کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های شرکای اجتماعی پاسخ می‌دهد
بررسی غرامت دستمزد دوران بارداری در مشاغل سخت و زیان‌آور
احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی
از دوران کودکی از یک چشم معلول و نابینا هستم و 19 سال است که با معرفی سازمان بهزیستی در یکی از مناطق شهرداری کرج به عنوان اپراتور شاغل و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی نیز هستم. با توجه به نقص عضو و معلولیتی که دارم، خواستم بپرسم معلولان عادی شاغل در شهرداری‌ها از نظر سن و سابقه با چه شرایطی می‌توانند بازنشسته شوند و اینکه آیا این افراد شامل سنوات ارفاقی نیز می‌شوند؟
طبق قانون (بازنشستگی جانبازان و آزادگان و معلولان عادی و معلولان حوادث ناشی از کار)، معلولان عادی که در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی، همچنین شهرداری‌ها (مثل شما) شاغل و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستند، باداشتن حداقل 20 درصد معلولیت و حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه، بعد ار تأیید درجات نقص عضو و کاهش توانایی آنها توسط کمیسیون پزشکی سازمان بهزیسیتی کشور با حداکثر شش سال سنوات ارفاقی می‌توانند بازنشسته شوند. ضمناً به استناد دادنامه شماره 5 مورخ 18/1/1387 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در زمان در خواست بازنشستگی از شرط سنی معاف هستند و سنوات ارفاقی برحسب میزان معلولیت عبارت است از:
20 درصد لغایت 30 درصد معلولیت (سنوات ارفاقی 2 سال)، 31 درصد لغایت 40 درصد (ارفاقی 3 سال)، 41 درصد لغایت 60 درصد (ارفاقی 4 سال)، 61 درصد لغایت 80 درصد (ارفاقی 5 سال) و 81 درصد لغایت 100 درصد (ارفاقی 6 سال)؛ لذا بعد از یک سال که سابقه پرداخت حق‌بیمه شما به20 سال می‌رسد بعد از اعلام‌نظر کمیسیون پزشکی سازمان بهزیسیتی با حداقل 20 درصد معلولیت و تعیین میزان سنوات ارفاقی، بدون لحاظ شرط سنی می‌توانید بازنشسته شوید.
19 سال و شش ماه است که به طور متوالی در یکی از ندامتگاه‌های مربوط به زندانی‌ها اشتغال به کار دارم و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستم. با توجه به اینکه اخیراً اطلاع پیدا کرده‌ام بیمه‌شدگان با 20 سال سابقه متوالی یا 25 سال متناوب شاغل در ندامتگاه‌ها و زندان‌ها که با زندانی ارتباط دارند مشمول قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور هستند، آیا بعد از شش ماه که سابقه من به 20 سال متوالی برسد (با در نظر گرفتن استفاده از شش ماه مرخصی زایمان و ایجاد وقفه در توالی20 سال) می‌توانم برای بازنشستگی از این قانون استفاده کنم؟
اگر ایام استفاده از غرامت دستمزد دوران بارداری (مرخصی زایمان) در فواصل اشتغال در کارهای سخت و زیان‌آور بیمه‌شده واقع شود باعث از بین رفتن توالی 20 سال نخواهد شد.
طبق تجویز پزشک معالج و تأیید شورای پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی در حال استفاده از یک ماه استراحت پزشکی قبل از زایمان هستم. سؤالم این است آیا یک ماه غرامت دستمزدی که دریافت می‌کنم از 9 ماه مرخصی زایمان متعلقه کسر می‌شود؟
خیر. مدت استراحت پزشکی (غرامت دستمزد ایام بیماری) مربوط به دوران بارداری که قبل از تاریخ زایمان مورد استفاده بیمه‌شده قرار می‌گیرد از مرخصی زایمان 9 ماهه بیمه‌شده کسر نمی‌شود.
از آزادگان دفاع مقدس هستم. شش سال اسیر رژیم بعث عراق بودم، هم‌اکنون 21 سال است که به طور متناوب در چند کارگاه که مشاغل آن سخت و زیان‌آور است بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستم. آیا سازمان تأمین‌اجتماعی در رابطه با بازنشستگی آزادگان شاغل در مشاغل سخت و زیان‌آور، تخفیفاتی در نظر گرفته است؟
بله. طبق قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور، دوران اسارت یا محکومیت سیاسی که بیمه‌شده براساس آن آزاده شناخته شود به عنوان سابقه اشتغال در مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود؛ لذا شما می‌توانید با در نظر گرفتن مدت اسارت - که سابقه به 27 سال متناوب می‌رسد- ابتدا درخواست خود را جهت تأیید مشاغل سخت و زیان‌آور به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه و بعد از تأیید در کمیته استانی اداره کار، از شعبه تأمین‌اجتماعی مربوطه درخواست بازنشستگی کنید.
سازمان تأمین‌اجتماعی یک قطعه زمین را در یکی از مناطق تهران که طبق قولنامه دستی در تصرف من است، به جهت اینکه مالک رسمی‌زمین به این سازمان بدهی اجرایی دارد، توقیف کرده و قرار است از طریق مزایده به فروش رساند. آیا این اقدام سازمان تأمین‌اجتماعی وفق مقررات است؟
بله. بازداشت اموال غیرمنقول (مثل زمینی که در تصرف شما است) که به نام بدهکار (مدیون) ثبت شده و در تصرف غیر است، طبق مقررات و بلامانع بوده و اعتراض متصرف مسموع نیست و بعد از ترتیب پرداخت بدهی توسط مدیون از زمین توقیف شده رفع‌بازداشت می‌شود.
سازمان تأمین‌اجتماعی در رابطه با بدهی اجرایی، ملک من را از طریق سازمان ثبت اسناد و املاک بازداشت کرده است. با توجه به اینکه قیمت واقعی ملک توقیف شده بیش از میزان بدهی اجرایی من است، آیا می‌توانم مازاد مبلغ بازداشتی تأمین‌اجتماعی را با تنظیم سند به رهن بدهم؟
خیر. چنانچه مال غیرمنقول در بازداشت سازمان تأمین‌اجتماعی است و مدیون در خواست اجازه تنظیم سند رهنی مازاد بر مبلغ بازداشتی را داشته باشد، این موضوع منوط به تسویه بدهی مدیون به تأمین‌اجتماعی است.
قبلاً یک ماه و نیم از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کرده‌ام. به علت ادامه بیماری، مجدداً پزشک معالج یک ماه دیگر استراحت پزشکی تجویز کرده است. آیا می‌توانم از مرخصی تجویزی جدید استفاده کنم؟
اگر تجویز استراحت پزشکی در هر نوبت از سه روز و در مجموع از 10 روز طی یک سال قبل از شروع استراحت پزشکی جدید تجاوز نکند، گواهی پزشک معالج معتبر بوده و به تأیید پزشک معتمد تأمین‌اجتماعی نیاز ندارد، اما چنانچه استراحت پزشکی تجویزی مازاد بر سه روز در هر نوبت و بیش از 10 روز، در سال تا 60 روز باشد، بعد از تأیید پزشک معتمد غرامت دستمزد آن پرداخت می‌شود. اگر مجموع استراحت پزشکی جدید با استراحت پزشکی استفاده شده قبلی موجود در پرونده بیمه‌شده در طول یک سال قبل از شروع استراحت فعلی بیش از 60 روز باشد بعد از تأیید شورای پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی غرامت دستمزد آن قابل پرداخت است.
به سازمان تأمین‌اجتماعی بالغ بر 2 میلیارد ریال (200 میلیون تومان) بدهی اجرایی دارم، شعبه مربوطه تأمین‌اجتماعی نیز از طریق اداره راهنمایی و رانندگی اتومبیل مدل بالای من را که قیمت روز آن خیلی بیشتر از میزان بدهی است توقیف کرده، آیا می‌توانم با ارائه یک چک به عنوان تضمین و با تقسیط بدهی، از اتومبیل رفع بازداشت کنم؟
ابتدا لازم است اطلاع داشته باشید در صورت عدم تمکین مدیون نسبت به ترتیب پرداخت بدهی، اجراییات سازمان تأمین‌اجتماعی بعد از مال‌یابی و شناسایی اموال مدیون معادل بدهی اجرایی به علاوه 30 درصد اضافی از اموال او را توقیف می‌کند. ضمناً در بازداشت اموال از جمله اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تجزیه (مثل اتومبیل) اگر مال بازداشت شده بیش از میزان بدهی و 30 درصد مازاد، ارزش داشته باشد، تمام آن مال بازداشت می‌شود. مع‌الوصف؛ تقسط بدهی اجرایی در قبال ارائه چک به عنوان تضمین صرفاً مخصوص رفع بازداشت از حساب‌های بانکی یا سرمایه توقیف شده شرکت‌ها است و در خصوص رفع بازداشت از اموال منقول (مثل اتومبیل شما) و غیرمنقول، ارائه چک جهت تقسیط بدهی اجرایی امکان‌پذیر نیست و لازم است با هماهنگی شعبه تأمین‌اجتماعی تضامین دیگری ارائه دهید.
اخیراً جایگاه سوخت بنزین در یکی از شهر‌های استان البرز راه‌اندازی کرده‌ام و قرار است در آینده نزدیک مورد بهره‌برداری قرار گیرد. در رابطه با قرارداد تأمین سوخت جایگاه (که با شرکت ملی پخش فرآورد‌های نفتی ایران منعقد شده است) آیا این نوع قراردادها نیز مشمول ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی و پرداخت حق‌بیمه است؟
بله. قرارداد‌های منعقده بین جایگاه‌های سوخت بنزین و شرکت ملی پخش فرآورد‌های نفتی ایران مشمول ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی است و حق‌بیمه کارکنان شاغل در قراردادها با توجه به نوع، موضوع و نحوه اجرای عملیات نسبت به کل کارکرد انجام شده، با اعمال ضریب 8/7 درصد محاسبه و پس از وصول، مفاصاحساب پیمانکار به مجموع کارمزد ناخالص و حق تبخیر دریافتی صادر می‌شود.
بازرس تأمین‌اجتماعی در گزارش بازرسی کارگاه تراشکاری، اسم من را به عنوان بیمه‌شده ذکر کرده؛ اما من شریک کارفرما هستم و دستمزد ماهیانه دریافت نمی‌کنم. راهکار چیست؟
شرکای کارفرما به استثناء موارد زیر اگر در کارگاه شاغل باشند بیمه‌شده تلقی شده و مشمول قانون تأمین تأمین‌اجتماعی هستند:
الف- در کارگاه‌هایی که کارفرما جواز کسب دارد، شریک کارفرما با ارائه اسناد مالکیت و با درج موضوع شراکت در پروانه کسب کارگاه، مشمول قانون تأمین‌اجتماعی نیست.
ب- در کارگاه‌هایی که کارفرما فاقد جواز کسب است با ارائه اسناد مالکیت کارگاه و یا ارائه شراکت‌نامه با کارفرمای کارگاه که در آن، فرد در سرمایه و اداره کارگاه و درآمد‌ها و هزینه‌ها و سود و زیان کارگاه شریک باشد، مشمول قانون تأمین‌اجتماعی نیست، لذا لازم است کارفرما در صورت داشتن مدارک مذکور ضمن مراجعه به واحد بازرسی شعبه مربوطه به بازرسی انجام شده اعتراض کند.
در جریان اخذ جواز کسب کارکاه مکانیکی هستم. آیا قبل از ارائه جواز کسب به تأمین‌اجتماعی می‌توانم با تشکیل پرونده مطالباتی و اخذ کد کارگاهی کارگران خود را بیمه کنم؟
بله. تا مرحله صدور جواز کسب، با ارائه اسناد مالکیت و یا اجاره‌نامه رسمی و یا عادی کارگاه و تأیید اتحادیه مربوطه مبنی‌بر کارفرما و بهره‌بردار بودن شما در کارگاه، می‌توانید نسبت به تشکیل پرونده مطالباتی و بیمه کردن پرسنل خود اقدام کنید.
کارفرمای شرکت تولیدی کاشی و سرامیک، ماهیانه مبلغ یک میلیون ریال بابت هزینه ایاب‌و‌ذهاب به من و سایر کارگران پرداخت می‌کند اما از آن حق‌بیمه کسر نمی‌کند، آیا هزینه ایاب‌و‌ذهاب مشمول بیمه نیست؟
در یکی از شماره‌های قبلی نشریه و در پاسخ به سؤال یکی از بیمه‌شدگان مربوط به اضافه کار نیز اشاره شد. مجدداً اعلام می‌شود همه اقلام پرداختی به بیمه‌شدگان از جمله اضافه کار و هزینه ایاب‌و‌ذهاب به استثناء موارد زیر مشمول کسر حق‌بیمه است:
موارد غیرشمول کسر حق‌بیمه شامل: 1- بازخرید ایام مرخصی 2- هزینه سفر و فوق‌العاده مأموریت 3-حق اولاد 4- حق همسر 5-عیدی سالیانه 6- پاداش بهره‌وری و افزایش تولید 7- کمک‌هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری 8- پرداختی‌های مناسبتی روز 9- خسارات اخراج و مزایای پایان کار (حق سنوات).
جهت ایاب‌و‌ذهاب کارکنان مؤسسه خصوصی، قرارداد یک ساله منعقد کرده‌ام و امر رف و‌آمد کارکنان مؤسسه را بامینی‌بوس متعلق به خودم و به‌تنهایی انجام می‌دهم، اما کارفرما پرداخت قسمتی از صورتحساب‌های من را به استناد ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی موکول به ارائه مفاصاحساب تأمین‌اجتماعی می‌کند. آیا عملیات قرارداد که منحصراً توسط پیمانکار انجام می‌گیرد مشمول کسر حق‌بیمه است؟
در قرارداد‌های مقاطعه‌کاری تک‌نفره که موضوع عملیات پیمان فقط توسط شخص پیمانکار به تنهایی صورت می‌گیرد که این نوع پیمان‌ها، قرارداد کار تلقی نمی‌شوند و مشمول قوانین استخدامی از جمله قرارداد کار نیستند. طبق آراء شماره 58 مورخ 25/5/1376و 1815 مورخ 6/11/1396 هیأت عمومی‌دیوان عدالت اداری از شمول ماده (38) قانون تأمین‌اجتماعی و کسر حق‌بیمه خارج است.
کارگاه بافندگی من مبلغی بدهی قطعی داشت که آن را پرداخت کرده‌ام. اخیراً شعبه تأمین‌اجتماعی صورتحساب جدیدی مربوط به همان دوره بدهی قطعی شده قبلی به من ابلاغ کرده و در مراجعه حضوری به شعبه مربوطه، کارشناس پرونده اعلام کرد که در رابطه با شکایت یکی از کارگران به اداره کار (موضوع ماده 148 قانون کار) چون به استناد رأی صادره توسط هیأت حل اختلاف اداره کار میزان بدهی قطعی شده قبلی کمتر از میزان قانونی آن بوده لذا مابه‌التفاوت بدهی قطعی شده قبلی به من ابلاغ شده است. سؤال این است آیا بعد از وصول بدهی قطعی، سازمان تأمین‌اجتماعی مجاز است مجدداً نسبت به مابه‌التفاوت آن اعلام بدهی کند؟
بله. طبق ماده (17) الحاقی به آیین‌نامه هیأت‌های تشخیص مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی، چنانچه پس از قطعیت یک دوره از بدهی - به استناد آراء محاکم قضایی و شبه‌قضایی در هیأت‌های تشخیص و حل اختلاف اداره کار و یا دیوان عدالت اداری و سایر مدارک مثبته - احراز شود که محاسبه بدهی قطعی شده قبلی کمتر از میزان واقعی و قانونی آن صورت گرفته، در راستای عدم تضییع حقوق قانونی بیمه‌شدگان و یا حقوق قانونی سازمان تأمین‌اجتماعی، شعبه تأمین‌اجتماعی با ارائه گزارش جامع کارشناسی به اداره کل استان مربوطه و اخذ مجوز لازم نسبت به محاسبه مابه‌التفاوت بدهی قطعی شده اقدام کرده و به عنوان بدهی برآوردی به کارفرما ابلاغ می‌کند. البته کارفرما می‌تواند مثل سایر بدهی‌های برآوردی، جهت طرح در هیأت تشخیص مطالبات بدوی و همچنین در هیأت تجدیدنظر سازمان تأمین‌اجتماعی در مهلت مقرر به آن اعتراض کند.
ارسال دیدگاه
