بیمه متمرکز؛ انقلابی دیجیتال در تأمین‌اجتماعی
در بستر تحولات مدیریتی نوین در سازمان تأمین‌اجتماعی، طرح «بیمه متمرکز و یکپارچه‌سازی شعب» به عنوان یکی از کلیدی‌ترین برنامه‌های بیست‌گانه تحولی این نهاد، با هدف تمرکز داده‌ها و ارتقاء تصمیم‌سازی مبتنی بر اطلاعات اجرا می‌شود؛ طرحی که تحقق آن، علاوه بر تسهیل ارائه خدمات، زیرساخت دیجیتال این سازمان را بازتعریف خواهد کرد و با یکپارچه‌سازی اطلاعات، پاسخی نظام‌مند به چالش‌های تاریخی ذخیره‌سازی داده‌های بیمه‌ای خواهد بود. ارائه تصویری کلان از وضعیت داده‌های سازمانی، هدف بنیادینی است که در طرح بیمه متمرکز دنبال می‌شود. اطلاعات فعلی در سرورهای مجزای هر شعبه ذخیره شده و همین ساختار غیرمتمرکز، مانعی جدی در مسیر مدیریت بهینه، اعمال اصلاحات و برنامه‌ریزی دقیق در حوزه بیمه‌ای به‌شمار می‌آید. اجرای این طرح، در راستای انسجام‌بخشی به داده‌ها، به سازمان اجازه خواهد داد با تکیه بر داده‌های تجمیعی، تصمیماتی کارآمدتر اتخاذ کرده و مسیر تحولی خود را با اتکای بیشتر به شواهد آماری پیش ببرد.
مهناز بیرانوند روزنامه نگار
جامعه تحت پوشش تأمین‌اجتماعی
طبق آخرین گزارش‌های رسمی، تأمین‌اجتماعی با تحت پوشش داشتن حدود ۵۰ میلیون نفر، بالغ بر ۵۳ درصد از جمعیت کشور را دربرمی‌گیرد. از این میان، بیش از ۱۷ میلیون نفر بیمه‌شده اصلی، ۴ میلیون و ۷۰۰هزار نفر مستمری‌بگیر و حدود ۱.۴ میلیون کارگاه، بدنه فعال‌ترین نهاد بیمه‌ای کشور را شکل می‌دهند. همین وسعت و تنوع جمعیتی، بر لزوم یکپارچگی در ساختار داده‌ای و خدماتی این نهاد افزوده است. طرح‌های تحولی تأمین‌اجتماعی، از جمله همین برنامه یکپارچه‌سازی شعب، با هدف پاسخگویی به این نیازها تدوین شده‌اند. این طرح‌ها، ضمن آن‌که ساختار سازمانی را در چارچوبی مدرن‌تر و چابک‌تر بازآرایی می‌کنند، شرایط را برای دستیابی به رضایتمندی بیشتر ذینفعان و کارآمدی اجرایی بالاتر نیز فراهم می‌سازند.
نگاهی نو به خدمات بیمه‌ای
در حال حاضر، خدمات گسترده‌ای در ۴۵۵ شعبه تأمین‌اجتماعی به ذینفعان ارائه می‌شود. در سال‌های اخیر با توسعه زیرساخت‌های فناوری و گسترش سامانه‌های غیرحضوری، نزدیک به ۷۰ خدمت سازمان در حوزه‌های مختلف از راه دور قابل ارائه شده‌اند؛ اما هنوز پراکندگی اطلاعات بین شعب، مانعی اساسی در مسیر توسعه همه‌جانبه و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده به‌شمار می‌رود. در صورت تحقق کامل طرح بیمه متمرکز، امکان تجمیع اطلاعات بیمه‌شدگان، کارفرمایان، مستمری‌بگیران و شرکای اجتماعی هر شعبه فراهم خواهد شد. این موضوع به‌ویژه در راستای تقویت سیاست‌گذاری‌ها، ارائه خدمات هدفمند، پاسخگویی سریع‌تر به مطالبات و پیش‌بینی‌پذیرتر کردن نظام بیمه‌ای کشور، اهمیت اساسی دارد.
تحول، فراتر از اصلاح ساختار
مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی، در تبیین اهداف این برنامه‌ها، بر خروج آن‌ها از قالب «رویه‌های معمول» تأکید داشته است. به گفته او، بیست‌گانه‌های تحولی با استفاده از خرد جمعی طراحی شده‌اند و اگر با دقت و تاب‌آوری اجرا شوند، تصویری کاملاً متفاوت از تأمین‌اجتماعی را در آینده‌ای نه‌چندان دور رقم خواهند زد. سالاری، درباره طرح بیمه متمرکز و یکپارچه‌سازی شعب، آن را نقطه‌ای کلیدی در اتصال داده‌ها و چابک‌سازی تصمیمات می‌داند. به گفته او، ذخیره‌سازی مجزای اطلاعات در سرورهای هر شعبه، باعث دشواری در دسترسی و دشواری در اعمال اصلاحات در ساختار بیمه‌ای شده است؛ چالشی که این طرح در پی حل آن است.
اتصال ستاد و صف
از ۲۰ طرح تحولی سازمان، ۶ مورد به طور مستقیم به اجرای بند دوم سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی مربوط می‌شوند. در این بند، بر لایه‌بندی خدمات، وحدت‌رویه، نظام‌مند شدن امور صندوق‌ها و ایجاد نظام یکپارچه در ارائه خدمات تأکید شده است. بیمه متمرکز نیز به عنوان یکی از ابزارهای تحقق این سیاست، محور اتصال میان سیاست‌گذاری کلان و اقدام اجرایی تلقی می‌شود. در همین راستا، سازمان تأمین‌اجتماعی در دوره مدیریتی جدید خود تلاش کرده با تدوین این طرح‌ها، پلی میان سیاست‌های کلان کشور و نیازهای عملیاتی سازمانی ایجاد کند؛ پلی که قرار است از مسیر هوشمندسازی، اصلاح فرایندها و شفاف‌سازی اطلاعات عبور کند.
داده؛ عنصر بنیادین تحول
امروز برای سازمانی مانند تأمین‌اجتماعی که مخاطبانی گسترده، متنوع و با نیازهای متفاوت دارد، هیچ مؤلفه‌ای به اندازه «داده» اهمیت ندارد. طرح بیمه متمرکز درصدد است با تجمیع داده‌های جمعیتی، بیمه‌ای، خدماتی و مالی، ابزار تصمیم‌سازی مبتنی بر واقعیت را برای مدیران فراهم کند. این تجمیع، نه‌تنها راه را برای تحلیل‌های دقیق‌تر می‌گشاید بلکه امکان ردیابی، پایش و ارتقاء کیفیت خدمات را نیز به‌طور مؤثری فراهم می‌سازد. به بیان دیگر، موفقیت طرح بیمه متمرکز می‌تواند مبنای «پایش هوشمند» وضعیت بیمه‌ای کشور و نشانه‌ای از عبور از نظام سنتی به ساختاری داده‌محور باشد.
یک معماری اطلاعاتی جدید
تمرکز اطلاعاتی، نه‌تنها گامی در جهت تحول دیجیتال بلکه بسترساز عدالت بیمه‌ای و ارتقاء شفافیت در عملکرد شعب نیز از دیگر فواید آن است. معماری جدیدی که از دل این طرح بیرون می‌آید، با ایجاد ساختاری واحد، مسئولیت‌پذیر و مبتنی بر داده، بنیان‌های پاسخگویی دقیق‌تر و نظارت مؤثرتر را فراهم خواهد کرد. در نهایت، طرح بیمه متمرکز و یکپارچه‌سازی شعب، تجلی نگاه بلندمدت سازمان تأمین‌اجتماعی برای عبور از ساختارهای سنتی و ورود به دوران جدیدی از خدمات بیمه‌ای است؛ دورانی که در آن تصمیم‌گیری بر پایه داده‌های قابل اتکا، بهره‌مندی بهینه از منابع اطلاعاتی و هماهنگی نهادی، سه ضلع مثلث تحول خواهند بود.
طبق آخرین گزارش‌های رسمی، تأمین‌اجتماعی با تحت پوشش داشتن حدود ۵۰ میلیون نفر، بالغ بر ۵۳ درصد از جمعیت کشور را دربرمی‌گیرد. از این میان، بیش از ۱۷ میلیون نفر بیمه‌شده اصلی، ۴ میلیون و ۷۰۰هزار نفر مستمری‌بگیر و حدود ۱.۴ میلیون کارگاه، بدنه فعال‌ترین نهاد بیمه‌ای کشور را شکل می‌دهند. همین وسعت و تنوع جمعیتی، بر لزوم یکپارچگی در ساختار داده‌ای و خدماتی این نهاد افزوده است. طرح‌های تحولی تأمین‌اجتماعی، از جمله همین برنامه یکپارچه‌سازی شعب، با هدف پاسخگویی به این نیازها تدوین شده‌اند. این طرح‌ها، ضمن آن‌که ساختار سازمانی را در چارچوبی مدرن‌تر و چابک‌تر بازآرایی می‌کنند، شرایط را برای دستیابی به رضایتمندی بیشتر ذینفعان و کارآمدی اجرایی بالاتر نیز فراهم می‌سازند.
نگاهی نو به خدمات بیمه‌ای
در حال حاضر، خدمات گسترده‌ای در ۴۵۵ شعبه تأمین‌اجتماعی به ذینفعان ارائه می‌شود. در سال‌های اخیر با توسعه زیرساخت‌های فناوری و گسترش سامانه‌های غیرحضوری، نزدیک به ۷۰ خدمت سازمان در حوزه‌های مختلف از راه دور قابل ارائه شده‌اند؛ اما هنوز پراکندگی اطلاعات بین شعب، مانعی اساسی در مسیر توسعه همه‌جانبه و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده به‌شمار می‌رود. در صورت تحقق کامل طرح بیمه متمرکز، امکان تجمیع اطلاعات بیمه‌شدگان، کارفرمایان، مستمری‌بگیران و شرکای اجتماعی هر شعبه فراهم خواهد شد. این موضوع به‌ویژه در راستای تقویت سیاست‌گذاری‌ها، ارائه خدمات هدفمند، پاسخگویی سریع‌تر به مطالبات و پیش‌بینی‌پذیرتر کردن نظام بیمه‌ای کشور، اهمیت اساسی دارد.
تحول، فراتر از اصلاح ساختار
مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی، در تبیین اهداف این برنامه‌ها، بر خروج آن‌ها از قالب «رویه‌های معمول» تأکید داشته است. به گفته او، بیست‌گانه‌های تحولی با استفاده از خرد جمعی طراحی شده‌اند و اگر با دقت و تاب‌آوری اجرا شوند، تصویری کاملاً متفاوت از تأمین‌اجتماعی را در آینده‌ای نه‌چندان دور رقم خواهند زد. سالاری، درباره طرح بیمه متمرکز و یکپارچه‌سازی شعب، آن را نقطه‌ای کلیدی در اتصال داده‌ها و چابک‌سازی تصمیمات می‌داند. به گفته او، ذخیره‌سازی مجزای اطلاعات در سرورهای هر شعبه، باعث دشواری در دسترسی و دشواری در اعمال اصلاحات در ساختار بیمه‌ای شده است؛ چالشی که این طرح در پی حل آن است.
اتصال ستاد و صف
از ۲۰ طرح تحولی سازمان، ۶ مورد به طور مستقیم به اجرای بند دوم سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی مربوط می‌شوند. در این بند، بر لایه‌بندی خدمات، وحدت‌رویه، نظام‌مند شدن امور صندوق‌ها و ایجاد نظام یکپارچه در ارائه خدمات تأکید شده است. بیمه متمرکز نیز به عنوان یکی از ابزارهای تحقق این سیاست، محور اتصال میان سیاست‌گذاری کلان و اقدام اجرایی تلقی می‌شود. در همین راستا، سازمان تأمین‌اجتماعی در دوره مدیریتی جدید خود تلاش کرده با تدوین این طرح‌ها، پلی میان سیاست‌های کلان کشور و نیازهای عملیاتی سازمانی ایجاد کند؛ پلی که قرار است از مسیر هوشمندسازی، اصلاح فرایندها و شفاف‌سازی اطلاعات عبور کند.
داده؛ عنصر بنیادین تحول
امروز برای سازمانی مانند تأمین‌اجتماعی که مخاطبانی گسترده، متنوع و با نیازهای متفاوت دارد، هیچ مؤلفه‌ای به اندازه «داده» اهمیت ندارد. طرح بیمه متمرکز درصدد است با تجمیع داده‌های جمعیتی، بیمه‌ای، خدماتی و مالی، ابزار تصمیم‌سازی مبتنی بر واقعیت را برای مدیران فراهم کند. این تجمیع، نه‌تنها راه را برای تحلیل‌های دقیق‌تر می‌گشاید بلکه امکان ردیابی، پایش و ارتقاء کیفیت خدمات را نیز به‌طور مؤثری فراهم می‌سازد. به بیان دیگر، موفقیت طرح بیمه متمرکز می‌تواند مبنای «پایش هوشمند» وضعیت بیمه‌ای کشور و نشانه‌ای از عبور از نظام سنتی به ساختاری داده‌محور باشد.
یک معماری اطلاعاتی جدید
تمرکز اطلاعاتی، نه‌تنها گامی در جهت تحول دیجیتال بلکه بسترساز عدالت بیمه‌ای و ارتقاء شفافیت در عملکرد شعب نیز از دیگر فواید آن است. معماری جدیدی که از دل این طرح بیرون می‌آید، با ایجاد ساختاری واحد، مسئولیت‌پذیر و مبتنی بر داده، بنیان‌های پاسخگویی دقیق‌تر و نظارت مؤثرتر را فراهم خواهد کرد. در نهایت، طرح بیمه متمرکز و یکپارچه‌سازی شعب، تجلی نگاه بلندمدت سازمان تأمین‌اجتماعی برای عبور از ساختارهای سنتی و ورود به دوران جدیدی از خدمات بیمه‌ای است؛ دورانی که در آن تصمیم‌گیری بر پایه داده‌های قابل اتکا، بهره‌مندی بهینه از منابع اطلاعاتی و هماهنگی نهادی، سه ضلع مثلث تحول خواهند بود.