چشمانداز بازار نقره در جهان
علیرضا باغانی کارشناس بازارهای مالی
از نقره در بخشهای مختلف اقتصاد جهان شامل صنایع الکترونیک، پنلهای خورشیدی، خودروهای برقی و جواهرآلات استفاده میشود و عملکرد این فلز گرانبها در سال گذشته میلادی چشمگیر بود. بازار نقره از بازار طلا بسیار کوچکتر است اما بازده آن در سالهای مختلف بسیار مثبت بوده است. برای درک وضعیت بازار باید ویژگیهای آن را بررسی کنیم.
میزان عرضه، تقاضا، تولیدکنندگان بزرگ شامل کشورها و شرکتها، عوامل مؤثر بر بازار از جمله عوامل سیاسی و اقتصادی، دیدگاه مؤسسات تحلیلگر درباره افق بازار و قیمتها و... همگی جزء ویژگیهای بازار نقره هستند. مؤسسه نقره در گزارش جدید خود برخی ویژگیهای بازار این فلز را توصیف کرده، در این گزارش آمده است که سال گذشته میلادی مصرف نقره در بخش صنعت جهان به رکوردی جدید رسید. انتظار میرود مصرف در این بخش در سال جاری با ۹ درصد رشد به ۷۱۱ میلیون اونس برسد. امسال مصرف این فلز گرانبها در تولید پنلهای خورشیدی با ۲۰ درصد افزایش به ۲۳۲ میلیون اونس میرسد. از سوی دیگر، مصرف در بخش جواهرآلات چهار درصد رشد خواهد کرد. اما تقاضا برای شمش و سکه نقره ۱۳ درصد کاهش مییابد. بر اساس پیشبینیها، امسال بازار با ۱۸۲ میلیون اونس کسری مواجه میشود. میزان مصرف جهانی نقره سال جاری ۱.۲۱ میلیارد اونس خواهد بود. همچنین برای چهارمین سال پی در پی بازار با کسری دست و پنجه نرم میکند که از نظر تحلیلگران، میزان بالای کسری به بالا رفتن قیمتها منجر میشود. از طرفی خرید، فروش و فعالیتهای سفتهبازانه بر قیمت نقره تأثیر میگذارند. البته عوامل دیگر بهطور مستقیم و غیرمستقیم بر بازار موثر بودهاند. وضعیت مصرف در بخش صنعت که حوزه اصلی مصرف نقره است، سهم ۵۶ درصدی دارد. همچنین بخشهای جواهرآلات و سرمایهگذاری به ترتیب از سهم ۳۳ و 11 درصدی برخوردارند. از آنجا که نقره مانند پول عمل میکند، عواملی نظیر تغییرات ارزش دلار، نرخهای بهره به ویژه در آمریکا، وضعیت تورم، عملکرد بورسهای بزرگ و تحولات سیاسی بر بازار این فلز تأثیر دارند. نکته دیگر اینکه بازار نقره نسبت به بازار طلا بسیار کوچکتر بهحساب میآید، در نتیجه تأثیرپذیری آن از عوامل مؤثر بر قیمتها بیشتر است. تازهترین گزارش از وضعیت بخش تولید کارخانهای اقتصادهای بزرگ یعنی آمریکا، چین و اروپا از ضعف این بخش حکایت دارد. شاخص فعالیتها در ماه گذشته میلادی عموماً زیر ۵۰ بوده و این یعنی فعالیتها کاهش یافته است. درباره افق این بخش در سال جدید دیدگاهها چندان مثبت نیست؛ زیرا انتظار میرود اقدامات ترامپ در حوزه اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی به آمریکا سبب اختلال در بازارها و ضعف اقتصادها شود و از تقاضا برای مواد خام بکاهد. این درحالی است که ضعف اقتصاد چین بر بازار مواد خام فشار وارد خواهد کرد. سناریوهایی که درباره وضعیت اقتصاد چین در سال آینده مطرح است عموماً منفی به شمار میآید. با این توضیحات، پیشبینی میشود نرخ رشد دومین اقتصاد بزرگ جهان سال جدید پایینتر از امسال باشد. همچنین احتمالاً سالهای بعد نرخ رشد پایینتر میرود. طی سال جاری میلادی قیمت طلا و نقره افزایش چشمگیر داشته و برخی تحلیلگران با اشاره به کمیابی نقره میگویند، صعود قیمت این فلز در بلندمدت بسیار بیشتر از طلا خواهد بود. برخی تحلیلگران خوشبین نیز چندی پیش رقم ۴۰ دلار را برای هر اونس نقره در پایان سال جاری پیشبینی کرده بودند که به علل مختلف رشد قیمت طلا و نقره چند هفته پیش متوقف و معکوس شد. ماه اکتبر قیمت نقره به ۳۵ دلار رسید، اما بازار از آن زمان یعنی دو ماه اخیر نزولی بوده است. پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به افزایش شاخص دلار و برخی پیشبینیها درباره نرخهای بهره در آمریکا منجر شد و بر بازار طلا و نقره فشار وارد کرد.