در دنیای امروز، توسعه روابط تجاری و اقتصادی میان کشورها یکی از عوامل کلیدی در پیشبرد اهداف توسعه‌ای و تقویت جایگاه بین‌المللی کشورها شناخته می‌شود. در این راستا، همکاری‌های ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به‌عنوان یک بلوک مهم اقتصادی، می‌تواند زمینه‌ساز رشد اقتصادی، افزایش مبادلات تجاری و تقویت پیوندهای منطقه‌ای باشد. حضور فعال ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی و امضای توافقنامه‌های تجاری، نشان‌دهنده رویکرد راهبردی کشور در ایجاد تعاملات پایدار و بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی مشترک است.
سومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی تجارت با اوراسیا، به‌عنوان یک رویداد مهم در این حوزه، فرصتی برای معرفی توانمندی‌های اقتصادی، صنعتی و تجاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه فراهم آورد. این نمایشگاه با حضور بیش از ۱۰۰ شرکت ایرانی و هیئت‌های تجاری از کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس برگزار شد و فرصتی استثنایی برای توسعه روابط تجاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا محسوب می‌شود. با توجه به تصویب عضویت ایران در پارلمان‌های کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، انتظار می‌رود مبادلات تجاری با کشورهای عضو این اتحادیه تسهیل شود و فرصت‌های چشمگیری برای توسعه تجارت و تبادلات بین‌المللی کشورمان فراهم آید.

خط بطلانی بر یک‌جانبه‌گرایی در دنیا  
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری کشورمان، در مراسم افتتاحیه سومین نمایشگاه تجارت با اوراسیا گفت: «ایران بستر مناسبی برای بروز توانمندی‌های کشورهای اوراسیا در تبادلات تجاری و رونق اقتصادی به‌شمار می‌آید.» 
او افزود: «ما می‌توانیم با همکاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در حوزه‌های مختلف اقتصادی، علاوه بر افزایش رونق اقتصادی، به پایداری و استحکام روابط فیمابین کمک کنیم.» 
پزشکیان بر اراده دولت چهاردهم برای فراهم کردن زمینه و بستر لازم جهت تسهیل ارتباطات و تجارت تأکید کرد و ادامه داد: «موقعیت جغرافیایی ایران بهترین مسیر برای کریدور و مسیرهای ارتباطی اوراسیا با خلیج فارس و دریاهای آزاد است. جمهوری اسلامی ایران در حال تکمیل این مسیرهای مواصلاتی است تا این ظرفیت برای کشورهای اوراسیا بیش از پیش در دسترس قرار گیرد.»
او همچنین توضیح داد: «در زمینه گمرکات نیز، تلاش داریم مقررات را برای تبادل کالا با کشورهای اوراسیا تسهیل کنیم و البته کشورهای اوراسیا نیز باید اقدامات مشابهی انجام دهند.»
پزشکیان با بیان اینکه در جهان امروز یک‌جانبه‌گرایی قابل قبول نیست، اظهار کرد: «هیچ کشوری در دنیای امروز نباید و نمی‌تواند نظرات خود را به صورت یک‌جانبه به دیگران تحمیل کند. اوراسیا خط بطلانی بر یک‌جانبه‌گرایی در جهان و حرکتی به سوی چندجانبه‌گرایی است.» 
او بر ضرورت گسترش ارتباطات پولی و مالی بین کشورهای اوراسیا تأکید، و تجارت کشورهای اوراسیا با یکدیگر را تجارتی با نتیجه «برد–برد» ارزیابی کرد. پزشکیان با اشاره به برگزاری سومین نمایشگاه بین‌المللی تجارت با اوراسیا در تهران گفت: «این نمایشگاه‌ها می‌تواند دستاوردهای خوبی در زمینه تبادلات علمی، تکنولوژیکی، صنعتی و تجاری داشته باشد و منجر به رونق بیشتر اقتصاد کشورهای اوراسیا شود. رونق اقتصادی نیز امنیت و آرامش را به همراه خواهد داشت.» 
او به صلح‌طلبی ایران در عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «ما به دنبال صلح و آرامش هستیم و ارتباطات اقتصادی می‌تواند امنیت، صلح و آرامش را به ارمغان بیاورد. ما مصمم هستیم مقررات و قوانین خود و نیز مسیرهای تجاری را برای تجارت با کشورهای اوراسیا تسهیل کنیم و از گسترش روابط با کشورهای اوراسیا استقبال می‌کنیم.»

تجارت رو به گسترش
محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت، نیز در آیین افتتاحیه این نمایشگاه گفت: «تجارت ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا اکنون به سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده و می‌توان چشم‌انداز تجاری آن را تا ۱۰ میلیارد دلار در نظر گرفت.» 
او افزود: «سفرهای مختلف رئیس‌جمهور به کشورهای همسایه موجب اقدامات تجاری و عملیاتی در اتحادیه اوراسیا شده و ثمرات اقتصادی فراوانی را در عرصه تجارت آزاد برای کشورمان به ارمغان آورده است.» 
وزیر صنعت، معدن و تجارت، با تأکید بر لزوم ایجاد پیمان‌های بین‌المللی، بیان کرد: «فعالان اقتصادی و تجار همواره از گسترش پیمان‌های بین‌المللی استقبال می‌کنند و یکی از مهم‌ترین درخواست‌های آنان تسهیل در تجارت بین‌الملل است که اکنون این مهم در اوراسیا محقق شده است.»
اتابک با اشاره به جایگاه اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا اضافه کرد: «اکنون اتحادیه اوراسیا، با ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت و پنج تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی، به قطب بزرگ اقتصادی در این منطقه تبدیل شده و حجم تجارت در این اتحادیه ۷۱ درصد افزایش یافته است. وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: «حضور بانک‌ها، مؤسسه‌ها و زیرساخت‌ها در نمایشگاه تجارت با اوراسیا نشان می‌دهد که شبکه ارتباطی و مبادلات تجاری شکل گرفته است.» 
او با اشاره به اجرایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اوراسیا پس از تأیید شورای نگهبان، گفت: «بر اساس این موافقت‌نامه، ۸۷ درصد تعرفه کالاها صفر خواهد شد که این موضوع منجر به رقابت تجار ایرانی و خارجی در بازار بزرگ اوراسیا می‌شود.» 
وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین یادآور شد: «با توسعه روابط، گسترش صادرات و واردات در کشورها محقق می‌شود و پیمان‌های اوراسیا، همکاری‌های علمی و فناوری را افزایش می‌دهد.»

رشد 2.5 برابری تجارت با اوراسیا
محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این رویداد گفت: «یکی از اولویت‌های تجارت خارجی، توسعه تجارت آزاد و عمق‌بخشی به تجارت میان کشورهای هدف است.» 
او افزود: «در طول چهار سال گذشته که تجارت ایران با کشورهای عضو اوراسیا بر اساس موافقتنامه تجارت ترجیحی آغاز شد، نقطه عطف تاریخی شکل گرفت و این موافقتنامه برای کشور ما و پنج کشور عضو، سرشار از فرصت‌های جدید برای توسعه تجارت بین‌الملل بود. نتیجه این تلاش‌ها رشد ۲.۵ برابری تجارت ایران با اوراسیا بوده است، هرچند تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.» 
دهقان دهنوی با بیان اینکه این نمایشگاه با هدف تقویت روابط اقتصادی میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا طراحی شده، بیان کرد: «این نمایشگاه نسبت به دوره قبلی خود بیشتر مورد توجه شرکت‌ها و هیئت‌های تجاری خارجی قرار گرفته است. حدود ۲۰۰ هیئت خارجی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نمایشگاه تجارت با اوراسیا در تهران حضور یافتند. فضای مفید به وسعت حدود ۱۲ هزار مترمربع برای این نمایشگاه اختصاص داده شد که حدود ۱۸۰ شرکت داخلی و ۱۶۰ شرکت خارجی در آن شرکت کردند. موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اوراسیا در مجلس تصویب شده و در انتظار تأیید شورای نگهبان است که این امر نشان‌دهنده اهمیت توسعه تجارت است.» 
دهقان دهنوی افزود: «باید هم‌پای میزان روابط اقتصادی کشورمان با منطقه اوراسیا رشد کنیم تا بتوانیم هر سال بیش از سال گذشته توانمندی‌های کشورمان را به کشورهای این منطقه معرفی کرده و در صحنه بین‌الملل جایگاه خود را ارتقا دهیم.»   رئیس سازمان توسعه تجارت ایران تشکیل دبیرخانه تجارت با اوراسیا را مهم دانست و گفت: «امیدواریم با همراهی رئیس‌جمهور محترم و تشکیل دبیرخانه، به فرصت‌های درخشان در تجارت آزاد دست یابیم. هم‌اکنون پنج مرکز تجاری ایران در کشورهای همسایه ایجاد شده که مشغول خدمات‌رسانی به تجار هستند. این نمایشگاه نیز فرصتی برای بهره‌مندی و بررسی توانمندی‌های کشورهای عضو اوراسیاست.»

چشم‌انداز ۱۲.۵ میلیارد دلاری 
آندره اسلپنف، وزیر بازرگانی اتحادیه اقتصادی اوراسیا، نیز در آیین افتتاحیه سومین نمایشگاه بین‌المللی تجارت با اوراسیا گفت: «سال گذشته که به تهران آمدم، به توسعه این همکاری‌ها امیدوار بودم و اکنون شاهد افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در نمایشگاه و توسعه روابط ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستیم. در پنج سال گذشته و پس از امضای توافقنامه تجارت ترجیحی، تجارت ایران و اوراسیا ۲۴ درصد رشد داشته است، اما چشم‌انداز ما برای تجارت دو طرف ۱۲.۵ میلیارد دلار است.» 
وزیر بازرگانی اتحادیه اقتصادی اوراسیا توضیح داد: «طی سال‌های اخیر، کیفیت تجارت دو طرف افزایش یافته است. من به عنوان عضو مسئول این اتحادیه تلاش می‌کنم تا مسیر کار در گمرکات تسهیل شود، زیرا چشم‌انداز تجاری ما بسیار امیدوارکننده است. با کاهش فرایندهای گمرکی، قادریم سطح تعاملات طرفین را ارتقا بخشیم. حمل‌ونقل نیز از موضوعات مهم در تجارت ایران و اوراسیا به‌شمار می‌رود و ما در این زمینه با ایران به سمت هم‌گرایی حرکت می‌کنیم که این مسئله بیشتر در زمینه کریدور شمال به جنوب نمود دارد. ما در تلاش هستیم تا حجم حمل‌ونقل از این مسیر را افزایش و زمان تجارت را کاهش دهیم.» 
وزیر بازرگانی اتحادیه اقتصادی اوراسیا بر لزوم دیجیتال‌شدن فرایند تجارت تأکید کرد و گفت: «این موضوع در تحقق تجارت الکترونیک کمک‌کننده است. هم‌اکنون ۲۵.۵ درصد این تجارت از طریق اینترنت انجام می‌گیرد.» او پیشنهاد کرد که این فضا برای کالاهای ایرانی نیز فراهم شود.
اسلپنف، در خصوص گسترش همکاری‌های بانکی، اضافه کرد: «ما می‌توانیم فناوری‌ها را به اشتراک بگذاریم و در بخش‌های دیگر تجارت خود را فعالانه پیش ببریم. همچنین افتتاح شعب بانک‌های اوراسیا در ایران به تجارت دو طرف کمک می‌کند.»
وزیر بازرگانی اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: «علاوه بر کاهش تعرفه‌های گمرکی، باید دیگر هزینه‌های تجارت را نیز کاهش دهیم. پیشنهاد می‌شود کمیته مشترکی ایجاد کنیم که در توافقنامه نیز راه‌اندازی آن پیش‌بینی شده است. ما امیدواریم که مشکلات تجاری حل شود و مصمم به همکاری با جمهوری اسلامی ایران هستیم.»