برقراری بیمه زنان خانه‌دار برای بانوان خارجی

کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های بیمه‌ای خوانندگان پاسخ می‌دهد

برقراری بیمه زنان خانه‌دار برای بانوان خارجی

حوزه کار و تأمین‌اجتماعی به دلیل تعدد قوانین و مقررات، دارای پیچیدگی‌ها و ظرایفی است که بسیاری از افراد و مشاغل در حوزه کارگری و کارفرمایی را درگیر خود می‌کند. یکی از ضروری‌ترین امور حمایتی در این بستر، ارائه خدمات مشاوره تخصصی است. از ‌‌‌‌‌‌‌این‌‌‌‌‌‌‌‌ رو، هفته‌نامه آتیه‌نو با راه‌اندازی این صفحه، تلاش دارد تا با ارائه خدمات مشاوره، کمک کند تا شرکای اجتماعی سازمان تأمین‌اجتماعی بتوانند وفق قوانین و مقررات، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی از حقوق خود مطلع شده تا هنگام بروز مشکل یا اختلاف به راهکاری درست و دقیق دست یابند.

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

در کارگاهی که فعالیت آن ساخت و تولید مخازن بزرگ است، شاغل و بیمه‌پرداز هستم. به علت نوع فعالیت کاری سخت، مشکل کمردرد گرفته‌ام. پزشک معالج برای من تشک مواج و بریس نایت تیلور (ستون فقرات) تجویز کرده است. آیا این پروتز‌ها جزء تعهدات سازمان تأمین‌اجتماعی است و در صورت تأیید، میزان مبلغ پرداختی چقدر است‌؟
بله تشک مواج و بریس نایت تیلور یکی از وسایل کمک‌پزشکی جزء تعهدات تأمین‌اجتماعی است که بابت تشک مواج مبلغ 16 میلیون ریال و برای بریس نایت تیلور مبلغ 3 میلیون و 500 هزار ریال برای بیمه‌شدگانی که واجد شرایط دریافت پروتز و اروتز هستند پرداخت می‌شود. 
چند روزی است یک کارگاه ریخته‌گری چدن ریز را راه‌اندازی کرده‌ام و سه نفر کارگر قالب‌گیر و کوره‌دار و وردست دارم. قصد دارم آنها را بیمه کنم‌، میزان دستمزد روزانه و نرخ حق بیمه چقدر است‌؟
کارگاه‌های ریخته‌گری جزء صنوفی هستند که کارگران آن دستمزد مقطوع دارند. بدین صورت که در شهر‌های دارای جمعیت کمتر 500 هزار نفر، دستمزد روزانه قالب‌گیر به نسبت 25/1 برابر حداقل دستمزد سال 1401‌، معادل یک میلیون و 742 هزار ریال و کوره‌دار به نسبت 15/1 برابر حداقل دستمزد‌، معادل یک میلیون و 602 هزار ریال‌، وردست و پادو و کارگر متفرقه به نسبت 1/1 برابر حداقل دستمزد‌، معادل یک میلیون و 533 هزار ریال است. 
اما در شهر‌های دارای بیشتر از 500 هزار نفر جمعیت‌، قالب‌گیر به نسبت 35/1 برابر حداقل دستمزد‌، معادل یک میلیون و 881 هزار ریال‌، کوره‌دار به نسبت 25/1 برابر حداقل دستمزد‌، معادل یک میلیون و 742 هزار ریال‌، وردست و پادو و کارگر متفرقه به نسبت 15/1 برابر حداقل دستمزد‌، معادل یک میلیون و 602 هزار ریال است. البته مانند بقیه بیمه‌شدگان و طبق بند «3» مصوبه مورخ 19/12/1400 شورایعالی کار مبلغ 8 میلیون و 500 هزار ریال به عنوان مزایای رفاهی و انگیزشی و طبق مصوبه هیأت دولت مبلغ 6 میلیون و 500 هزار ریال بابت هزینه مسکن و خواربار به ارقام فوق‌الذکر اضافه شده و مشمول کسر حق بیمه هستند‌. ضمناً ریخته‌گری جزء مشاغلی است که کارفرما تا پنج نفر کارگر از حق بیمه 20 درصد سهم کارفرمایی معاف است و مهلت ارسال لیست و پرداخت حق بیمه هر ماه حداکثر تا دو ماه بعد است. 
مستمری‌بگیر بازنشسته تأمین‌اجتماعی هستم و برای دختر 15 ساله‌ام کفش طبی تهیه کرده‌ام. آیا سازمان تأمین‌اجتماعی هزینه آن را پرداخت می‌کند‌؟
یکی از تعهدات سازمان تأمین‌اجتماعی در خصوص وسائل کمک‌پزشکی‌، پرداخت هزینه کفش طبی به کلیه بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی و افراد تحت تکفل آنها (به استثناء بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد و مستمری‌بگیرانی که از مستمری ماهیانه آنها به جاری دو درصد درمان‌، حق سرانه درمان کسر می‌شود و بیمه‌شدگان شاغل در کارگاه‌های مشمول قرارداد پورسانتاژ) است. هزینه این وسیله کمک‌پزشکی با توجه به نوع کفش صرفاً با تجویز پزشک معالج و فاکتور خرید به شرح زیر پرداخت می‌شود:
کفش گلاب فوت (شماره کفش زیر 20) مبلغ 2 میلیون و 500 هزار ریال - کفش طبی (شماره 21 الی 30) مبلغ یک میلیون و 150 هزار ریال - کفش طبی (شماره 31 الی 35) مبلغ یک میلیون و 250 هزار ریال - کفش طبی (شماره 36 به بالا) مبلغ یک میلیون و 500 هزار ریال - کوتاهی کفش (از یک تا سه سانت) هر سانت 300 هزار ریال - کفی پنجه (به صورت کفش داخلی) 3 میلیون و 500 هزار ریال - یک لنگه کفش داخلی (کوتاهی از یک تا سه سانت) مبلغ یک میلیون و 600 هزار ریال - یک لنگه کفش داخلی (کوتاهی تا 12 سانت) مبلغ 2 میلیون و 700 هزار ریال.  توضیح اینکه اقلام با تعرفه کمتر از 2 میلیون ریال نیازی به تأیید پزشک معتمد تأمین‌اجتماعی ندارد، اما از 2 میلیون ریال تا 5 میلیون ریال باید توسط پزشک معتمد تأیید شود.
دو ماه است که در فروشگاه لوازم‌التحریر کار می‌کنم و کارفرما من را بیمه کرده، اما کل حق بیمه ماهیانه را از حقوق من کسر می‌کند و اظهار می‌دارد پرداخت حق بیمه به عهده بیمه ‌شده است! چون من از مقررات سازمان تأمین‌اجتماعی اطلاعی ندارم‌، آیا این اقدام کارفرما قانونی است‌؟
خیر! ادعای کارفرما برخلاف مقررات است‌. افرادی که در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی شاغل و بیمه ‌شده اجباری هستند طبق ماده (28) قانون تأمین‌اجتماعی فقط هفت درصد حق بیمه به عهده بیمه ‌شده است (البته جانبازان از هفت درصد سهم بیمه ‌شده معاف هستند) و مابقی حق بیمه را باید کارفرما پرداخت کند. ضمناً طبق بند «الف» ماده (45) قانون کار‌، فقط در مواردی که قانون صراحتاً اجازه داده‌، کارفرما می‌تواند از مزد و حقوق کارگر برداشت کند (مثل ماده 28 قانون تأمین‌اجتماعی) لذا این اقدام کارفرما‌، مغایر با قانون تأمین‌اجتماعی و قانون کار است. لازم به یادآوری است بعضی از کارفرمایان جهت ایجاد انگیزه کاری بیشتر‌، حق بیمه سهم کارگر را از دستمزد او کسر نمی‌کنند و همراه با سهم کارفرما توسط خودشان پرداخت می‌شود. 
با توجه به اینکه بعد از تأیید کارافتادگی کلی غیر ناشی از کار بیمه ‌شده در کمیسیون پزشکی تأمین‌اجتماعی‌، شرط اصلی برقراری مستمری کارافتادگی کلی، داشتن شرایط ماده (75) قانون تأمین‌اجتماعی است (ماده 75‌: بیمه ‌شده باید ظرف 10 سال قبل از وقوع حادثه ناشی از کار و یا شروع بیماری حداقل یک سال و در یک سال آخر قبل از حادثه یا بیماری حداقل 90 روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد) من که فقط شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه دارم و به علت آتش‌سوزی در محیط کارگاه دچار سانحه و مصدومیت شده‌ام و بعد از شرکت در کمیسیون پزشکی‌، میزان کارافتادگی من 67 درصد اعلام شد. چون یکی از شرایط ماده (75) را ندارم (سابقه یک سال ظرف 10 سال) آیا می‌توانم از مستمری کارافتادگی کلی بهره‌مند شوم‌؟
بله. طبق ماده (71) قانون تأمین‌اجتماعی اگر کارافتادگی کلی بیمه ‌شده در اثر حادثه ناشی از کار باشد (مثل شما) رعایت ماده (75) قانون تأمین‌اجتماعی الزامی‌ نخواهد بود و بیمه ‌شده حادثه دیده با هر میزان سابقه پرداخت حق بیمه‌، مشمول دریافت مستمری از‌کارافتادگی کلی ناشی از کار خواهد بود. لازم به یادآوری است بیمه‌شدگانی که در اثر بیماری حرفه‌ای نیز طبق نظریه کمیسیون پزشکی کارافتاده کلی شوند نیازی به رعایت ماده (75) قانون ندارد. 
هنگام بازگشت از محل کار به منزل در اثر برخورد با یک وسیله نقلیه مصدوم شدم. بعد از تأیید حادثه ناشی از کار توسط بازرس فنی تأمین‌اجتماعی و انجام خدمات درمانی لازم‌، توسط شعبه تأمین‌اجتماعی به کمیسیون پزشکی معرفی شدم و کمیسیون پزشکی میزان ازکارافتادگی من را 30 درصد تعیین کرد. خواستم بدانم مستمری ماهیانه ازکارافتادگی من چقدر است‌؟
طبق بند «ج» ماده (70) قانون تأمین‌اجتماعی‌، اگر میزان ازکارافتادگی حادثه ناشی از کار بیمه ‌شده بین 10 درصد تا 33 درصد باشد‌، مستمری ماهیانه برقرار نمی‌شود‌ و صرفاً غرامت مقطوع نقص عضو به صورت یکجا به بیمه ‌شده پرداخت می‌شود و نحوه محاسبه آن عبارت است از‌: مستمری استحقاقی کارافتادگی کلی ضربدر میزان درصد کارافتادگی ضربدر عدد 36 
به علت بیماری صعب‌العلاج طبق گواهی پزشک معالج‌، توسط شعبه تأمین‌اجتماعی برای کارافتادگی کلی به کمیسیون پزشکی معرفی شدم و کمیسیون پزشکی به میزان 67 درصد کارافتادگی کلی را تأیید کرد اما طبق ماده (75) قانون تأمین‌اجتماعی من به جای یک سال سابقه ظرف 10 سال ‌، فقط 11 ماه سابقه پرداخت حق بیمه دارم اما در آن دوره ظرف 10 سال دو ماه نیز غرامت دستمزد ایام بیماری دریافت کرده‌ام آیا سوابق دریافت غرامت دستمزد در احراز ماده (75) قانون تأمین‌اجتماعی مؤثر است یا خیر‌؟
بله. غیر از سوابق بیمه اجباری‌، سوابق دیگری از قبیل سابقه پرداخت بیمه اختیاری‌، بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (فقط نرخ 18 درصد)‌، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری‌، ایام دریافت مقرری بیمه بیکاری‌، خرید خدمت سربازی و حضور در جبهه‌، بیمه ایرانیان خارج از کشور (فقط نرخ 18 درصد) بیمه‌های توافقی‌، سوابق انتقالی از سایر صندوق‌های بازنشستگی به صندوق تأمین‌اجتماعی (بعد از پرداخت مابه‌التفاوت مربوطه) در احراز شرایط ماده (75) قانون تأمین‌اجتماعی مؤثر هستند. 
در تاریخ 20/4/1401 به علت تعدیل نیرو از کارگاه اخراج شده‌ام اما کارفرما در تیرماه حق بیمه من را به جای 19 روز به اشتباه یک ماه کامل پرداخت کرده است. با توجه به اینکه برای برقراری بیمه بیکاری در اداره کار دادخواست تنظیم کرده‌ام آیا با توجه به اضافی پرداختی کارفرما به من بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد‌؟ 
طبق آخرین بخشنامه مربوط به مقرری بیمه بیکاری اگر پس از وقوع بیکاری‌، با توجه به تاریخ اخراج و بیکاری بیمه ‌شده‌، کارفرما بیشتر از کارکرد واقعی بیمه ‌شده و یا به صورت یک ماه کامل نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه در همان ماه وقوع بیکاری اقدام کند‌، سازمان تأمین‌اجتماعی با اخذ رأی اداره کار و یا بر اساس سایر مستندات موجود مثل قرارداد کار و یا کارت حضور و غیاب بیمه ‌شده یا نامه کارفرما‌، موضوع را بررسی و سوابق بیمه ‌شده را اصلاح و اضافه پرداختی حق بیمه را به حساب بستانکاری کارفرما منظور و با حفظ سایر شرایط نسبت به برقراری بیمه بیکاری اقدام می‌کند. 
من تبعه کشور افغانستان هستم‌ و در ایران اقامت دارم. باتوجه به اخذ مجوز اشتغال و مجوز اقامت از مراجع مربوطه‌، قبلاً در یکی از کارگاه‌ها شاغل و بیمه تأمین‌اجتماعی بودم. بعد از اخراج ازکارگاه چون مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نمی‌شدم خودم را بیمه اختیاری کرده‌ام؛ آیا همسرم نیز می‌تواند خودرا بیمه زنان خانه‌دار کند‌؟
خانم‌های اتباع بیگانه که ساکن ایران هستند‌، چنانچه بین 18 تا 50 سال سن داشته باشند‌، در صورت داشتن کارت اقامت یا گذرنامه معتبر‌، با مراجعه به نزدیکترین شعبه تأمین‌اجتماعی محل سکونت خود می‌توانند درقالب بیمه مشاغل آزاد با یکی از نرخ‌های 12 ، 14 یا 18 درصد طبق سایر شرایط مربوطه خودشان را بیمه زنان خانه‌دار کنند. 
در کارگاه سنگ‌تراشی من دو کارگر تبعه افغانستان اشتغال دارند. کارگران اصرار می‌کنند که آنها را بیمه کنم‌. مگر کارفرما ملزم به بیمه کردن کارگران افغانی نیز است‌؟
طبق قانون کار به‌کارگیری اتباع بیگانه بدون داشتن مجوز اشتغال و مجوز اقامت یا گذرنامه معتبر توسط کارفرمایان در کارگاه‌ها ممنوع است‌، اما به‌کارگیری کارگرانی که مجوز‌های مذکور و دارای اعتبار را داشته باشند‌، بلامانع است و در این حالت اگر کارگران در کشور خودشان بیمه نباشند‌، کارفرما مکلف است مانند کارگران ایرانی نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه این قبیل کارگران افغانی و یا غیر‌افغانی سایر کشور‌ها اقدام کند. 
با توجه به اینکه خبرنگاری جزو فهرست مشاغل قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور است‌، آیا من که عکاس-خبرنگار هستم نیز مشمول این قانون می‌شوم‌؟ 
طبق مصوبه هیأت دولت و دستور اداری صادره توسط سازمان تأمین‌اجتماعی مصادیق خبرنگاری مشمول قانون سخت و زیان‌آور عبارتند از‌: گزارشگر و مصاحبه‌کننده‌، خبرنگار عکاس یا عکاس خبرنگار‌، دبیر سرویس‌، معاون و دستیار دبیر سرویس.
در خبرگزاری تازه تأسیس ما غیر از چند خبرنگار ایرانی یک خبرنگار خارجی دارای گذرنامه معتبر مورد تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ‌شاغل است و حقوق دریافت می‌کند‌. آیا این خبرگزاری باید همراه با بیمه کردن خبرنگاران ایرانی‌، خبرنگار خارجی را نیز که مزد‌بگیر است بیمه کند‌؟
طبق بند «الف» ماده (5) قانون تأمین‌اجتماعی و بخشنامه‌های صادره‌، اگر کشور متبوع خبرنگار خارجی با دولت جمهوری اسلامی ‌ایران دارای موافقتنامه تأمین‌اجتماعی باشد‌، لازم است طبق متن موافقتنامه عمل شود؛ در غیر این صورت طبق بند «ب» ماده (5) قانون تأمین‌اجتماعی چنانچه خبرنگار خارجی طبق گواهی مقامات صالح دولت خود در مدت اقامت درایران‌، در کشور خود و یا سایر کشور‌ها بیمه ‌شده باشد‌، از شمول مقررات تأمین‌اجتماعی ایران معاف است‌. اما طبق تبصره الحاقی به بند «ب» ماده مذکور اگر کشور خبرنگار خارجی عضو مقاوله‌نامه شماره 19 سازمان بین‌المللی کار باشد این خبرنگار در ایران صرفاً مشمول بیمه حوادث ناشی از کار خواهد بود و کارفرمای مربوطه باید حق بیمه متعلقه را برابر سه درصد از حقوق دریافتی ماهیانه او کسر و حق بیمه مربوطه را طی لیست جدا از لیست سایر پرسنل ایرانی به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت کند. 
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه