آیا 5G رایتل را از سایه رقبا بیرون می‌آورد؟

آیا 5G رایتل را از سایه رقبا بیرون می‌آورد؟

حمیدرضا بیاتی‌نیا روزنامه نگار

 اردیبهشت سال جاری، پیروزی رایتل در مزایده باندهای فرکانسی نسل پنجم، به نقطه‌ای تعیین‌کننده در تاریخ اپراتوری کشور تبدیل شد. این شرکت که سال‌ها در سایه دو رقیب قدرتمند، همراه اول و ایرانسل، باقی مانده و سهمی اندک از بازار داشت، ناگهان به مرکز توسعه فناوری 5G در ایران بدل شد. دسترسی به این باند ارزشمند، فرصتی بی‌سابقه برای ورود به بازارهای نوین و پردرآمد فراهم می‌کند، اما در عین حال فشار مالی و نیاز به توسعه گسترده زیرساخت، ریسک‌های قابل توجهی به همراه دارد. تصمیمات استراتژیک و سرمایه‌گذاری امروز، نه‌تنها مسیر پیشرفت رایتل، بلکه آینده دیجیتال کشور را شکل خواهد داد.

فرصت‌های تازه فناوری
با پیروزی در مزایده باند ۳۶۰۰ تا ۳۸۰۰ مگاهرتز، رایتل توانسته است به نقطه‌ای برسد که پیش از این تنها رؤیایی دست‌نیافتنی بود. این باند فرکانسی امکان ارائه خدمات 5G را فراهم می‌کند و راه ورود به حوزه‌های پردرآمد و کم‌رقیب مانند اینترنت اشیا (IoT)، خدمات سازمانی  B2B  و زیرساخت شهرهای هوشمند را باز می‌کند. پیش از این، محدودیت‌های فنی و رقابتی مانع حضور رایتل در چنین حوزه‌هایی شده بود؛ اکنون اما این فرصت می‌تواند شرکت را از یک اپراتور صرفاً خدماتی به پیشگام فناوری و نوآوری بدل کند.
این موقعیت، همزمان جذاب و پیچیده است. توسعه زیرساخت‌های 5G شامل نصب دکل‌های متعدد، شبکه فیبر نوری و تجهیز سایت‌ها، هزینه‌های هنگفتی در پی دارد. مدیریت مالی دقیق و انتخاب مدل‌های اقتصادی بهینه، مانند اشتراک‌گذاری زیرساخت و رومینگ ملی، از شروط اصلی موفقیت به شمار می‌رود. تجربه توسعه 4G نشان داده است که همکاری بین اپراتورها نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه سرعت توسعه شبکه را نیز افزایش می‌دهد؛ در نسل پنجم، این همکاری بیش از پیش حیاتی است، به ویژه برای رایتل که زیرساخت محدودی دارد.
با این دسترسی جدید، رایتل می‌تواند در بازارهای نوظهور نقش کلیدی ایفا کند و فرصت توسعه خدمات نوین را به حداکثر برساند. این بازارها شامل خدمات شهری هوشمند، اینترنت اشیا، راهکارهای حمل‌ونقل و لجستیک و خدمات  B2B  است. موفقیت در این حوزه‌ها نه‌تنها سودآور خواهد بود، بلکه می‌تواند رایتل را به یک بازیگر کلیدی در اقتصاد دیجیتال ایران تبدیل کند.

چالش‌های مالی و زیرساختی
پیروزی در مزایده، رایتل را با چالش‌های مالی قابل توجهی روبه‌رو کرده است. این شرکت برای برنده شدن پیشنهاد ۱۴ هزار میلیارد تومانی ارائه کرده که با وجود تضمین دسترسی به باند ارزشمند، توان مالی برای توسعه عملیاتی شبکه را محدود می‌کند. کارشناسان فناوری اطلاعات بر این باورند که هزینه‌های راه‌اندازی شبکه 5G چندین برابر درآمد عملیاتی رایتل است و بدون همکاری مشترک با سایر اپراتورها، تحقق برنامه‌ها دشوار خواهد بود.
مهدی غیبی، کارشناس فناوری اطلاعات، در گفتگو با آتیه‌نو می‌گوید: «رایتل برای اجرای برنامه‌های خود ناگزیر به مشارکت با دیگر اپراتورهاست و این همکاری می‌تواند شامل اشتراک زیرساخت‌ها، اجاره فرکانس یا قراردادهای عمده‌فروشی باشد.»
این واقعیت نشان می‌دهد که موفقیت در 5G تنها با مالکیت باند فرکانسی حاصل نمی‌شود. مدیریت مالی هوشمند، برنامه‌ریزی فنی دقیق و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود سایر اپراتورها، ستون‌های حیاتی پیشرفت خواهند بود.
از منظر زیرساخت، رایتل تا سال ۱۴۰۳ هیچ سایت فعال 5G نداشت و تنها در ماه‌های اخیر اقدامات اولیه برای توسعه شبکه آغاز شده است. این در حالی است که ایرانسل حدود ۱۲۰۰ سایت فعال دارد و همراه اول نیز از شبکه رادیویی و فیبر نوری قدرتمندی بهره‌مند است. این تفاوت زیرساختی، اهمیت همکاری و هم‌افزایی ظرفیت‌ها را بیش از پیش نشان می‌دهد و به رایتل کمک می‌کند تا با کاهش فشار مالی، سرعت توسعه شبکه را افزایش دهد.
مسیر همکاری اپراتورها
همکاری با سایر اپراتورها، از عوامل کلیدی موفقیت رایتل خواهد بود. ایرانسل، با وجود ظرفیت فنی بالا و سایت‌های فعال 5G، در مزایده برنده نشده و این وضعیت می‌تواند نقطه آغاز توافق‌های راهبردی باشد. رایتل می‌تواند از شبکه‌های موجود برای نصب تجهیزات خود بهره ببرد و در مقابل، ایرانسل نیز از باند ارزشمند رایتل در قالب رومینگ یا قراردادهای مشترک بهره‌مند شود. تجربه توسعه 4G نشان می‌دهد که اشتراک زیرساخت، اجاره فرکانس و همکاری عمده‌فروشی بین اپراتورها، موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت توسعه شده است. با توجه به پیچیدگی‌های بیشتر 5G و نیاز به تراکم بالای سایت‌ها، تکرار این مدل همکاری، منطقی و ضروری است. رایتل به دلیل ضعف زیرساختی، احتمالاً بیش از سایر اپراتورها نیازمند مشارکت گسترده خواهد بود.
این همکاری‌ها نه تنها به نفع رایتل است، بلکه برای کل بازار اپراتورها سودمند خواهد بود. بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های موجود، سرعت توسعه شبکه را افزایش داده و فشار مالی اپراتورها را کاهش می‌دهد. این مدل همکاری می‌تواند الگویی برای توسعه پایدار و سریع‌تر فناوری 5G در کشور باشد.

تحول اقتصاد دیجیتال
توسعه شبکه 5G، فراتر از یک پروژه اپراتوری است و نقطه آغاز تحول در اقتصاد دیجیتال کشور محسوب می‌شود. در کوتاه‌مدت، فشار شبکه 4G کاهش می‌یابد و ظرفیت بیشتری در شهرهای بزرگ فراهم می‌شود. در میان‌مدت، رشد خدمات سازمانی، توسعه شهرهای هوشمند و صنایع مرتبط با انرژی، حمل‌ونقل و لجستیک، پیامد طبیعی توسعه این شبکه خواهد بود.
پوشش گسترده و ظرفیت بالای شبکه، امکان ارائه اینترنت ثابت بی‌سیم برای مصارف خانگی و صنعتی را فراهم می‌کند و سهم اقتصاد دیجیتال در کشور را افزایش می‌دهد. با مدیریت صحیح و نگاه بلندمدت، رایتل می‌تواند از یک بازیگر حاشیه‌ای به پیشگامی در توسعه فناوری و اقتصاد دیجیتال بدل شود و اثرات آن در زنجیره خدمات و صنایع نوین دیده شود. فرصت‌های ایجادشده، همچنین امکان رشد بازارهای جدید و افزایش درآمدهای غیرمستقیم اپراتورها را فراهم می‌کند. با برنامه‌ریزی بلندمدت و سرمایه‌گذاری هوشمند، رایتل می‌تواند به بازیگری کلیدی در تحول دیجیتال ایران تبدیل شود. این مسیر، آزمونی برای توانمندی مدیریت، انعطاف مالی و استراتژی فناوری کشور نیز خواهد بود. در نهایت، موفقیت رایتل مستلزم تعادل میان سرمایه‌گذاری مالی، توسعه زیرساخت، همکاری با سایر اپراتورها و برنامه‌ریزی بلندمدت است. این شرکت اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد؛ نقطه‌ای که تصمیمات امروز، سرنوشت جایگاه آن در دهه‌های آینده و مسیر تحول دیجیتال کشور را رقم خواهد زد.  
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه