بحران بیکاری جوانان چین
چین در سال‌های اخیر با بحرانی بی‌سابقه در بازار کار مواجه شده است؛ بحرانی که بیش از همه، جوانان ۱۶ تا ۲۴ ساله را هدف قرار داده است. نرخ بیکاری رسمی این گروه در سال ۲۰۲۳ به ۲۱.۳ درصد رسید، آماری که دولت مجبور شد برای جلوگیری از نگرانی عمومی انتشار آن را متوقف و سپس با تغییر روش محاسبه اعلام کند. حتی در فوریه ۲۰۲۵، نرخ رسمی همچنان ۱۶.۹ درصد باقی مانده و بسیاری معتقدند رقم واقعی بسیار بالاتر است. این وضعیت، نه تنها پیامدهای اقتصادی دارد، بلکه ساختار اجتماعی، روانی و سیاسی جامعه چین را به‌طور عمیق تحت تأثیر قرار داده است.
تقاضای میلیونی
رقابت در بازار کار چین بی‌سابقه است. شرکت ملی انرژی هسته‌ای چین (CNNC) در آوریل ۲۰۲۵ اعلام کرد که برای تنها ۱,۷۳۰ موقعیت شغلی، بیش از ۱.۲ میلیون رزومه دریافت کرده است؛ یعنی شانس موفقیت کمتر از ۰.۶ درصد است و از هر ۱۵۰ نفر، تنها یک نفر انتخاب می‌شود. چنین رقابتی، احساس سرخوردگی و بی‌عدالتی را در میان جوانان تشدید می‌کند و شبکه‌های اجتماعی پر از انتقاد و ناامیدی است. بسیاری این وضعیت را به‌مثابه «شکست یک نسل» تلقی می‌کنند.
بحران بیکاری جوانان، نگرش نسل جدید چین به کار و موفقیت را تغییر داده است. بسیاری از جوانان احساس می‌کنند تلاش‌شان بی‌نتیجه و دستاوردها ناعادلانه است و ارزش کار سخت کاهش یافته است. این تغییر نگرش، بازتابی از بی‌ثباتی اقتصادی و فرصت‌های محدود در جامعه امروز چین است.
بحران ساختاری
چندین عامل کلان‌ساختاری بحران بیکاری را تشدید می‌کند. جنگ تجاری با آمریکا و کاهش صادرات می‌تواند تا ۲۰ میلیون شغل را در خطر قرار دهد. ظهور هوش مصنوعی و اتوماسیون، جایگزین نیروی انسانی در کارخانه‌ها و حتی بخش خدمات شده است. رکود در بازار مسکن و کاهش مصرف نیز تولید را کاهش داده و چرخه بیکاری را تشدید می‌کند. جمعیت جوان تنها ۷ درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهد، اما سهم بالایی در مصرف داخلی دارد؛ بنابراین از دست دادن شغل در این گروه، ضربه‌ای همزمان به تولید و تقاضا وارد می‌کند.
اشتغال ناقص
با کاهش فرصت‌های شغلی پایدار، بسیاری از فارغ‌التحصیلان به مشاغل موقت مانند تحویل غذا پناه برده‌اند. بیش از ۲۰ درصد پیک‌ها دارای مدرک دانشگاهی هستند و دست‌کم ۷۰ هزار نفر از آنها کارشناسی ارشد دارند. این وضعیت که به آن «اشتغال ناقص» گفته می‌شود، حس بی‌عدالتی و اتلاف سرمایه انسانی را افزایش داده است. حتی این مشاغل در معرض اتوماسیون کامل قرار دارند.
فشار روانی
بیکاری طولانی‌مدت فشار روانی شدیدی ایجاد کرده است. بین ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، نرخ خودکشی جوانان شهرنشین دو برابر شد و در سال ۲۰۲۴، مرگ‌های ناشی از «کار زیاد» بحث‌برانگیز شد. اصطلاح «تحصیلات فرار» برای اشاره به مهاجرت به کشورهای دیگر رایج شد. در سال ۲۰۲۳، بیش از ۱۲۰ هزار جوان چینی درخواست پناهندگی دادند و نزدیک به ۲۵ هزار نفر هنگام عبور غیرقانونی از مرز جنوبی آمریکا دستگیر شدند.
واکنش دولت
دولت و شرکت‌ها اقداماتی نظیر محدودیت ساعات کاری و تعطیلی دفاتر پس از ۱۸:۲۰ اعمال کرده‌اند، اما بیشتر این اقدامات نمایشی باقی مانده است. شرکت‌ها هنوز کارکنان را به اضافه‌کاری و کار در تعطیلات مجبور می‌کنند و اصلاحات واقعی صنایع می‌تواند منجر به بیکاری گسترده و ناآرامی اجتماعی شود.
در این میان، بحران بیکاری نگرش جوانان به نظام حاکم را تغییر داده است. پیش‌تر نابرابری نتیجه تلاش ناکافی فردی تلقی می‌شد، اما اکنون بیشتر پاسخ‌دهندگان آن را ساختاری و ناشی از فساد و رکود اقتصادی می‌دانند. قرارداد اجتماعی نانوشته بین دولت و شهروندان در حال فرسایش است و اعتماد به عدالت و کارآمدی نظام کاهش یافته است.
چشم‌انداز جامعه
بحران بیکاری جوانان فراتر از یک مشکل اقتصادی است و نشانه تغییرات اجتماعی عمیق در چین به شمار می‌رود. از احساس بی‌فایده بودن تلاش تا مهاجرت و اضطراب وجودی، نسل جوان با چشم‌اندازی مواجه است که تلاش‌هایشان بدون پاداش باقی می‌ماند. در غیاب اصلاحات ساختاری پایدار، خطر شکل‌گیری نسلی ناامید، محافظه‌کار و بی‌اعتماد به حکومت جدی است و آینده اقتصادی و اجتماعی چین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
منبع: asiasociety.org
تقاضای میلیونی
رقابت در بازار کار چین بی‌سابقه است. شرکت ملی انرژی هسته‌ای چین (CNNC) در آوریل ۲۰۲۵ اعلام کرد که برای تنها ۱,۷۳۰ موقعیت شغلی، بیش از ۱.۲ میلیون رزومه دریافت کرده است؛ یعنی شانس موفقیت کمتر از ۰.۶ درصد است و از هر ۱۵۰ نفر، تنها یک نفر انتخاب می‌شود. چنین رقابتی، احساس سرخوردگی و بی‌عدالتی را در میان جوانان تشدید می‌کند و شبکه‌های اجتماعی پر از انتقاد و ناامیدی است. بسیاری این وضعیت را به‌مثابه «شکست یک نسل» تلقی می‌کنند.
بحران بیکاری جوانان، نگرش نسل جدید چین به کار و موفقیت را تغییر داده است. بسیاری از جوانان احساس می‌کنند تلاش‌شان بی‌نتیجه و دستاوردها ناعادلانه است و ارزش کار سخت کاهش یافته است. این تغییر نگرش، بازتابی از بی‌ثباتی اقتصادی و فرصت‌های محدود در جامعه امروز چین است.
بحران ساختاری
چندین عامل کلان‌ساختاری بحران بیکاری را تشدید می‌کند. جنگ تجاری با آمریکا و کاهش صادرات می‌تواند تا ۲۰ میلیون شغل را در خطر قرار دهد. ظهور هوش مصنوعی و اتوماسیون، جایگزین نیروی انسانی در کارخانه‌ها و حتی بخش خدمات شده است. رکود در بازار مسکن و کاهش مصرف نیز تولید را کاهش داده و چرخه بیکاری را تشدید می‌کند. جمعیت جوان تنها ۷ درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهد، اما سهم بالایی در مصرف داخلی دارد؛ بنابراین از دست دادن شغل در این گروه، ضربه‌ای همزمان به تولید و تقاضا وارد می‌کند.
اشتغال ناقص
با کاهش فرصت‌های شغلی پایدار، بسیاری از فارغ‌التحصیلان به مشاغل موقت مانند تحویل غذا پناه برده‌اند. بیش از ۲۰ درصد پیک‌ها دارای مدرک دانشگاهی هستند و دست‌کم ۷۰ هزار نفر از آنها کارشناسی ارشد دارند. این وضعیت که به آن «اشتغال ناقص» گفته می‌شود، حس بی‌عدالتی و اتلاف سرمایه انسانی را افزایش داده است. حتی این مشاغل در معرض اتوماسیون کامل قرار دارند.
فشار روانی
بیکاری طولانی‌مدت فشار روانی شدیدی ایجاد کرده است. بین ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، نرخ خودکشی جوانان شهرنشین دو برابر شد و در سال ۲۰۲۴، مرگ‌های ناشی از «کار زیاد» بحث‌برانگیز شد. اصطلاح «تحصیلات فرار» برای اشاره به مهاجرت به کشورهای دیگر رایج شد. در سال ۲۰۲۳، بیش از ۱۲۰ هزار جوان چینی درخواست پناهندگی دادند و نزدیک به ۲۵ هزار نفر هنگام عبور غیرقانونی از مرز جنوبی آمریکا دستگیر شدند.
واکنش دولت
دولت و شرکت‌ها اقداماتی نظیر محدودیت ساعات کاری و تعطیلی دفاتر پس از ۱۸:۲۰ اعمال کرده‌اند، اما بیشتر این اقدامات نمایشی باقی مانده است. شرکت‌ها هنوز کارکنان را به اضافه‌کاری و کار در تعطیلات مجبور می‌کنند و اصلاحات واقعی صنایع می‌تواند منجر به بیکاری گسترده و ناآرامی اجتماعی شود.
در این میان، بحران بیکاری نگرش جوانان به نظام حاکم را تغییر داده است. پیش‌تر نابرابری نتیجه تلاش ناکافی فردی تلقی می‌شد، اما اکنون بیشتر پاسخ‌دهندگان آن را ساختاری و ناشی از فساد و رکود اقتصادی می‌دانند. قرارداد اجتماعی نانوشته بین دولت و شهروندان در حال فرسایش است و اعتماد به عدالت و کارآمدی نظام کاهش یافته است.
چشم‌انداز جامعه
بحران بیکاری جوانان فراتر از یک مشکل اقتصادی است و نشانه تغییرات اجتماعی عمیق در چین به شمار می‌رود. از احساس بی‌فایده بودن تلاش تا مهاجرت و اضطراب وجودی، نسل جوان با چشم‌اندازی مواجه است که تلاش‌هایشان بدون پاداش باقی می‌ماند. در غیاب اصلاحات ساختاری پایدار، خطر شکل‌گیری نسلی ناامید، محافظه‌کار و بی‌اعتماد به حکومت جدی است و آینده اقتصادی و اجتماعی چین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
منبع: asiasociety.org
ارسال دیدگاه
