تامین آب سالم و دفع بهداشتی فاضلاب، نقش اساسی در حفظ سلامت انسان در زمان طغیان بیماری‌های عفونی ایفا می‌کند. با شیوع ویروس کووید 19 در روزهای پایانی سال 2019 میلادی و رسیدن آن به مرحله همه‌گیری جهانی، مباحث مختلفی پیرامون راه‌های انتقال و انتشار این ویروس شکل گرفته‌است. آلودگی آب و فاضلاب و تاثیر آن بر انتشار بیماری یکی از موضوعاتی است که در چند ماه اخیر چالش‌برانگیز شده است. در یادداشت ذیل به صورت متمرکز به آلودگی و نقش فاضلاب‌ در انتشار ویروس خواهیم پرداخت.

مهمترین مسیر انتقال ویروس تماس مستقیم با فرد بیمار است. وجود این ویروس در ترشحات تنفسی فرد بیمار (قطرات ترشح شده مستقیم و یا ترشح شده بر روی سطوح) دیگر راه مهم و اصلی انتقال این ویروس شناخته شده است.

در برخی از تحقیقات و گزارش‌های موجود از جمله گزارشات سازمان بهداشت جهانی یکی دیگر از راه‌های احتمالی انتقال ویروس، تماس نا‌ایمن با فاضلاب معرفی شده است. اگرچه وجود ویروس در مدفوع بیمار به عنوان یک منبع بالقوه شناسایی شده، لکن تاکنون میزان گستردگی انتقال بیماری از این منبع شناسایی نشده و در حال‌ حاضر شواهدی مبنی ‌بر انتقال کرونا از طریق آن به انسان وجود ندارد. بنابراین لازم است به اهمیت دفع و تصفیه ایمن فاضلاب، بالاخص در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب بیمارستانی توجه شود. 

بر همین اساس دستورالعمل‌هایی توسط وزارت بهداشت با عنوان راهنمای مدیریت آب و فاضلاب در دوران شیوع کرونا ویروس منتشر شده است. از سری توصیه‌های این راهنما این است که فاضلاب به طور ایده‌آل باید در تصفیه‌خانه فاضلاب به صورت متمرکز و با طراحی و مدیریت مناسب تصفیه شوند. سیستم جمع‌آوری فاضلاب در مراکز بهداشتی درمانی باید دارای سیستم لوله‌کشی و بدون نشت باشد و تا حد استاندارد تصفیه شود. برکه‌های تثبیت (استخرهای اکسیداسیون یا لاگون‌ها) عموما به عنوان یک فناوری تصفیه فاضلاب عملی و ساده در نظر گرفته می‌شوند، به‌ویژه در از بین بردن عوامل بیماری‌زا مناسب هستند. زیرا زمان نگهداری نسبتا طولانی (20 روز یا بیشتر) همراه با نور آفتاب، سطح (pH) باالا، فعالیت بیولوژیکی و عوامل موثر دیگر در تسریع تخریب پاتوژن است. همچنین در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب عموما از کلر به عنوان ماده گندزدا استفاده می‌شود و وجود غلظت کلر آزاد باقیمانده ۱ تا ۲ میلی‌گرم در لیتر در خروجی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، امکان ماندگاری ویروس کرونا را به صفر می‌رساند. بنابراین در حال‌ حاضر و بر اساس نتایج تحقیقات فعلی، انتقال و بیماری‌زایی ویروس کرونای جدید از طریق فاضلاب، در صورت رعایت صحیح دستورالعمل‌های تصفیه فاضلاب به ‌عنوان یک عامل مهم و نگران‌کننده مطرح نیست.