شاید فکر کنید شانه‌تان فقط کمی خسته است، اما وقتی دستتان به پشت نمی‌رسد و حتی لباس پوشیدن دردناک می‌شود، وقتش رسیده که به شانه منجمد فکر کنید. این عارضه بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی بیشتر دیده می‌شود و زنان قربانی اصلی آن هستند. شانه منجمد یا جمود مفصل شانه، ترکیبی از التهاب و بافت جوشگاهی است که حرکت طبیعی شانه را محدود و درد را مهمان دائمی زندگی روزمره شما می‌کند.
شانه، مفصلی از نوع «گوی و کاسه» است که سه استخوان بازو، تیغه شانه و ترقوه را به هم می‌رساند و توسط کپسول شانه محافظت می‌شود. وقتی التهاب این کپسول شروع می‌شود، شانه کم‌کم شبیه لولایی گیر کرده می‌شود و هر حرکت ساده‌ای مثل برداشتن یک کتاب یا شانه کردن مو، دردناک می‌شود. تقریباً ۲ تا ۵ درصد افراد درگیر این مشکل می‌شوند و کسانی که دیابت، بیماری‌های تیروئید یا پارکینسون دارند، بیشتر در معرض آن هستند. بی‌حرکتی طولانی پس از جراحی یا سکته هم می‌تواند شروع شانه منجمد باشد.

درد و محدودیت
علائم شانه منجمد، ساده اما عذاب‌آورند: درد مداوم، خشکی و محدودیت حرکت، سختی در بلند کردن دست، پوشیدن لباس یا خوابیدن به پهلو. برای مبتلایان، حتی حرکت ساده دست به پشت یا بالای سر، یک امتحان روزانه است.
این عارضه سه مرحله دارد. در مرحله اول، «انجماد»، التهاب شروع و شانه سفت می‌شود. این مرحله دو تا نه ماه طول می‌کشد و درد شما را همیشگی می‌کند. مرحله دوم، «سفتی»، جایی است که درد کمی کاهش می‌یابد، اما دامنه حرکت محدود باقی می‌ماند و چهار تا شش ماه ادامه دارد. مرحله سوم، «بهبود»، شانه دوباره آزادی خود را پیدا می‌کند، اما کامل شدن حرکت ممکن است شش ماه تا دو سال طول بکشد.
هیچ درمان قطعی برای شانه منجمد وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی می‌توانند درد را کاهش دهند و حرکت شانه را بهبود بخشند. داروهای مسکن و ضدالتهاب، تزریق استروئید و فیزیوتراپی معمول‌ترین روش‌ها هستند. جراحی تنها در موارد شدید و نادر به کار می‌رود.

تمرین با دقت
فیزیوتراپی برای شانه منجمد یک بازی حساس است. حرکات زیاد می‌توانند وضعیت را بدتر کنند و حرکات کم هم کافی نیست. فیزیوتراپیست‌ها معمولاً با کشش‌های کوتاه و ظریف (یک تا پنج ثانیه) شروع می‌کنند و به تدریج تمرین‌های تقویتی و حرکتی اضافه می‌کنند. تمرین‌های خانگی نیز سرعت بهبود را افزایش می‌دهند. با درمان و صبر، اکثر افراد بهبود می‌یابند؛ هرچند ممکن است چند ماه تا یک سال طول بکشد تا درد و خشکی کاملاً برطرف شود. مهم است که صبور باشید، حرکات خودسرانه نکنید و با فیزیوتراپیست همکاری کنید. شانه دوباره آزادی خود را بازمی‌یابد و بالاخره دستتان به پشت می‌رسد و شما می‌توانید دوباره حرکت طبیعی و راحت داشته باشید.
شانه منجمد شاید کمی لج‌بازی کند، اما با برنامه درمانی درست و کمی صبر، دوباره شما را آزاد می‌کند. حتی ممکن است این تجربه به شما یاد دهد که شانه‌های سالم چقدر در زندگی روزمره اهمیت دارند.