دبیر هیئت مرکزی گزینش تأمیناجتماعی در گفتو گو با آتیه نو تشریح کرد
دلایل برگزیده شدن سازمان از سوی هیئت عالی گزینش کشور
به بهانه انتخاب مجدد هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی به عنوان هیئت برتر در دو بخش تولیدات رسانهای و آموزش و پژوهش که توسط هیئت عالی گزینش کشور صورت گرفت با سعید ملکوتی، دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی به گفتوگو نشستیم.
ملکوتی در این گفتوگو ضمن بیان دلایل انتخاب و تقدیر مجدد هیئت مرکزی گزینش تأمیناجتماعی به روال سالهای اخیر، به تشریح شاخصهای این انتخاب از بین چهل دستگاه، نهاد، سازمان و وزارتخانه، فعالیتهای آموزشی و پژوهشی حوزه فعالیت گزینش و نتایج برنامه اساسی تحولی گزینش در بخشهای مختلف پرداخته است.
تصمیمسازی و اجرایی کردن تحول در رویکرد و راهبری حوزه عملکردی هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی در سالهای اخیر، علاوه بر توفیق این هیئت در کسب عناوین برتر حوزه گزینش کشور، نتایج قابلتوجهی نظیر بهبود چرخه گزینش، کاهش هزینههای سازمانی و اصلاح نمودارهای مدیریتی و صرفهجویی از محل حذف عناوین مدیریتی مازاد را موجب شده است. همچنین مواردی مانند کاهش زمان پاسخگویی به مراجعان، رفع احساس تبعیض در فرایند گزیش و افزایش تعداد هستههای گزینش در همه استانها از دیگر مزایای خروجی این نگاه تحولی در حوزه فعالیت گزینش تأمیناجتماعی محسوب میشوند.
تمرکز بر ارزیابی عملکرد
دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی در ارتباط با نحوه رصد و انتخاب هیئتهای مرکزی گزینش برتر از سوی هیئت عالی گزینش کشور گفت: «رویکرد دورههای اخیر هیئت عالی گزینش ریاستجمهوری بهعنوان مرجع عالی گزینش کشور، بر ارزیابی عملکرد هیئتهای مرکزی و هستههای گزینش متمرکز شده و در سالهای گذشته بهطور مستمر این رویکرد از سوی آن هیئت دنبال شده است.» او افزود: «نخستین بار در سال 1398 به شکل محدودتری این بررسیها انجام شد و هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی مورد تقدیر هیئت عالی گزینش کشور قرار گرفت. همچنین در سال 1399 این رویکرد در همان سطح تکرار شد. در ادامه از سال 1400 تا 1403 در قالب کار حرفهای و انجام بررسیهای تخصصی توسط کارگروههای ذیربط، هیئتهای گزینش با الگوها و مدلهای مختلف و فنی مورد ارزیابی قرار گرفته و در آیینهای برگزار شده مورد تقدیر قرار گرفتند. در سه سال اخیر نیز گزینش سازمان تأمیناجتماعی همواره بهعنوان گزینش برتر در حوزههای مختلف معرفی شده است.»
شاخصهای انتخاب
ملکوتی در تشریح شاخصهای موردنظر برای انتخاب هیئتهای برتر گزینش بیان کرد: «مطابق قانون، هرساله عملکرد چهل دستگاه، وزارتخانه و مؤسسه مشمول قانون مورد ارزیابی قرار میگیرد که موضوع بازرسی از عملکرد هیئتهای گزینش این نهادها و هستهها یکی از موارد ارزیابی را شامل میشود. همچنین مواردی نظیر آموزش نیروی انسانی، میزان پایبندی به قوانین و رعایت مقررات، پاسخگویی به شکایات و موارد پیرامون آن نیز توسط هیئت عالی گزینش کشور مورد ارزیابی قرار میگیرد.» او اضافه کرد: «در سال جاری برای اولین بار در کنار ارزیابیهای تخصصی، جشنوارهای هم با موضوعات تولیدات رسانهای، ارائه پادکست، مقالات، چاپ کتاب، فیلم، موشنگرافی و آثار پویانمایی برگزار شد.» او همچنین ادامه داد: «برای ارزیابی هر حوزه، شاخصهای ویژهای تدوین شده و در ارزیابیها مورد توجه قرار میگیرد. در واقع پیشکسوتان و بزرگان حوزه گزینش کشور در قالب هیئتهای داوری با دریافت آثار مربوط به حوزههای مختلف، بررسی آنها را در دستور کار قرار میدهند. هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی، امسال در زمینه ارائه آثار پویانمایی، آثار مکتوب، آموزشهای مستمر اعضا و مدیران و کارشناسان اقدامات ارزندهای انجام داد که در بررسیهای مرجع عالی گزینش کشور این فعالیتها مورد توجه قرار گرفت.»
رویکرد آموزشمحور
دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان در ارتباط با فعالیتها و اقدامات آموزشمحور این مجموعه یادآور شد: «در این بخش، دورههای آموزشی تخصصی و عمومی در سطح همکاران و کارشناسان هیئت مرکزی گزینش، اعضا و مدیران و کارشناسان هستههای گزینش استانها و در مرحله بعد، برای سایر گزینشگران پارهوقت ارائه میشود. همچنین در چارچوب دورههای آموزشی لازم در قالب آموزشهای بدو خدمت برای کارکنان تازه استخدام شده، نسبت به معرفی گزینش، ضوابط و مقررات آن به این افراد، اقدامات لازم صورت میگیرد.»
به گفته او موضوعات تخصصی گزینش، نحوه تحقیق و مصاحبه تا مواردی چون روانشناسی شخصیت در این چارچوب آموزشی قرار میگیرند. در واقع همه این حوزهها از عناوین آموزشی ارائه شده به همکاران گزینش تأمیناجتماعی بهشمار میروند.
نحوه اجرای قانون گزینش
ملکوتی افزود: «برخلاف آنچه بیان میشود، گزینش هیچگاه در مقام داوری و انتخاب بین دو گزاره متعهد و متخصص نیست، بلکه در مقام انتخاب اصلح بین دو فرد متخصص است. به همین دلیل در مراحل جذب از طریق آزمونهای استخدامی، پس از معرفی افراد از سوی مبادی ذیربط به هستههای گزینش، ارزیابیها بهمنظور جذب متخصص اصلح در دستور کار قرار میگیرد.»
او همچنین بیان کرد: «در سایر کشورها نیز هنگام جذب افراد در شرایط رقابتی همواره موضوع باورپذیری و باورمندی، توجه به چارچوبهای رفتاری، اخلاقی و خانوادگی مورد توجه قرار میگیرد.» دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی توضیح داد: «امروزه بر این نکته اتفاق نظر وجود دارد که در یک سازمان یعنی یک فرهنگ و کارکنان سازمان یعنی افرادی که به دلیل یک ارزش مشترک دور هم جمع شدهاند تا آن را با عملکرد خود تعالی بخشند، صد البته که افراد باورمند و متعهد به ارزشها توانایی بیشتری برای پیشبرد اهداف یک سازمان خواهند داشت.» این مقام مسئول اضافه کرد: «با تدوین کدهای رفتاری در سازمان تأمیناجتماعی، مجموعه هیئت مرکزی در زمره اولین واحدهایی بود که این کدها را مبنای ارزیابی عملکرد همکاران خود قرار داد. ایجاد رضایت، احترام، نحوه گفتوگو، پاسخگویی و رفتار با مخاطبان حوزههای مختلف در چارچوب این کدهای رفتاری مورد توجه قرار گرفت. به این واسطه محدوده رفتار ما با همکاران، ذینفعان خارج از مجموعه گزینش و تمامی مراجعان باید مبتنی بر رعایت موارد اشاره شده باشد. نکته اینکه خروجی اقدامات مذکور بهطور مداوم مورد رصد قرار میگیرد.»
توجه به دغدغه مراجعان
دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی گفت: «به واسطه ماهیت کار هیئت مرکزی گزینش، بخشی از مخاطبان، پاسخ مورد انتظار را دریافت نمیکنند و بسیاری دیگر از ذینفعان و مراجعان موفق به دریافت جواب مثبت میشوند. نکته اساسی اما اینجاست که در کمال احترام با داوطلبان رفتار شده و حتی با ارائه راهنماییهای لازم و پاسخگویی مناسب دغدغه افرادی که پاسخ مورد انتظار خود را دریافت نمیکنند مورد توجه قرار میگیرد.»
ملکوتی ادامه داد: «ابتدا همکاران ما در هستههای گزینش و هیئت مرکزی برای رسیدگی به اعتراض و شکایت ذینفعان در قالب مراحل بدوی، تجدیدنظر اول و دوم موضوعات آنان را بررسی و حتی در صورت لزوم موراد را جهت مساعدت به هیئت عالی گزینش ریاستجمهوری منعکس میکنند. بهعنوان نمونه میتوان در موضوع ابتلای افراد به اعتیاد، بهرغم عدم وجود تکلیف قانونی مجموعه گزینش در زمینه اقدامات اصلاحی حوزه اعتیاد به موادمخدر، هیئت مرکزی گزینش جهت حل این مشکل، کاهش آسیبهای اجتماعی ناشی از آن و اخراج افراد، با معرفی این اشخاص به مراکز و کانونهای ترک اعتیاد تلاش در اصلاح، بازگشت آنها به کار و بازپروری این افراد دارد.»
او افزود: «با توجه به اینکه اشتغال برای بسیاری از اقشار جامعه موضوعی مهم و حیاتی است، فعالیتها و اقدامات مجموعههای گزینش بسیار حساس و دشوار است. در واقع به واسطه همین حساسیت، تمام تلاش ما در هستهها و هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی این است که با ارائه راهکارهای لازم و رعایت انصاف، بهترین تصمیم قانونی درباره افراد گرفته شود.»
انتخاب نیروی شایسته
ملکوتی بیان کرد: «با توجه به اینکه بنیادیترین اصل برای دستگاهها را باید انتخاب نیروی انسانی شایسته و کارآمد محسوب کرد، انجام عملیات گزینشی محدود به دو سال خدمت افراد تا مرحله رسمی قطعی، منطقی به نظر نمیرسد. در واقع گزینش تنها دو سال از مجموع 30 تا 35 سال خدمت نیروی انسانی شاغل در دستگاهها و ادارات را تحت نظارت دارد؛ این مدتزمان مناسبی برای نظارت بر عملکرد شاغلان نیست و در سالهای پس از آن، احساس رهاشدگی در بین نیروی انسانی بهوجود میآید.» دبیر هیئت مرکزی گزینش سازمان تأمیناجتماعی اضافه کرد: «از زمان تأیید فرد برای اشتغال در سازمان تأمیناجتماعی تا زمان رسمی قطعی شدن افراد، میزان رضایتمندی از عملکرد نیروی انسانی، پایش سلامت فرد، مسئولیتپذیری، تعهد کاری و بسیاری موارد دیگر توسط گزینشها مورد رصد قرار میگیرد.»
او تأکید کرد: «من معتقدم گزینشها در مرحله بهکارگیری و استخدام افراد، همواره نسبت به جذب بهترینها اعم از اخلاقی، رفتاری و اعتقادی اهتمام داشتهاند اما وجود بسترهای لغزش یا تخلف و عدم توجه به نیازهای افراد در مسائل مختلف موجب بروز تغییراتی در ساختار شخصیتی، رفتاری و اخلاقی آنان میشود. مجموعه گزینش این توانمندی را دارد که با استمرار فعالیت خود در مدت خدمت 30 ساله کارکنان تا زمان بازنشستگی، توجه به نیروی انسانی و پیشگیری از رهاشدگی شاغلان دستگاهها را برعهده گیرد و در این زمینه موفق باشد.»
برنامههای تحولی
دبیر هیئت مرکزی گزینش در ارتباط با جزئیات اجرای برنامه تحولی در حوزه گزینش سازمان گفت: «اولین وجه تحول حوزه گزینش را باید ارتقای رضایتمندی مخاطبان دانست. همچنین در حوزه انضباط مالی و اداری گزینش، توجه بسیار ویژهای به رعایت صرفه و صلاح سازمان شده که برآیند آن را میتوان در تغییر ساختار و تحول در حوزه فعالیت این بخش از سازمان تأمیناجتماعی مشاهده کرد. در این راستا در سالهای اخیر 264 ردیف سازمانی به 127 مورد تقلیل پیدا کرد. همچنین در ساختار جدید، حذف 39 عنوان مدیر کل، معاون مدیر کل و رئیس اداره در دستور کار قرار گرفت. به این واسطه علاوه بر اینکه خللی در کار ایجاد نشد، توسعه و افزایش تعداد هستهها در همه استانهای کشور نیز محقق شد. با این تغییر توجه حساسیتهای منطقهای، بافت قومیتی و استفاده از هموطنان اهل تسنن در مجموعه گزینش، رفع موضوع احساس تبعیض، صرفهجویی مالی در رفتوآمدها و مأموریتها و کاهش حوادث جادهای نیز رقم خورد.» ملکوتی در بخش دیگری از سخنان خود توضیح داد: «بهکارگیری سامانههای مجاز برای غیرحضوری کردن بخشی از فرایند گزینش و کاهش زمان پاسخگویی به مراجعان و مخاطبان در این سالها در دستور کار قرار گرفته و محقق شده است؛ این مهم بهویژه در حوزه رسیدگی به موضوعات مرتبط با بخش درمان کاملاً محسوس است.» او همچنین اضافه کرد: «هیئت مرکزی و هستههای گزینش سازمان تأمیناجتماعی مجموعهای متشکل از نیروهای انسانی دلسوز، متعهد، کارآمد، متخصص، مسئولیتپذیر و دغدغهمند و امین نسبت به مسائل سازمان و مخاطبان است. برآیند عملکرد مجموعه گزینش را میتوان در جشنوارههای مختلف و انتخابها به عناوین برترین مجموعه گزینشی کشور مشاهده کرد. حتماً در این توفیقات پشتیبانی، همراهی و حمایت مدیران و همکاران دیگر بخشهای سازمان تأمیناجتماعی و مدیران ارشد آن غیرقابل انکار است.»