در سال‌های اخیر، گوشت‌های مصنوعی یا گیاهی، که توسط شرکت‌هایی مانند Beyond Meat و  Impossible Foods  تولید می‌شوند، به‌عنوان جایگزینی برای گوشت حیوانی معرفی شده‌اند. این محصولات از گیاهانی مانند سویا و نخود تهیه می‌شوند و در عین حال، فرآوری بالایی دارند. با وجود تبلیغات گسترده‌ای که این شرکت‌ها انجام می‌دهند، سؤال اصلی این است: آیا این گوشت‌های مصنوعی واقعاً برای سلامتی ما بهتر هستند؟ در این گزارش، به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم.
بر اساس دو مطالعه علمی که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، ارزش غذایی گوشت‌های مصنوعی در مقایسه با گوشت واقعی مانند گوشت گاو، سوسیس و مرغ، تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد. به طور کلی، گوشت‌های گیاهی معمولاً چربی‌های اشباع کمتری دارند که با بیماری‌های قلبی مرتبط هستند. همچنین، میزان پروتئین آن‌ها مشابه یا کمی کمتر از گوشت واقعی است.
چربی اشباع: به عنوان مثال، یک برگر ۸۵ درصد گوشت گاو حاوی ۶.۵ گرم چربی اشباع است، در حالی که برگر  Impossible حدود ۶ گرم و برگر Beyond تنها دو گرم چربی اشباع دارد. با این حال، برخی برگرهای گیاهی مانند Gardein حتی چربی اشباع بیشتری (۹ گرم) نسبت به گوشت گاو دارند.
پروتئین: از نظر پروتئین، تفاوت چندانی وجود ندارد. یک برگر گوشت گاو حاوی ۲۱ گرم پروتئین است و برگرهای گیاهی هم بین ۱۹ تا ۲۱ گرم پروتئین دارند.
فیبر: یکی از مزایای گوشت‌های گیاهی، وجود فیبر در آن‌هاست. فیبر با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سرطان روده بزرگ و بیماری‌های قلبی مرتبط است. به عنوان مثال، برگر  Impossible ۵ گرم فیبر دارد، در حالی که گوشت واقعی فاقد فیبر است.
سدیم: نقطه ضعف اصلی گوشت‌های گیاهی، میزان بالای سدیم در آن‌هاست. دکتر داریوش مظفریان، متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه تافتس، اشاره می‌کند که این محصولات معمولاً سدیم بیشتری نسبت به گوشت‌های فرآوری‌نشده مانند گوشت گاو، مرغ و گوشت گوسفند دارند.
 تأثیر گوشت‌های مصنوعی بر سلامتی
دو مطالعه کوچک که تأثیر جایگزینی گوشت واقعی با گوشت‌های گیاهی را بررسی کرده‌اند، نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند:
1. مطالعه سنگاپور (۲۰۲۴): در این مطالعه، ۴۰ نفر به مدت دو ماه روزانه ۲.۵ وعده گوشت گیاهی مصرف کردند، اما از نظر سلامتی تفاوتی با گروهی که گوشت واقعی مصرف کرده بودند، نداشتند. این مطالعه توسط یک شرکت تحقیقاتی کشاورزی در هنگ‌کنگ تأمین مالی شده بود.
2. مطالعه استنفورد (۲۰۲۰): در این مطالعه که توسط  Beyond Meat تأمین مالی شده بود، ۳۶ بزرگسال سالم به مدت دو ماه گوشت گیاهی مصرف کردند. نتایج نشان داد که شرکت‌کنندگان در پایان این دوره، کلسترول پایین‌تر و وزن کمتری نسبت به دوره مصرف گوشت واقعی داشتند.
دکتر فرانک هو، استاد تغذیه و اپیدمیولوژی در دانشگاه هاروارد، معتقد است که این نتایج امیدوارکننده هستند اما برای تأیید آن‌ها به مطالعات بزرگ‌تر و بلندمدت‌تری با منابع مالی مستقل نیاز است.
 فرآوری و نگرانی‌های مرتبط
گوشت‌های گیاهی معمولاً در دسته غذاهای فوق ‌فرآوری قرار می‌گیرند که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و سایر مشکلات سلامتی مرتبط هستند. ساموئل دیکن، محقق دانشگاه کالج لندن، معتقد است که همه غذاهای فوق ‌فرآوری مضر نیستند. به گفته او، گوشت‌های گیاهی در مقایسه با نوشیدنی‌های شیرین و گوشت‌های فرآوری‌شده، نگرانی کمتری ایجاد می‌کنند.
اگرچه گوشت‌های گیاهی ممکن است مزایایی برای سلامتی داشته باشند، اما هنوز شواهد کافی برای تأیید این موضوع وجود ندارد. این محصولات می‌توانند به‌عنوان یک گام موقت برای کاهش مصرف گوشت و حرکت به سمت رژیم‌های غذایی گیاهی مفید باشند. به گفته دکتر هو، این محصولات ممکن است برای سلامتی مفید باشند و تأثیر مثبتی بر محیط زیست دارند.
بهترین راه‌حل جایگزینی گوشت قرمز و فرآوری‌شده با منابع پروتئین گیاهی کمتر فرآوری‌شده مانند لوبیا، عدس، سویا و... است. این غذاها ارزان‌تر و به‌طور واضح با کاهش خطر بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ مرتبط هستند. دکتر گاردنر، محقق دانشگاه استنفورد، می‌گوید: «لوبیا، نخود و عدس به طور قطع بهتر از برگر Beyond هستند.»
منبع: نیویورک‌تایمز