تاصیکو و رؤیای بدل شدن به قطب طلای ایران

تاصیکو و رؤیای بدل شدن به قطب طلای ایران

محمدرضا زرکوب روزنامه نگار

شرکت سرمایه‌گذاری صدر تأمین (تاصیکو) یکی از هلدینگ‌های 9گانه شستا است که در سال‌های اخیر تمرکز خود را معطوف استخراج و تولید طلا و نقره کرده است؛ چراکه به گفته علیرضا سیاسی‌راد، مدیرعامل تاصیکو، این حوزه به دلیل نقدشوندگی بالا، ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‌زایی و نقش کلیدی در تأمین مالی از اولویت‌های تاصیکو به شمار می‌رود.
در واقع با توجه به نقش طلا در مدیریت ریسک‌های اقتصادی و سیاسی کشور، به‌ویژه برای مجموعه‌هایی مانند تاصیکو که سهامداران آن بخش بزرگی از جامعه و بازنشستگان هستند، سرمایه‌گذاری در بخش طلا برای صندوق‌های بازنشستگی و اقتصادی غیرقابل چشم‌پوشی است و تاصیکو با جدیت و بر اساس مصوبات، این مسیر را ادامه خواهد داد. بر همین اساس، هلدینگ سرمایه‌گذاری صدر تأمین (تاصیکو) به عنوان متولی سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و معدن شستا که در حال حاضر در چهار حوزه اصلی شامل طلا و عناصر گرانبها، مس و آلیاژهای مسی، زغال سنگ و زنجیره زغال و نمک‌ها و یون‌های فلزی فعالیت می‌کند، استراتژی جدید خود را به بهینه‌سازی پورتفو و تمرکز روی فلزات رنگی یعنی طلا، نقره و مس معطوف کرده است.

مصائب استخراج طلا
البته باید به خاطر داشت کار کردن در این حوزه چندان هم راحت نبوده و دشواری‌های متعددی پیش روی آن قرار دارد. در این مسیر، چالش‌های موجود در بخش معدنکاری طلا بخشی از معضل است و علاوه بر مشکلات عمومی‌بخش معدن در ایران مانند تأمین زیرساخت، دسترسی به اطلاعات قابل‌اعتماد، مسائل اکتشافی، محیط کسب‌وکار نامساعد، تحریم‌ها و تأثیر آن بر فناوری، درباره معادن طلای شستا نیز معضلات منحصر به فردی مانند مشکلات مربوط به تأمین مالی و معارضان محلی که معادن طلای کردستان و تفتان نیز با این مسائل مواجه هستند نیز وجود دارد. حالا هم مدتی است مشکلات ناترازی آب و برق و گاز نیز به این موارد اضافه شده است.
طی سال‌های اخیر، مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به طور کلی موانع پیش روی این صنعت را مورد ارزیابی قرار داده و در نتیجه مطالعات خود چنین اعلام کرده که «بیش از ۷۵ درصد از صادرات زنجیره طلا متعلق به شمش خالص بوده است. از این‌رو می‌توان دریافت که وجود ذخایر طلا، به‌خودی‌خود نمی‌تواند مزیتی برای کشورها در این صنعت باشد، بلکه ایجاد ساختار مناسب به‌منظور  تبادلات بانکی بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین و صرفه مقیاس در تولید شمش، امکان حضور مؤثر در بازارهای جهانی طلا را فراهم می‌کند.»
بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۲، ارزش کل صادرات جهانی طلا ۴۶۹ میلیارد دلار بوده که آن را به هفتمین محصول تجاری جهان تبدیل کرده است.

محور ماندگار سرمایه‌گذاری شستا
محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شستا شستا به تازگی در بازدید از  شرکت توسعه معادن طلای کردستان ضمن تاکید بر سرمایه‌گذاری این هلدینگ در حوزه طلابه به بحث اشتغالزایی معادن طلا اشاره کرده و گفت: «کارخانه استحصال طلای سقز نه‌تنها به عنوان یک طرح بزرگ صنعتی و معدنی بلکه به عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی و اشتغال پایدار در این استان نقش‌آفرینی می‌کند.»
او حتی اهمیت این موضوع را چنان دانست که سیاست‌های کلانی مانند واگذاری بنگاه‌های اقتصادی را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ چراکه به گفته سعیدی، اگرچه سیاست روز شستا مهاجرت از مدیریت کنترلی و بنگاه‌داری به مدیریت سهامداری است اما صنعت طلا و فلزات گرانبها استثنا خواهد بود و نه‌تنها مجموعه شستا از این حوزه خارج نمی‌شود بلکه سرمایه‌گذاری دقیق و اصولی در این حوزه خواهد داشت.

پشتوانه‌ای برای بازنشستگان کشور
مدیرعامل تاصیکو نیز بر اهمیت اکتشاف و حفاری در این حوزه تأکید دارد و از شرکت اکتشاف و حفاری، به عنوان خط مقدم هلدینگ صدر تأمین و سازمان تأمین‌اجتماعی در تحقق برنامه‌های آینده در حوزه معدن یاد می‌کند.
به گفته علیرضا سیاستی‌راد، سرمایه‌گذاری در حوزه طلا نه‌تنها بازده اقتصادی بالایی دارد، بلکه پشتوانه‌ای پایدار برای تأمین مالی و تضمین آینده بازنشستگان کشور خواهد بود.
مدیرعامل تاصیکو معتقد است: «با توجه به تحولات جهانی و نقش روزافزون طلا در امنیت اقتصادی کشورها، ورود هلدینگ صدر تأمین به حوزه طلا، به منزله یک سپر مطمئن برای پایداری منابع سازمان تأمین‌اجتماعی ارزیابی می‌شود.»

بهره‌گیری از فناوری‌های نوین
مهدی عابدینی، مدیرعامل شرکت اکتشاف و حفاری صدر تأمین نیز با اشاره به اقدامات صورت گرفته در این زمینه تأکید دارد: «شرکت اکتشاف و حفاری صدر تأمین با توجه به راهبرد کلان هلدینگ، ساختار سازمانی خود را مبتنی بر محور طلا بازتعریف کرده و برنامه‌های تأمین تجهیزات پیشرفته اکتشافی و حفاری را در این زمینه در دستور کار قرار داده است. بخش مهمی ‌از این تجهیزات تأمین شده و در پروژه‌های اکتشاف طلا به‌کار گرفته می‌شود.»
به گفته او، این شرکت به عنوان بازوی تخصصی هلدینگ در حوزه اکتشاف و حفاری، تلاش می‌کند با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و روش‌های داده‌محور، سرعت و دقت پروژه‌های اکتشافی را افزایش دهد و از این طریق به کشف ذخایر جدید و توسعه ظرفیت‌های طلایی کشور کمک کند. همچنین مقرر شد محدوده‌هایی که این شرکت به ثبت رسانده، با تعریف سازوکار مشخص برای مشارکت با دیگر شرکت‌های هلدینگ، عملیاتی شوند.

نقش معادن طلا در توسعه 
در این میان، یکی دیگر از نکات قابل توجه آنکه در استان‌های کم برخورداری مانند سیستان و بلوچستان، وجود معادن طلا می‌تواند یک ظرفیت جذاب باشد. استان سیستان و بلوچستان با دارا بودن ذخایر غنی معدنی، به‌ویژه طلا، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده و در همین راستا، کارخانه استحصال طلای تفتان با هدف افزایش چشمگیر تولید طلا در کشور، با سرمایه‌گذاری ۵۵ میلیون دلاری در این استان احداث شده است. این کارخانه با حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شرکت ‌سرمایه گذاری تأمین‌اجتماعی (شستا)، سرمایه‌گذاریِ هلدینگ صدرتأمین (تاصیکو) و با همت شرکت توسعه معادن پارس تأمین ساخته شده و تاصیکو در نظر دارد  سرمایه‌گذاری در منطقه تفتان در زمینه فلزات گرانبها را توسعه بخشد.
به گفته مدیرعامل شستا، در این مسیر، سرمایه‌گذاری در این استان توأم با توسعه منطقه خواهد بود و از آنجا که بومی‌گزینی یکی از اولویت‌های شستا و زیر مجموعه‌های آن برای تأمین نیروی انسانی است، بنابراین در منطقه تفتان نیز اولویت تأمین نیروی انسانی با مردم منطقه است.
به عبارت دیگر، طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته مجموعه تفتان قطب طلای ایران می‌شود و توسعه سرمایه‌گذاری در طلای تفتان برای ارتقاء اقتصاد ملی کشور و خلق ارزش برای بازنشستگان ادامه پیدا می‌کند.
بهروز خالق، قائم‌مقام شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی (شستا) نیز به تازگی در دیدار با استاندار سیستان و بلوچستان از توافقات اولیه با بنیاد علوی برای پرداخت ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به مردم محلی برای مشارکت آنان در طرح‌های سرمایه‌گذاری شستا خبر داد و خاطرنشان کرد: «از طریق سهامدار کردن مردم محلی آن‌ها نیز در پروژه‌های معدنی سهیم شوند.»
او در عین حال  از برنامه‌های شستا برای افزایش استحصال طلا از ۵۰۰ کیلوگرم به یک تن خبر داد.
خالق‌ همچنین از برنامه‌های بلندمدت برای افزایش حجم استحصال به ۵ تن طلا خبر داد و افزود: «در این خصوص جهت بررسی و انجام‌ تست‌های آزمایشگاهی قراردادی به مبلغ دو میلیون دلار با شرکت مشاور منعقد شده که‌ پس از دريافت نتايج آزمایشگاهی فرایند اجرای آن آغاز می‌شود.»
اوی با بيان اينکه جوانان‌ این استان از استعداد بالایی در فراگیری آموزش‌های مهارتی و تخصصی برخوردارند، گفت: «۱۵۰ نفر از نیروهای بومی‌در معدن طلای تفتان به کارگیری شده‌اند و آموزش‌های لازم را دیده و به عنوان نیروهای متخصص معدنی مشغول به کار هستند.»

سرمایه‌گذاری هدفمند در طلا
اما درباره چرایی تمرکز هلدینگ سرمایه‌گذاری صدر تأمین بر طلا و نقره باید گفت تاصیکو در حدود پنج سال گذشته اقدام به مقایسه (Benchmark) خود با بقیه رقبا  کرد و در نهایت به این نتیجه رسید که در حوزه‌ای مانند فولاد هیچ وقت به پای رقبای خود نخواهد رسید؛ به گونه‌ای که بتواند رهبر بازار باشد. در این صنایع، رقبا آنقدر سرمایه‌گذاری کرده‌اند که برای لیدر شدن در این بازار باید چند ده میلیارد دلار هزینه شود تا به نقطه برابر با آن‌ها رسید. بنابراین تمرکز روی معادن طلا، نقره و مس به این سبب مطرح و بررسی شد که تاصیکو چند معدن خوب طلا، نقره و مس دارد که می‌توان آن را به عنوان یک استراتژی مناسب و به نام فلزات گرانبها یا فلزات رنگی مورد توجه قرار دهد.

​​​​​​​رشد 16 برابری تولید طلا در ایران
ایران به سبب قرار گرفتن روی کمربند کانی‌سازی طلا، پتانسیل بالایی برای افزایش ظرفیت تولید این ماده معدنی در اختیار دارد با این وجود هنوز سهم ما از تولید و صادرات این فلز قیمتی به یک درصد جهان هم نمی‌رسد. اگرچه ظرفیت تولید شمش طلا در بازه زمانی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ افزایش ۱۶ برابری یافته و از ۸۵۰ کیلوگرم به ۱۴ تن رسیده، اما همچنان ایران با ۸۰۰ تن ذخایر طلا، یک درصد از ذخایر طلای جهان را داراست و سهم ما از تولید معادن طلا، به دلایلی چون نگرانی از مخاطرات زیست‌محیطی و عدم صدور پروانه اکتشاف، تنها حدود ۰.۴ درصد است. این در حالی است که با توجه به تولید بیش از ۳ هزار تن فلز محتوا از معادن طلای جهان و سهم یک درصدی ایران از ذخایر این فلز حداقل تولید طلا در کشور باید چیزی در حدود ۳۰ تن در سال باشد. ترکیه که شرایط زمین‌شناسی مشابهی با ایران دارد توانسته تعداد معادن فعال طلای خود را افزایش دهد و میزان استحصال آن را از ۱.۴ تن در سال ۲۰۰۱ به ۴۲ تن در سال ۲۰۲۰ تن برساند.
 تولید طلا در کشور تا پایان برنامه هفتم باید به ۲۵ تن برسد، بر این اساس در اسناد بالادستی از لزوم سرمایه‌گذاری  ۳۰ میلیارد دلار برای توسعه معادن صحبت شده است.

تاصیکو در این زمینه‌ها به ویژه طلا و نقره می‌تواند رهبر بازار باشد و مانند ذخیره طلای بانک مرکزی، هلدینگ صدر تأمین می‌خواهد ذخیره مطمئنی برای بیمه‌شده‌های تأمین‌اجتماعی ایجاد کند. در این مسیر تعداد بازیگران طلا در کشور محدود هستند و شناسایی آن‌ها کار سختی نیست. تاصیکو در سال گذشته تولید شمش طلا نداشت اما از شهریور امسال کارخانه ۵۰۰ کیلوگرمی‌در سیستان و بلوچستان و از انتهای سال جاری کارخانه ۵۰۰ کیلوگرمی ‌طلا در کردستان شروع به فعالیت می‌کند. کارخانه طلای صدر تفتان در استان سیستان و بلوچستان در حال حاضر نیز تولیدش آغاز شده اما از شهریور ماه امسال با همان ظرفیت پیش بینی شده، تولید را ادامه خواهد داد.
در سال آینده دو ظرفیت بزرگ به تاصیکو اضافه خواهد شد و آن اینکه این هلدینگ تقریباً سالانه یک تن طلا می‌فروشد. برنامه توسعه‌ای برای کارخانه فعال در سیستان و بلوچستان، اضافه شدن ظرفیت ۵۰۰ کیلوگرمی ‌دیگر است و یک پروژه بزرگ ۵ تنی دیگر نیز در سیستان و بلوچستان به آن اضافه می‌شود.
پروژه نقره از سال آینده به پورتفوی تاصیکو اضافه می‌شود و تولید نقره‌ این هلدینگ با ظرفیت کامل ادامه پیدا خواهد کرد و این برنامه‌ها همگی نویدبخش یک پورتفو و سهامی ‌است که درآمد و سود آن چندین برابر حالت فعلی است. درآمدهای حاصل از واگذاری نیز در پروژه‌های در حال تکمیل یا در سهام‌های ارزشمند سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین با سرمایه‌گذاری فعلی و آتی و با روندی که ترسیم شده و ادامه دارد، به نظر ارزش کنونی سهام تاصیکو خاطره خواهد شد. 
ارسال دیدگاه
ضمیمه
ضمیمه