شرایط دریافت مقرری بازماندگان همراه با مقرری بیکاری

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد

شرایط دریافت مقرری بازماندگان همراه با مقرری بیکاری

سازمان تأمین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. «آتیه‌نو» تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا کند. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارت‌اند از: شمول سوابق منتقله در مستمری تأمین‌اجتماعی شرایط و مبنای کسر حق‌بیمه در کارگاه حلواپزی شمول کارفرما بر دریافت مقرری بیمه بیکاری پرداخت غرامت دستمزد در زمان استراحت پزشکی

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

از سن 50سالگی بیمه‌پرداز کارگر ساختمانی هستم و اکنون که 60 سال سن و 10 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه‌ دارم چون توانایی انجام کارهای ساختمانی را ندارم،آیا می‌توانم با این سابقه بیمه‌پردازی بازنشسته شوم؟
بله، بیمه‌شدگان کارگر ساختمانی علاوه بر اینکه با داشتن 60 سال سن و 20 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه و یا با 35 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه و بدون در نظر گرفتن شرط سنی بازنشسته می‌شوند، می‌توانند طبق قانون (تعیین تکلیف تأمین‌اجتماعی بیمه‌شدگانی که 10 سال و کمتر حق‌بیمه پرداخت کرده‌اند) مصوب مجلس شورای اسلامی ‌نیز بازنشسته شوند. البته در دو حالت نخست، اگر مستمری استحقاقی او کمتر از حداقل دستمزد باشد میزان آن طبق ماده (111) قانون تأمین‌اجتماعی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری تعمیم داده می‌شود، اما بیمه‌شده‌ای که با 10 سال و یا کمتر سابقه پرداخت حق‌بیمه بازنشسته شود مستمری او متناسب با سنوات پرداخت حق‌بیمه بوده و ماده (111) قانون تأمین‌اجتماعی درباره او اعمال نخواهد شد.

در مغازه لوازم‌التحریر ‌فروشی من واقع در شهرستان قدس استان تهران سه نفر فروشنده و حسابدار و کارگر ساده شاغل هستند و تصمیم‌دارم آن‌ها را بیمه تأمین‌اجتماعی کنم. آیا صنف ما نیز تا پنج نفر پرسنل مشمول معافیت 20 درصد حق‌بیمه سهم کارفرماست؟
خیر، صرفاً نزدیک به 40 مورد از کارگاه‌های با فعالیت‌های صنعتی، فنی و خدماتی مشمول تخفیف20 درصد حق‌بیمه سهم کارفرما هستند و صنف لوازم‌التحریر از این تخفیف برخوردار نیست و نرخ حق‌بیمه به‌صورت کامل و30 درصد محاسبه می‌شود. البته مشاغل فروش لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار دستمزد مقطوع‌ دارند و با توجه به اینکه به نظر می‌رسد شهرستان قدس کمتر از 500 هزار نفر جمعیت داشته باشد، در سال 1402 در شهرهای کمتر از 500 هزار نفر جمعیت، دستمزد روزانه فروشنده و حسابدار با ضریب 2/1 برابر حداقل دستمزد و معادل 2 میلیون و 123 هزار و 300 ریال و دستمزد روزانه کارگر ساده با ضریب 05/1 برابر حداقل دستمزد و معادل یک میلیون و 857 هزارو 900 ریال است و طبق بخشنامه جدید صادره، از اول سال جاری نیز پنج درصد دیگر به ضرایب مذکور اضافه شده است. 

پدرم که 18 سال سابقه بیمه اختیاری و اجباری ‌دارد به تازگی فوت کرده است. او قبلاً دو سال سابقه دولتی خود را نیز به سازمان تأمین‌اجتماعی انتقال داده و بعد از تقسیط مابه‌التفاوت آن، کلیه اقساط را پرداخت کرده بود. آیا برای برقراری مستمری بازماندگان، دو سال سابقه انتقالی نیز به سابقه پرداخت حق‌بیمه تأمین‌اجتماعی افزوده می‌شود تا بازماندگان از مستمری بیشتری برخوردار شوند؟
بله، سوابق منتقله از سایر صندوق‌های بیمه‌ای و بازنشستگی به صندوق تأمین‌اجتماعی در احراز شرایط و میزان مستمری بازماندگان مؤثر است. 

تصمیم‌ دارم با تجمیع دو ساختمان ویلایی قدیمی‌ و تخریب آن‌ها یک مجتمع ساختمانی جدید احداث کنم. چون در خبر‌ها آمده بود که اخیراً میزان حق‌بیمه‌های ساختمانی افزایش یافته، در خصوص مجتمعی که قرار است احداث شود درخواست کسب اطلاعات‌ دارم. 
در اجرای قانون اصلاح ماده (5) قانون بیمه‌های اجتماعی ساختمانی مصوب 22/6/1402 مجلس شورای اسلامی‌، از تاریخ 3/8/1402(تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون مذکور) حق‌بیمه سهم کارفرمایی کارگران ساختمانی معادل 25 درصد مجموع عوارض صدور پروانه ایجاد و یا توسعه، افزایش تراکم ساختمان و احداث (مثل مجتمع ساختمانی شما که قرار است ساخته شود) و یا تخریب و تعمیرات اساسی و نوسازی بنا (علاوه بر عوارض جانبی) به عنوان سهم مالک محاسبه و وصول می‌شود.

خانم و عضو هیأت‌مدیره شرکت حقوقی غیر‌دولتی هستم. چهار سال است همراه با پرسنل شرکت، خودم را نیز بیمه کارفرمایی کرده‌ام‌. اخیراً وضع‌حمل و جهت دریافت مرخصی زایمان 9ماهه به شعبه تأمین‌اجتماعی مراجعه کرده‌ام، اما تأمین‌اجتماعی اعلام کرده من مشمول دریافت مرخصی بارداری نیستم. با توجه به اینکه حق‌بیمه من همراه با بیمه‌شدگان اجباری شرکت پرداخت می‌شود چرا نمی‌توانم از مرخصی زایمان استفاده کنم؟
اعلام نظر شعبه تأمین‌اجتماعی صحیح است؛ چون طبق بخشنامه صادره توسط سازمان تأمین‌اجتماعی بر اساس تعاریف مندرج در قانون تأمین‌اجتماعی پرداخت مرخصی زایمان برای بیمه‌شده کارفرمایی شخص حقیقی و حقوقی موضوعیت نداشته و غیر‌قابل پرداخت است. 
از طرف تأمین‌اجتماعی به من (به عنوان کارفرمای کارگاه) اعلام شده که به علت عدم مشاهده ابلاغ بدهی برآوردی در سیستم، اعتراضی از طرف کارفرما صورت نگرفته است. به همین سبب بدهی برآوردی قطعی شده و نهایتاً با صدور اجرائیه، اجرائیات شعبه مربوطه معادل طلب سازمان تأمین‌اجتماعی‌، از حساب من در یکی از بانک‌ها برداشت کرده است. اخیراً در یکی از شماره‌های نشریه در پاسخ به سؤالی، مطلبی خواندم مبنی بر اینکه کارفرما می‌تواند با شرایطی به نحوه ابلاغ احکام مطالباتی سازمان تأمین‌اجتماعی از جمله بدهی برآوردی اعتراض کند؛ آیا من نیز می‌توانم به‌رغم برداشت از حساب بانکی به نحوه ابلاغ بدهی برآوردی اعتراض کنم تا در کمیته‌های مربوطه سازمان تأمین‌اجتماعی مورد رسیدگی قرار گیرد؟
خیر، اگر عملیات اجرایی موضوع اجرائیه به اتمام رسیده باشد (مثل حساب بانکی شما که برداشت شده) طبق اعلام سازمان تأمین‌اجتماعی در این حالت اعتراض به نحوه ابلاغ احکام مطالباتی در کمیته‌های رسیدگی به شکایات امکان‌پذیر نخواهد بود.

من و شوهرم مدت پنج سال در شرکتی بیمه‌پرداز اجباری بودیم. از یک سال قبل به علت فوت شوهرم مستمری بازماندگان دریافت می‌کنم. چون اخیراً به علت تعدیل نیرو از شرکت اخراج شده‌ام، آیا همراه با دریافت مستمری بازماندگان، می‌توانم از مقرری بیمه بیکاری نیز استفاده کنم؟
بله، پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه‌شده زن، همراه با پرداخت مستمری بازماندگان (به عنوان همسر بیمه‌شده متوفی) با لحاظ سایر شرایط بلامانع است. 

اخیراً در شهرستان یزد با پنج نفر کارگر استادکار، اجاق‌دار، حلواپز و عصاری، شیره‌گیر و فروشنده کارگاه حلواسازی راه‌اندازی کرده‌ایم. خواستم اطلاع داشته باشم نرخ حق‌بیمه و دستمزد مبنای کسر حق‌بیمه کارگران کارگاه ما به چه میزانی است؟
صنف حلوا‌سازی و عصاری جزو صنوفی است که کارگران آن دستمزد مقطوع‌ دارند. در شهرهای بیش از 500 هزار نفر جمعیت مثل شهرستان یزد، در سال 1402 دستمزد مقطوع روزانه استادکار با ضریب 4/1 برابر حداقل دستمزد و معادل 2 میلیون و 477 هزار و 200 ریال و دستمزد فروشنده و اجاق‌دار و حلواپز و شیره‌گیر هرکدام با ضریب 3/1 برابر حداقل دستمزد و معادل 2 میلیون و 300 هزار و 300 ریال است که از اول سال جاری نیز پنج درصد دیگر به ضرایب مذکور اضافه شده است. همچنین لازم است در لیست‌های ارسالی به سازمان تأمین‌اجتماعی که به‌صورت اینترنتی نیز قابل ارسال است، علاوه بر دستمزد روزانه، جمعاً مبلغ 20 میلیون ریال دیگر (11 میلیون ریال بابت مزایای رفاهی و انگیزه‌ای و 9 میلیون ریال بابت حق مسکن) هر یک از بیمه‌شدگان به‌صورت ماهانه در لیست‌ها درج و از کل پرداختی به بیمه‌شدگان 30 درصد حق‌بیمه کسر شود (7 درصد سهم بیمه‌شده و 20 درصد سهم کارفرما و 3 درصد بیمه بیکاری به عهده کارفرما).

مدیرعامل شرکت حقوقی غیر‌دولتی هستم. چون در شرکت شاغل و حقوق دریافت می‌کنم (و این موضوع مورد تأیید بازرس تأمین‌اجتماعی قرارگرفته) سه سال است بیمه کارفرمایی شده‌ام و همراه با لیست سه نفر از کارکنان شرکت اسم خودم را نیز در لیست درج و حق‌بیمه مربوطه را پرداخت می‌کنم. یک هفته است شرکت به علت بعضی مشکلات تعطیل و فاقد فعالیت شده است. کارکنان شرکت هم برای دریافت مقرری بیکاری به اداره کار مراجعه کرده‌اند؛ آیا من نیز می‌توانم بیمه بیکاری دریافت کنم؟ 
خیر، طبق تبصره ماده (51) قانون نظام صنفی مصوب مجلس شورای اسلامی‌، همچنین به استناد دادنامه‌های شماره 85 مورخ 2/2/1394 و 1182 مورخ 15/10/1394، ماهیت بیمه مدیران اشخاص حقوقی غیر‌دولتی مثل شما که مدیرعامل شرکت هستید، جنبه اختیاری‌ دارد و این قبیل بیمه‌شدگان کارفرمایی مشمول قانون کار نیستند، لذا طبق بند «2» تبصره ماده (1) قانون بیکاری مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیستند. 

​​​​​​​بنا به استناد ماده (70) قانون تأمین‌اجتماعی، پزشک معالجم اعلام کرده به علت بیماری مزمن باید ازکارافتاده کلی شوم، اما ازکارافتادگی من در کمیسیون پزشکی بدوی تأمین‌اجتماعی تأیید نشد. بعد از اعتراض به رأی کمیسیون بدوی، کمیسیون پزشکی تجدید‌ نظر نیز رأی کمیسیون پزشکی مبنی بر عدم ازکارافتادگی کلی را تأیید کرده است. اخیراً پزشک معالجم به علت شدت گرفتن بیماری مجدداً یک ماه استراحت پزشکی برای من تجویز کرده است. سؤالم این است؛ چون کمیسیون بدوی و تجدید نظر ازکارافتادگی کلی را تأیید نکرده، آیا می‌توانم از غرامت دستمزد یک ماه استراحت پزشکی استفاده کنم؟
طبق دستورالعمل مربوطه اگر کمیسیون‌های پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی ازکارافتادگی کلی بیمه‌شده را تأیید نکنند و بعد از تاریخ کمیسیون، بیمه‌شده مجدداً اقدام به ارائه استراحت پزشکی کند، در صورتی که اشتغال بیمه‌شده در کارگاه حفظ شده و بیمه‌پردازی او تداوم داشته باشد با ارائه مدارک و مستندات درمانی، استراحت پزشکی بیمه‌شده برای پرداخت غرامت دستمزد قابل رسیدگی خواهد بود. 

در نیمه دوم سال 1399 و در دوران شیوع ویروس کرونا چون آزمایش تست (PCR) من مثبت بود به علت بستری در بیمارستان یک ماه استراحت پزشکی داشتم‌. درآن دوران بنا به دستورالعمل تأمین‌اجتماعی، غرامت دستمزد یک ماه را بدون تأیید مراجع پزشکی تأمین‌اجتماعی و از طریق درخواست در درگاه غیر‌حضوری سازمان تأمین‌اجتماعی دریافت کرده‌ام. حال چون سن من به 60 سال تمام رسیده و سابقه‌ام یک ماه دیگر به 19 سال و 11 ماه می‌رسد، آیا غرامت دستمزد دریافتی در زمان کرونا جزو سابقه پرداخت حق‌بیمه منظور می‌شود تا پس از یک ماه با 20 سال سابقه بازنشسته شوم؟
بله، غرامت دستمزد دریافتی شما که در زمان بیماری کرونا بدون تأیید مراجع پزشکی پرداخت شده، جزو سابقه پرداخت حق‌بیمه منظور شده است. 

با پنج سال سابقه بیمه‌پردازی اجباری از کارگاه اخراج شده‌ام و قرار است مقرری بیمه بیکاری برایم برقرار شود. چون پدرم شش ماه قبل فوت کرده و سرپرستی خواهر 14ساله‌ام به عهده من است و بعد از فوت پدرم، در دوره بیمه‌پردازی اجباری خودم، تحت‌تکفل قرار دادن خواهرم طبق مقررات امکان‌پذیر نبود، آیا در دوره دریافت مقرری بیمه بیکاری نیز نمی‌توانم او را تحت‌تکفل خودم قراردهم؟
اگر بعد از بررسی‌ها مشخص شود که امرارمعاش خواهر بیمه‌شده مقرری‌بگیر بیمه بیکاری، توسط برادرش تأمین می‌شود، مثل فرزند اناث تا زمانی که ازدواج نکرده و فاقد شغل است، در دوره مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری، تحت‌تکفل مقرری‌بگیر قرار گرفته و می‌تواند از تعهدات سازمان تأمین‌اجتماعی از جمله درمان استفاده کند. در محاسبه مبلغ مقرری بیمه بیکاری به عنوان افراد تحت‌تکفل (حداکثر تا چهار نفر) به میزان 10 درصد حداقل دستمزد به مقرری بیکاری اضافه می‌شود. 

فرزندم که از چهار ماه قبل خود را بیمه اختیاری کرده بود 10 روز است فوت کرده است. قبل از آن چهارماه بیمه‌پرداز نبوده، اما در سنوات گذشته 9 سال و 8 ماه سابقه بیمه‌پردازی ‌دارد و من در زمانی که او در قید حیات و بیمه اختیاری بود، چون 60 سال سن داشتم تحت‌تکفل قانونی او قرار گرفتم. با توجه به اینکه متوفی با احتساب سابقه سال‌های قبل جمعاً 10 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه‌ دارد و متأهل نبوده، آیا می‌توانم از مستمری ماهانه بازماندگان استفاده کنم؟ 

به استناد تبصره «یک» ماده واحده قانون تعیین تکلیف سازمان تأمین‌اجتماعی بیمه‌شده‌ای که 10 سال و کمتر حق‌بیمه پرداخت کرده (مثل فرزند متوفی شما که جمع سابقه او 10 سال است)، مصوب مجلس شورای اسلامی‌، اگر بازماندگان بیمه‌شده متوفی فقط والدین تحت‌تکفل او باشد (مثل شما) به جای مستمری ماهانه، مبلغی با عنوان غرامت مقطوع فوت و به‌صورت یک‌جا به آن‌ها پرداخت می‌شود.












ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه