
شرکتهای عام پروژه و بازار سرمایه
محمد صفری کارشناس بازار سرمایه
شرکتهای عام پروژه بورسی در ایران همچون سایر شرکتهای بورسی جزء شرکتهای سهامی عام محسوب میشوند. تنها تفاوت یک شرکت سهامی عام بورسی با شرکت عام پروژه در این است که عموماً شرکتهای بورسی در شمار شرکتهای بالغی هستند که در پایان سال مالی درآمد مشخصی دارند و بر اساس مصوبه مجمع سود سهام را میان سهامداران خود توزیع میکنند، در حالی که یک شرکت پروژه همانطور که از نام آن نیز پیداست پروژهای است که هنوز به اتمام نرسیده، لذا تا پایان پروژه نمیتوان انتظار سودآوری از آن داشت. در واقع، سهامداران یک شرکت پروژه مالک سهام شرکتی میشوند که در طول زمان یا طول دوره پروژه ارزش آن شرکت بر اساس پیشرفت پروژه اضافه میشود تا در پایان انجام پروژه به بهرهبرداری و نهایتاً سودآوری برسد. بنابراین مهمترین وظیفه مدیران شرکت پروژهها تکمیل و افزایش درصد پیشرفت پروژه بر اساس زمانبندی است. این درحالی است که به طور کلی تأمین مالی پروژهها در بازار سرمایه ایران از دو طریق صندوق پروژه و شرکت عام پروژه انجامپذیر است. از سوی دیگر، شرکت عام پروژه از سازوکار متفاوتی برخوردار است و اساس کار تأمین مالی در آن شامل دو روش پذیرهنویسی و افزایش سرمایه است. در روش پذیرهنویسی، ابتدا یک شرکت تأسیس و در فرایند تأسیس، ارزش کارشناسی پروژه به عنوان آورده غیرنقد مؤسسان لحاظ شده و در ادامه برای تأمین منابع مالی مورد نیاز جهت تکمیل پروژه از پذیرهنویسی استفاده میشود. اگر چندین پروژه به طور همزمان وجود دارد که همگی آنها نیاز به تأمین مالی دارند، میتوان از ظرفیت تأسیس یک هلدینگ سهامی عام استفاده کرد. نوع دیگر شرکت پروژه، تأمین مالی یک پروژه از طریق افزایش سرمایه از سوی سهام با سلب حق تقدم است. در این روش، یک پروژه نیمهتمام وجود دارد که برای تکمیل آن نیاز به تأمین مالی است؛ لذا مالکان پروژه موجود ابتدا نسبت به ثبت پروژه خود در قالب شرکت سهامی عام اقدام و سپس با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مورد نیاز برای تکمیل پروژه را از محل افزایش سرمایه از صرف سهام با سلب حق تقدم تأمین میکنند. همچنین از مزایای شرکت پروژهها میتوان به موارد متعددی از جمله سرمایهگذاری مستقیم تمام آحاد مردم در پروژه، امکان جذب سپرده خرد و هدایت آنها به پروژههای مختلف، توسعه و تنوع بخشی به ابزارهای نوین کنترل کمیوکیفی پروژهها، تنوعبخشی به ذینفعان پروژهها، اعتباربخشی به پروژهها، تسهیل در تأمین مالی آنها، و نهایتاً سرعتبخشی در تکمیل پروژه و بهرهبرداری از آنها اشاره کرد. از طرفی، در خصوص تأثیر ابلاغیه اخیر سازمان بورس مبنی بر خرید سهام شرکتهای پروژهای توسط صندوقهای سهامی و مختلط، میتوان گفت هرچه تعداد و تنوع سرمایهگذارانی که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز به خرید اوراق بهادار هستند بیشتر شود، حجم و ارزش معاملات آن ورقه بهادار نیز بیشتر میشود.
ارسال دیدگاه