
دامداری از رقابت با پتروشیمی تا ورشکستگی
مسعود کیانمهر معاون فنی هلدینگ صنایع عمومی تأمین
دامپروری را میتوان از صنایعی دانست که علاوه بر ایجاد اشتغال، در تأمین مواد غذایی نیز نقشی ویژه دارد. نژادهای مختلف گاو به دو دسته کلی گاوهای گوشتی و گاوهای شیری تقسیمبندی میشوند و پرورش انواع گاو به منظور تولید گوشت و شیر و همچنین تولید چرم از پوست آنها انجام میشود. همچنین از فضولات دام کود حیوانی مناسبی به دست میآید که در کشاورزی استفاده بسیار دارد. امروزه با توجه به افزایش جمعیت جهان، نیاز جامعه جهانی به غذا بیشتر شده که با وجود منابع محدود کشورها باید راهکارهای مناسبی جهت رفع این مشکل به کار گرفته شود. یکی از این راهحلها که میتوان به آن اشاره کرد بهرهگیری و اصلاحات ژنتیکی بر روی انواع دامهاست که تأثیر قابلتوجهی در این زمینه خواهد داشت. در صورت استفاده از بهترین نژادهای گاوی میتوان میزان بیشتری محصولات لبنی مانند شیر و گوشت تولید کرد که باعث افزایش نرخ بازدهی میشود. از سوی دیگر دامهای شیری مانند گاو، گوسفند و بز در صنعت دامداری نقش بسیار مهمی ایفا میکنند و تأمین خوراک مناسب برای این دامها اهمیت زیادی دارد. خوراک دامهای شیری نقش کلیدی در تغذیه، رشد، تولید شیر و سلامتی آنها دارد. این خوراک شامل مجموعهای از مواد غذایی است که برای تأمین نیازهای تغذیهای دامها تهیه و استفاده میشود. مواد خوراکی مناسب برای دامهای شیری شامل علوفههای خشک و سبز، غلات، کنسانترهها، مکملهای ویتامین و مواد معدنی، باقیمانده محصولات کشاورزی و سایر مواد غذایی است. طی سالهای گذشته و بهویژه با حذف ارز 4200 تومانی تأمین نهادههای دامی به مشکلی جدی برای دامداران تبدیل شده است. بهگونهای که در موارد متعدد اعلام میشود دامداری دیگر صرفه اقتصادی ندارد و کار به جایی رسیده که دامداران مجبور میشوند برای ادامه کار بخشی از دامهای خود را به فروش بگذارند تا مخارج بقیه دامها حداقل برای مقطعی کوتاه تأمین شود.
در این سالها قیمت خوراک دام چندبرابر شده و بر این اساس در بسیاری موارد و بهویژه در دامداریهای کوچک، نگهداری دام دیگر برای دامداران صرفه اقتصادی ندارد. از سوی دیگر شرایط اقلیمی و خشکسالی مزید بر علت شده تا دشواریهای اشتغال در این حوزه به مراتب بیشتر شود. علاوه بر این بحث حذف ارز 4200 تومانی نیز معضل دیگری بود که شرکتهای فعال در این عرصه را با مشکلات بسیار مواجه کرد؛ چراکه برای این شرکتها به یکباره نرخ ارز حدود شش برابر افزایش پیدا کرد و از سوی دیگر قیمت محصول نهایی یعنی شیر تنها دو برابر شد. این موضوع نهتنها از سرانه نه چندان بالای مصرف شیر در جامعه کاست بلکه موجب شد نیاز دامداران به سرمایه در گردش نیز شش برابر شود که تأمین این سرمایه بهویژه در شرایطی که بانکها در ارائه تسهیلات همراهی لازم را نداشتند به چالشی جدی برای فعالان این صنعت بدل شد.
با این وجود نظر به اهمیت بالای شیر در میان مواد غذایی، برنامه هفتم توسعه سرانه مصرف شیر را حدود ۹۰ کیلو پیشبینی کرده و چنین در نظر گرفته که تولید شیر در کشور از ۱۰ میلیون تن به ۱۷ میلیون تن ارتقا پیدا کند. در چنین شرایطی برخی کارشناسان با وجود شرایط حاکم بر این صنعت تأکید دارند که صنایع شیر ایران باید به سمت طراحی و سرمایهگذاری در مگاپروژهها حرکت کند. برخی نیز بر این نکته تأکید دارند که با وجود تمام چالشهای پیش روی این صنعت در سال گذشته برخی دامداریها توانستند سودی نزدیک به مجتمعهای پتروشیمی حاصل کنند. این امر نشان میدهد همچنان فعالیت در این عرصه علاوه بر ضرورت میتواند به مصلحت هم باشد. حال باید دید سیاستگذاریها و حمایتها در سالهای پیش رو کدام روی این سکه را نمایان خواهد کرد.
در این سالها قیمت خوراک دام چندبرابر شده و بر این اساس در بسیاری موارد و بهویژه در دامداریهای کوچک، نگهداری دام دیگر برای دامداران صرفه اقتصادی ندارد. از سوی دیگر شرایط اقلیمی و خشکسالی مزید بر علت شده تا دشواریهای اشتغال در این حوزه به مراتب بیشتر شود. علاوه بر این بحث حذف ارز 4200 تومانی نیز معضل دیگری بود که شرکتهای فعال در این عرصه را با مشکلات بسیار مواجه کرد؛ چراکه برای این شرکتها به یکباره نرخ ارز حدود شش برابر افزایش پیدا کرد و از سوی دیگر قیمت محصول نهایی یعنی شیر تنها دو برابر شد. این موضوع نهتنها از سرانه نه چندان بالای مصرف شیر در جامعه کاست بلکه موجب شد نیاز دامداران به سرمایه در گردش نیز شش برابر شود که تأمین این سرمایه بهویژه در شرایطی که بانکها در ارائه تسهیلات همراهی لازم را نداشتند به چالشی جدی برای فعالان این صنعت بدل شد.
با این وجود نظر به اهمیت بالای شیر در میان مواد غذایی، برنامه هفتم توسعه سرانه مصرف شیر را حدود ۹۰ کیلو پیشبینی کرده و چنین در نظر گرفته که تولید شیر در کشور از ۱۰ میلیون تن به ۱۷ میلیون تن ارتقا پیدا کند. در چنین شرایطی برخی کارشناسان با وجود شرایط حاکم بر این صنعت تأکید دارند که صنایع شیر ایران باید به سمت طراحی و سرمایهگذاری در مگاپروژهها حرکت کند. برخی نیز بر این نکته تأکید دارند که با وجود تمام چالشهای پیش روی این صنعت در سال گذشته برخی دامداریها توانستند سودی نزدیک به مجتمعهای پتروشیمی حاصل کنند. این امر نشان میدهد همچنان فعالیت در این عرصه علاوه بر ضرورت میتواند به مصلحت هم باشد. حال باید دید سیاستگذاریها و حمایتها در سالهای پیش رو کدام روی این سکه را نمایان خواهد کرد.
ارسال دیدگاه