
زمان طلایی تأمین
سیامک افاضلی استراتژیست صنعت دارویی
سیستم و نظام تأمین دارو در ایران از گذشته دارای نظام و ساختاری خاص بود که متناسب با شرایط روز شکل گرفته، اما طی سالیان گذشته اتفاقاتی مانند تحریمها، شرایط کلان اقتصادی و اجتماعی کشور را تغییر داد. در گذشته تولید و توزیع دارو به سمتی رفته بود که پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. در این میان مثلاً در دهه 70 با برخی کمبودها مواجه بودیم که برای تأمین آنها هلال احمر و به دنبال آن داروخانه 13 آبان نیز وارد عمل شدند و این نیازها تأمین شد. دهه 80 را هم شاید بتوان بهترین دوران تأمین دارو در ایران دانست که به واسطه دسترسی به منابع مالی، تأمین نیازهای دارویی به راحتی صورت میگرفت. البته در آن دوره هم برای تأمین برخی تک داروهای خاص شرکتهای خصوصی به واردات میپرداختند و به اصطلاح داروهای تکنسخهای نیز اینگونه تأمین میشد. طی 6 تا 7 سال گذشته عمق تحریمها بیشتر شده و از سویی در مقاطع زمانی مختلف شاهد سوءمدیریتهایی بودهایم. از سوی دیگر مشکلاتی مانند محدودیتهای ارزی، نقلوانتقال پول به منظور واردات و حذف بسیاری از مدیران با سابقه از این صنعت تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو را با مشکلات متعددی مواجه کرد که نتیجه آن کمبود دارویی در مقاطع زمانی مختلف بود. بدین ترتیب ما در دورههای مختلف شاهد کمبود و ایجاد بازار سیاه در زمینه داروهایی بودیم که حتی از 40 سال پیش آنها را تولید میکردیم و به وفور در بازارها عرضه میشدند و هیچکس فکر نمیکرد همین داروهای ساده زمانی دچار کمبود شوند.
متأسفانه در این سالها عدم همخوانی سیاستها با شرایط تولید و بازار، نبود تجربه کافی مدیریت، نبود سیستم قوی تأمین سریع ارز و مسائلی از این دست چالشهای بسیاری برای این صنعت ایجاد کرده است. البته در این میان شاید سهم عاملی مانند تأمین ارز تنها 30 تا 35 درصد مشکلات است. به هر حال زمانی که کشوری تحریم میشود باید پذیرفت در شرایط خاص قرار دارد و حالت نوعی بحران دارد. چنین شرایطی نیازمند تصمیمات و مدیریت متفاوت و خاص است و نمیشود همان مسیر قبلی را ادامه داد یا تنها به مسائلی مانند درآمدزایی و حفظ سمت فکر کرد. اکنون بحران ایجاد شده برای بسیاری مدیران قابل درک نیست. سیستم دارویی نیز بهگونهای است که اثرگذاری تصمیمات دو سال بعد مشخص میشود. شرایطی که طی 9 سال گذشته ایجاد شده تخریبی گسترده برجا گذاشته؛ زمانی صنعت دارویی ما پیشرفته بود و پویایی بسیار داشت اما اکنون شرکتهایی را از دست دادهایم که باورکردنی نیست. ما مزیتهای نسبی خود را از دست دادهایم آن هم در شرایطی که مزیت نسبی از نفت هم مهمتر است و به راحتی به دست نخواهد آمد. چیزی که ما در این سالها از دست دادیم به این راحتی جبران نخواهد شد. متأسفانه در 9 سال گذشته روند اشتباهی پایهگذاری شد و عدهای به این باور رسیدند که هر فردی توان مدیریت دارد. بدینترتیب سیاسیکاری با صنعت گره خورد و در سطح کلان برخی ارگانها به دخالت پرداختند و مسیر تخریب آغاز شد. سپس شرایط به سمتی رفت که اکنون در مقاطع زمانی مختلف شاهدیم بیماران حتی در تأمین داروهای ابتدایی که در گذشته به وفور در دسترس قرار داشت هم با مشکل مواجه شدهاند. همانطور که اشاره شد جبران آنچه در این سالها رخ داده به این سادگیها نخواهد بود.
متأسفانه در این سالها عدم همخوانی سیاستها با شرایط تولید و بازار، نبود تجربه کافی مدیریت، نبود سیستم قوی تأمین سریع ارز و مسائلی از این دست چالشهای بسیاری برای این صنعت ایجاد کرده است. البته در این میان شاید سهم عاملی مانند تأمین ارز تنها 30 تا 35 درصد مشکلات است. به هر حال زمانی که کشوری تحریم میشود باید پذیرفت در شرایط خاص قرار دارد و حالت نوعی بحران دارد. چنین شرایطی نیازمند تصمیمات و مدیریت متفاوت و خاص است و نمیشود همان مسیر قبلی را ادامه داد یا تنها به مسائلی مانند درآمدزایی و حفظ سمت فکر کرد. اکنون بحران ایجاد شده برای بسیاری مدیران قابل درک نیست. سیستم دارویی نیز بهگونهای است که اثرگذاری تصمیمات دو سال بعد مشخص میشود. شرایطی که طی 9 سال گذشته ایجاد شده تخریبی گسترده برجا گذاشته؛ زمانی صنعت دارویی ما پیشرفته بود و پویایی بسیار داشت اما اکنون شرکتهایی را از دست دادهایم که باورکردنی نیست. ما مزیتهای نسبی خود را از دست دادهایم آن هم در شرایطی که مزیت نسبی از نفت هم مهمتر است و به راحتی به دست نخواهد آمد. چیزی که ما در این سالها از دست دادیم به این راحتی جبران نخواهد شد. متأسفانه در 9 سال گذشته روند اشتباهی پایهگذاری شد و عدهای به این باور رسیدند که هر فردی توان مدیریت دارد. بدینترتیب سیاسیکاری با صنعت گره خورد و در سطح کلان برخی ارگانها به دخالت پرداختند و مسیر تخریب آغاز شد. سپس شرایط به سمتی رفت که اکنون در مقاطع زمانی مختلف شاهدیم بیماران حتی در تأمین داروهای ابتدایی که در گذشته به وفور در دسترس قرار داشت هم با مشکل مواجه شدهاند. همانطور که اشاره شد جبران آنچه در این سالها رخ داده به این سادگیها نخواهد بود.
ارسال دیدگاه