پایین‌ترین نرخ باروری دنیا در کره‌جنوبی
یازدهمین اقتصاد دنیا با بحران جمعیتی بی‌سابقه‌ای مواجه شده است
مسعود علیپور اقدم روزنامه نگار
کره‌جنوبی، به‌عنوان یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان و چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا، با چالش‌های عمیقی در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی مواجه است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها بحران کاهش نرخ باروری است که تأثیرات گسترده‌ای بر آینده اقتصادی و اجتماعی این کشور دارد. در کنار این بحران، بحث‌ها پیرامون اصلاح سیاست‌های کاری و تعادل بین کار و زندگی، به یکی از موضوعات محوری در کره‌جنوبی تبدیل شده است. این مسائل نه‌تنها بر رفاه اجتماعی تأثیر می‌گذارند، بلکه بر رشد اقتصادی و رقابت‌پذیری جهانی این کشور نیز اثرات قابل‌توجهی دارند.
کره‌جنوبی در سال‌های اخیر با کاهش شدید نرخ باروری مواجه شده است. بر اساس داده‌های بانک جهانی، نرخ باروری این کشور در سال ۲۰۲۲ به ۰.۷۸ تولد به ازای هر زن رسید که پایین‌ترین میزان در میان کشورهای جهان است. این کاهش نگران‌کننده ناشی از عوامل متعددی، از جمله فرهنگ کاری سختگیرانه، ساعات کاری طولانی و فشارهای اقتصادی است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که کاهش نرخ باروری مستقیماً با شرایط کاری دشوار و عدم تعادل بین کار و زندگی مرتبط است. در سال ۲۰۱۸، دولت کره‌جنوبی قانونی را تصویب کرد که سقف ساعات کاری هفتگی را به ۵۲ ساعت محدود می‌کرد. هدف از این قانون بهبود تعادل بین کار و زندگی و تشویق به فرزندآوری معرفی شد. با این حال، شرکت‌های بزرگ، به‌ویژه در بخش‌های فناوری و تحقیق و توسعه (R&D)، معتقدند که این محدودیت باعث کاهش بهره‌وری و تضعیف رقابت‌پذیری جهانی آن‌ها شده است. از سوی دیگر، کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند که فرهنگ کاری سختگیرانه و ساعات کاری طولانی، مانعی جدی بر سر راه تشکیل خانواده و افزایش نرخ تولد است.
پیشنهاد کاهش ساعات کاری
مؤسسه تحقیقاتی گیونگی (GRI) در گزارشی که اخیراً منتشر شد، پیشنهاد کرد که کره‌جنوبی باید هفته کاری استاندارد را از ۴۰ ساعت به ۳۵ ساعت کاهش دهد تا تعادل بهتری بین کار و زندگی ایجاد شود. این گزارش استدلال می‌کند که کاهش ساعات کاری می‌تواند به افزایش نرخ باروری کمک کند و فشارهای ناشی از کار بیش‌ازحد را کاهش دهد. بر اساس این گزارش، نرخ باروری کره‌جنوبی از ۲.۱ تولد به ازای هر زن در سال ۱۹۸۳ به ۰.۷۲ در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است که این کاهش با فرهنگ کار بیش‌ازحد مرتبط است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۴ که توسط مؤسسه GRI انجام شد، نشان داد که ساعات کاری طولانی و حجم زیاد کار، بزرگ‌ترین موانع برای ایجاد تعادل بین کار و خانواده هستند. حدود ۲۶.۱ درصد از مردان و ۲۴.۶ درصد از زنان، این عامل را به‌عنوان چالش اصلی خود ذکر کردند. این درصد برای زنان در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی، که سال‌های حیاتی برای برنامه‌ریزی خانواده محسوب می‌شود، حتی بالاتر بود. به‌طور خاص، ۳۹.۳ درصد از زنان در دهه ۲۰ و ۳۱.۵ درصد از زنان در دهه ۳۰ زندگی، ساعات کاری طولانی را به‌عنوان مانع اصلی فرزندآوری عنوان کردند. نظرسنجی فوق، همچنین، نشان داد که کارگران ترجیح می‌دهند روزانه حدود یک ساعت کمتر کار کنند. به‌طور میانگین، مردان روزانه ۸.۳ ساعت و زنان ۷.۵ ساعت کار می‌کنند، درحالی‌که ساعات کاری ایده‌آل آن‌ها به ترتیب ۷.۲ ساعت برای مردان و ۶.۵ ساعت برای زنان است. این تقاضا برای کاهش ساعات کاری در میان خانوارهای دارای دو درآمد در دهه ۳۰ زندگی، که یک گروه جمعیتی کلیدی برای فرزندآوری و تربیت فرزند محسوب می‌شوند، برجسته‌تر بود. در این گروه، هم مردان و هم زنان خواستار کاهش ساعات کاری روزانه خود به‌طور تقریبی بین ۸۴ تا ۸۷ دقیقه بودند.
پیامدهای اقتصادی بحران باروری
کاهش نرخ زاد و ولد در کره‌جنوبی تنها یک مسئله جمعیتی نیست، بلکه یک چالش اقتصادی نیز به شمار می‌رود. کاهش نیروی کار به معنای کاهش تعداد مالیات‌دهندگان، کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان و افزایش فشار بر سیستم رفاهی است، زیرا جمعیت سالمندان رو به رشد است. دولت، طی سال‌های گذشته، مشوق‌های متعددی ازجمله یارانه‌های نقدی برای نوزادان، گسترش مرخصی والدین و مزایای مالیاتی برای خانواده‌های دارای فرزند را معرفی کرده است، با این‌حال، این اقدامات موفقیت محدودی داشته‌اند. یکی از موانع اصلی همچنان فرهنگ محیط کار است. با وجود اصلاحات قانونی، عواملی چون ساعات کاری طولانی و انتظارات سختگیرانه شرکت‌ها همچنان جوانان را از فرزندآوری منصرف می‌کند. بسیاری از کارکنان برای فرزندآوری نگران رکود یا امنیت شغلی خود هستند. کمبود مراکز مراقبت از کودکان با قیمت مناسب نیز اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.
تجربه‌های موفق دیگر کشورها
کشورهایی مانند فرانسه و سوئد که تعادل بهتری بین کار و زندگی ایجاد کرده‌اند، نرخ باروری بالاتری نسبت به کره‌جنوبی دارند. به‌عنوان‌مثال، فرانسه نرخ باروری حدود ۱.۸ تولد به ازای هر زن را حفظ کرده که از طریق سیاست‌هایی مانند یارانه مراقبت از کودکان، مرخصی والدین انعطاف‌پذیر و هفته کاری ۳۵ ساعته پشتیبانی می‌شود. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که کاهش ساعات کاری می‌تواند گامی اساسی در معکوس کردن روند کاهش جمعیت در کره‌جنوبی باشد.
شکاف جنسیتی در کار و فرزندپروری
چالش دیگر توزیع نابرابر مسئولیت‌های خانه و مراقبت از کودکان است. با وجود افزایش مشارکت زنان در نیروی کار، زنان در کره‌جنوبی همچنان بخش نامتناسبی از وظایف خانگی را بر عهده دارند. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) گزارش می‌دهد که زنان کره‌ای به‌طور میانگین روزانه ۳.۵ ساعت کار بدون دستمزد در خانه انجام می‌دهند، درحالی‌که این رقم برای مردان تنها ۴۵ دقیقه است. این نابرابری بسیاری از زنان را از فرزندآوری منصرف می‌کند، زیرا آن‌ها با فشار مضاعف مسئولیت‌های شغلی و خانوادگی مواجه هستند. درحالی که بحث‌ها درباره کاهش ساعات کاری ادامه دارد، شرکت‌های بزرگ کره‌ای، به‌ویژه در بخش‌های استراتژیک مانند نیمه‌رساناها، خواستار افزایش ساعات کاری هستند. اوایل سال ۲۰۲۴، دولت کره‌جنوبی و حزب حاکم لایحه‌ای را پیشنهاد کردند که بر اساس آن، کارمندان پردرآمد حوزه تحقیق و توسعه (R&D) در صنعت نیمه‌رساناها از سقف ۵۲ ساعت کاری در هفته معاف شوند. شرکت‌هایی مانند سامسونگ استدلال می‌کنند که ساعات کاری طولانی‌تر برای رقابت با شرکت تایوانی TSMC ضروری است. البته این پیشنهاد با مخالفت‌هایی مواجه و فعلاً متوقف شده است. بسیاری از شرکت‌ها در بخش تحقیق و توسعه کمبود نیروی کار دارند و خواهان قوانین کاری انعطاف‌پذیرتر هستند.
سیاست‌های خانوادگی دولت
با ادامه بحث میان حفظ رقابت اقتصادی و رفاه نیروی کار، دولت کره‌جنوبی با چالش سختی در ایجاد تعادل میان این دو مواجه است. درحالی‌که رهبران تجاری برای افزایش ساعات کاری به‌منظور حفظ رقابت جهانی فشار می‌آورند، واقعیت‌های جمعیتی نشان می‌دهند که تغییر به سمت فرهنگ کاری سازگارتر با خانواده برای ثبات بلندمدت ضروری است. کشورهای دیگر به واسطه سیاست‌هایی که بهره‌وری و کیفیت زندگی را متعادل می‌کنند، موفقیت‌هایی داشته‌اند. به‌عنوان‌مثال، آلمان باوجود ساعات کاری نسبتاً کوتاه، خروجی اقتصادی بالایی دارد که این امر ناشی از تمرکز بر بهره‌وری و نوآوری است. کره‌جنوبی هم می‌تواند استراتژی‌های مشابهی را بررسی کند و به جای تأکید بر ساعت کاری طولانی، بر افزایش کارایی تمرکز کند.در حال حاضر، بحث درباره ساعات کاری همچنان ادامه دارد و منافع متضاد سیاست‌گذاران، شرکت‌ها و کارگران در حال شکل دادن به آینده بازار کار کره‌جنوبی هستند. مشخص نیست که آیا پیشنهاد کاهش هفته کاری به ۳۵ ساعت به نتیجه خواهد رسید یا خیر، اما با نرخ باروری در پایین‌ترین حد تاریخی، ممکن است تغییرات اساسی اجتناب‌ناپذیر باشد.
کره‌جنوبی در سال‌های اخیر با کاهش شدید نرخ باروری مواجه شده است. بر اساس داده‌های بانک جهانی، نرخ باروری این کشور در سال ۲۰۲۲ به ۰.۷۸ تولد به ازای هر زن رسید که پایین‌ترین میزان در میان کشورهای جهان است. این کاهش نگران‌کننده ناشی از عوامل متعددی، از جمله فرهنگ کاری سختگیرانه، ساعات کاری طولانی و فشارهای اقتصادی است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که کاهش نرخ باروری مستقیماً با شرایط کاری دشوار و عدم تعادل بین کار و زندگی مرتبط است. در سال ۲۰۱۸، دولت کره‌جنوبی قانونی را تصویب کرد که سقف ساعات کاری هفتگی را به ۵۲ ساعت محدود می‌کرد. هدف از این قانون بهبود تعادل بین کار و زندگی و تشویق به فرزندآوری معرفی شد. با این حال، شرکت‌های بزرگ، به‌ویژه در بخش‌های فناوری و تحقیق و توسعه (R&D)، معتقدند که این محدودیت باعث کاهش بهره‌وری و تضعیف رقابت‌پذیری جهانی آن‌ها شده است. از سوی دیگر، کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند که فرهنگ کاری سختگیرانه و ساعات کاری طولانی، مانعی جدی بر سر راه تشکیل خانواده و افزایش نرخ تولد است.
پیشنهاد کاهش ساعات کاری
مؤسسه تحقیقاتی گیونگی (GRI) در گزارشی که اخیراً منتشر شد، پیشنهاد کرد که کره‌جنوبی باید هفته کاری استاندارد را از ۴۰ ساعت به ۳۵ ساعت کاهش دهد تا تعادل بهتری بین کار و زندگی ایجاد شود. این گزارش استدلال می‌کند که کاهش ساعات کاری می‌تواند به افزایش نرخ باروری کمک کند و فشارهای ناشی از کار بیش‌ازحد را کاهش دهد. بر اساس این گزارش، نرخ باروری کره‌جنوبی از ۲.۱ تولد به ازای هر زن در سال ۱۹۸۳ به ۰.۷۲ در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است که این کاهش با فرهنگ کار بیش‌ازحد مرتبط است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۴ که توسط مؤسسه GRI انجام شد، نشان داد که ساعات کاری طولانی و حجم زیاد کار، بزرگ‌ترین موانع برای ایجاد تعادل بین کار و خانواده هستند. حدود ۲۶.۱ درصد از مردان و ۲۴.۶ درصد از زنان، این عامل را به‌عنوان چالش اصلی خود ذکر کردند. این درصد برای زنان در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی، که سال‌های حیاتی برای برنامه‌ریزی خانواده محسوب می‌شود، حتی بالاتر بود. به‌طور خاص، ۳۹.۳ درصد از زنان در دهه ۲۰ و ۳۱.۵ درصد از زنان در دهه ۳۰ زندگی، ساعات کاری طولانی را به‌عنوان مانع اصلی فرزندآوری عنوان کردند. نظرسنجی فوق، همچنین، نشان داد که کارگران ترجیح می‌دهند روزانه حدود یک ساعت کمتر کار کنند. به‌طور میانگین، مردان روزانه ۸.۳ ساعت و زنان ۷.۵ ساعت کار می‌کنند، درحالی‌که ساعات کاری ایده‌آل آن‌ها به ترتیب ۷.۲ ساعت برای مردان و ۶.۵ ساعت برای زنان است. این تقاضا برای کاهش ساعات کاری در میان خانوارهای دارای دو درآمد در دهه ۳۰ زندگی، که یک گروه جمعیتی کلیدی برای فرزندآوری و تربیت فرزند محسوب می‌شوند، برجسته‌تر بود. در این گروه، هم مردان و هم زنان خواستار کاهش ساعات کاری روزانه خود به‌طور تقریبی بین ۸۴ تا ۸۷ دقیقه بودند.
پیامدهای اقتصادی بحران باروری
کاهش نرخ زاد و ولد در کره‌جنوبی تنها یک مسئله جمعیتی نیست، بلکه یک چالش اقتصادی نیز به شمار می‌رود. کاهش نیروی کار به معنای کاهش تعداد مالیات‌دهندگان، کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان و افزایش فشار بر سیستم رفاهی است، زیرا جمعیت سالمندان رو به رشد است. دولت، طی سال‌های گذشته، مشوق‌های متعددی ازجمله یارانه‌های نقدی برای نوزادان، گسترش مرخصی والدین و مزایای مالیاتی برای خانواده‌های دارای فرزند را معرفی کرده است، با این‌حال، این اقدامات موفقیت محدودی داشته‌اند. یکی از موانع اصلی همچنان فرهنگ محیط کار است. با وجود اصلاحات قانونی، عواملی چون ساعات کاری طولانی و انتظارات سختگیرانه شرکت‌ها همچنان جوانان را از فرزندآوری منصرف می‌کند. بسیاری از کارکنان برای فرزندآوری نگران رکود یا امنیت شغلی خود هستند. کمبود مراکز مراقبت از کودکان با قیمت مناسب نیز اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.
تجربه‌های موفق دیگر کشورها
کشورهایی مانند فرانسه و سوئد که تعادل بهتری بین کار و زندگی ایجاد کرده‌اند، نرخ باروری بالاتری نسبت به کره‌جنوبی دارند. به‌عنوان‌مثال، فرانسه نرخ باروری حدود ۱.۸ تولد به ازای هر زن را حفظ کرده که از طریق سیاست‌هایی مانند یارانه مراقبت از کودکان، مرخصی والدین انعطاف‌پذیر و هفته کاری ۳۵ ساعته پشتیبانی می‌شود. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که کاهش ساعات کاری می‌تواند گامی اساسی در معکوس کردن روند کاهش جمعیت در کره‌جنوبی باشد.
شکاف جنسیتی در کار و فرزندپروری
چالش دیگر توزیع نابرابر مسئولیت‌های خانه و مراقبت از کودکان است. با وجود افزایش مشارکت زنان در نیروی کار، زنان در کره‌جنوبی همچنان بخش نامتناسبی از وظایف خانگی را بر عهده دارند. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) گزارش می‌دهد که زنان کره‌ای به‌طور میانگین روزانه ۳.۵ ساعت کار بدون دستمزد در خانه انجام می‌دهند، درحالی‌که این رقم برای مردان تنها ۴۵ دقیقه است. این نابرابری بسیاری از زنان را از فرزندآوری منصرف می‌کند، زیرا آن‌ها با فشار مضاعف مسئولیت‌های شغلی و خانوادگی مواجه هستند. درحالی که بحث‌ها درباره کاهش ساعات کاری ادامه دارد، شرکت‌های بزرگ کره‌ای، به‌ویژه در بخش‌های استراتژیک مانند نیمه‌رساناها، خواستار افزایش ساعات کاری هستند. اوایل سال ۲۰۲۴، دولت کره‌جنوبی و حزب حاکم لایحه‌ای را پیشنهاد کردند که بر اساس آن، کارمندان پردرآمد حوزه تحقیق و توسعه (R&D) در صنعت نیمه‌رساناها از سقف ۵۲ ساعت کاری در هفته معاف شوند. شرکت‌هایی مانند سامسونگ استدلال می‌کنند که ساعات کاری طولانی‌تر برای رقابت با شرکت تایوانی TSMC ضروری است. البته این پیشنهاد با مخالفت‌هایی مواجه و فعلاً متوقف شده است. بسیاری از شرکت‌ها در بخش تحقیق و توسعه کمبود نیروی کار دارند و خواهان قوانین کاری انعطاف‌پذیرتر هستند.
سیاست‌های خانوادگی دولت
با ادامه بحث میان حفظ رقابت اقتصادی و رفاه نیروی کار، دولت کره‌جنوبی با چالش سختی در ایجاد تعادل میان این دو مواجه است. درحالی‌که رهبران تجاری برای افزایش ساعات کاری به‌منظور حفظ رقابت جهانی فشار می‌آورند، واقعیت‌های جمعیتی نشان می‌دهند که تغییر به سمت فرهنگ کاری سازگارتر با خانواده برای ثبات بلندمدت ضروری است. کشورهای دیگر به واسطه سیاست‌هایی که بهره‌وری و کیفیت زندگی را متعادل می‌کنند، موفقیت‌هایی داشته‌اند. به‌عنوان‌مثال، آلمان باوجود ساعات کاری نسبتاً کوتاه، خروجی اقتصادی بالایی دارد که این امر ناشی از تمرکز بر بهره‌وری و نوآوری است. کره‌جنوبی هم می‌تواند استراتژی‌های مشابهی را بررسی کند و به جای تأکید بر ساعت کاری طولانی، بر افزایش کارایی تمرکز کند.در حال حاضر، بحث درباره ساعات کاری همچنان ادامه دارد و منافع متضاد سیاست‌گذاران، شرکت‌ها و کارگران در حال شکل دادن به آینده بازار کار کره‌جنوبی هستند. مشخص نیست که آیا پیشنهاد کاهش هفته کاری به ۳۵ ساعت به نتیجه خواهد رسید یا خیر، اما با نرخ باروری در پایین‌ترین حد تاریخی، ممکن است تغییرات اساسی اجتناب‌ناپذیر باشد.
ارسال دیدگاه
