از بنگاهداری تا سهامداری متعهدانه

از بنگاهداری تا سهامداری متعهدانه

رامین بیات روزنامه نگار

 همزمان با آغاز به کار دولت چهاردهم و قرارگیری احمد میدری در رأس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی یک سال گذشته، اصلاح نظام بنگاه‌داری صندوق‌های بازنشستگی و حرکت از «بنگاهداری» به سمت «سهامداری» در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت. این رویکرد پاسخی است به ضرورت بازنگری در ساختار اقتصادی صندوق‌ها و تلاش برای افزایش بهره‌وری، شفافیت و پایداری مالی در نظام رفاه کشور. در همین راستا، شورای عالی رفاه و تأمین‌اجتماعی با تصویب تشکیل «ستاد راهبری اصلاح نظام بنگاهداری صندوق‌های بازنشستگی»، گامی اساسی در جهت نوسازی و ساماندهی مدیریت شرکت‌های تابعه برداشت. این ستاد با ابلاغ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تأیید رئیس‌جمهوری رسمیت یافته و از جمله اهداف تشکیل آن، تسریع در اجرای واگذاری مدیریت به بخش خصوصی و خروج از بنگاهداری است.
در امتداد این سیاست‌ها، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی (شستا) به‌عنوان بازوی سرمایه‌گذاری سازمان تأمین‌اجتماعی و یکی از بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی کشور نیز مسیر تحول خود را از بنگاهداری به سمت سهامداری متعهدانه آغاز کرده است.

شستا در مسیر گذار اقتصادی
محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی، در گفتگو با آتیه‌نو با اشاره به اینکه شستا در مسیر گذار از بنگاهداری به سمت سهامداری متعهدانه تا افق ۱۴۱۰ حرکت می‌کند، گفت: «مسیری راهبردی که هدف آن تمرکز بر پنج صنعت کلیدی، افزایش بهره‌وری و تحقق پایداری مالی است. این تحول به‌صورت تدریجی و بر پایه برنامه‌ریزی دقیق دنبال می‌شود تا ضمن حفظ ارزش دارایی‌ها، زمینه رشد بخش خصوصی واقعی و ایجاد فضای رقابت سالم در اقتصاد کشور فراهم شود.»
او افزود: «در چارچوب این رویکرد، فرایند واگذاری مالکیت و مدیریت شرکت‌ها با الگوی «واگذاری متعهدانه» انجام می‌گیرد تا زنجیره ارزش بنگاه‌ها حفظ شود و از گسست‌های مدیریتی یا تضعیف ساختارهای تولیدی جلوگیری شود.» سعیدی تصریح کرد: «ما باور داریم که واگذاری باید مسئولانه، حساب‌شده و با در نظر گرفتن منافع همه ذی‌نفعان صورت گیرد، نه شتاب‌زده و هیجانی، زیرا جذب و هضم مجموعه‌های بزرگ اقتصادی در بازار سرمایه نیازمند عمق، زمان و تدبیر است. همچنین حرکت از بنگاهداری به سهامداری متعهدانه فرایندی تدریجی و بر پایه شفافیت، پاسخ‌گویی و صیانت از حقوق بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی طراحی شده است.»

گستره فعالیت‌های اقتصادی شستا
او با تأکید بر اینکه شستا امروز یکی از بزرگ‌ترین و اثرگذارترین نهادهای اقتصادی کشور به شمار می‌رود و نقشی کلیدی در توسعه صنعتی، اقتصادی و اجتماعی ایران ایفا می‌کند، اظهار داشت: «این مجموعه با برخورداری از ۱۰ هلدینگ تخصصی و ۱۷۶ شرکت تابعه فعال در ۲۱ صنعت کلیدی، بیش از ۷۵ هزار نیروی انسانی مستقیم و بیش از ۱۰۰ هزار شاغل غیرمستقیم را در سراسر کشور به کار گرفته است.» مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی با بیان اینکه در اقتصاد پدیده‌ای به نام «وابستگی به مسیر» وجود دارد، گفت: «وقتی طی چهار یا پنج دهه گذشته در مناطق مختلف سرمایه‌گذاری انجام شده و شرکت‌ها در آن مناطق ذی‌نفع پیدا کرده‌اند، غلبه بر این وابستگی کار ساده‌ای نیست. ما برای عبور از این وضعیت، به مجموعه‌ای از تدابیر و برنامه‌های دقیق نیاز داریم.»
سعیدی ادامه داد: «در همین راستا، ما در شستا در حال اجرای برنامه‌ای تحت عنوان «قابلیت‌سازی» هستیم تا زمینه این تحول فراهم شود. طی کمتر از یک سال گذشته، بخش عمده‌ای از جلسات ما به بررسی نحوه طی این مسیر اختصاص داشته است. شرکت‌هایی که شناسایی شده‌اند باید تمام مراحل قانونی را طی کنند؛ از شناسایی در هلدینگ مربوطه، بررسی و تصویب در شستا، تا ارسال به سازمان تأمین‌اجتماعی و در نهایت دبیرخانه هیأت‌امنا. این روند پیچیده و زمان‌بر است، اما باید با شفافیت و انضباط طی شود.» او یادآور شد: «در کنار این مسائل، عمق بازار سرمایه نیز اهمیت فراوانی دارد. گاهی بخش خصوصی با نیت خیر وارد می‌شود، اما منابع مالی کافی ندارد. من نمی‌توانم دارایی مردم و حق‌الناس را بدون ارزیابی دقیق و صرفاً با نیت خوب واگذار کنم. هر واگذاری باید حساب‌شده، منطقی و با رعایت منافع عمومی باشد.»

حرکت در مسیر نوآوری 
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی در ادامه با اشاره به اینکه در حوزه تحولات فناورانه، اگر بخواهیم شکاف تکنولوژی را کاهش دهیم، ناگزیر باید قابلیت‌های پویا و ظرفیت نوآوری را در شرکت‌ها تقویت کنیم، گفت: «پایداری و رشد شرکت‌های دارویی ما به داشتن پایپ‌لاین مستمر در توسعه محصولات جدید وابسته است. در مجموعه دارویی تأمین و تیپیکو، توسعه محصول جدید در رأس برنامه‌ها قرار دارد.»
سعیدی افزود: «استراتژی ما بر «ارتقا و پایدارسازی مزیت رقابتی» متمرکز است و این مزیت در صنعت دارویی از مسیر توسعه محصولات جدید حاصل می‌شود. بر همین اساس، ما در حال تقویت شرکت توفیق دارو و بخش‌های تحقیق و توسعه هستیم. در این زمینه، ان‌شاءالله با سه اقدام مشخص — تعیین جهت‌گیری، تخصیص منابع و ساماندهی ساختاری — این مسیر را ادامه خواهیم داد.»
او با اشاره به سفر اخیر رئیس‌جمهور به عمان و سخنرانی در نمایندگی اتاق بازرگانی، گفت: «موضوع «سرمایه‌گذاری متقابل» را مطرح کردم. شستا آمادگی دارد تا شرکت‌های فعال در حوزه خلیج‌فارس در مجموعه ما سرمایه‌گذاری کنند و در مقابل، ما نیز در آن کشورها سرمایه‌گذاری کنیم تا هر دو طرف در موقعیتی امن و متوازن قرار گیریم. این مذاکرات در حال انجام است و توافقنامه‌ای نیز با سازمان جذب سرمایه‌گذاری خارجی امضا شده است.»

راهبرد سرمایه‌گذاری شستا
سعیدی تأکید کرد: «شستا بر اساس قانون تجارت فعالیت می‌کند. وقتی سرمایه‌گذاری انجام می‌شود، طبیعی است که انتظار بازدهی وجود داشته باشد. بخشی از این بازده باید صرف توسعه و پایداری شرکت شود. در استراتژی شستا، «ارتقا و پایدارسازی مزیت رقابتی» یک اصل بنیادین است. بنابراین، هر سرمایه‌گذاری باید با هدف تقویت مزیت رقابتی و افزایش پایداری شرکت انجام شود.»
او افزود: «شستا مسئول انجام کارهای حاکمیتی نیست، بلکه یک شرکت سرمایه‌گذاری است که منابع خود را در حوزه‌های جذاب و سودآور به کار می‌گیرد. البته جذابیت فقط به معنای سود مالی نیست، حضور ما باید برای ذی‌نفعان نیز مفید باشد. مهم‌ترین ذی‌نفعان ما، مردم و جوامع محلی در مناطقی هستند که شستا در آن‌ها فعالیت دارد.»
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی گفت: «ما تاکنون دو همت در منطقه تفتان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و در سال آینده نیز دو همت دیگر به آن افزوده خواهد شد. بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، در پنج تا شش سال آینده، میزان سرمایه‌گذاری ما در این منطقه به حدود یک میلیارد دلار خواهد رسید. هدف از این اقدام، افزایش بازده دارایی‌ها، توسعه منطقه و در نهایت حمایت از اقتصاد ملی است.»
سعیدی خاطرنشان کرد: «شستا هم‌اکنون ۱۶۴۱ محصول تولید می‌کند و در بخش‌های مختلف زندگی مردم از تولید دارو برای نوزادان و داروهای ضد سرطان گرفته تا حمل‌ونقل، تولید سیمان، فلزات گرانبها و فعالیت در ۲۱ صنعت مختلف، حضور دارد.» 
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه