فرزنـــدآوری؛ مـــــوانع و نگــرش‌ها

پیمایش یکی از روش‌های پژوهش در علوم انسانی و رفتاری است‌ که به طور معمول از اجراي پرسشنامه بر روي نمونه‌اي از پاسخگويان منتخب از ميان جمعيتي تشکیل می‌شود. این روش یکی از بهترين روش‌های موجود براي جمع‌آوری داده‌های اصلی برای توصیف جمعیت‌های بسیار بزرگ است‌ که نمی‌توان به طور مستقیم آنها را مشاهده کرد بلکه با نمونه‌گیری احتمالی دقیق می‌توان گروهي از پاسخگويان را فراهم آورد كه ويژگي‌هاي آنها منعكس‌كننده ويژگي‌هاي جمعيت بزرگتر باشد. مشخصه پیمایش، مجموعه ساختارمند یا منظمی از داده‌ها است. به این معنا که اطلاعاتی درباره متغیرها یا خصوصیات یکسان، دست‌کم دو مورد (و معمولاً بیش از این) جمع‌آوری می‌شود و به یک ماتریس داده‌ها می‌رسد. از آنجا که پرسشنامه، رایج‌ترین تکنیک مورد استفاده در پیمایش است، هدف پژوهش پیمایشی نیز توصیف وضعیت شاخص‌ها و هم تبیین آنهاست. پیمایش ملی خانواده که در سال 1397 توسط جهاد دانشگاهی واحد البرز به اجرا درآمد، تلاش کرد تا ابعاد مختلف خانواده (شامل ابعاد رفتاری و نگرشی) را برای اولین‌بار در سطح کشور در قالب یک طرح جامع مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. جامعه آماری این طرح، مجموع افراد بالای 15 سال خانوارهای معمولی ساکن در مناطق شهری کل کشور است. نمونه‌گیری این طرح به گونه‌ای طراحی شده که ارائه اطلاعات و تحلیل‌ها در سه سطح شهرهای مرکز استان (31 شهر)، مجموعه سایر شهرهای کشور (به جز 31 شهر استان) و مجموع کل شهرهای کشور امکان‌پذیر باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری دو مرحله‌ای تعداد 2 هزار و 766 فرد نمونه در شهرهای مرکز استان و 2 هزار و 238 فرد نمونه در مجموعه سایر شهرهای کشور (به جز 31 شهر مرکز استان) به عنوان نمونه تعیین شده است. در این پیمایش ملی، مباحثی مانند نگرش مردم به ازدواج، سن مناسب ازدواج از دیدگاه مردم، اختلاف سنی مناسب زوجین هنگام ازدواج از نظر مردم، معیارهای انتخاب همسر، شیوه‌های آشنایی زوجین، دلایل افزایش سن ازدواج، اهمیت برگزاری مراسم‌های ازدواج بررسی شده است. در ابعاد دیگر این پیمایش، نگرش‌های جنسیتی، ساختار قدرت در خانواده، روابط خانوادگی، رضایت از ابعاد مختلف زندگی، اعتماد در خانواده‌ها، شیوه‌های تربیت فرزندان، موارد اختلاف و شیوه‌های حل اختلاف زوجین، مسائل جنسی، خشونت فیزیکی، اقتصادی، روانی و کلامی، نگرش به طلاق، عوامل طلاق، احتمال طلاق و... بررسی شده است. تمایل به فرزندآوری یکی دیگر از بخش‌های این پیمایش بود که یافته‌های آن ارائه می‌شود.