مدیرکل درمان مستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی در گفت‌وگو با آتیه‌نو:
تأثیر کلینیک های دیابت و فشارخون بر سلامت جامعه
تحقیقات پنجاه سال اخیر نشان می‌دهد بیماری‌های مزمن مهمترین عامل بروز ناتوانی‌ها و مرگ‌های زودرس به شمار می‌رود. برخی از بیماری‌های مزمن از نوع خاموش بوده و فرد بی‌اینکه مطلع شود، درگیر عوارض بیماری می‌شود. این در حالی است که از دست دادن سلامتی، تنها یک روی سکه عوارض بیماری‌ها است و روی دیگر آن را خروج از چرخه اقتصادی و پرداخت هزینه‌های گزاف درمان تشکیل می‌دهد. سازمان تأمین‌اجتماعی در سال‌های اخیر برای حفظ سلامت بیمه‌شدگان پا را از ارائه خدمات درمانی فراتر گذاشته و به سمت پیشگیری از بیماری‌ها شتابان در حرکت است. این نهاد علاوه بر تشکیل پرونده بیماری‌های مزمن، از سال گذشته با تشکیل کلینیک‌های دیابت و فشارخون توانسته است بسیاری از افراد در معرض خطر را شناسایی و تحت مراقبت قرار دهد.
سلاله صدرایی روزنامه‌نگار
مدیرکل درمان مستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی، پیشگیری از بیماری‌ها را از اهداف راهبردی سازمان عنوان کرد که بر این اساس برنامه‌ریزی جامعی در درمان مستقیم انجام شده که تشکیل پرونده بیماران مزمن از جمله آن به شمار می‌رود و از سال گذشته نیز با تشکیل کلینیک‌های دیابت و فشارخون در مراکز ملکی، غربالگری این بیماری‌ها آغاز شد و در سه ماه نخست امسال بیش از 3 هزار و 400 بیمار پیش‌دیابت و حدود 6 هزار و 400 بیمار دارای فشارخون شناسایی شده است. انجام این غربالگری کمک می‌کند تا بیماران در مدار پایش و درمان تأمین‌اجتماعی از گزند عوارض بیماری‌ها در امان بمانند.
مهدی ناقوسی در تشریح خدمات این اداره کل، افزود: «سازمان تأمین‌اجتماعی با دارا بودن 77 بیمارستان ملکی و هیأت‌مدیره‌ای و 320 مرکز درمان سرپایی خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را در درمان مستقیم ارائه می‌کند. درمان مستقیم سازمان دارای دو معاونت شامل «معاونت خدمات درمانی» با زیرمجموعه اداره مدیریت بیمارستانی، اداره مدیریت مراکز درمانگاهی و اداره دارو و تجهیزات و «معاونت طب‌کار، پیشگیری و کمیسیون‌های پزشکی» با زیرمجموعه اداره طب‌کار، اداره بیماری‌های مزمن و سالمندی و اداره پیشگیری و غربالگری است.»
وی اظهار کرد: «در سال‌های اخیر حوزه درمان از محور درمان‌نگر به سلامت‌نگر تغییر یافته و بر این اساس با تشکیل ادارات جدید، خدمات پیشگیرانه در راس برنامه‌های حوزه درمان قرار گرفته است. تشکیل پرونده برای بیماران مزمن از جمله اقدامات سازمان در زمینه پیشگیری است که از سال‌های قبل انجام می‌شد؛ اما از سال گذشته با تشکیل کلینیک‌های دیابت و فشارخون، به عنوان بیماری‌های شایع در کشور نسبت به پیشگیری، پایش و درمان این بیماری‌ها اقدامات مناسبی انجام شده که خدمات آن در دو سطح یک و دو ارائه می‌شود.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی گفت: «بیماری‌های دیابت و فشارخون اگر در مراحل اولیه شناسایی و کنترل شود، می‌تواند از بسیاری از عوارض و مشکلات از جمله بیماری‌های چشمی، کلیه، قلبی عروقی و مغزی پیشگیری کند و ضمن حفظ سلامت افراد از رخدادهایی مانند ازکارافتادگی آنها جلوگیری کرده و در نهایت صرفه و صلاح سازمان را در هزینه‌ها فراهم آورد. به طبع، عدم شناسایی این بیماری‌ها سبب پیشرفت بیماری و به خطر افتادن سلامتی افراد شده و حتی منجر به اعمال جراحی سنگین می‌شود.»
آمار ارائه خدمات پیشگیری
ناقوسی با اشاره به آمار خدمات پیشگیرانه تأمین‌اجتماعی در حوزه بیماری‌های مزمن و کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تصریح کرد: «در سال 1400 حدود 770 هزار پرونده بیماران دیابت تشکیل شد که این میزان با رشد 19 درصدی در سه ماه اول سال 1401 به 920 هزار و 766 پرونده افزایش یافته است. این افزایش حاکی از فعالیت مناسب تأمین‌اجتماعی در حوزه پیشگیری است. بستر این خدمت‌رسانی در تمامی مراکز سرپایی و بیمارستانی سازمان گسترده شده و مراحل کار اینگونه است که بیماران در سطح یک شناسایی شده و سلامت آنها با تشکیل پرونده پایش می‌شود. هر یک از بیماران در صورت نیاز به اقدامات تخصصی به سطح دو؛ یعنی مراکز بیمارستانی ارجاع داده می‌شوند.»
وی ادامه داد: «همچنین در زمینه بیماری فشارخون در سال 1400 یک میلیون و 240 هزار پرونده تشکیل شد که این تعداد در سال 1401 با رشد هشت درصدی به یک میلیون و 340 هزار و 626 پرونده رسیده که نشان می‌دهد در زمینه بیماری فشارخون کارهای خوبی انجام شده است.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی افزود: «در زمینه پرونده بیماران قلبی، در سال 1400 تعداد پرونده‌های تشکیل شده این بیماران 360 هزار مورد بود که این میزان با رشد 9 درصدی در سه ماه اول 1401 به 391 هزار و 565 پرونده رسیده است. یکی دیگر از بیماری‌های مزمن، پرونده بیماران اعصاب و روان است که در سال 1400 تعداد 166 هزار پرونده وجود داشت که این میزان با رشد 14 درصدی در سه ماه اول 1401 به 189 هزار و 396 پرونده افزایش یافته که می‌توان با درمان به‌موقع از عوارض جدی این بیماری نیز جلوگیری کرد.»
ناقوسی اظهار کرد: «بیماری مزمن دیگری که برای آن پرونده تشکیل می‌شود، «هایپوتیروئید» (کم‌کاری تیروئید) است که در سال 1400 تعداد 140 هزار پرونده تشکیل شده بود که این میزان با رشد 27 درصدی در سه ماه اول سال 1401 به 177 هزار و 725 پرونده رسیده است. این بیماری شیوع زیادی در جامعه دارد؛ به‌ویژه در بین زنان شایع است، اما متأسفانه بسیاری از بیماران از وجود این بیماری مطلع نیستند.»
وی گفت: «بیماری مزمن بعدی که تشکیل پرونده داده می‌شود، بیماری آسم و انسداد مزمن ریه (COPD) است که تعداد 43 هزار پرونده در سال 1400 در زمینه این بیماری پرونده تشکیل شده بود که این تعداد در سه ماه اول سال 1401 به 58 هزار و 189 پرونده افزایش یافته و رشد 35 درصدی داشته است.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی با اشاره به آمار ویزیت بیماران در کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تصریح کرد: «در سال 1400 تعداد 42 هزار و 719 ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده که این میزان با رشد 155 درصد در سه ماه اول سال 1401 به 108 هزار و 737 ویزیت افزایش یافته است.»
ناقوسی در خصوص آمار بیماران ارزیابی شده توسط پرستار، ادامه داد: «در سال 1400 تعداد 20 هزار و 769 پرونده ارزیابی توسط پرستار تشکیل شده بود که این میزان در سال 1401 به 62 هزار و 744 مورد رسیده که نشان می‌دهد در این زمینه نیز با رشد مواجه بوده‌ایم. روند کار به گونه‌ای است که پس از ویزیت پزشکان و ارائه توصیه‌های درمانی و دارویی، بیماران نیازمند کسب اطلاع از نحوه مراقبت در خصوص بیماری زمینه‌ای خود می‌شوند و این وظیفه برعهده پرستاران قرار دارد تا راهنمایی لازم را به آنها ارائه دهند.»
وی درباره ارائه خدمات مشاوره تغذیه نیز افزود: «در سال 1400 تعداد 6 هزار و 114 مشاوره تغذیه به بیماران ارائه شد که این میزان با رشد 53 درصد به 9 هزار و 32 مشاوره در سه ماه اول سال 1401 رسیده است. با توجه به اینکه تغذیه بیماران مبتلا به دیابت و فشارخون، در حفظ سلامت اهمیت زیادی دارد، ارائه این خدمت در افزایش آگاهی بیماران در داشتن تغذیه مناسب از اقدامات ارزشمند به شمار می‌رود.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی با بیان اینکه در سه ماهه اول سال 1401 تعداد 48 هزار و 247 بیمار دیابت و فشارخون غربالگری شده‌اند، اظهار کرد: «در این مدت تعداد 68 هزار و 329 مورد فشارخون، اندازه‌گیری شد که از بین این بیماران 6 هزار و 378 بیمار دارای فشارخون شناسایی شده‌اند که رقم بسیار زیادی است. این خدمات در حالی ارائه شد که بیماران با شکایت فشارخون مراجعه نکرده بودند. در طرح غربالگری تأمین‌اجتماعی بیماری پرفشاری خون آنها کشف شده که می‌توانند در مسیر پایش بیماری از عوارض ثانویه و ثالثیه بیماری در امان بمانند.»
ناقوسی گفت: «در این غربالگری همچنین تعداد 3 هزار و 427 بیمار دارای پیش‌دیابت در سه ماهه نخست سال 1401 شناسایی شده‌اند که این نیز آمار بالایی است؛ به‌ویژه با توجه به عوارض دیابت که به عنوان یک بیماری خاموش در جامعه شناخته می‌شود، شناسایی این بیماران می‌تواند در کسب سلامتی بیماران و بیمه‌شدگان کمک زیادی کند.»
وی با اشاره به فعالیت 138 درمانگاه سرپایی تأمین‌اجتماعی، تصریح کرد: «کلینیک‌های دیابت و سرپایی در بسیاری از مراکز سرپایی به عنوان سطح یک خدمات راه‌اندازی شده و بیماران مزمن پس از ویزیت و ارائه خدمات پرستاری و مشاوره‌های تغذیه‌‌ای در صورت نیاز به خدمات تخصصی، از طریق سیستم ارجاع داخلی تأمین‌اجتماعی به سطح دو ارجاع داده می‌شوند. به هر حال بیماران در آن دسته از مراکزی که فاقد کلینیک‌های دیابت و فشارخون هستند نیز از طریق خدمات ویزیت در زمینه دیابت و فشارخون، پایش و در صورت ابتلا به این بیماری‌ها به مراکز دارای کلینیک، ارجاع داده می‌شوند و به این ترتیب از طریق سیستم ارجاع همه بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی از خدمات پیشگیری و درمان‌های تخصصی بهره‌مند می‌شوند.»
اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی در خصوص اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها، با تأکید بر اینکه با کنترل بیماری‌های دیابت و فشارخون می‌توانیم سلامتی را به جامعه بیمه‌شدگان تقدیم کنیم، ادامه داد: «چنانچه بیماری‌های پرعارضه به موقع شناسایی نشود، می‌تواند عوارض سنگینی را برای بیمار و بیمه‌شده به دنبال داشته باشد و مشکلاتی مانند عوارض چشمی، کلیوی، قلبی عروقی، مغزی و بسیاری عوارض دیگر ایجاد کند. اما با شناسایی به موقع بیماری‌ها، قبل از ورود به فازهای خطرناک، بیمار می‌تواند به زندگی طبیعی و سالم خود ادامه دهد و با مسائلی مانند ازکارافتادگی که می‌تواند برای خود و خانواده عواقب نامطلوبی را برجای بگذارد، مواجه نشود. در نهایت باید گفت اقدامات پیشگیرانه سبب کاهش هزینه‌های درمان نیز می‌شود.»
همیاری در کرونا
ناقوسی با بیان اینکه با شیوع کرونا در دو سال گذشته بسیاری از بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی خدمات ارزنده‌ای را به مردم ارائه دادند، افزود: «در مدت همه‌گیری 300 هزار بیمار مبتلا به کرونایی تنها از خدمات بخش بستری برخوردار شدند و در بسیاری از مراکز ملکی 100 درصد تخت‌های بستری در اختیار بیماران کرونا قرار داشت و به‌واقع توانستیم با 78 بیمارستان تأمین‌اجتماعی ملکی و هیأت‌مدیره‌ای خدمات خوبی را به همه مردم و بیمه‌شدگان ارائه دهیم. اکنون با عبور از پیک‌های سخت کرونا، بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی آرام‌آرام به شرایط قبلی خود بازمی‌گردند و انجام عمل‌های جراحی الکتیو که پیش از این براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت برای حفظ ایمنی بیماران متوقف شده بود، از سر گرفته شده و اتاق‌های عمل فعال شده است.»
خدمات مراکز ملکی
وی نیروی انسانی حوزه درمان را از سرمایه‌های تأمین‌اجتماعی برشمرد و گفت: «در حال حاضر 50 هزار نفر اعم از پزشکان، پرستاران و نیروهای پشتیبانی در درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی مشغول به خدمت‌رسانی هستند که معتقدیم بزرگترین سرمایه ما را تشکیل می‌دهند. حدود 11 هزار تخت بستری در درمان مستقیم وجود دارد که در رشته‌های تخصصی داخلی، جراحی، ارتوپدی، مغز و اعصاب، قلب و عروق، زنان و زایمان، کودکان و بسیاری رشته‌های دیگر خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را تأمین می‌کند. همچنین بسیاری از مراکز درمانی سازمان از تجهیزات مناسب و پیشرفته‌ای برخوردار است.»
تمهیدات کمبود نیروی درمانی
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی در خصوص کمبود نیروی انسانی در حوزه درمان و تمهیدات مناسب تأمین‌اجتماعی برای رفع این کمبودها، اظهار کرد: «در برخی از مراکز ملکی به‌ویژه در شهرستان‌های محروم، ردیف‌های تخصصی خالی وجود دارد که برای رفع آن تفاهمنامه‌ای با وزارت بهداشت منعقد شده تا پزشکان متخصص ضریب «کا» که برای وزارت بهداشت مشغول به فعالیت هستند، بتوانند به صورت ساعتی با سازمان همکاری داشته باشند. علاوه بر آن، دانشگاه‌های استان‌ها نیز همکاری خوبی را با تأمین‌اجتماعی دارند و نیروهای تخصصی خود را در اختیار ما قرار می‌دهند. در حال حاضر کمبود نیروها شامل آن دسته از مواردی است که دانشگاه‌ها نیز با آن مواجه‌اند و در نتیجه مسأله‌ای کشوری به شمار می‌رود.»
تأمین دارو
ناقوسی با اشاره به تمهیدات تأمین‌اجتماعی برای رفع کمبودهای دارویی که در ماه‌های اخیر ایجاد شده بود، ادامه داد: «خوشبختانه تاکنون توانسته‌ایم مطابق معمول، داروهای مورد نیاز خود را خریداری کنیم؛ اعتبارات دارو و خرید اقلام دارویی برعهده سازمان قرار دارد و ان‌شاءالله پرداخت مابه‌التفاوت قیمت داروهایی که افزایش بها داشته‌اند، از سوی دولت به سازمان‌های بیمه‌گر تداوم داشته و تأمین‌اجتماعی همکاری خوبی را برای اجرای طرح دارویار انجام داده است. به هر حال یکسری از کمبودهای دارویی وجود دارد که مسأله‌ای کشوری است که برای رفع آن، داروها بر اساس سهمیه‌بندی دانشگاه‌ها در مراکز درمانی توزیع می‌شود. چنانچه سهمیه‌ها پاسخگوی نیاز مراکز نباشد، برای جلوگیری از ایجاد چالش دارویی، راهکارهای دیگری از جمله پرداخت‌های به‌موقع مطالبات شرکت‌های دارویی برای همکاری مناسب و در نهایت جایگزینی دارو انجام می‌شود.»
برنامه‌های آینده
وی با اشاره به آمار مقایسه‌ای تشکیل پرونده‌های مزمن در سال‌های 1400 و 1401 که از رشد بالایی برخوردار است، تصریح کرد: «اگر با همین شیب خدمات خود را در مراکز سرپایی و بستری ارائه دهیم، می‌توانیم امیدوار باشیم آینده سالمی برای بیمه‌شدگان رقم بخورد. با توجه به فراهم بودن زمینه‌های مناسب خدمت‌رسانی مانند برخورداری از سامانه (HIS) بیمارستانی و نسخه الکترونیک، سعی ما بر این است که در تمامی مراکز بیماران شناسایی و با تشکیل پرونده براساس گایدلاین‌های تعیین شده در مسیر پایش و درمان قرار گیرند تا ان‌شاءالله هیچ بیماری به‌جز رنج بیماری درد دیگری نداشته باشد.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی افزود: «درمان مستقیم با شعار خدمات «ایمن و با‌کیفیت»، پیش می‌رود. به این معنا که بیمار با مراجعه به یک مرکز بتواند از خدمات با کیفیت بهره‌مند شود و دوم اینکه روند درمانی او با ایمنی طی شود. برخورداری از خدمات در درمان مستقیم برای بیمه‌شدگان کاملاً رایگان است و بیمه‌شده ریالی را بابت هزینه‌های درمانی، دارویی، انجام آزمایش، تصاویر تشخیصی، اعمال جراحی بزرگ، متوسط و کوچک پرداخت نمی‌کند و این مسأله آرامش خاطر بیمه‌شدگان را در دسترسی به درمان فراهم می‌کند.»
مهدی ناقوسی در تشریح خدمات این اداره کل، افزود: «سازمان تأمین‌اجتماعی با دارا بودن 77 بیمارستان ملکی و هیأت‌مدیره‌ای و 320 مرکز درمان سرپایی خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را در درمان مستقیم ارائه می‌کند. درمان مستقیم سازمان دارای دو معاونت شامل «معاونت خدمات درمانی» با زیرمجموعه اداره مدیریت بیمارستانی، اداره مدیریت مراکز درمانگاهی و اداره دارو و تجهیزات و «معاونت طب‌کار، پیشگیری و کمیسیون‌های پزشکی» با زیرمجموعه اداره طب‌کار، اداره بیماری‌های مزمن و سالمندی و اداره پیشگیری و غربالگری است.»
وی اظهار کرد: «در سال‌های اخیر حوزه درمان از محور درمان‌نگر به سلامت‌نگر تغییر یافته و بر این اساس با تشکیل ادارات جدید، خدمات پیشگیرانه در راس برنامه‌های حوزه درمان قرار گرفته است. تشکیل پرونده برای بیماران مزمن از جمله اقدامات سازمان در زمینه پیشگیری است که از سال‌های قبل انجام می‌شد؛ اما از سال گذشته با تشکیل کلینیک‌های دیابت و فشارخون، به عنوان بیماری‌های شایع در کشور نسبت به پیشگیری، پایش و درمان این بیماری‌ها اقدامات مناسبی انجام شده که خدمات آن در دو سطح یک و دو ارائه می‌شود.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی گفت: «بیماری‌های دیابت و فشارخون اگر در مراحل اولیه شناسایی و کنترل شود، می‌تواند از بسیاری از عوارض و مشکلات از جمله بیماری‌های چشمی، کلیه، قلبی عروقی و مغزی پیشگیری کند و ضمن حفظ سلامت افراد از رخدادهایی مانند ازکارافتادگی آنها جلوگیری کرده و در نهایت صرفه و صلاح سازمان را در هزینه‌ها فراهم آورد. به طبع، عدم شناسایی این بیماری‌ها سبب پیشرفت بیماری و به خطر افتادن سلامتی افراد شده و حتی منجر به اعمال جراحی سنگین می‌شود.»
آمار ارائه خدمات پیشگیری
ناقوسی با اشاره به آمار خدمات پیشگیرانه تأمین‌اجتماعی در حوزه بیماری‌های مزمن و کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تصریح کرد: «در سال 1400 حدود 770 هزار پرونده بیماران دیابت تشکیل شد که این میزان با رشد 19 درصدی در سه ماه اول سال 1401 به 920 هزار و 766 پرونده افزایش یافته است. این افزایش حاکی از فعالیت مناسب تأمین‌اجتماعی در حوزه پیشگیری است. بستر این خدمت‌رسانی در تمامی مراکز سرپایی و بیمارستانی سازمان گسترده شده و مراحل کار اینگونه است که بیماران در سطح یک شناسایی شده و سلامت آنها با تشکیل پرونده پایش می‌شود. هر یک از بیماران در صورت نیاز به اقدامات تخصصی به سطح دو؛ یعنی مراکز بیمارستانی ارجاع داده می‌شوند.»
وی ادامه داد: «همچنین در زمینه بیماری فشارخون در سال 1400 یک میلیون و 240 هزار پرونده تشکیل شد که این تعداد در سال 1401 با رشد هشت درصدی به یک میلیون و 340 هزار و 626 پرونده رسیده که نشان می‌دهد در زمینه بیماری فشارخون کارهای خوبی انجام شده است.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی افزود: «در زمینه پرونده بیماران قلبی، در سال 1400 تعداد پرونده‌های تشکیل شده این بیماران 360 هزار مورد بود که این میزان با رشد 9 درصدی در سه ماه اول 1401 به 391 هزار و 565 پرونده رسیده است. یکی دیگر از بیماری‌های مزمن، پرونده بیماران اعصاب و روان است که در سال 1400 تعداد 166 هزار پرونده وجود داشت که این میزان با رشد 14 درصدی در سه ماه اول 1401 به 189 هزار و 396 پرونده افزایش یافته که می‌توان با درمان به‌موقع از عوارض جدی این بیماری نیز جلوگیری کرد.»
ناقوسی اظهار کرد: «بیماری مزمن دیگری که برای آن پرونده تشکیل می‌شود، «هایپوتیروئید» (کم‌کاری تیروئید) است که در سال 1400 تعداد 140 هزار پرونده تشکیل شده بود که این میزان با رشد 27 درصدی در سه ماه اول سال 1401 به 177 هزار و 725 پرونده رسیده است. این بیماری شیوع زیادی در جامعه دارد؛ به‌ویژه در بین زنان شایع است، اما متأسفانه بسیاری از بیماران از وجود این بیماری مطلع نیستند.»
وی گفت: «بیماری مزمن بعدی که تشکیل پرونده داده می‌شود، بیماری آسم و انسداد مزمن ریه (COPD) است که تعداد 43 هزار پرونده در سال 1400 در زمینه این بیماری پرونده تشکیل شده بود که این تعداد در سه ماه اول سال 1401 به 58 هزار و 189 پرونده افزایش یافته و رشد 35 درصدی داشته است.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی با اشاره به آمار ویزیت بیماران در کلینیک‌های دیابت و فشارخون، تصریح کرد: «در سال 1400 تعداد 42 هزار و 719 ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده که این میزان با رشد 155 درصد در سه ماه اول سال 1401 به 108 هزار و 737 ویزیت افزایش یافته است.»
ناقوسی در خصوص آمار بیماران ارزیابی شده توسط پرستار، ادامه داد: «در سال 1400 تعداد 20 هزار و 769 پرونده ارزیابی توسط پرستار تشکیل شده بود که این میزان در سال 1401 به 62 هزار و 744 مورد رسیده که نشان می‌دهد در این زمینه نیز با رشد مواجه بوده‌ایم. روند کار به گونه‌ای است که پس از ویزیت پزشکان و ارائه توصیه‌های درمانی و دارویی، بیماران نیازمند کسب اطلاع از نحوه مراقبت در خصوص بیماری زمینه‌ای خود می‌شوند و این وظیفه برعهده پرستاران قرار دارد تا راهنمایی لازم را به آنها ارائه دهند.»
وی درباره ارائه خدمات مشاوره تغذیه نیز افزود: «در سال 1400 تعداد 6 هزار و 114 مشاوره تغذیه به بیماران ارائه شد که این میزان با رشد 53 درصد به 9 هزار و 32 مشاوره در سه ماه اول سال 1401 رسیده است. با توجه به اینکه تغذیه بیماران مبتلا به دیابت و فشارخون، در حفظ سلامت اهمیت زیادی دارد، ارائه این خدمت در افزایش آگاهی بیماران در داشتن تغذیه مناسب از اقدامات ارزشمند به شمار می‌رود.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی با بیان اینکه در سه ماهه اول سال 1401 تعداد 48 هزار و 247 بیمار دیابت و فشارخون غربالگری شده‌اند، اظهار کرد: «در این مدت تعداد 68 هزار و 329 مورد فشارخون، اندازه‌گیری شد که از بین این بیماران 6 هزار و 378 بیمار دارای فشارخون شناسایی شده‌اند که رقم بسیار زیادی است. این خدمات در حالی ارائه شد که بیماران با شکایت فشارخون مراجعه نکرده بودند. در طرح غربالگری تأمین‌اجتماعی بیماری پرفشاری خون آنها کشف شده که می‌توانند در مسیر پایش بیماری از عوارض ثانویه و ثالثیه بیماری در امان بمانند.»
ناقوسی گفت: «در این غربالگری همچنین تعداد 3 هزار و 427 بیمار دارای پیش‌دیابت در سه ماهه نخست سال 1401 شناسایی شده‌اند که این نیز آمار بالایی است؛ به‌ویژه با توجه به عوارض دیابت که به عنوان یک بیماری خاموش در جامعه شناخته می‌شود، شناسایی این بیماران می‌تواند در کسب سلامتی بیماران و بیمه‌شدگان کمک زیادی کند.»
وی با اشاره به فعالیت 138 درمانگاه سرپایی تأمین‌اجتماعی، تصریح کرد: «کلینیک‌های دیابت و سرپایی در بسیاری از مراکز سرپایی به عنوان سطح یک خدمات راه‌اندازی شده و بیماران مزمن پس از ویزیت و ارائه خدمات پرستاری و مشاوره‌های تغذیه‌‌ای در صورت نیاز به خدمات تخصصی، از طریق سیستم ارجاع داخلی تأمین‌اجتماعی به سطح دو ارجاع داده می‌شوند. به هر حال بیماران در آن دسته از مراکزی که فاقد کلینیک‌های دیابت و فشارخون هستند نیز از طریق خدمات ویزیت در زمینه دیابت و فشارخون، پایش و در صورت ابتلا به این بیماری‌ها به مراکز دارای کلینیک، ارجاع داده می‌شوند و به این ترتیب از طریق سیستم ارجاع همه بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی از خدمات پیشگیری و درمان‌های تخصصی بهره‌مند می‌شوند.»
اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی در خصوص اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها، با تأکید بر اینکه با کنترل بیماری‌های دیابت و فشارخون می‌توانیم سلامتی را به جامعه بیمه‌شدگان تقدیم کنیم، ادامه داد: «چنانچه بیماری‌های پرعارضه به موقع شناسایی نشود، می‌تواند عوارض سنگینی را برای بیمار و بیمه‌شده به دنبال داشته باشد و مشکلاتی مانند عوارض چشمی، کلیوی، قلبی عروقی، مغزی و بسیاری عوارض دیگر ایجاد کند. اما با شناسایی به موقع بیماری‌ها، قبل از ورود به فازهای خطرناک، بیمار می‌تواند به زندگی طبیعی و سالم خود ادامه دهد و با مسائلی مانند ازکارافتادگی که می‌تواند برای خود و خانواده عواقب نامطلوبی را برجای بگذارد، مواجه نشود. در نهایت باید گفت اقدامات پیشگیرانه سبب کاهش هزینه‌های درمان نیز می‌شود.»
همیاری در کرونا
ناقوسی با بیان اینکه با شیوع کرونا در دو سال گذشته بسیاری از بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی خدمات ارزنده‌ای را به مردم ارائه دادند، افزود: «در مدت همه‌گیری 300 هزار بیمار مبتلا به کرونایی تنها از خدمات بخش بستری برخوردار شدند و در بسیاری از مراکز ملکی 100 درصد تخت‌های بستری در اختیار بیماران کرونا قرار داشت و به‌واقع توانستیم با 78 بیمارستان تأمین‌اجتماعی ملکی و هیأت‌مدیره‌ای خدمات خوبی را به همه مردم و بیمه‌شدگان ارائه دهیم. اکنون با عبور از پیک‌های سخت کرونا، بیمارستان‌های تأمین‌اجتماعی آرام‌آرام به شرایط قبلی خود بازمی‌گردند و انجام عمل‌های جراحی الکتیو که پیش از این براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت برای حفظ ایمنی بیماران متوقف شده بود، از سر گرفته شده و اتاق‌های عمل فعال شده است.»
خدمات مراکز ملکی
وی نیروی انسانی حوزه درمان را از سرمایه‌های تأمین‌اجتماعی برشمرد و گفت: «در حال حاضر 50 هزار نفر اعم از پزشکان، پرستاران و نیروهای پشتیبانی در درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی مشغول به خدمت‌رسانی هستند که معتقدیم بزرگترین سرمایه ما را تشکیل می‌دهند. حدود 11 هزار تخت بستری در درمان مستقیم وجود دارد که در رشته‌های تخصصی داخلی، جراحی، ارتوپدی، مغز و اعصاب، قلب و عروق، زنان و زایمان، کودکان و بسیاری رشته‌های دیگر خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را تأمین می‌کند. همچنین بسیاری از مراکز درمانی سازمان از تجهیزات مناسب و پیشرفته‌ای برخوردار است.»
تمهیدات کمبود نیروی درمانی
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی در خصوص کمبود نیروی انسانی در حوزه درمان و تمهیدات مناسب تأمین‌اجتماعی برای رفع این کمبودها، اظهار کرد: «در برخی از مراکز ملکی به‌ویژه در شهرستان‌های محروم، ردیف‌های تخصصی خالی وجود دارد که برای رفع آن تفاهمنامه‌ای با وزارت بهداشت منعقد شده تا پزشکان متخصص ضریب «کا» که برای وزارت بهداشت مشغول به فعالیت هستند، بتوانند به صورت ساعتی با سازمان همکاری داشته باشند. علاوه بر آن، دانشگاه‌های استان‌ها نیز همکاری خوبی را با تأمین‌اجتماعی دارند و نیروهای تخصصی خود را در اختیار ما قرار می‌دهند. در حال حاضر کمبود نیروها شامل آن دسته از مواردی است که دانشگاه‌ها نیز با آن مواجه‌اند و در نتیجه مسأله‌ای کشوری به شمار می‌رود.»
تأمین دارو
ناقوسی با اشاره به تمهیدات تأمین‌اجتماعی برای رفع کمبودهای دارویی که در ماه‌های اخیر ایجاد شده بود، ادامه داد: «خوشبختانه تاکنون توانسته‌ایم مطابق معمول، داروهای مورد نیاز خود را خریداری کنیم؛ اعتبارات دارو و خرید اقلام دارویی برعهده سازمان قرار دارد و ان‌شاءالله پرداخت مابه‌التفاوت قیمت داروهایی که افزایش بها داشته‌اند، از سوی دولت به سازمان‌های بیمه‌گر تداوم داشته و تأمین‌اجتماعی همکاری خوبی را برای اجرای طرح دارویار انجام داده است. به هر حال یکسری از کمبودهای دارویی وجود دارد که مسأله‌ای کشوری است که برای رفع آن، داروها بر اساس سهمیه‌بندی دانشگاه‌ها در مراکز درمانی توزیع می‌شود. چنانچه سهمیه‌ها پاسخگوی نیاز مراکز نباشد، برای جلوگیری از ایجاد چالش دارویی، راهکارهای دیگری از جمله پرداخت‌های به‌موقع مطالبات شرکت‌های دارویی برای همکاری مناسب و در نهایت جایگزینی دارو انجام می‌شود.»
برنامه‌های آینده
وی با اشاره به آمار مقایسه‌ای تشکیل پرونده‌های مزمن در سال‌های 1400 و 1401 که از رشد بالایی برخوردار است، تصریح کرد: «اگر با همین شیب خدمات خود را در مراکز سرپایی و بستری ارائه دهیم، می‌توانیم امیدوار باشیم آینده سالمی برای بیمه‌شدگان رقم بخورد. با توجه به فراهم بودن زمینه‌های مناسب خدمت‌رسانی مانند برخورداری از سامانه (HIS) بیمارستانی و نسخه الکترونیک، سعی ما بر این است که در تمامی مراکز بیماران شناسایی و با تشکیل پرونده براساس گایدلاین‌های تعیین شده در مسیر پایش و درمان قرار گیرند تا ان‌شاءالله هیچ بیماری به‌جز رنج بیماری درد دیگری نداشته باشد.»
مدیرکل درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی افزود: «درمان مستقیم با شعار خدمات «ایمن و با‌کیفیت»، پیش می‌رود. به این معنا که بیمار با مراجعه به یک مرکز بتواند از خدمات با کیفیت بهره‌مند شود و دوم اینکه روند درمانی او با ایمنی طی شود. برخورداری از خدمات در درمان مستقیم برای بیمه‌شدگان کاملاً رایگان است و بیمه‌شده ریالی را بابت هزینه‌های درمانی، دارویی، انجام آزمایش، تصاویر تشخیصی، اعمال جراحی بزرگ، متوسط و کوچک پرداخت نمی‌کند و این مسأله آرامش خاطر بیمه‌شدگان را در دسترسی به درمان فراهم می‌کند.»
ارسال دیدگاه
