مواد غذایی تشدیدکننده پلاک و پیوره
پلاک دندان لایه‌ای نرم، چسبنده و بی‌رنگ از باکتری‌هاست که به‌طور مداوم روی دندان‌ها تشکیل می‌شود. اصلی‌ترین مواد غذایی تشکیل‌دهنده پلاک دندان که می‌توانند منجر به پیوره شوند عبارتند از:
1. موز: میوه‌ای به ظاهر بی‌ضرر اما خطرناک
موز با بافت نرم و خمیری خود به سطح دندان‌ها می‌چسبد. مطالعات دانشگاه روچستر نشان داده که موز به دلیل محتوای قند بالا (حدود ۱۲ گرم در یک موز متوسط) و خاصیت چسبندگی، تا دو ساعت پس از مصرف می‌تواند روی دندان باقی بماند. برای کاهش اثرات مضر:
- بلافاصله پس از مصرف آب بنوشید
- دهان خود را شست‌وشو دهید
- حداقل ۳۰ دقیقه بعد مسواک بزنید (مسواک زدن فوری می‌تواند به مینای دندان آسیب بزند)
2. میوه‌های خشک: بمب قندی پنهان
بر خلاف تصور عمومی درباره سالم بودن میوه‌های خشک، تحقیقات Jounal of Dentistry نشان می‌دهد که کشمش با ۵۹ درصد قند، خرما با ۶۳-۸۳ درصد قند و انجیر خشک با ۴۸-۶۰ درصد قند دارای چسبندگی فوق‌العاده‌ای به دندان هستند. انجمن دندانپزشکی بریتانیا توصیه می‌کند پس از مصرف این مواد، از مسواک بین دندانی استفاده شود.
3. نان‌های شیرمال و سفید: تهدید پنهان
نان‌های نرم و شیرمال به دلیل شاخص گلیسمی بالا، تبدیل سریع به قند در دهان و گیر کردن در فواصل دندانی از خطرناک‌ترین مواد برای دندان‌ها محسوب می‌شوند. مطالعه‌ای در سوئد نشان داد مصرف نان سفید خطر پوسیدگی دندان را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.
4. چیپس و تنقلات نشاسته‌ای
نشاسته موجود در چیپس به گلوکز تبدیل می‌شود، بین دندان‌ها گیر می‌کند و محیطی ایده‌آل برای باکتری‌هاست. آکادمی دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند پس از مصرف چیپس، از نخ دندان استفاده شود.
5. نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی
یک قوطی نوشابه معمولی حاوی ۳۹ گرم قند (معادل ۹ قاشق چای‌خوری) است. اسید فسفریک موجود در نوشابه‌هاpH دهان را به زیر ۵.۵ می‌رساند، باعث دمینرالیزاسیون مینای دندان می‌شود و خطر پوسیدگی را سه برابر می‌کند.
6. آب‌نبات‌ها و شیرینی‌های چسبنده
آب‌نبات‌های جویدنی تا ۹۰ دقیقه روی دندان می‌چسبند، باکتری‌ها را تغذیه و تولید اسید را تحریک می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهند مصرف روزانه آب‌نبات خطر پیوره را تا ۸۶ درصد افزایش می‌دهد.
راهکارهای پیشگیرانه
1. زمان‌بندی مصرف: مواد قندی را همراه با وعده‌های اصلی مصرف کنید نه به عنوان میان‌وعده
2. جایگزین‌های سالم: پنیر (خنثی‌کننده اسید)، سیب (پاک‌کننده طبیعی)، هویج (تحریک بزاق)
3. روتین مراقبتی: مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان روزانه، چکاپ هر شش ماه
با انتخاب هوشمندانه مواد غذایی و رعایت بهداشت دهان می‌توان از شر پلاک، جرم و بیماری پیوره در امان ماند.
1. موز: میوه‌ای به ظاهر بی‌ضرر اما خطرناک
موز با بافت نرم و خمیری خود به سطح دندان‌ها می‌چسبد. مطالعات دانشگاه روچستر نشان داده که موز به دلیل محتوای قند بالا (حدود ۱۲ گرم در یک موز متوسط) و خاصیت چسبندگی، تا دو ساعت پس از مصرف می‌تواند روی دندان باقی بماند. برای کاهش اثرات مضر:
- بلافاصله پس از مصرف آب بنوشید
- دهان خود را شست‌وشو دهید
- حداقل ۳۰ دقیقه بعد مسواک بزنید (مسواک زدن فوری می‌تواند به مینای دندان آسیب بزند)
2. میوه‌های خشک: بمب قندی پنهان
بر خلاف تصور عمومی درباره سالم بودن میوه‌های خشک، تحقیقات Jounal of Dentistry نشان می‌دهد که کشمش با ۵۹ درصد قند، خرما با ۶۳-۸۳ درصد قند و انجیر خشک با ۴۸-۶۰ درصد قند دارای چسبندگی فوق‌العاده‌ای به دندان هستند. انجمن دندانپزشکی بریتانیا توصیه می‌کند پس از مصرف این مواد، از مسواک بین دندانی استفاده شود.
3. نان‌های شیرمال و سفید: تهدید پنهان
نان‌های نرم و شیرمال به دلیل شاخص گلیسمی بالا، تبدیل سریع به قند در دهان و گیر کردن در فواصل دندانی از خطرناک‌ترین مواد برای دندان‌ها محسوب می‌شوند. مطالعه‌ای در سوئد نشان داد مصرف نان سفید خطر پوسیدگی دندان را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.
4. چیپس و تنقلات نشاسته‌ای
نشاسته موجود در چیپس به گلوکز تبدیل می‌شود، بین دندان‌ها گیر می‌کند و محیطی ایده‌آل برای باکتری‌هاست. آکادمی دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند پس از مصرف چیپس، از نخ دندان استفاده شود.
5. نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی
یک قوطی نوشابه معمولی حاوی ۳۹ گرم قند (معادل ۹ قاشق چای‌خوری) است. اسید فسفریک موجود در نوشابه‌هاpH دهان را به زیر ۵.۵ می‌رساند، باعث دمینرالیزاسیون مینای دندان می‌شود و خطر پوسیدگی را سه برابر می‌کند.
6. آب‌نبات‌ها و شیرینی‌های چسبنده
آب‌نبات‌های جویدنی تا ۹۰ دقیقه روی دندان می‌چسبند، باکتری‌ها را تغذیه و تولید اسید را تحریک می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهند مصرف روزانه آب‌نبات خطر پیوره را تا ۸۶ درصد افزایش می‌دهد.
راهکارهای پیشگیرانه
1. زمان‌بندی مصرف: مواد قندی را همراه با وعده‌های اصلی مصرف کنید نه به عنوان میان‌وعده
2. جایگزین‌های سالم: پنیر (خنثی‌کننده اسید)، سیب (پاک‌کننده طبیعی)، هویج (تحریک بزاق)
3. روتین مراقبتی: مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان روزانه، چکاپ هر شش ماه
با انتخاب هوشمندانه مواد غذایی و رعایت بهداشت دهان می‌توان از شر پلاک، جرم و بیماری پیوره در امان ماند.