printlogo


روشی مدرن برای سبقت از رقبا
پرتو جغتایی روزنامه نگار

اگر به دنبال راهی برای متمایز کردن سازمانتان در بین رقیبان خود هستید راهکاری تحلیلی وجود دارد که می‌تواند شما را به این تمایز برساند و باعث شود که از رقبای خود سبقت بگیرید. این روش تحليل SWOT نام دارد؛ تکنیکی که برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها، به‌منظور برنامه‌ریزی استراتژیک یا نقشه‌ راه برای کسب‌وکار از آن استفاده می‌شود. تحليل SWOT ممکن است دشوار به نظر برسد اما در واقع بسیار ساده است. در این مطلب توضیح می‌دهیم این روش تحليل چیست. همچنین شرح می‌دهیم زمان مناسب برای استفاده از روش تجزیه و تحليل چه هنگام است؟

روش SWOT چیست؟
تحليل SWOT تکنیکی است که برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای کسب‌وکار یا حتی یک پروژه‌ خاص استفاده می‌شود. این آنالیز به‌طور گسترده توسط سازمان‌ها، از مشاغل کوچک و غیرانتفاعی گرفته تا شرکت‌های بزرگ، استفاده می‌شود. تحليل مذکور می‌تواند برای اهداف شخصی نیز به کار برود. این تحلیل در عین سادگی ابزار قدرتمندی برای شناسایی فرصت‌های رقابتی جهت بهبود است که به شما کمک می‌کند تا تیم خود را بهبود بخشید و در عین حال از روندهای بازار جلوتر باشید. حال که دانستیم روش تحلیل مورد نظر چیست و این تحليل چه مزایایی دارد، وقت آن است که بررسی کنیم SWOT دقیقاً بر چه مبنایی است. هنگامی که چارچوب SWOT با هم تجزیه‌و‌تحلیل شود، می‌تواند تصویر بزرگ‌تری از سطحی که هستید و نحوه‌ رسیدن به مراحل بعدی را برایتان ترسیم کند. بیایید کمی عمیق‌تر به هر یک از اصطلاحات این تحليل  بپردازیم و ببینیم این عوامل چگونه می‌توانند به شناسایی زمینه‌های لازم برای بهبود کمک کنند. نقاط قوت در تحليل به اقدامات درون‌سازمانی اشاره دارد که عملکرد خوبی دارند. از طریق بررسی این زمینه‌ها، فهم اینکه چه چیزهایی در حال حاضر مؤثر واقع می‌شوند امکان‌پذیر خواهد بود. سپس می‌توانید از تکنیک‌های مؤثر و در واقع همان نقاط قوتتان، در زمینه‌های دیگری مانند بهبود کارایی تیم که ممکن است نیاز به تلاش بیشتری داشته‌باشند کمک بگیرید. 

اهمیت نقاط ضعف و قوت 
هنگامی که نقاط قوت سازمان خود را بررسی می‌کنید، این سؤالات را از خود بپرسید: چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟ یا حتی سؤالی بهتر از آن: چه کاری را بهتر انجام می‌دهیم؟ چه چیزی در مورد سازمان ما منحصربه‌فرد است؟ مخاطب هدف چه چیزهایی را درباره سازمان ما دوست دارد؟ با کدام حیطه‌ها یا ویژگی‌ها می‌توانیم رقبای خود را شکست دهیم؟
نقاط ضعف در تحليل SWOT به برخی اقدامات درون‌سازمانی اشاره دارد که عملکرد ضعیفی دارند. بهتر است نقاط قوت خود را قبل از نقاط ضعف خود تجزیه‌و‌تحلیل کنید تا مبنای موفقیت و شکست سازمان را بشناسید. فهم نقاط ضعف درون‌سازمانی، نقطه شروعی را برای بهبود پروژه‌ها فراهم می‌کند.
فرصت‌ها در تحليل SWOT از نقاط قوت و ضعف کنونی شما همراه با هرگونه اقدام یا شرایط خارجی سرچشمه می‌گیرند که شما را در موقعیت رقابتی قوی‌تری قرار می‌دهند. این فرصت‌ها می‌توانند هر چیزی باشند، از نقاط ضعفی که مایل به رفع آن‌ها هستید تا زمینه‌هایی که در دو مرحله‌ اول تجزیه‌وتحلیل، شناسایی نشده‌اند.

چه فرصت‌هایی داریم؟
راه‌های متعددی برای شناسایی فرصت‌ها وجود دارد، بنابراین بررسی این سؤالات قبل از شروع سودمند است: از چه منابعی می‌توانیم برای بهبود نقاط ضعف خود استفاده کنیم؟ آیا در خدمات ما فرصت‌هایی برای ارائه‌ چیزهای جدید وجود دارد؟ اهداف تجاری ما برای سال جاری چیست؟ رقبا چه چیزهایی ارائه می‌دهند؟
تهدیدها در تحليل یادشده به معنی زمینه‌هایی با پتانسیل ایجاد مشکل هستند. برخلاف نقاط ضعف، تهدیدها منشأ بیرونی دارند و خارج از کنترل شما هستند. تهدیدات در تحليل سوات شامل هر چیزی از نوعی بیماری همه‌گیر جهانی گرفته تا تغییر در چشم انداز رقابتی است.
شما همواره به تحليل SWOT نیاز نخواهید داشت. این روش تحليل برای مرور کلی شرایط و سناریوهای کسب‌وکار ابزار بسیار مفیدی است.
تحليل SWOT در مواردی مانند قبل از ایجاد یک تغییر بزرگ یعنی وقتی می‌خواهید اقدام جدیدی در شرکت انجام ‌دهید، زمانی که می‌خواهید فرصت‌های رشد و پیشرفت را شناسایی کنید، هر زمان که بخواهید نمایی کلی از عملکرد کسب‌وکار خود به‌دست آورید و  زمانی که به شناسایی عملکرد بیزینس خود از منظرهای مختلف نیاز دارید سودمند واقع می‌شود.

نگاهی به روش‌های تحلیل
 تحليل سوات کلی است، بنابراین می‌توان آن را را تقریباً برای هر سناریو، پروژه یا کسب‌وکاری اعمال کرد. یکی از محبوب‌ترین راه‌ها برای تحليل فوق، استفاده از ماتریس است. این ماتریس تصویری از نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را در یک شرکت به نمایش می‌گذارد. ماتریس شامل چهار مربع مجزاست که یک مربع بزرگ‌تر را تشکیل می‌دهند. ماتریس SWOT که یکی از راه‌های تحليل است، برای جمع‌آوری اطلاعات و مستندسازی سؤالات و فرایند تصمیم‌گیری ابزار فوق‌العاده‌ای محسوب می‌شود و نه‌تنها بعداً برای ارجاع دادن مفید واقع خواهد شد، بلکه برای تجسم هرگونه الگوی ایجادشده نیز مفید و کاربردی است. استفاده ‌درست از این ماتریس، راهی عالی برای تحليل آن و ابزار مؤثری در شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان خواهد بود.  تحليل SWOT می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود. برخی از تیم‌ها دور هم جمع شوند و ایده‌ها را روی وایت‌برد یاددداشت کنند، در حالی که برخی دیگر ساختار ماتریس SWOT را ترجیح می‌دهند. به هر حال این شما هستید که تصمیم می‌گیرید تحليل خود را به چه روشی انجام دهید. خلاقیت به‌خرج دادن در فرایند برنامه‌ریزی باعث می‌شود ایده‌های جدید جریان یابند و راه‌حل‌های منحصربه‌فردتری را به ارمغان می‌آورند.
تحليل SWOT تنها برای سازمان‌ها مفید نیست، به‌طوری که با تحليل SWOT شخصی، می‌توانید زمینه‌های قابل بهبود زندگی فردی‌تان از سبک رهبری گرفته تا مهارت‌های ارتباطی را بررسی کنید. تحليل سوات در هر سناریویی قابلیت ‌اجرا دارد.