محله‌محوری در مرکز سیاست رفاه دولت چهاردهم

محله‌محوری در مرکز سیاست رفاه دولت چهاردهم

آریا بهاروند روزنامه نگار

در آیین ملی بزرگداشت روز جهانی افراد دارای معلولیت، رئیس‌جمهور و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تشریح برنامه‌های دولت چهاردهم، بر تغییر رویکرد سیاست‌گذاری در حوزه رفاه تأکید کردند؛ تغییری که محور اصلی آن «محله‌محوری» و اتکای گسترده به ظرفیت‌های مردمی‌ است. سخنان مسعود پزشکیان و احمد میدری نشان داد راهبرد جدید، نه صرفاً توسعه خدمات رفاهی، بلکه سازمان‌دهی توان مردمی برای توانمندسازی پایدار است؛ راهبردی که دولت آن را ابزار مواجهه با ناترازی‌های مزمن، توسعه نامتوازن و فشارهای اقتصادی می‌داند.

اتکای دولت به ظرفیت بی‌واسطه مردم
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در سخنان خود در این مراسم با اشاره به توانمندی‌ها، پشتکار و خلاقیت افراد دارای معلولیت تصریح کرد که دولت چهاردهم از نخستین روزهای آغاز به کار با «اتفاقات بد و ناگوار» مواجه شده، اما همین بحران‌ها موجب آشکار شدن ظرفیت‌های نهفته در جامعه شده است. او تأکید کرد که دولت به جای نگاه منفعلانه به مشکلات، آنها را «معدن طلا» می‌بیند؛ فرصتی برای شکستن الگوهای معیوب و بازسازی رویکردهای اجرایی.
پزشکیان با اشاره به تجربه جنگ تحمیلی و فشارهای خارجی اخیر خاطرنشان کرد که «هیچ بحران بزرگی بدون مشارکت مردم» قابل مدیریت نیست. او تصریح کرد که تقسیم جامعه به خودی و غیرخودی، نگاه محدود به قومیت یا جنسیت و بی‌اعتمادی به مردم، مسیر اداره کشور را مسدود می‌کند. رئیس‌جمهور تأکید کرد که پشتیبانی عمومی، ستون اصلی ثبات سیاسی و مقاومت در برابر تهدیدهای خارجی بوده و دولت چهاردهم نیز حل ناترازی‌ها، از جمله مشکلات مربوط به افراد دارای معلولیت، را تنها با مشارکت مردمی ممکن می‌داند.
او در ادامه با اشاره به صحنه‌های مشارکت عمومی در حوزه آموزش -از جمله مادر داغداری که دیه فرزند از دست‌رفته‌اش را صرف ساخت مدرسه کرده- گفت: این نمونه‌ها نشان می‌دهد که «اگر به مردم تکیه کنیم، هیچ مشکلی غیرقابل‌حل نیست». 
پزشکیان همچنین بر ضرورت تغییر نگاه در سیاست‌گذاری رفاهی تأکید کرد و سخنان وزیر رفاه و رئیس سازمان بهزیستی درباره برنامه‌های تازه را نشانه‌ای از شکل‌گیری این رویکرد دانست.
رئیس‌جمهور در پایان، تجلیل از افراد موفق دارای معلولیت را نشانه کوچکی از قدرشناسی دولت دانست و اظهار داشت که «با کمک شما ایستاده‌ایم تا کشور را بهتر بسازیم»؛ جمله‌ای که عملاً بخش مهمی از جهت‌گیری دولت چهاردهم را در حوزه رفاه و توان‌بخشی ترسیم کرد.
محور تحول از محله آغاز می‌شود
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این مراسم مسیر راهبردی دولت در حوزه معلولیت را بر پایه «محله‌محوری» تشریح کرد. او با بیان این جمله که «تحول از محله آغاز می‌شود»، اعلام کرد که سیاست تازه دولت، انتقال تمرکز از ساختارهای اداری به شبکه‌های مردمی فعال در محله‌هاست.
میدری با اشاره به اینکه بهزیستی طی سال‌های اخیر بزرگ‌ترین شبکه مردمی افراد دارای معلولیت را در منطقه ایجاد کرده، توضیح داد که این شبکه مبتنی بر همکاری و همیاری محلی است و اکنون ظرفیت آن برای تبدیل شدن به سکوی توانمندسازی فردی و اجتماعی مهیاست. او اعلام کرد که طرح محله‌محور در ۲۵۰۰ مرکز در سراسر کشور در حال اجراست و نتایج اولیه نشان می‌دهد که مشارکت محلی می‌تواند مسیر زندگی افراد را متحول کند؛ از جمله در حوزه‌هایی مانند سلامت روان، زنان سرپرست خانوار و برنامه‌های توان‌بخشی مبتنی بر جامعه (CBR).
وزیر رفاه با ذکر نمونه‌هایی مانند تجربه ابراهیم سلیمانی و گروه‌های اجتماع‌محور موفق، تأکید کرد که تغییر نگاه به توانمندان‌سازی معلولان نیازمند عبور از مدل‌های متمرکز و تکیه بر ظرفیت‌های واقعی درون محله است. او گفت که گام نخست این تحول، شناسایی گروه‌های فعال در بهزیستی، کمیته امداد، هلال‌احمر و دیگر نهادهای اجتماعی است و دولت قصد دارد الگوهای موفق را در سطح ملی معرفی و تقویت کند.
میدری تصریح کرد: «تا زمانی که مردم‌باور نشویم و محله را کانون ظرفیت اجتماعی تلقی نکنیم، تحولی شکل نخواهد گرفت.» او سخنان خود را با تأکید بر پیوند این رویکرد با سیاست‌های کلان دولت چهاردهم به پایان رساند؛ رویکردی که حضور رئیس‌جمهور در این مراسم نیز مؤید آن بود. 
ارسال دیدگاه