کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد:

برقراری بیمه بیکاری بر اثر حادثه زلزله

سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌گر کشور با جامعه عظیمی ‌‌از مخاطبان در ارتباط است که غالباً با قواعد و قوانین این سازمان بزرگ آشنایی کافی ندارند. آتیه‌نو تلاش دارد با بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان، شرکای اجتماعی را با ظرایف قانونی این حوزه آشنا سازد. موضوعاتی که در این شماره به بررسی آنها می‌پردازیم عبارتند از: - میزان جریمه پیمانکار در صورت عدم ارسال لیست کارکنان شاغل - دریافت مقرری بیمه بیکاری همزمان با دریافت مستمری کارافتادگی جزئی - بازداشت اموال منقول شخص ثالث در صورت بدهی بیمه‌ای فروشنده قبلی - افزایش 10 درصد حداقل حقوق برای دریافت کنندگان بیمه بیکاری دارای فرزند

پیمانکاری شرکت ساختمانی، برای ساخت درمانگاه، قراردادی با یک موسسه خصوصی منعقد کرده است. در دوره اجرای قرارداد ضمن ارسال صورت مزد و حقوق کارکنان شاغل در پروژه، حق بیمه‌های مربوطه نیز پرداخت شده است؛ با این حال شعبه تأمین‌اجتماعی براساس ضرایب مربوطه به قراردادهای پیمانکاری، بابت مانده بدهی قرارداد، پیمانکار را بدهکار کرده و درصورت حساب بدهی برآوردی ابلاغی به پیمانکار، صرفا اصل حق بیمه با بیمه بیکاری (و بدون جریمه) اعلام شده است. درمهلت قانونی 30 روزه نه اعتراضی صورت گرفته و نه حق بیمه پرداخت شده است، اما برای دریافت بقیه مطالبات از واگذارنده کار، در مراجعه به شعبه تأمین‌اجتماعی جهت پرداخت مانده بدهی و اخذ مفاصاحساب، جریمه عدم پرداخت حق بیمه نیز از پیمانکار وصول شده است، در حالیکه در صورت حساب برآوردی اولیه جریمه‌ای در نظر گرفته نشده بود علت چیست؟ -برعکس کارفرمایان کارگاه‌های مشمول بیمه اجباری که در صورت حساب برآوردی آنها حسب مورد، جریمه عدم ارسال لیست و عدم پرداخت حق بیمه محاسبه و منظور می‌شود، در قرارداد‌های پیمانکاری چنانچه پیمانکار ضمن ارسال لیست، حق بیمه کارکنان شاغل در قرارداد را پرداخت می‌کند، پس از محاسبه حق بیمه قرارداد طبق مقررات مربوطه، درصورت وجود مانده بدهی بابت اصل حق بیمه و بیمه بیکاری، در محاسبه اولیه بدهی برآوردی، جریمه تأخیر تادیه محاسبه نمی‌شود؛ اما چنانچه بعد از ابلاغ مانده بدهی، پیمانکار ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ ، بدهی را پرداخت نکند -مثل پیمانکاری شما- برای هرماه تأخیر به میزان 2 درصد مشمول جریمه تأخیر پرداخت حق بیمه می‌شود. ++ در زلزله اخیر شهرستان خوی، بعلت تخریب کارگاه چوب بری که سه ماه ازشروع بکار آن سپری شده است، سه نفر از کارگران بیمه‌شده کارگاه بیکار شده اند. چون کل سابقه هریک از کارگران فقط3 ماه است و طبق بند الف ماده 6 قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شده بیکار در صورت داشتن حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند، کارگرانی که صرفا با سه ماه سابقه پرداخت حق بیمه، دراثر وقوع زلزله بیکارشده اند، با چه شرایطی می‌توانند از مقرری بیکاری استفاده کنند ؟ -طبق تبصره 2 ماده ( 2 ) قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شدگانی که به علت حوادث قهریه و غیر مترقبه مثل زلزله بیکار شوند از شمول بند الف ماده 6 قانون مذکور مستنثی هستند. به عبارتی کارگران بیکار شده با سابقه کمتر از 6 ماه نیز با در نظرگرفتن سایر شرایط می‌توانند از مقرری مربوطه بهره‌مند شوند، لذا لازم است کارگران بیکار شده ظرف 30 روز از تاریخ بیکاری، جهت تشکیل پرونده و تنظیم دادخواست به اداره کار محل اشتغال مراجعه کنند تا متعاقبا توسط شعبه تأمین‌اجتماعی شهرستان خوی برای آنها مقرری بیمه بیکاری برقرار شود ++آیا در قرارداد‌های پیمانکاری اگر پیمانکار نسبت به ارسال لیست کارکنان شاغل در پروژه اقدام نکند -مثل سایر کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی- به بدهی آنها جریمه عدم ارسال لیست تعلق می‌گیرد؟ -اگر پیمانکار در طول اجرای قرارداد حداقل برای یک ماه لیست کارکنان شاغل در پروژه را در مهلت مقرر در ماده (39) قانون تأمین‌اجتماعی ارسال کند از شمول جریمه دیرکرد عدم ارسال لیست معاف است، درغیر این صورت به میزان 10 درصد اصل حق بیمه ماهیانه، به عنوان جریمه عدم ارسال لیست محاسبه می‌شود. لازم به ذکر است چنانچه لیست با تأخیر ارسال شود جریمه دیرکرد منحصرا نسبت به حق بیمه مندرج در لیست همان ماه محاسبه خواهد شد. ++همزمان بادریافت مستمری کارافتادگی جزئی، یک سال است در مغازه پوشاک فروشی کار می‌کنم . اگر کارفرما من را اخراج کند و بخواهم مقرری بیکاری دریافت کنم، آیا مستمری کارافتادگی جزئی من قطع می‌شود ؟ -خیر؛ دریافت مقرری بیمه بیکاری مانع از دریافت مستمری کارافتادگی جزئی نمی‌شود ++یک دستگاه لنج صیادی در تاریخ 1/10/1401 طبق سند رسمی‌، توسط برادرم به من منتقل و فروخته شده است. بعد از انتقال رسمی‌، آن را مدتی بصورت موقت جهت صیادی دراختیار او قرارداده بودم، چون او قبلا بابت حق بیمه کارگران شاغل در لنج، به تأمین‌اجتماعی بدهی اجرائی داشت، اجرائیات سازمان تأمین‌اجتماعی در تاریخ 15/10/1401 لنج صیادی را که موقتا در اختیار او بود، توقیف کرده است. حال از چه طریقی می‌توانم لنج را از بازداشت خارج کنم ؟ -در صورت بازداشت اموال منقول، اگر شخص ثالث (مثل شما) اظهار حقی مستند به سند رسمی‌ کند که تاریخ آن سند مقدم بر تاریخ بازداشت است، از مال بازداشت شده رفع توقیف به عمل می‌آید؛ لذا لازم است مدارک نقل و انتقال لنج را به واحد اجرائیات شعبه تأمین‌اجتماعی مربوطه ارائه کنید. در صورت اثبات موضوع حتما از لنج صیادی شما رفع بازداشت به عمل خواهد آمد ++با قرارداد 10 ماه در شرکت تولید کننده تابلوهای تبلیغاتی، شاغل و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی بودم . در پایان قرارداد بعلت تعدیل نیرو از شرکت اخراج شده ام. با توجه باینکه جمعا 4 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارم اما شعبه تأمین‌اجتماعی به علت اینکه سابقه پرداخت حق بیمه من در آخرین محل اشتغال، 10 ماه و کمتر ازیک سال است با پرداخت مقرری بیمه بیکاری مخالفت کرده است؛ در حالیکه طبق بند الف ماده 6 قانون بیکاری، بیمه‌شده بیکار با داشتن حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری قرارمی‌گیرد . لطفا من را راهنمایی کنید. -طبق بند یک تفاهم نامه منعقده بین سازمان تأمین‌اجتماعی و وزارت کار و امور اجتماعی وقت، کارگران شاغل در کارهای با ماهیت دائمی‌که دارای قرارداد موقت هستند، اگردر پایان قرارداد کار بدون میل واراده بیکار شوند در صورتی می‌توانند از مقرری بیمه بیکار استفاده کنند که مدت سابقه پرداخت حق بیمه آنها در آخرین کارگاه محل اشتغال، کمتر از یک سال ( 365 ) نباشد ، لذا چون سابقه شما 10 ماه وکمتر از یک سال است، لذا مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری قرارنگرفته اید . ++مدت چند سال در یک کارگاه مکانیکی کارمی‌کردم. اخیرا بعلت مشکلات جسمی ‌باگرفتن کلیه حقوق ومزایا و سنوات با کارفرما تصفیه حساب کرده و با کارفرما قطع رابطه کرده ام. با توجه باینکه هم اکنون بیکار هستم، آیا می‌توانم از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنم ؟ -خیر؛ اولین شرط دریافت مقرری بیمه بیکاری این است که بیکاری بیمه‌شده بدون میل و اراده او باشد، لذا اگر بیمه‌شده ضمن سازش با کارفرما و گرفتن کلیه حقوق و مزایای متعلقه از کار برکنار شود، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهد بود. ++در شماره 360 مورخ 8/9/1401 نشریه اعلام شده است که طبق تفاهم نامه بین سازمان تأمین‌اجتماعی و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی‌ایران، داوطلبان جمعیت هلال احمر با معرفی نهاد مذکور، می‌توانند در قالب بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و برمبنای حداقل دستمزد سال مربوطه بیمه شوند. اگر هلال احمر من را برای بیمه شدن معرفی کند می‌توانم دستمزد کسر حق بیمه را بیش از حداقل دستمزد انتحاب کنم ؟ -خیر، چون طبق تفاهم نامه مذکور، حق بیمه ماهیانه بیمه‌شدگان معرفی شده، توسط جمعیت هلال احمر پرداخت می‌شود، طبق توافقات صورت گرفته بین دو نهاد فوق الذکر، باید قرارداد مشاغل آزاد بیمه‌شدگان صرفا با حداقل دستمزد سال مربوطه تنظیم شود ++قرارداد کاریک ساله از تاریخ 1/12/1400 لغایت 1/11/1401 با شرکت تولیدی کفش بچگانه منعقد کرده ام. اگر بعد از اتمام قرارداد کارفرما نسبت به تمدید آن اقدام نکند و از کارگاه اخراج شوم (با در نظرگرفتن اینکه حقوق و مزایای دریافتی ماهیانه من که ازآن حق بیمه کسر می‌شود به میزان چهل و پنج میلیون ریال است و سه فرزند دارم) آیا معادل یک ماه حقوق دریافتی زمان اشتغال، مقرری بیمه بیکاری به من تعلق می‌گیرد ؟ -خیر، فرمول برقراری بیمه بیکاری عبارت است از متوسط مزد روزانه بیمه‌شده ظرف 90 روز قبل از تاریخ وقوع بیکاری ضرب در55 درصد ضرب در عدد 30، و اگر مبلغ مورد محاسبه طبق فرمول کمتر از حداقل دستمزد سال برقراری مقرری باشد میزان آن تا حداقل دستمزد ترمیم داده می‌شود؛ ضمنا چنانچه بیمه‌شده متاهل و یا متکفل بوده و افراد تحت تکفل قانونی داشته باشد، معادل10 درصد حداقل دستمزد روزانه کارگرعادی به تعداد عائله ( حداکثر تا 4 نفر ) بیمه‌شده به مقرری او اضافه می‌شود، به شرطی که کل مبلغ پرداختی از 80 درصد متوسط مزد بیمه‌شده بیشتر و یا از حداقل دستمزد کمتر نباشد، بنابراین میزان مقرری شما می‌شود : 1500000ریال ضربدر 55%ضربدر30 = 24750000ریال به اضافه مبلغ 417975 بابت 10 درصد 3 فرزند = 25167975ریال وچون جمع مبلغ محاسبه شده از حداقل دستمزد سال جاری کمتر است به میزان 41797500 معادل حداقل دستمزد ترمیم داده می‌شود ++چند سال است با داشتن جوازکسب پوشاک فروشی با نرخ 18 درصد بیمه‌شده مشاغل آزاد هستم، اخیرا مغازه پوشاک من به علت آتش سوزی تخریب شده و من بیکار شده ام، آیا می‌توانم از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنم ؟ -خیر دریافت مقرری بیمه بیکاری مربوط به بیمه‌شدگان اجباری است که دارای کارفرما بوده ومشمول قانون کار هستند و از دستمزد آنها 3درصد بابت بیمه بیکاری کسر می‌شود، لذا طبق توضیحات داده شده و به استناد بند( 2 )تبصره ماده ( یک ) قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیستند ++من و شوهرم که بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستیم و بعلت اتمام قرارداد از محل کار اخراج شده ایم. با توجه باینکه یک فرزند داریم و هر دو نفر مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری قرار گرفته ایم به مقرری بیمه بیکاری شوهرم 10 درصد حداقل حقوق بابت فرزند اضافه شده اما چرا به مقرری من اضافه نشده است ؟ -طبق تبصره ( 4 )ماده ( 7 )قانون بیمه بیکاری، در صورت بیکاری زوجین صرفا یکی ازآنان (زن و یا شوهر) می‌تواند از 10 درصد حداقل حقوق به ازای هریک از فرزندان استفاده کند ++بعلت اخراج از کارگاه مدت دوازده ماه مقرری بیمه بیکاری برای من برقرار شده است که شش ماه انرا دریافت کرده ام. چون در زمان برقراری مقرری یک فرزند داشتم 10 درصد حداقل حقوق به مقرری من افزوده شده است، اما هم اکنون صاحب دومین فرزنده شده ام و 6 ماه دیگر از مقرری من باقی مانده است، ایا می‌توانم برای فرزند دومی‌نیز از ده درصد دیگری نیز بهره‌مند شدم ؟ -بله اگر در طول مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری، درتعداد افراد تحت تکفل تغییراتی شود، 10 % ذکر شده در بند ( ب ) ماده ( 7 ) قانون بیمه بیکاری تاحداکثر چهار نفر محاسبه وپرداخت می‌شود لذا لازم است با مدارک مربوط به فرزند دوم به واحد امور بیمه‌شدگان شعبه مربوطه مراجعه کنید، البته طبق توضیحات داده شده در پاسخ یکی از سوال‌ها، باید جمع مقرری پرداختی از 80 درصد متوسط دستمزد بیمه‌شده بیشتر نباشد ++با 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه از محل کارم اخراج شده ام و بعد از تنظیم دادخواست در اداره کار قراراست مقرری بیکاری برای من برقرار شود. نظر باینکه از شوهرم جدا شده ام و دادگاه حضانت فرزند 5 ساله ام را به من واگذار کرده است، چون مدت دریافت مقرری برای افراد مجرد و متاهل یا متکفل متفاوت است، آیا در ردیف مجردین قرارمی‌گیرم ویا متکفلین ؟ -اگر به موجب رای قطعی دادگاه، حضانت ( نگهداری ) و کفالت ( تأمین معاش ) فرزند، توامان به عهده بیمه‌شده زن مطلقه باشد، جزء متکلفین محسوب می‌شود و مدت دریافت مقرری برای افراد متاهل و یا متکفل با 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه ( مثل شما ) 18 ماه است، البته لازم به یادآوری است چنانچه مرجع قضائی در خصوص کفالت ( تأمین معاش) فرزند صغیر اظهار نظر نکرده باشد، باید موضوع تأمین معاش فرزند مورد تایید بازرس فنی شعبه قرارگیرد ++قبلا بیمه‌شده کارگاه تراشکاری بودم که بعلت اخراج، یک سال مقرری بیمه بیکاری برای من برقرار شده است. شش ماه آنرا دریافت کرده ام، ودرادامه دریافت آن متوجه شده ام که مقرری من قطع شده است، باتوجه باینکه اخیرا اداره کار شغل تراشکاری درکارگاه دیگری را برای من پیشنهاد کرده بود که به علت بعد مسافت و مشکل رفت وآمد از قبول آن خودداری کرده ام، آیا قطع مقرری در ارتباط با این موضوع است ؟ -بله، طبق بند( ج )ماده( 8 ) قانون بیمه بیکاری و بخشنامه‌های صادره، یکی از موارد قطع بیمه بیکاری این است که بیمه‌شده از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادی اداره کار، جهت اشتغال مجدد خودداری کند