سبقت از معلولیت با دنده امید و پشتکار
مهین داوری روزنامه نگار
اولین رویداد جهانی «دختر موفق دارای معلولیت» به همت مؤسسه فرهنگی هنری پهنه پرواز به‌تازگی در مجموعه برج میلاد تهران برگزار شد. در این رویداد که 30 نفر از دختران موفق دارای معلولیت شدید از ایران و جهان معرفی شده بودند در نهایت به انتخاب هیئت داوران صبا نوروزی دارای معلولیت شدید جسمی، نازنین ابوالوردی نابینایِ ناشنوا، یگانه حسینی مبتلا به سندرم داون به‌عنوان دختران موفق دارای معلولیت شدید در مراسم اختتامیه ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم پرواز معرفی و مورد تقدیر قرار گرفتند به همین مناسبت «آتیه نو» با برگزیدگان این رویداد به گفت‌وگو نشسته که در ادامه می‌خوانید.
نازنین ابوالوردی، اهل شیراز به‌خاطر سندروم آشر (معلولیت نابینایی– ناشنوایی) به هلن کلر ایران معروف است. نازنین، با لمس هر وسیله و موجود زنده‌ای با آن‌ها ارتباط می‌گیرد و حتی به نوشتن و خواندن خط بریل مسلط است. او دانش‌آموخته رشته مديريت خانواده از هنرستان ناشنوايان شهيد کاشف ناحيه سه شيراز با معدل 19.96 است. او در دوران تحصيل با حضور در رقابت‌هاي علمي موفق به کسب عناوين برتر و ممتاز از نواحي مختلف آموزش و پرورش شيراز و همچنين اداره کل آموزش وپرورش استان فارس شده است.
سندروم آشر یک بیماری ژنتیکی است که علاوه بر شنوایی، بینایی فرد را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. کودکان مبتلا به نوع اول این سندروم، از ابتدای تولد با نابینایی و ناشنوایی شدید به دنیا می‌آیند که در نتیجه قادر به تکلم نیز نیستند. این کودکان هم با مشکلات تعادلی رو‌به‌رو می‌شوند و هم آموزش دادن به آن‌ها و برقراری ارتباط با دنیای اطراف برایشان با چالش‌های بسیاری همراه است؛ چالش‌هایی که با زندگی در جوامعی چون ایران که امکانات محدودی برای معلولان فراهم است، دو چندان می‌شود.
نازنین ابوالوردی با وجود تمام محدودیت‌ها تنها کسی است که توانسته به دانشگاه برود و علاوه بر دریافت مدرک تحصیلی کارشناسی صنایع دستی (حرفه‌ای فرش)، چندین مدرک فنی و حرفه‌ای شامل سفالگری، چرم‌دوزی، کاموابافی با ماشین، ریخته‌گری، سفال و… را کسب کند. او همچنین از سازمان‌ها و جشنواره‌های مختلف به مناسبت‌های گوناگون لوح تقدیر و تندیس دریافت کرده و بارها با به نمايش گذاشتن دست‌ساخته‌هاي خود، توان هنري خويش را در بخش ساخت صنايع سفالي و بافندگي در معرض ديد علاقه‌مندان قرار داده است. این هنرمند آذرماه سال جاری نیز در نخستین رویداد انتخاب دختر موفق دارای معلولیت، در آیین پایانی ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم پرواز مورد تقدیر قرار گرفت.
نازنین در گفت‌وگو با آتیه نو با بیان اینکه رابط اصلی او با دنیای بیرون مادرش است، می‌گوید: «در تمام زمینه‌های موفقیت مادر و پدرم مرا همراهی کردند. از بدو تولد تاکنون مادرم برای هر آموزشی در کنارم بوده و الان نیز با هم به سفالگری مشغولیم.»
از او در خصوص شاخص‌ترین و مهم‌ترین فیلمی که از زندگی شخصی‌اش ساخته‌اند می‌پرسم، بعد از مکث کوتاهی جواب می‌دهد: «فیلم سینمایی آفریده به کارگردانی رایحه مظفریان در خصوص زندگی من و خانواده‌ام است که در جشنواره بین‌المللی فیلم پرواز با رأی هیئت داوران با کسب رتبه ممتاز تندیس جشنواره را از آن خود کرد.»
نازنین در توضیح هدف خود از حضور در جشنواره‌های هنری بیان می‌کند: «هدف من از شرکت در این جشنواره معرفی دست‌ساخته‌هایم و آشنایی بیشتر با عزیزان دارای معلولیت، خصوصاً معلولان مشابه خودم است تا از این طریق بتوانم اندوخته‌های خود را با آن‌ها به اشتراک بگذارم و از طرفی، معلومات خودم را از طریق افراد نخبه معلول ارتقا دهم.»
این دختر موفق دارای معلولیت در پایان تأکید می‌کند: «با توجه به اینکه هر انسانی حق زندگی و آموزش در هر جامعه‌ای را دارد. بنابراین معلولان باید با همیاری خانواده‌های خود و مسئولان نسبت به شناسایی و معرفی افراد معلول توانمند به جامعه کوشا باشند تا بتوانند توانمندی‌های آن‌ها را به عرصه ظهور برسانند، همچنین مشوق آن‌ها در تمام امور زندگی باشند.»
کار و زندگی تنها با یک پا
صبا نوروزی، متولد ۲۷ فروردین 1363 است. او با شرایط «فوکوملیا»، یعنی معلولیت دو دست و یک پا متولد شده و با وجود این معلولیت‌ها در زمینه‌های مختلف علمی، ورزشی و هنری به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است. این زن جوان با سرعتی بالا ۱۰ انگشتی با پا تایپ می‌کند و در حال حاضر نیز دانشجوی کارشناسی ارشد معماری سیستم‌های کامپیوتری، مدیر و کارشناس آی‌تی انجمن معلولین توانا و گروه بهداشتی فیروز است. صبا در نخستین رویداد انتخاب دختران موفق دارای معلولیت در اختتامیه ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم پرواز به‌عنوان یکی از برگزیده‌ها تقدیر شد.
وقتی از صبا در خصوص دیدگاه او نسبت به معلولیت می‌پرسم، بلافاصله جواب می‌دهد: «این مسئله هیچ‌وقت مانع پیشرفتم نشده است. من از همان ابتدا تصمیم گرفتم که خودم را با شرایط وفق دهم و تمام کارهایم را با پا انجام دهم. همیشه باور داشته‌ام که محدودیت‌های جسمی نمی‌توانند سد راه خواستن و توانستن شوند.»
این کارشناس فناوری اطلاعات با جمله‌ای تأکید می‌کند: «من کاراته کار می‌کنم. نقاش حرفه‌ای نیستم اما برای آرام‌کردن خودم گاهی سیاه قلم هم کار می‌کنم.»
او در پاسخ به اینکه چطور توانسته در کنار چالش‌ها به تحصیلات عالی دست یابد، توضیح می‌دهد: «علاقه فراوانی به فناوری و سیستم‌های کامپیوتری داشتم. همین علاقه باعث شد به سمت این رشته بروم. از آنجا که همیشه به دنبال یادگیری و پیشرفت بودم، هرگز به شرایط جسمی خود اجازه ندادم جلوی تحصیلاتم را بگیرد. با اراده و پشتکار، توانستم در این زمینه به موفقیت برسم و اکنون دانشجوی کارشناسی ارشد هستم.»
صبا در ادامه در تشریح تجربه کاری خود در حوزه فناوری اطلاعات اضافه می‌کند: «مدت ۹ سال مدیر آی‌تی و مدیر وب‌سایت کانون معلولان ایرانیان بودم. تجربه بسیار ارزشمندی بود و باعث شد مهارت‌های خود را در حوزه فناوری اطلاعات افزایش دهم. در حال حاضر نیز به‌عنوان کارشناس آی‌تی در گروه بهداشتی فیروز مشغول به کار هستم و از اینکه می‌توانم در حوزه مورد علاقه خود فعالیت کنم، بسیار خوشحالم.»
او با اشاره به علاقه‌مندی خود به فعالیت ورزشی، در مرور دستاوردهایش در این زمینه یادآور می‌شود: «علاوه بر اینکه در جشنواره امتنان سال 1397 به‌عنوان کارگر نمونه و سال 1398 نیز به‌عنوان جوان برتر استان معرفی شدم، در رشته ورزشی FSK موفق به دریافت کمربند دان یک و دان دو شدم و دفترچه داوری در این رشته را نیز دریافت کردم. در مسابقات ملی شطرنج مقام دوم قهرمانی کشور و مقام سوم کشوری تیراندازی را کسب کرده‌ام.»
صبا نقاشی‌های سیاه‌قلم خود را چنین توصیف می‌کند: «هنر برای من مانند پناهگاهی است که در آن آرامش و خلاقیت پیدا می‌کنم. نقاشی نیز یک راه ارتباطی با دنیای درونی و سیاه‌قلم یکی از علاقه‌مندی‌های من است که از این طریق می‌توانم احساسات و تجربیات خود را به تصویر بکشم.»
او در پاسخ به پرسشی در زمینه چالش‌های اجتماعی و حرفه‌ای پیش‌روی افراد دارای معلولیت توضیح می‌دهد: «نبود فرصت‌های برابر در اشتغال، عدم مناسب‌سازی و محدودیت دسترسی به منابع شهری از بزرگ‌ترین مشکلات پیش‌روی افراد دارای معلولیت است. بنابراین ایجاد بسترهای برابر و مناسب برای حضور در جامعه از عمده‌ترین خواسته‌های معلولان محسوب می‌شود.» این معلول هنرمند، فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم برای حضور افراد دارای معلولیت در جامعه را مهم‌ترین مطالبه می‌داند و می‌افزاید: «جامعه‌ای که برای تمام افراد، فارغ از هرگونه محدودیت، امکان دسترسی و مشارکت فراهم کند، قطعاً جامعه‌ای پویا و رو به پیشرفت خواهد بود. ما نیز می‌خواهیم با وجود محدودیت‌ها، در ساختن آینده‌ای بهتر سهیم باشیم.»
صبا در پایان در پیامی انگیزشی به افراد دارای معلولیت توصیه می‌کند که هرگز از تلاش دست برندارند؛ چراکه محدودیت‌ها مانع‌های کوچکی هستند و می‌توان با پشتکار همه‌چیز را تغییر داد. جامعه نیز باید به این باور برسد که معلولان توانایی‌هایی دارند و اگر فرصت‌ها و امکانات فراهم شود، می‌توانند نقش مهمی در پیشرفت جامعه ایفا کنند.
قصه امید و زندگی با سندروم داون
یگانه حسینی، کلاس نهم و متولد ۲۸ اسفند ۱۳۸۳، دختری پر از انرژی و امید است که با وجود سندروم داون، درخشش خاصی در ورزش و هنر دارد. یگانه با عشق به ورزش و نقاشی، دنیای متفاوت خود را به زیباترین شکل به تصویر می‌کشد و در جشنواره بین‌المللی فیلم پرواز، به‌عنوان دختر موفق دارای معلولیت مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفت.
یگانه در خصوص فعالیت‌های هنری خود می‌گوید: «میناکاری، فرشینه‌بافی و ساخت زیورآلات را انجام می‌دهم، همچنین نوازنده دف و دارنده مدال مسابقات شنا هستم. علاوه بر علاقه شدید به آشپزی، در زمینه گویندگی و ایفای نقش در تئاتر نیز فعالیت دارم.» این دختر موفق دارای معلولیت با تأکید بر فراوانی مشکلات پیش‌روی معلولان بیان می‌کند: «مثلاً برای حضور در فضاهای ورزشی، هر جایی نمی‌پذیرند که با ما کار کنند. همچنین بعد مسافت زیاد، دسترسی به بسیاری از کلاس‌ها را سخت کرده است.»
او در پایان خطاب به مسئولان می‌گوید: «نباید به راحتی از کنار مشکلات ما بگذرید. معلولان را مانند تمام افراد جامعه ببینید و نسبت به پیگیری و حل مشکلات خانواده‌های آن‌ها احساس مسئولیت داشته باشید.»