چتر بیمه‌ای برای مرزنشینان
در مسیر تحقق عدالت اجتماعی و اجرای اصل ۲۹ قانون اساسی، صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر گامی تازه در پوشش‌دهی بیمه‌ای برداشته است: افزایش چتر بیمه‌ای برای اعضای تعاونی‌های مرزنشین. این اقدام، با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی، از خرداد ۱۴۰۴ آغاز شده و هدف آن، ارتقای سطح رفاه و امنیت اقتصادی ساکنان نوار مرزی کشور است.
طبق این تفاهم‌نامه، اعضای تعاونی‌های مرزنشین می‌توانند از مزایای بیمه اجتماعی بهره‌مند شوند؛ امری که هم‌زمان با توسعه منابع پایدار برای صندوق، به معنای تحقق یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت در حوزه حمایت اجتماعی است؛ به ویژه آنکه کشور ایران با داشتن حدود ۸۷۰۰ کیلومتر مرز زمینی و آبی با ۱۵ کشور، سومین کشور جهان از نظر گستردگی مرزهاست و جمعیتی قابل توجه در این مناطق زندگی می‌کنند. این جمعیت، که اغلب در شرایط سخت اقتصادی و جغرافیایی به سر می‌برند، حالا بیش از گذشته مورد توجه برنامه‌ریزان اجتماعی قرار گرفته‌اند.
یارانه دولت برای بیمه
طبق قوانین موجود، سازوکار حمایت دولت از مرزنشینان در قالب پرداخت ۷۰ درصد از حق بیمه طراحی شده است. این یارانه دولتی، مشمولانی را که عضو تعاونی‌های رسمی مرزنشین هستند، قادر می‌سازد با پرداخت تنها یک‌سوم از سهم حق بیمه، از خدمات بلندمدت بیمه‌ای بهره‌مند شوند. در شرایطی که شکاف بیمه‌ای در بسیاری از نواحی کشور مشهود است، این حمایت دولتی گامی بلند در جهت کاهش نابرابری و تقویت چتر بیمه‌ای تلقی می‌شود.
توسعه پوشش بیمه‌ای برای مناطق مرزی، نه‌تنها جنبه‌ای حمایتی دارد بلکه به‌نوعی سرمایه‌گذاری برای حفظ پایداری جمعیتی در نوارهای مرزی نیز محسوب می‌شود. تجربه نشان داده دسترسی به بیمه بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی و سایر خدمات اجتماعی، یکی از عوامل ماندگاری ساکنان در این مناطق است؛ آن‌هم در شرایطی که مرزنشینان اغلب با کمترین زیرساخت‌های رفاهی و بیشترین مخاطرات معیشتی زندگی می‌کنند.
دسترسی آسان به خدمات
در راستای تسهیل ارائه خدمات، صندوق بیمه اجتماعی اعلام کرد که اعضای جدید مشمول—از جمله مرزنشینان—می‌توانند به دو شیوه حضوری و غیرحضوری از خدمات استفاده کنند. هزار و ۶۰۰ کارگزاری فعال در سراسر کشور، زیرساخت این ارائه خدمات را شکل می‌دهند. به این ترتیب، ساکنان مناطق دوردست نیز بدون نیاز به سفرهای پرهزینه می‌توانند ثبت‌نام کرده یا خدمات مورد نیاز را دریافت کنند.
این اقدام، بخشی از برنامه جامع صندوق برای توسعه کمّی و کیفی خدمات است. در حال حاضر گروه‌های متنوعی شامل کشاورزان، زنان سرپرست خانوار، مادران دارای فرزند سوم به بالا و رانندگان نیز تحت پوشش این صندوق هستند.
افزوده شدن اعضای تعاونی‌های مرزنشین به این جمع، نه‌تنها گستره پوشش را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود نسبت بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران یا همان ضریب پشتیبانی نیز کمک خواهد کرد.
طبق این تفاهم‌نامه، اعضای تعاونی‌های مرزنشین می‌توانند از مزایای بیمه اجتماعی بهره‌مند شوند؛ امری که هم‌زمان با توسعه منابع پایدار برای صندوق، به معنای تحقق یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت در حوزه حمایت اجتماعی است؛ به ویژه آنکه کشور ایران با داشتن حدود ۸۷۰۰ کیلومتر مرز زمینی و آبی با ۱۵ کشور، سومین کشور جهان از نظر گستردگی مرزهاست و جمعیتی قابل توجه در این مناطق زندگی می‌کنند. این جمعیت، که اغلب در شرایط سخت اقتصادی و جغرافیایی به سر می‌برند، حالا بیش از گذشته مورد توجه برنامه‌ریزان اجتماعی قرار گرفته‌اند.
یارانه دولت برای بیمه
طبق قوانین موجود، سازوکار حمایت دولت از مرزنشینان در قالب پرداخت ۷۰ درصد از حق بیمه طراحی شده است. این یارانه دولتی، مشمولانی را که عضو تعاونی‌های رسمی مرزنشین هستند، قادر می‌سازد با پرداخت تنها یک‌سوم از سهم حق بیمه، از خدمات بلندمدت بیمه‌ای بهره‌مند شوند. در شرایطی که شکاف بیمه‌ای در بسیاری از نواحی کشور مشهود است، این حمایت دولتی گامی بلند در جهت کاهش نابرابری و تقویت چتر بیمه‌ای تلقی می‌شود.
توسعه پوشش بیمه‌ای برای مناطق مرزی، نه‌تنها جنبه‌ای حمایتی دارد بلکه به‌نوعی سرمایه‌گذاری برای حفظ پایداری جمعیتی در نوارهای مرزی نیز محسوب می‌شود. تجربه نشان داده دسترسی به بیمه بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی و سایر خدمات اجتماعی، یکی از عوامل ماندگاری ساکنان در این مناطق است؛ آن‌هم در شرایطی که مرزنشینان اغلب با کمترین زیرساخت‌های رفاهی و بیشترین مخاطرات معیشتی زندگی می‌کنند.
دسترسی آسان به خدمات
در راستای تسهیل ارائه خدمات، صندوق بیمه اجتماعی اعلام کرد که اعضای جدید مشمول—از جمله مرزنشینان—می‌توانند به دو شیوه حضوری و غیرحضوری از خدمات استفاده کنند. هزار و ۶۰۰ کارگزاری فعال در سراسر کشور، زیرساخت این ارائه خدمات را شکل می‌دهند. به این ترتیب، ساکنان مناطق دوردست نیز بدون نیاز به سفرهای پرهزینه می‌توانند ثبت‌نام کرده یا خدمات مورد نیاز را دریافت کنند.
این اقدام، بخشی از برنامه جامع صندوق برای توسعه کمّی و کیفی خدمات است. در حال حاضر گروه‌های متنوعی شامل کشاورزان، زنان سرپرست خانوار، مادران دارای فرزند سوم به بالا و رانندگان نیز تحت پوشش این صندوق هستند.
افزوده شدن اعضای تعاونی‌های مرزنشین به این جمع، نه‌تنها گستره پوشش را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود نسبت بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران یا همان ضریب پشتیبانی نیز کمک خواهد کرد.