ذهن‌بیداری در خواب
آیا تا به حال تجربه کرده‌اید در حالتی که خواب هستید هم‌زمان بیدار نیز هستید؟ این پدیده به احساس بیداری در خواب یا ذهن بیدار در خواب (racing mind) معروف است. یک اختلال مرموز که در دنیای خواب برای بسیاری از افراد رخ می‌دهد. منطقی است فکر کنید که هنگام خواب در حال استراحت و خوابیدن هستید اما گاهی اوقات، مغز شما این موضوع را نمی‌پذیرد و ذهن همچنان فعال است. ذهن بیدار در خواب پدیده‌ای است که در طول فرایند خواب تجربه می‌شود. در این حالت احساس می‌کنید بیدار هستید و مجموعه‌ای از وقایع روز همچنان در ذهن شما در حال مرور است. مثلاً اگر برای فردا امتحان مهمی داشته باشید، در طول روز با همکارا‌نتان بحث و جدل داشته‌اید، یک روز سخت کاری را گذرانده‌اید و یا اینکه می‌خواهید کار جدیدی را شروع کنید، ممکن است افکار مربوط به این اتفاقات در طی خواب شبانه، دست از سر شما برندارند و تا صبح با آن‌ها درگیر باشید. این پدیده به‌صورت کامل یا جزئی رخ می‌دهد. برخی افراد، این اختلال را خیلی کوتاه و گذرا تجربه می‌کنند اما بلافاصله به خواب عمیق برمی‌گردند. در موارد دیگر، ذهن بیدار در خواب ممکن است برای مدت‌زمان بیشتری ادامه یابد و موجب بیدار شدن کامل فرد شود. پزشکان هنوز نمی‌دانند علت دقیق ذهن بیدار در خواب چیست، با وجود این، برخی شرایط را در بروز آن مهم می‌دانند. برخی از اختلالات مانند آپنه خواب می‌تواند باعث بیداری‌های ناخواسته شود و در ادامه زمینه را برای بروز ذهن بیدار فراهم کند. همچنین سطح بالای استرس و اضطراب می‌توانند باعث بیداری ناخواسته و ذهن بیدار در حالت خواب شود. علاوه بر این هرگونه تغییر در فعالیت الکتریکی مغز، مانند تغییر در مراحل خواب، در بروز این عارضه نقش دارد. اگر ظاهر شدن ذهن بیدار در خواب ناشی از بیماری‌های عصبی و روانی مانند اضطراب یا اختلالات خلقی باشد، درمان بیماری می‌تواند به از بین بردن ذهن بیدار در خواب منجر شود. در اینجا، مشاوره روان‌پزشکی یا تجویز داروهای مورد نیاز توسط متخصص می‌تواند مفید باشد. همچنین برخی تغییرات در عادت‌های خواب و همچنین اتاق خواب می‌تواند به درمان احساس بیداری در خواب کمک کند. مثلاً سعی کنید اتاق خواب خود را تاریک نگه دارید، دمای محیط را تنظیم کنید، از رنگ و چیدمان مناسب در اتاق خواب استفاده کنید، به یک موسیقی آرامش‌بخش کنید و یا زمان خواب خود را به تعویق نیندازید. گاهی نیز ذهن بیدار در خواب به علت مصرف داروهای خاصی است که باید این موارد را کنترل کرد.