دوستم کارگر من نيست!

پاسخ کارشناس «آتیه‌نو» به پرسش‌های بیمه‌ای خوانندگان

دوستم کارگر من نيست!

حوزه کار و تأمین‌اجتماعی به دلیل تعدد قوانین و مقررات، دارای پیچیدگی‌ها و ظرایفی است که بسیاری از افراد و مشاغل در حوزه کارگری و کارفرمایی را درگیر خود می‌کند. یکی از ضروری‌ترین امور حمایتی در این بستر، ارائه خدمات مشاوره تخصصی است. از ‌‌‌‌‌‌‌این‌‌‌‌‌‌‌‌ رو، هفته‌نامه آتیه‌نو با راه‌اندازی این صفحه، تلاش دارد تا با ارائه خدمات مشاوره، کمک کند تا شرکای اجتماعی سازمان تأمین‌اجتماعی بتوانند وفق قوانین و مقررات، بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی از حقوق خود مطلع شده تا هنگام بروز مشکل یا اختلاف به راهکاری درست و دقیق دست یابند.

احمد فاضلی کارشناس سازمان تأمین‌اجتماعی

کارفرمای کتابفروشی هستم. یک فروشنده دارم که حق بیمه او به طور مرتب پرداخت می‌شود. چندی قبل که فروشنده جهت سرکشی به منزل خود رفته بود. یکی از دوستانم برای چند ساعتی برای احوالپرسی به مغازه آمده بود همزمان یک مشتری جهت خرید کتاب به فروشگاه وارد شد، من چون با مشتری دیگری صحبت می‌کردم، از دوستم درخواست کردم کتاب مورد درخواست مشتری را از قفسه به مشتری بدهد، دوستم مشغول صحبت کردن با مشتری بود که همزمان بازرس کارگاه سازمان تأمین‌اجتماعی جهت انجام بازرسی وارد فروشگاه شد ودر مورد پرسنل فروشگاه سؤال کرد، اعلام کردم فروشنده بیمه‌شده بیرون از مغازه هستند، اما بازرس اسم دوست من را که جهت احوالپرسی به مغازه آمده بود به عنوان فروشنده در سیستم دستی خود ثبت کرد، بعد از ۲۴ ساعت پیغامی ‌از تأمین‌اجتماعی دریافت کردم مبنی بر اینکه بر اساس گزارش بازرسی، دوستم فروشنده و کارگر من است! از چه طریقی می‌توانم ثابت کنم که وی فروشنده من نیست، در حالی که او کارفرمای کتابفروشی دیگری است و یک فروشنده بیمه‌شده دارد و در همان شعبه تأمین‌اجتماعی دارای پرونده مطالباتی است؟
شما می‌توانید طبق مقررات مربوطه، به صورت حضوری یا الکترونیکی به گزارش بازرسی اعتراض کنید تا مجدداً از کارگاه شما بازرسی تحقیقی به عمل آید و توضیحات و مدارک مربوطه مبنی بر اینکه نامبرده فروشنده شما نیست به رؤیت بازرس برسد. در نهایت اگر بر اساس گزارش اولیه بازرسی، سازمان تأمین‌اجتماعی شما را بدهکار کند، بعد از اینکه در مهلت تعیین شده به بدهی برآوردی اعلام شده اعتراض کردید می‌توانید موضوع را در هیأت‌های تشخیص مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی مطرح کنید. 
از آزادگان دفاع مقدس هستم. بعد از آزادی از اسارت و بازگشت به وطن، با شغل معلمی ‌چند سال در استخدام رسمی ‌آموزش وپرورش بوده و بعد از مدتی خودم را بازخرید کردم. از آن تاریخ تاکنون در یک شرکت خصوصی شاغل و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستم. چون در زمان بازخرید کسورات بازنشستگی را دریافت نکرده بودم، در سال ۱۳۹۹ درخواست انتقال کسورات بازنشستگی کردم و بعد از طی مراحل قانونی وتقسیط مابه‌التفاوت انتقال کسورات، مقداری از اقساط را در سال ۱۳۹۹ پرداخت اما به علت مشکلات مالی موفق به پرداخت اقساط سال ۱۴۰۰ نشده‌ام؛ آیا باید مجدداً تقاضای تقسیط بقیه بدهی را بکنم؟
در این خصوص یک خبر خوشحال‌کننده برای شما داریم! سازمان تأمین‌اجتماعی در اجرای بند (خ) (ماده ۸۸) برنامه ششم توسعه با صدور بخشنامه شماره ۴۸۱۸/۹۹/۱۰۰۰ مورخ ۱/۶/۹۹ اعلام کرده، ایثارگران و جانبازان و فرزندان شهدا و آزادگان و رزمندگانی که ۱۲ ماه سابقه حضور در جبهه را داشته باشند - و بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی هستند- اگر در طول اجرای برنامه ششم توسعه (لغایت ۲۹/۱۲/۱۴۰۰) متقاضی انتقال کسور بازنشستگی قبلی خود باشند، بر اساس گواهی صادره از بنیاد شهید و امور ایثارگران و یا گواهی صادره از مراجع نیروهای مصلح (حسب مورد) برای یک‌بار از پرداخت مابه‌التفاوت سوابق انتقالی برای ۱۵ سال سنوات بیمه‌ای معاف بوده و پرداخت آن به عهده دولت خواهد بود. همچنین در ادامه بخشنامه قید شده آن دسته از بیمه‌شدگان مورد اشاره بالا که در سنوات گذشته نسبت به ارائه درخواست کسور بازنشستگی اقدام و پس از انجام تشریفات مقرر، موفق به پرداخت تمام یا بخشی از مابه‌التفاوت متعلقه (مثل شما) نشده‌اند، مشمول این معافیت بوده و می‌توانند ضمن درخواست در دوره اجرای برنامه ششم توسعه، از این قانون بهره‌مند شوند؛ لذا با عنایت به اینکه برنامه هفتم توسعه تاکنون تهیه و تدوین نشده، اما چون طبق بند (ن) (تبصره یک) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ برنامه ششم توسعه تا اخر سال ۱۴۰۱ تمدید شده است، شما می‌توانید در فرصت باقی مانده از سال جاری و به عنوان آزاده از این معافیت پرداخت مابه‌التفاوت استفاده کنید.
در خصوص سؤالات مربوط به بیمه زنان خانه‌دار و بیمه دانشجویی مندرج در شماره ۳۳۷ نشریه، در پاسخ‌های داده شده اعلام شده بود «این قبیل بیمه‌شدگان می‌توانند والدین تحت تکفل قانونی ویا همسر و فرزندان خود را بیمه کنند» در این ارتباط دو سؤال داشتم؛ نخست اینکه آیا بیمه‌شده زن خانه‌دار یا بیمه‌شده دانشجو با هر نرخ حق بیمه می‌تواند افراد تحت تکفل از جمله والدین و همسر و فرزندان خود را تحت پوشش سازمان تأمین‌اجتماعی قرار دهد؟ ضمناً در یک پاسخ دیگر به یک سؤال مطرح شده مبنی بر اینکه بیمه‌شده زن خانه‌دار چون قصد ازدواج نداشته و کسی را تحت تکفل خود ندارد، پیشنهاد نرخ ۱۲ درصد (فقط بازنشستگی) داده شده، حال این خانمی‌ که کلاً قصد ازدواج ندارد تا بعد از فوت او، بازماندگانش بتوانند از مستمری بازماندگان استفاده کنند، این سؤال مطرح می‌شود اگر این بیمه‌شده متقاضی نرح ۱۲ درصد در طول بیمه‌پردازی خود دچار کارافتادگی شود، آیا با این نرخ می‌تواند از این تعهد کارافتادگی نیز بهره‌مند شود؟
غیر از بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، در بقیه مشمولان قانون تأمین‌اجتماعی، بیمه‌شده صرفاً با پرداخت یک مبلغ مشخص، ضمن استفاده از تعهدات بلند‌مدت و کوتاه‌مدت، حق استفاده از درمان برای خود و افراد تحت تکفل را دارد، اما در بیمه‌هایی که قرارداد آنها در قالب بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد (از جمله بیمه زنان خانه‌دار و بیمه دانشجویی) منعقد می‌شود، نرخ‌های ۱۲ درصد، ۱۴ درصد و یا ۱۸ درصد صرفاً برای تعهدات بلند‌مدت بازنشستگی و کارافتادگی و فوت است، اما چنانچه بیمه‌شده تمایل به استفاده از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی را نیز داشته باشد، لازم است همراه با پرداحت حق بیمه ماهیانه با نرخ‌های مشحص شده، برای خود و تعداد افراد تحت تکفل قانونی حق سرانه درمان نیز پرداخت کند، در غیر این صورت استحقاق استفاده از درمان برای خود و افراد تحت تکفل از جمله والدین را نخواهد داشت. در پاسخ به سؤال دوم شما، بیمه‌شده زنان خانه‌دار متقاضی نرخ ۱۲ درصد، در آینده نمی‌تواند از مستمری کارافتادگی استفاده کند، در غیر این صورت باید یا در ابتدای بیمه شدن نرخ ۱۸ درصد کامل انتخاب شود یا بعدها در صورت تمایل، درخواست تبدیل نرخ ۱۲ درصد به ۱۸ درصد را کند. البته در نرخ ۱۸درصد، چنانچه طبق ضوابط مربوطه، نیاز به معاینات پزشکی باشد باید قبل از عقد قرارداد یا تبدیل نرخ ، با معرفی سازمان تأمین‌اجتماعی از نظر کارافتادگی مورد معاینات پزشکی قرار گیرد.
در ارتباط با طرح ۳۰۷۰ سازمان تأمین‌اجتماعی که مربوط به خدمات غیر‌حضوری این سازمان است، تاکنون چند مورد از خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی علاوه بر مراجعه حضوری به صورت غیر‌حضوری نیز انجام می‌پذیرد؟
این خدمات عبارتند از: ارائه شماره حساب بانکی مستمری‌بگیر به صورت غیر‌حضوری، ابلاغ احکام مطالباتی به صورت الکترونیکی، ارائه خدمات غیر‌حضوری ابلاغ مفاصاحساب پیمانکاران به واگذارنده کار و مقاطعه‌کار به صورت الکترونیکی، ارائه خدمات برقراری غیرحضوری مستمری بازماندگان و تعهد‌نامه غیر‌حضوری فرزندان اناث بازمانده، غیر‌حضوری کردن فرایند پرداخت کمک‌هزینه کفن‌ودفن، پرداخت غیر‌حضوری کمک‌هزینه ازدواج بلاعوض، احتساب سوابق متقاضیان خرید خدمت سربازی به عنوان سابقه پرداخت حق بیمه به صورت غیر‌حضوری، نامنویسی غیرحضوری بیمه‌شدگان از طریق کارفرما، نامنویسی غیر‌حضوری افراد تبعی با درخواست بیمه‌شده اصلی و یا مستمری‌بگیر بازنشسته وکارافتاده کلی، فرایند تأمین اعتباری استحقاق درمانی بیمه‌شده و افراد تحت تکفل به صورت الکترونیکی و بدون مراجعه بیمه‌شده به شعب و کارگزاری‌ها، همچنین از اواخر سال ۱۳۹۹ چاپ دفترچه‌های درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی متوقف شده و ارائه خدمات درمانی و تشخیصی در بستر الکترونیک انجام می‌شود.
من اخیراً به لباس روحانیت ملبس شده‌ام و ۴۹ سال سن دارم، شنیده‌ام که روحانیون هم می‌توانند بیمه تأمین‌اجتماعی شوند؛ در این خصوص نیاز به کسب اطلاعات لازم دارم. لطفا من را راهنمایی کنید.
طلاب و روحانیون که تحت پوشش مرکز خدمات حوزه‌های علمیه سراسر کشور باشند، چنانچه سن آنها حداکثر ۵۰ سال باشد می‌توانند بیمه تأمین‌اجتماعی شوند (اگر سن متقاضی بیشتر از ۵۰ سال باشد لازم است معادل سن اضافی تا سقف مذکور، سابقه قبلی پرداخت حق بیمه نزد سازمان تأمین‌اجتماعی داشته باشند)، نرخ حق بیمه ۲۷ درصد بوده و دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه افرادی که فاقد سابقه قبلی و یا حداکثر پنج سال سابقه قبلی پرداخت حق بیمه دارند، به انتخاب متقاضی بین حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورایعالی کار در سال مربوطه است و دستمزد افراد بالای پنج سال سابقه قبلی، به صورت پلکانی و با توجه به سن متقاضی از حداقل دستمزد تا چند برابر حداقل دستمزد است و مسئولیت ارسال لیست و پرداخت حق بیمه به عهده مرکز خدمات حوزه‌های علمیه مربوطه است و سازمان تأمین‌اجتماعی در قبال دریافت حق بیمه‌های مربوطه، تعهدات بلند‌مدت و کوتاه‌مدت (غیر از غرامت دستمزد ایام بیماری) و خدمات درمانی را به آنها ارائه می‌کند، این قبیل بیمه‌شدگان موقع مراجعه به مراکز درمانی ملکی و استیجاری سازمان تأمین‌اجتماعی از پرداخت فرانشیز معاف بوده و درمان آنان رایگان خواهد بود.
من چندین سال است بیمه‌شده سازمان تأمین‌اجتماعی هستم و در خصوص مقررات این سازمان اطلاعات زیادی ندارم، درباره خرید خدمت سربازی بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی چند سؤال داشتم: آیا خدمت سربازی همه بیمه‌شدگان برای احتساب سابقه بیمه، باید خریداری و مبلغی پرداخت شود؟ در زمان درخواست خرید خدمت سربازی، لازم است فرد بیمه‌شده حتماً پرداز باشد؟ نحوه محاسبه خرید خدمت سربازی به چه صورت است؟
بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی اگر قبل از تاریخ ۷/۵/۸۵ خدمت سربازی را انجام داده باشند و قبل و بعد از خدمت (هر دو مورد قبل از تاریخ مذکور) دارای سابقه پرداخت بیمه اجباری نزد تأمین‌اجتماعی بوده، صرف‌نظر از اینکه در تاریخ تقاضا بیمه‌پرداز باشند یا نباشند، بر اساس رأی دیوان عدالت اداری و به استناد ماده (۹۵) قانون تأمین‌اجتماعی از پرداخت حق بیمه دوران سربازی معاف بوده و در صورت درخواست بیمه‌شده، مدت خدمت سربازی او بعد از تأیید مراجع مربوطه، به عنوان سابقه پرداخت حق بیمه در سیستم تأمین‌اجتماعی ذخیره می‌شود، اما چنانچه بیمه‌شده فاقد شرایط لازم در ماده (۹۵) قانون باشد (یعنی قبل از خدمت فاقد سابقه و یا بعد از خدمت فاقد آن باشد) در این صورت باید نسبت به خرید خدمت اقدام کند، همچنین طبق رأی دیوان عدالت اداری اگر انجام خدمت سربازی بعد از تاریخ ۷/۵/۸۵ صورت گرفته باشد، در هر صورت باید مدت زمان خدمت سربازی مندرج در کارت پایان خدمت خریداری شود و در این خصوص قبلاً مقرر شده بود بیمه‌شده در زمان تقاضای خرید خدمت باید بیمه‌پرداز تأمین‌اجتماعی باشد اما طبق دادنامه شماره ۱۴۴۱ مورخ ۱۶/۱۰/۱۳۹۹ الزام به بیمه‌پرداز بودن متقاضی در زمان تقاضا حذف شده است، لذا بیمه‌شدگانی که تمایل به خرید خدمت سربازی دارند قبل از تاریخ تقاضا باید حداقل دو سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، در این حالت شعبه تأمین‌اجتماعی میانگین حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه ظرف آخرین دو سال قبل از تقاضا را ضربدر ۳۰ درصد، سپس ضربدر مدت خدمت سربازی، (طبق کارت پایان خدمت) کرده، از حاصل به دست آمده ۲۳/۳۰ به عهده دولت و ۷/۳۰ مابقی توسط بیمه‌شده (به صورت نقدی یا اقساط) پرداخت خواهد شد. یادآوری چند نکته هم ضروری به نظر می‌رسد مبنی بر اینکه بعضی از بیمه‌شدگان فکر می‌کنند با کارت معافیت هم می‌توان خدمت سربازی را خریداری کرد اما صرفاً افرادی که به سربازی اعزام و خدمت کرده‌اند، می‌توانند از این قانون استفاده کنند، همچنین غیر از مراجعه حضوری، در راستای اجرای طرح ۳۰۷۰ سازمان تأمین‌اجتماعی، بیمه‌شدگان متقاضی خرید خدمت سربازی می‌توانند در صورت داشتن شرایط مربوطه از طریق سامانه خدمات غیر‌حضوری هم به نشانی (eservices.tamin.ir) و با ورود به منوی بیمه‌شدگان - محاسبه خرید خدمت سربازی اقدام کنند.
شوهرم که ۲۸ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشت اخیراً از دنیا رفته، چند هفته قبل از فوت، مراحل خرید خدمت سربازی را انجام داد، اما به علت فوت ناگهانی موفق به پرداخت حق بیمه آن نشد، آیا بازماندگان جهت استفاده بیشتر از مستمری متعلقه می‌توانند نسبت به پرداخت حق بیمه سربازی متوفی اقدام کنند؟
طبق مقررات اگر بازماندگان تا سه ماه بعد از فوت بیمه‌شده درخواست پرداخت حق بیمه خدمت سربازی متوفی را داشته باشند، بعد از اعلام بدهی توسط شعبه تأمین‌اجتماعی به بازماندگان و پرداخت حق بیمه، خدمت سربازی بیمه‌شده متوفی به عنوان سابقه ایشان در سیستم تأمین‌اجتماعی ذخیره می‌شود. البته اگر در خواست بازماندگان بعد از سپری شدن مهلت سه ماهه مذکور باشد پرونده جهت اظهار‌نظر نهایی به اداره کل امور بیمه‌شدگان ستاد مرکزی ارسال می‌شود.
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه