
نگاهی به نظام رفاه و تأمیناجتماعی در کشور فنلاند
رفاه اسکانديناوی، از نوع معمولی
طبق اعلام سازمان تأمیناجتماعی فنلاند، هدف تأمیناجتماعی در این کشور تأمین معاش کافی برای شهروندان و افراد دارای صلاحیت در موقعیتهای مختلف است. به عنوان مثال نظام تأمیناجتماعی این کشور به خانوادههای دارای فرزند، افراد بیکار، دانشآموزان، افراد معلول و کسانی که برای مدت طولانی بیمار هستند یا نیاز به توانبخشی دارند، مزایا پرداخت کرده یا سایر اشکال حمایت را ارائه میکند. همچنین مشمولان بهرهمندی از تأمیناجتماعی میتوانند در شرایط خاص از کمکهزینههای مسکن برخوردار شوند. افرادی که تحت پوشش بیمه درمانی هستند، کارتی دریافت میکنند که با نام « Kela» شناخته میشود که از طریق آن، هزینههای فرد در داروخانهها و بسیاری از کلینیکهای خصوصی به وی بازپرداخت میشود. مزایایی که این کارت برای فرد به همراه دارد توسط قانون مشخص شده است. برای برخورداری از سطوح مختلف حمایت بیمهای، فرد اطلاعات کامل خود را ارائه و بر اساس وضعیت زیست و زندگی، مزایا به او تعلق میگیرد. به طور کلی، فرد چنانچه اقامت دائم در فنلاند را داشته یا مجوز کار در این کشور را داشته باشد میتواند از مزایای کارت (Kela) استفاده کند.
حمیدرضا علینیا روزنامهنگار
افراد غیرفنلاندی که در این کشور کار میکنند، تحت شرایطی میتوانند از این کارت بهرهمند شوند. همچنین در برخی شرایط دیگر نیز افراد خارجی میتوانند از برخی مزایای نظام تأمیناجتماعی فنلاند استفاده کنند. میزان بهرهمندی از مزایا به موارد متعددی بستگی دارد؛ از جمله اینکه فرد کارمند، کارآفرین، دانشجو یا کارمند خارجی مأمور در این کشور باشد. همچنین چنانچه فرد یکی از شرایط را داشته باشد میتواند از مزایای کارت (Kela) بهرهمند شود: فنلاندیهای مهاجر که دوباره به کشورشان بازگشتهاند، فردی که دارای یک قرارداد کار دائمی در این کشور است و یا با فردی که در فنلاند مقیم و ازدواج کرده باشد.
در عین حال، فنلاند با تعدادی از کشورها برای بهرهمندی شهروندان سایر کشورها از مزایای تأمیناجتماعی توافقاتی منعقد کرده است. این کشورها شامل کشورهای شمال اروپا، ایالات متحده آمریکا، کانادا و کبک، شیلی، هند، چین، کرهجنوبی و استرالیا است. عمده مفاد این توافقنامهها به برخورداری از حقوق بازنشستگی بازمیگردد و برخی از مفاد توافقنامهها نیز به برخورداری از امکانات و مراقبتهای بهداشتی و درمانی مربوط میشود. همچنین برخی مزایای تأمیناجتماعی وجود دارد که اگر فرد مقیم دائم فنلاند نباشد نمیتواند این مزایا را دریافت کند. به عنوان مثال، والدین تنها زمانی میتوانند کمکهزینه والدین دریافت کنند که حداقل 180 روز مستقیماً قبل از تاریخ مورد انتظار زایمان کودک در فنلاند زندگی کرده باشند. با این حال، اگر فرد از کشور دیگری از اتحادیه اروپا آمده باشد، در برخی موارد میتواند از دورههای بیمهای که در کشور دیگر اتحادیه اروپا انباشته کرده است استفاده کند.
بیمه بیکاری
چنانچه فرد دارای شرایط استفاده از بیمه بیکاری، به هر دلیلی بیکار شود میتواند از (Kela) یا صندوق بیکاری برای دریافت کمکهزینه بیکاری اقدام کند. مزایای بیکاری در فنلاند شامل کمکهزینه بیکاری روزانه مرتبط با درآمد، کمکهزینه پایه بیکاری و یارانه بازار کار است. طبق قانون تأمیناجتماعی کشور فنلاند، افرادی که دارای مجوز اقامت در این کشور هستند که به آنها اجازه کار میدهد، یا شهروند یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهای عضو (EEA) یا سوئیس و یا یکی از اعضای خانواده شهروند یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهای عضو (EEA) یا سوئیس باشد و حق اقامت در فنلاند را داشته باشد، میتواند از مزایای بیمه بیکاری بهرهمند شود. هنگامی که فرد به عنوان جویای کار قبل از شروع فعالیت در نظام تأمیناجتماعی این کشور ثبتنام کرده و هنگام بیکاری 18 تا 64 سال سن داشته باشد، حق دریافت مزایای بیکاری را خواهد داشت. همچنین یکی از شروطی که برای دریافت بیمه بیکاری در فنلاند وجود دارد این است که فرد برای دریافت مقرری بیکاری، باید فعالانه به دنبال کار و برای پذیرش شغل آماده باشد. همچنین فنلاند از تمام مزایای بیکاری مالیات اخذ میکند. عمده مزایای بیکاری شامل کمکهزینه بیکاری روزانه مرتبط با درآمد و کمکهزینه پایه بیکاری است. چنانچه فرد بیکار به عنوان یک جویای کار در دفتر استخدام این کشور ثبتنام کرده، یا در صورتی که عضو یک صندوق بیکاری فنلاند بوده و شرایط استخدام را داشته و قبل از بیکار شدن برای مدت کافی طولانی کار کرده باشد، میتواند از کمکهزینه روزانه مربوط به درآمد استفاده کند. برای بهرهمندی از این مزایا، فرد باید حداقل 26 هفته قبل از بیکار شدن عضو صندوق بیکاری بوده باشد. در این صورت معمولاً فرد میتواند به مدت 400 روز کمکهزینه روزانه مربوط به درآمد را با این استثنائات دریافت کند: اگر در مجموع سه سال یا کمتر کار کرده باشد، ممکن است تا 300 روز کمکهزینه روزانه مربوط به درآمد را دریافت و اگر قبل از بیکاری 58 ساله شده باشد، ممکن است بتواند به مدت 500 روز کمکهزینه روزانه مربوط به درآمد دریافت کند. همینطور چنانچه فرد شرایط دریافت کمکهزینه روزانه درآمد را نداشته باشد، ممکن است بتواند از کمکهزینه پایه بیکاری استفاده کند. اگر به دلیل اقامت دائم یا کار، فرد قبل از بیکار شدن تحت پوشش بیمه تأمیناجتماعی فنلاند باشد، ممکن است کمکهزینه بیکاری پایه دریافت کند. برای بهرهمندی از این کمکهزینه فرد باید به عنوان یک جویای کار بیکار در دفتر استخدام ثبتنام کرده و شرط اشتغال را داشته و قبل از بیکار شدن به مدت طولانی کار کرده باشد. معمولاً با این استثنائات، فرد میتواند به مدت 400 روز کمکهزینه بیکاری پایه دریافت کند. اگر در مجموع سه سال یا کمتر کار کرده باشد، ممکن است تا 300 روز کمکهزینه بیکاری پایه دریافت کند. اگر قبل از بیکاری 58 ساله شده باشد، ممکن است به مدت 500 روز کمکهزینه پایه بیکاری دریافت کند و اگر در زمان بیکاری فرد، برخی دیگر از مزایای اجتماعی یا درآمد کاری دریافت میکند، کمکهزینه پایه بیکاری به طور کامل پرداخت نمیشود.
بازنشستگی
فنلاند دارای دو سیستم بازنشستگی است که مکمل یکدیگر هستند: 1) مستمری مرتبط با درآمد از طریق کار با حقوق. این وظیفه کارفرماست که برای همه کارکنان خود بیمهنامه بازنشستگی رد کرده و حق بیمه آنها را بپردازد. 2) مستمریهای ملی و مستمریهای تضمینی برای آن دسته از بازنشستگانی در نظر گرفته شده که حقوق بازنشستگی مرتبط با درآمد ندارند یا مستمری آنها بسیار ناچیز است. این دو سیستم بازنشستگی شامل بازنشستگی سالمندی و مستمری ازکارافتادگی است. فرد پس از 65 سالگی واجد شرایط دریافت مستمری ملی خواهد بود. همینطور فردی که قادر به کار نیست ممکن است قبل از شروع مستمری بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگی دریافت کند. اگر فرد بازنشسته و مستمریبگیر بخواهد نیز میتواند کار کند و درآمد کسب شده تأثیری بر میزان مستمری دریافتی نخواهد داشت. همچنین در این کشور حقوق بازنشستگی مشمول مالیات است.