فعالیت‌ها، برنامه‌ریزی، هدف‌گذاری و راهبری کلان سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین نهاد بیمه اجتماعی کشور با پوشش بالغ بر 47 میلیون نفر حوزه‌های تخصصی بیمه، درمان، بازنشستگی و سرمایه‌گذاری را در راستای ارائه خدمات به جامعه تحت‌پوشش شامل می‌شود. در این بین اقدامات و مناسبات مربوط به حوزه فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات تأمین‌اجتماعی ضمن تأثیرگذاری بر بخش‌های اشاره شده، نقشی اساسی در برقراری و توسعه خدمات غیرحضوری به بیمه‌شدگان و ذی‌نفعان، محاسبات مربوط به داده‌های تعیین‌کننده در حوزه فعالیت‌های سازمانی و خروجی آماری حوزه‌های مختلف ایفا می‌کند.
طبیعتاً حجم بالا و تنوع گروه‌های تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی و مناسبات وسیع حاکم بر ارتباطات این نهاد بیمه‌گر با شرکای اجتماعی نظیر بیمه‌شدگان، کارفرمایان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران، اطلاعات، آمار و داده‌های کمی‌و کیفی فراوانی در اختیار این سازمان قرار می‌دهد. به‌همین خاطر این نهاد بیمه‌ای باید به واسطه دریافت اطلاعات، برای ارائه خدمات گسترده و رو‌به‌رشد به جمعیت تحت‌پوشش پردازش بهینه داده‌های ذی‌نفعان و بهره‌برداری از این مجموعه آماری را، علاوه بر ایجاد بسترهای آماری در دستور کار داشته باشد.
به‌تازگی مرکز آمار ایران از عملکرد سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان دستگاه اجرایی برتر در حوزه آمار و محاسبات و تلاش‌ و مشارکت در اجرای برنامه‌های معطوف به توسعه نظام آماری کشور تقدیر کرد. چگونگی انتخاب تأمین‌اجتماعی، اقدامات مربوط در حوزه آمار و محاسبات و برنامه‌ها و چشم‌انداز این سازمان در این حوزه را در گفت‌وگوی آتیه‌نو با دامون خدابنده، رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین‌اجتماعی می‌خوانید.
 
با توجه به انتخاب سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان نهاد برتر حوزه آمار و محاسبات از طرف مرکز آمار ایران، معیارها و ظرفیت‌های این سازمان را در راستای این انتخاب تشریح کنید؟
پیش از پاسخ به پرسش مطرح شده، می‌توان گفت که آمار و برنامه‌ریزی به‌عنوان ابزارهای لازم در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور شناخته می‌شوند. از این‌رو جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات و پردازش آن‌ها در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری دولت‌مردان و سیاست‌گذران برای ساختن آینده جامعه بسیار مؤثر است.
امروزه لازمه حکمرانی خوب، وجود نظام آماری مطلوب، شفاف و پاسخگوست. بنابراین برخورداری از آمارهای متقن در همه مسائل، اعم از سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، تعیین اهداف و خط‌مشی‌ها، تا آنجا مهم است که بسیاری از کارشناسان، داده‌ها و اطلاعات آماری را زیربنای همه برنامه‌ریزی‌های اساسی و تعیین‌کننده به‌شمار می‌آورند. همچنین میزان توسعه‌یافتگی کشورها ارتباط تنگاتنگ با حجم و کیفیت آمار و اطلاعات تولید شده دارد. در واقع آمار و برنامه‌ریزی، پدیده‌های همزاد و همراه یکدیگر محسوب می‌شوند و هیچ برنامه‌ای بدون آمار و اطلاعات صحیح  و کاربردی به موفقیت منجر نمی‌شود.
اما در پاسخ به پرسش شما باید به این نکته اشاره کرد که انتخاب سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان نهاد برتر در حوزه آمار توسط مرکز آمار ایران، شامل مجموعه‌ای از موارد مهم، شاخص و تعیین‌کننده است.
تهیه و ارائه شاخص‌های عملکردی و ارزیابی‌های سازمان در سطوح مختلف تصمیم‌گیری به مرکز آمار ایران، تهیه و ارائه داده‌ها و اطلاعات درخواستی مرکز آمار ایران در قالب قوانین و مقررات کشوری جهت تهیه سالنامه‌ها و گزارش‌های تحلیلی آن‌ها و مشارکت در ارائه اطلاعات مورد نیاز مرکز آمار ایران جهت سرشماری عمومی‌ نفوس و مسکن کشور بر اساس داده‌های ثبتی مبنا از معیارهای انتخاب تأمین‌اجتماعی به‌عنوان نهاد برتر حوزه آمار و محاسبات به‌شمار می‌روند.
همچنین تشکیل کارگروه کیفیت داده‌ها و اطلاعات آماری سازمان و اهتمام به کیفیت‌سنجی اقلام و شاخص‌های آماری و ارائه گزارش‌های منظم و دوره‌ای از روند اجرای آن به مرکز آمار ایران، تهیه شناسنامه‌های تعاریف و مفاهیم اقلام و شاخص‌های آماری در حوزه‌های مختلف کسب‌و‌کاری سازمان در قالب کارگروه‌های تخصصی با مشارکت و تعامل با مرکز آمار ایران، رعایت و اجرای بند 3 ماده 5 قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و اهتمام در مکانیزه کردن فرآیندهای جمع‌آوری و استخراج اطلاعات و ساخت داشبوردهای مدیریتی و نظارتی نیز از این موارد محسوب می‌شوند.
سازمان تأمین‌اجتماعی چه رویکردی در حوزه آمار، داده‌ها، اطلاعات و محاسبات را در دستور کار دارد؟
ما بر اساس شرح وظایف و الزامات و قوانین کشوری در حوزه آمار و به‌منظور کمک در اجرای نظام آماری نوین کشور، در راستای تولید، استخراج و انتشار داده‌ها، اطلاعات و آمارهای مورد نیاز درون و برون‌سازمانی، رویکرد خود را بر استقرار نظام آمارهای ثبتی بر مبنای ادبیات نظری آن قرار داده‌ایم. نتیجه چنین رویکردی حرکت به سمت ثبت رکوردهای با کیفیت بالا، تهیه و ساخت داشبوردهای آماری در بخش‌ها و سطوح مختلف سازمان از جمله سطوح نظارتی، مدیریتی، برقراری ارتباط منطقی بین پایگاه‌های مختلف آماری سازمان و انجام محاسبات و تحلیل‌های آماری منطبق بر داده‌های با کیفیت، دقیق، صحیح و به‌هنگام بر اساس نیازهای سیاستی سازمان است.
اساساً نظام آماری و به‌روزرسانی داده‌ها و اطلاعات مرتبط با فعالیت حوزه تأمین‌اجتماعی، چه تأثیری در راهبری کلان سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان یک نهاد بیمه‌ اجتماعی دارد؟
در یک نگاه منطقی و منطبق بر واقعیت‌های نظری و عملی، مهم‌ترین بخش تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های سازمان‌ها و صندوق‌های بیمه‌ای، بر مبنای گزارش‌ها و تحلیل‌های آماری و محاسبات اکچوئریال است. این‌گونه گزارش‌ها، اطلاعاتی را در ارتباط با وضعیت جمعیتی - مالی حال و آینده صندوق یا سازمان در اختیار تصمیم‌گیران قرار می‌دهند. همچنین مبنای انواع سیاست‌گذاری‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و در صورت نیاز، اصلاح یا تغییر قوانین و مقررات سازمان خواهند بود.
بنابراین اصلاح نظام آماری سازمان و به‌روز کردن داده‌های آماری با صحت، دقت و کیفیت مناسب می‌تواند علاوه بر ارائه چشم‌انداز آتی سازمان با روندهای کنونی، راهبردهایی برای انجام اصلاحات در نظام سازمان تأمین‌اجتماعی جهت ارائه خدمات بهتر، پایداری مالی و جمعیتی این نهاد بیمه‌گر در آینده و مواردی از این دست را ارائه کند.
در دوره جدید مدیریتی سازمان تأمین‌اجتماعی چه برنامه‌های کلان و چه چشم‌اندازی در حوزه آمار و محاسبات تدوین و دنبال می‌شود؟
همان‌طور که پیش‌تر مورد اشاره قرار گرفت، دستیابی به داده‌ها و اطلاعات قابل اعتماد، دقیق، صحیح و به‌روز و از طرفی داده‌های کامل و باکیفیت، بر روند سیاست‌گذاری‌های سازمان تأثیر بسیار زیادی دارد و یکی از مهم‌ترین اهداف نظام آماری محسوب می‌شود. در این راستا و با توجه به تولید حجم بسیار زیادی از داده‌ها و اطلاعات در بخش‌های مختلف سازمان مانند بیمه و درمان و سایر حوزه‌های کارکردی، مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات پیشنهاد استقرار انباره داده سازمان را طرح کرده است. این موضوع مهم‌ترین برنامه کلان این مرکز به‌منظور توسعه بیشتر و بهتر نظام آماری سازمان تأمین‌اجتماعی و نوین‌سازی آن به‌شمار می‌رود. امید است با همراهی مدیران و همکاری کارشناسان سازمان این مهم اجرایی شود. ایجاد انباره داده می‌تواند اقدام مهمی در راستای تقویت نظام آماری سازمان تأمین‌اجتماعی باشد. استخراج داشبوردهای آماری مورد نیاز بخش‌های مختلف سازمان و انجام محاسبات و تحلیل‌های آماری متکی بر داده‌ها و اطلاعات استخراج شده از انباره داده سازمان، به تصمیم‌گیری‌های مختلف سازمان تأمین‌اجتماعی کمک شایانی می‌کند.