بی نوا وطن
فیلم مستند «بی نوا وطن» یکی از آثار تأثیرگذار مستند بود که در سال 1402 منتشر و در جشنواره فیلم‌ مستند موفق به کسب جوایز متعددی شد. این اثر مستند را، که به بررسی جراید یزد از بدو پیدایش و راه طولانی و سخت برخی چهره‌های مطرح یزدی در راه آزادی بیان می‌پردازد، حسن نقاشی کارگردانی کرده است. این مستند مملو از روایاتی تاریخی است که با خوانش بخش‌هایی از جراید قدیمی، که برخی از آن‌ها بر حسب اتفاق سالم باقی ماندند، منابعی معتبر در اختیار مخاطب می‌گذارد؛ مطالبی که از یک‌سو روند تاریخی مستند را پیش می‌برد و از سوی دیگر محتوای خود مستند را، که معرفی چهره‌ها و جراید است، می‌سازد. گفتار متن مستند «بی نوا وطن» نیز لحنی منطبق با محتوای اثر دارد. مستندساز لحن، نحو و زبانی مشابه متون ارجاعی از جراید قدیمی را برای تحریر گفتار متن خود به‌کار می‌برد. به‌عبارتی، زبان گفتار متن بی‌شباهت به زبان نقل قول‌هایی که از روزنامه‌های قدیمی می‌شود نیست؛ زبانی ادبی و رسمی که آهنگین نیز هست و یا با ریتم و موسیقی درونی جملات همراه است. بررسی شعارها و لوگوی نشریات محلی بخشی دیگر از مستند است. مستندساز با دقت این جملات، یا تصویرسازی مندرج در بالای صفحه نشریات، را تحلیل می‌کند تا سویه فکری گردانندگان آن را مشخص کند. بی نوا وطن، به‌خوبی، به‌واسطه خود تاریخ و البته مراحل تغییر و تحول فکری نشریات روایتی خطی می‌آفریند. کافی است در این مسئله دقیق شویم که نشریات ابتدایی که متعلق به دوران قاجار بودند، کاملاً روایات خوشایند حکومت‌های وقت را منعکس می‌کردند.