کلید موفقیت کارآفرینی زنان
اعظم درویش خضری عضو مجمع کارآفرینی زنان ارزش‌آفرین
کارآفرینی در دنیای امروز، به‌ویژه با گسترش فضای مجازی و تحولات اقتصادی، جایگاه ویژه‌ای یافته است. در این میان، زنان با ویژگی‌هایی چون مسئولیت‌پذیری، دقت عمل، پاکدستی و درک عمیق از نیازهای جامعه، نقش بی‌بدیلی در توسعه اقتصادی ایفا می‌کنند. ورود زنان به عرصه کارآفرینی، صرفاً ورود یک فرد به فعالیت اقتصادی نیست، بلکه تحولی در ساختار خانواده و جامعه ایجاد می‌کند. اشتغال زنان در قالب کسب‌وکارهای خانگی سبب می‌شود نقش‌ها و وظایف خانوادگی بهتر تقسیم شود، مسئولیت‌پذیری افزایش یابد و همبستگی درون خانواده تقویت شود. این روند در نهایت کیفیت زندگی را ارتقا داده و پایه‌های بنیاد خانواده را محکم‌تر می‌کند.
کارآفرینی زنان امروز به موضوعی جهانی تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهد از هر 6 زن در جهان، یک نفر در پی راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل است. اشتیاق به کارآفرینی در کشورهای کم‌درآمد ۲۸ درصد و در کشورهای پردرآمد حدود ۱۱ درصد گزارش شده است. همچنین در منطقه غرب آسیا و آفریقا از هر سه زن، یک نفر به کارآفرینی علاقه‌مند است. این آمارها اهمیت سرمایه‌گذاری در توانمندسازی زنان را آشکار می‌کند. علاوه بر این، زنان کارآفرین با نگاه دقیق به نیازهای روز جامعه و خلاقیت ذاتی خود، اغلب ایده‌های نوآورانه‌تری به بازار عرضه می‌کنند.
در سطح جهانی، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط یکی از ارکان اصلی اقتصاد به شمار می‌آیند. برای مثال، در کشور آلمان ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی از طریق این کسب‌وکارها حاصل می‌شود و ۶۰ درصد اشتغال را در اختیار دارند. طبق تجربه‌ها، زنان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط نسبت به کشورهای پردرآمد، بیشتر به نوآوری در محصولات و خدمات خود روی می‌آورند. در غرب آسیا نیز تقریباً از هر پنج کارآفرین، دو نفر محصول یا خدمتی نوآورانه عرضه می‌کنند. این نشان می‌دهد که کارآفرینی زنان، ظرفیتی راهبردی برای تحول اقتصادی کشورها به‌شمار می‌آید.
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. بر اساس آمار سال ۱۴۰۳، از جمعیت ۴۲.۶ میلیون نفری زنان کشور، ۲۹.۶ میلیون نفر در سن فعالیت اقتصادی (۱۵ تا ۶۴ سال) قرار دارند. زنان در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با مشارکت اقتصادی حدود ۲۶ درصد، بیشترین حضور را در بازار کار دارند. اشتغال زنان نه‌تنها سطح رفاه خانوار را بالا می‌برد، بلکه با گسترش توانمندی‌های مالی آنان، به کاهش فقر اجتماعی کمک شایانی می‌کند.
با این حال، تحقق کامل ظرفیت‌های کارآفرینی زنان بدون حمایت‌های جدی دولتی ممکن نیست. دسترسی به منابع مالی، آموزش‌های تخصصی، سیاست‌های حمایتی کارآمد و بسترهای قانونی مناسب، از جمله نیازهای بنیادین این مسیر محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، اقدامات مثبتی چون معافیت‌های مالیاتی، اعطای وام‌های کم‌بهره و تعریف مشاغل خانگی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده است. توسعه و تعمیق این حمایت‌ها می‌تواند زمینه‌ساز حضور گسترده‌تر زنان در اقتصاد ملی باشد و در بلندمدت به یکی از ابزارهای مؤثر در مقابله با بیکاری و فقر اجتماعی تبدیل شود.
کارآفرینی زنان امروز به موضوعی جهانی تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهد از هر 6 زن در جهان، یک نفر در پی راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل است. اشتیاق به کارآفرینی در کشورهای کم‌درآمد ۲۸ درصد و در کشورهای پردرآمد حدود ۱۱ درصد گزارش شده است. همچنین در منطقه غرب آسیا و آفریقا از هر سه زن، یک نفر به کارآفرینی علاقه‌مند است. این آمارها اهمیت سرمایه‌گذاری در توانمندسازی زنان را آشکار می‌کند. علاوه بر این، زنان کارآفرین با نگاه دقیق به نیازهای روز جامعه و خلاقیت ذاتی خود، اغلب ایده‌های نوآورانه‌تری به بازار عرضه می‌کنند.
در سطح جهانی، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط یکی از ارکان اصلی اقتصاد به شمار می‌آیند. برای مثال، در کشور آلمان ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی از طریق این کسب‌وکارها حاصل می‌شود و ۶۰ درصد اشتغال را در اختیار دارند. طبق تجربه‌ها، زنان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط نسبت به کشورهای پردرآمد، بیشتر به نوآوری در محصولات و خدمات خود روی می‌آورند. در غرب آسیا نیز تقریباً از هر پنج کارآفرین، دو نفر محصول یا خدمتی نوآورانه عرضه می‌کنند. این نشان می‌دهد که کارآفرینی زنان، ظرفیتی راهبردی برای تحول اقتصادی کشورها به‌شمار می‌آید.
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. بر اساس آمار سال ۱۴۰۳، از جمعیت ۴۲.۶ میلیون نفری زنان کشور، ۲۹.۶ میلیون نفر در سن فعالیت اقتصادی (۱۵ تا ۶۴ سال) قرار دارند. زنان در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با مشارکت اقتصادی حدود ۲۶ درصد، بیشترین حضور را در بازار کار دارند. اشتغال زنان نه‌تنها سطح رفاه خانوار را بالا می‌برد، بلکه با گسترش توانمندی‌های مالی آنان، به کاهش فقر اجتماعی کمک شایانی می‌کند.
با این حال، تحقق کامل ظرفیت‌های کارآفرینی زنان بدون حمایت‌های جدی دولتی ممکن نیست. دسترسی به منابع مالی، آموزش‌های تخصصی، سیاست‌های حمایتی کارآمد و بسترهای قانونی مناسب، از جمله نیازهای بنیادین این مسیر محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، اقدامات مثبتی چون معافیت‌های مالیاتی، اعطای وام‌های کم‌بهره و تعریف مشاغل خانگی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده است. توسعه و تعمیق این حمایت‌ها می‌تواند زمینه‌ساز حضور گسترده‌تر زنان در اقتصاد ملی باشد و در بلندمدت به یکی از ابزارهای مؤثر در مقابله با بیکاری و فقر اجتماعی تبدیل شود.