدنظر نیز حق‌اش نادیده گرفته شده، می‌تواند به دیوان عدالت اداری بهعنوان یک دادگاه عالی، شکایت کند تا پرونده در آنجا نیز بررسی شود. در دیوان عدالت اداری دقیقاً مانند کمیسیون‌های پزشکی دو بخش وجود دارد؛ یک دادگاه بدوی و یک دادگاه تجدیدنظر. پس از آنکه بیمه‌شده رأی را از کمیسیون بدوی پزشکی و یا رأی قطعی‌شده را از کمیسیون تجدیدنظر گرفت و هنوز نسبت به آن اعتراض داشت می‌تواند به دیوان عدالت اداری دادخواست بدهد. پرونده او در دیوان عدالت اداری، به یک شعبه بدوی ارجاع می‌شود و شعب بدوی دیوان ورود می‌کنند. اگر در آنجا هم رأی صادره مورد رضایت نبود، او 20 روز فرصت دارد تا مجدداً نسبت به رأی صادره به دادگاه تجدیدنظر شکایت کند. رأیی که آنجا صادر می‌شود دیگر قطعی است.
تشخیص ازکارافتادگی نیز برعهده کمیسیون‌های پزشکی است؛ چه شرایطی لازم است تا شما تشخیص بدهید که فردی دچار ازکارافتادگی کلی یا جزئی شده است؟
بله، درست است. کمیسیون‌های پزشکی وظیفه بررسی میزان ازکارافتادگی جزئی و یا کلی بیمه‌شده را برعهده دارند. همچنین استراحت‌های پزشکی ایام بیماری بیمه‌شدگان را که از شوراهای پزشکی ارجاع می‌شوند بررسی می‌کنند. درکمیسیون پیرامون مواردی چون نوع کار، محل کار، بازه زمانی موردنیاز برای درمان بیمه‌شدگان و میزان فرسایش روحی یا جسمی‌افراد در مشاغل سخت و زیان‌آور اظهارنظر می‌کنند.
نقش کمیسیون‌های پزشکی را در احقاق حق کارگران چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اگر قصور از سوی کارفرما باشد، سازوکار حمایتی تأمین‌اجتماعی از کارگر چگونه خواهد بود؟
کمیسیون‌های پزشکی برای این تشکیل شده که قانون رعایت شود و ظلمی به کارگر روا نشود. در ماده (90) قانون تأمین‌اجتماعی به صراحت در این زمینه توضیح داده شده که افراد شاغل در کارگاه‌ها باید از قابلیت و استعداد جسمانی مناسب با کار برخوردار باشند. به همین منظور کارفرمایان مکلف‌اند قبل از به کار گماردن کارگران، ترتیب معاینات پزشکی آن‌ها را بدهند. در صورتی که پس از استخدام مشمولان قانون، مشخص شود که نام‌بردگان در حین استخدام، قابلیت و استعداد کار محوله را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آن‌ها تعلل کرده و بیمه‌شده‌ای دچار حادثه شده و یا بیماری‌اش شدت یافته، سازمان تأمین‌اجتماعی خدمات درمانی را مطابق مقررات برای بیمه‌شده ارائه و هزینه مربوطه را طبق قانون از کارفرما وصول خواهد کرد. اگر کارفرما به هر دلیلی فرد را به معاینات قبل از استخدام نفرستد و پزشک اظهارنظری نکرده باشد و اتفاقی برای کارگر بیفتد، سازمان به موضوع ورود کرده و در دفاع از حقوق کارگر، وظایف خود را در قبال او انجام خواهد داد. اما هزینه را از کارفرمایی که در حق کارگر کوتاهی کرده مطالبه می‌کند. سازمان تأمین‌اجتماعی به این صورت از کارگران دفاع می‌کند. ما پرونده‌هایی در دیوان عدالت در این خصوص داشته‌ایم که در آن‌ها سازمان از حقوق حقه کارگران دفاع کرده است. در واقع ادارات حقوقی، نماینده افراد آسیب‌دیده هستند و مراقبت می‌کنند که ظلمی نشود چه به کارگر و چه به کارفرما.
اگر بخواهید از حیث آماری یک طبقه‌بندی داشته باشید، عمده‌ترین موضوعاتی که در پرونده‌‌های کمیسیون‌های پزشکی با آن مواجهید، کدام‌اند و چه اقداماتی در راستای افزایش سرعت رسیدگی به این پرونده‌ها انجام شده است. چه قوانینی بر موضوع ازکارافتادگی کلی یا جزئی مترتب است؟ اگر علت ازکارافتادگی کارگران یا آسیب‌های شغلی ناشی از آن، اهمال کارفرمایان باشد، چه در انتظار کارفرمایان است و چگونه با آن‌ها برخورد می‌شود؟
عمده‌ترین موضوعی که بیمه‌شدگان با آن مواجه‌اند ، ازکارافتادگی است. بر اساس توضیح ماده (70) قانون تأمین‌اجتماعی، بیمه‌شدگانی که طبق نظر پزشک معالج، غیرقابل علاج تشخیص داده می‌شوند، پس از انجام خدمات توانبخشی و اعلام نتیجه توانبخشی یا اشتغال چنانچه طبق نظر کمیسیون‌های پزشکی مذکور در ماده (91) این قانون، توانایی خود را کلاً یا بعضاً از دست داده باشند برحسب موارد ذیل با آن‌ها رفتار خواهد شد؛ اگر بیمه‌شده‌ای به پزشک مراجعه کرده و پزشک مشکل او را غیرقابل علاج تشخیص داده باشد، نظریه پزشک معالج در کمیسیون‌های پزشکی مطرح می‌شود، کمیسیون‌های پزشکی مدارک و اسناد موردنظر را که از سوی بیمه‌شده جمع‌آوری شده بررسی می‌کنند و اگر تشخیص دهند کاهش قدرت کار بیمه‌شده 66 درصد و بیشتر است، بهعنوان ازکارافتاده کلی شناخته می‌شود. اگر کاهش قدرت کار بیمه‌شده بین 33 تا 66 درصد و علت آن حادثه ناشی از کار باشد، بهعنوان ازکارافتاده جزئی شناخته می‌شود. اما اگر درجه کاهش قدرت کار بیمه‌شده بین 10 تا 33 درصد و به موجب حادثه ناشی از کار باشد، غرامت نقص عضو مقطوع به او تعلق می‌گیرد.
اداره حقوقی استان مأموریت‌های مختلف و متعددی دارد که بخشی از آن به کمیسیون‌های پزشکی برمی‌گردد. علاوه بر کمیسیون‌های پزشکی، عقد قراردادها، مناقصه، مزایده، دعاوی مطروحه در دادگستری، دعاوی مطروحه در دیوان عدالت اداری، شرکت در هیأت‌های رسیدگی و تشخیص حل اختلاف اداری کار، در دایره کاری ادارات حقوقی درمان قرار می‌گیرد. ادارات حقوقی درمان، پاسدار منافع سازمان هستند. بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی حق‌بیمه پرداخت می‌کنند و صندوق تأمین‌اجتماعی برآمده از دل همین حق‌بیمه‌ها و زحماتی است که اقشار مختلف در طول دوران کاری خود متحمل می‌شوند. ما باید تلاش کنیم تا منابع سازمان که متعلق به قشر کارگری جامعه است را حفظ کنیم. اداره حقوقی، نوک پیکان حفظ اموال و منافع سازمان و به‌عبارتی پرچمدار و پیشرو در حفظ منابع سازمان است.
کمیسیون‌های پزشکی که زیرمجموعه ادارات حقوقی هستند چطور؟ از چه ساختاری تشکیل شده‌اند و به چه مواردی رسیدگی می‌کنند؟
ماده (91) قانون تأمین‌اجتماعی به صراحت به هدف تشکیل کمیسیون پزشکی اشاره کرده است. بر اساس این ماده قانونی، برای تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمه‌شدگان و اعضای خانواده آن‌ها، کمیسیون‌های بدوی و تجدیدنظر تشکیل می‌شود.کارگران و بیمه‌شدگانی که به هر نحوی دچار مشکل و آسیب می‌شوند، آن را در درگاه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی اعلام می‌کنند. در نهایت پرونده‌شان را به کمیسیون‌های پزشکی ارجاع می‌دهند و کار کمیسیون پزشکی از همین‌جا شروع می‌شود.کمیسیون پزشکی از دو بخش بدوی و تجدیدنظر تشکیل شده است. شش پزشک حاذق در این کمیسیون حضور دارند و درباره پرونده‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. اگر پرونده در کمیسیون پزشکی بدوی مطرح و منتهی به صدور رأی شود، اما مورد رضایت فرد بیمه‌شده نباشد، او می‌تواند مجدد درخواست تجدیدنظر خود را به شعبه ارائه کند تا دوباره در کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون تجدیدنظر طرح و بررسی شود. البته اگر کمیسیون پزشکی تشخیص بدهد که فرد فعلاً باید به درمان خود ادامه دهد، این رأی تجدیدنظر ندارد و باید دوره درمان کامل شود.
وقتی کمیسیون بدوی رأیی صادر کند، بیمه‌شده تا
چه زمانی برای درخواست تجدیدنظر فرصت دارد؟ اگر از رأی کمیسیون تجدیدنظر هم راضی نباشد، می‌تواند به طریقه دیگری برای دادخواهی اقدام کند؟
رأیی که کمیسیون بدوی صادر می‌کند تا یک ماه قابل تجدید‌نظرخواهی درکمیسیون تجدیدنظر است. کمیسیون تجدیدنظر می‌تواند پرونده را از حیث ماهیت بررسی کند. این بررسی در نهایت منتهی به صدور رأی می‌شود که ممکن است این رأی یا مؤید رأی کمیسیون بدوی و یا متفاوت با آن باشد. رأی کمیسیون تجدیدنظر، قطعی است. اما چنانچه بیمه‌شده احساس کند ممکن است در کمیسیون تجدیدنظر نیز حق‌اش نادیده گرفته شده، می‌تواند به دیوان عدالت اداری بهعنوان یک دادگاه عالی، شکایت کند تا پرونده در آنجا نیز بررسی شود. در دیوان عدالت اداری دقیقاً مانند کمیسیون‌های پزشکی دو بخش وجود دارد؛ یک دادگاه بدوی و یک دادگاه تجدیدنظر. پس از آنکه بیمه‌شده رأی را از کمیسیون بدوی پزشکی و یا رأی قطعی‌شده را از کمیسیون تجدیدنظر گرفت و هنوز نسبت به آن اعتراض داشت می‌تواند به دیوان عدالت اداری دادخواست بدهد. پرونده او در دیوان عدالت اداری، به یک شعبه بدوی ارجاع می‌شود و شعب بدوی دیوان ورود می‌کنند. اگر در آنجا هم رأی صادره مورد رضایت نبود، او 20 روز فرصت دارد تا مجدداً نسبت به رأی صادره به دادگاه تجدیدنظر شکایت کند. رأیی که آنجا صادر می‌شود دیگر قطعی است.
تشخیص ازکارافتادگی نیز برعهده کمیسیون‌های پزشکی است؛ چه شرایطی لازم است تا شما تشخیص بدهید که فردی دچار ازکارافتادگی کلی یا جزئی شده است؟
بله، درست است. کمیسیون‌های پزشکی وظیفه بررسی میزان ازکارافتادگی جزئی و یا کلی بیمه‌شده را برعهده دارند. همچنین استراحت‌های پزشکی ایام بیماری بیمه‌شدگان را که از شوراهای پزشکی ارجاع می‌شوند بررسی می‌کنند. درکمیسیون پیرامون مواردی چون نوع کار، محل کار، بازه زمانی موردنیاز برای درمان بیمه‌شدگان و میزان فرسایش روحی یا جسمی‌افراد در مشاغل سخت و زیان‌آور اظهارنظر می‌کنند.
نقش کمیسیون‌های پزشکی را در احقاق حق کارگران چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اگر قصور از سوی کارفرما باشد، سازوکار حمایتی تأمین‌اجتماعی از کارگر چگونه خواهد بود؟
کمیسیون‌های پزشکی برای این تشکیل شده که قانون رعایت شود و ظلمی به کارگر روا نشود. در ماده (90) قانون تأمین‌اجتماعی به صراحت در این زمینه توضیح داده شده که افراد شاغل در کارگاه‌ها باید از قابلیت و استعداد جسمانی مناسب با کار برخوردار باشند. به همین منظور کارفرمایان مکلف‌اند قبل از به کار گماردن کارگران، ترتیب معاینات پزشکی آن‌ها را بدهند. در صورتی که پس از استخدام مشمولان قانون، مشخص شود که نام‌بردگان در حین استخدام، قابلیت و استعداد کار محوله را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آن‌ها تعلل کرده و بیمه‌شده‌ای دچار حادثه شده و یا بیماری‌اش شدت یافته، سازمان تأمین‌اجتماعی خدمات درمانی را مطابق مقررات برای بیمه‌شده ارائه و هزینه مربوطه را طبق قانون از کارفرما وصول خواهد کرد. اگر کارفرما به هر دلیلی فرد را به معاینات قبل از استخدام نفرستد و پزشک اظهارنظری نکرده باشد و اتفاقی برای کارگر بیفتد، سازمان به موضوع ورود کرده و در دفاع از حقوق کارگر، وظایف خود را در قبال او انجام خواهد داد. اما هزینه را از کارفرمایی که در حق کارگر کوتاهی کرده مطالبه می‌کند. سازمان تأمین‌اجتماعی به این صورت از کارگران دفاع می‌کند. ما پرونده‌هایی در دیوان عدالت در این خصوص داشته‌ایم که در آن‌ها سازمان از حقوق حقه کارگران دفاع کرده است. در واقع ادارات حقوقی، نماینده افراد آسیب‌دیده هستند و مراقبت می‌کنند که ظلمی نشود چه به کارگر و چه به کارفرما.
اگر بخواهید از حیث آماری یک طبقه‌بندی داشته باشید، عمده‌ترین موضوعاتی که در پرونده‌‌های کمیسیون‌های پزشکی با آن مواجهید، کدام‌اند و چه اقداماتی در راستای افزایش سرعت رسیدگی به این پرونده‌ها انجام شده است. چه قوانینی بر موضوع ازکارافتادگی کلی یا جزئی مترتب است؟ اگر علت ازکارافتادگی کارگران یا آسیب‌های شغلی ناشی از آن، اهمال کارفرمایان باشد، چه در انتظار کارفرمایان است و چگونه با آن‌ها برخورد می‌شود؟
عمده‌ترین موضوعی که بیمه‌شدگان با آن مواجه‌اند ، ازکارافتادگی است. بر اساس توضیح ماده (70) قانون تأمین‌اجتماعی، بیمه‌شدگانی که طبق نظر پزشک معالج، غیرقابل علاج تشخیص داده می‌شوند، پس از انجام خدمات توانبخشی و اعلام نتیجه توانبخشی یا اشتغال چنانچه طبق نظر کمیسیون‌های پزشکی مذکور در ماده (91) این قانون، توانایی خود را کلاً یا بعضاً از دست داده باشند برحسب موارد ذیل با آن‌ها رفتار خواهد شد؛ اگر بیمه‌شده‌ای به پزشک مراجعه کرده و پزشک مشکل او را غیرقابل علاج تشخیص داده باشد، نظریه پزشک معالج در کمیسیون‌های پزشکی مطرح می‌شود، کمیسیون‌های پزشکی مدارک و اسناد موردنظر را که از سوی بیمه‌شده جمع‌آوری شده بررسی می‌کنند و اگر تشخیص دهند کاهش قدرت کار بیمه‌شده 66 درصد و بیشتر است، بهعنوان ازکارافتاده کلی شناخته می‌شود. اگر کاهش قدرت کار بیمه‌شده بین 33 تا 66 درصد و علت آن حادثه ناشی از کار باشد، بهعنوان ازکارافتاده جزئی شناخته می‌شود. اما اگر درجه کاهش قدرت کار بیمه‌شده بین 10 تا 33 درصد و به موجب حادثه ناشی از کار باشد، غرامت نقص عضو مقطوع به او تعلق می‌گیرد.
ارسال دیدگاه
