نگاهی به اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای
تصویب قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای بین صندوق‌های بازنشستگی از سال گذشته، بستر بهره‌مندی همه بیمه‌پردازان از مزایای این امکان قانونی و استفاده از خدمات پوششی صندوق‌ها و سازمان‌های بیمه‌ای را فراهم کرده است.
صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با پوشش بیش از سه میلیون بیمه‌شده، در راستای اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای اقداماتی انجام داده تا در صورت تمایل بیمه‌پردازان، امکان انتقال سوابق بیمه‌ای آن‌ها بین صندوق‌های بازنشستگی وجود داشته باشد. به این واسطه تا به‌حال بسیاری از بیمه‌پردازان از این مزیت استفاده کرده‌اند.
جزئیات قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای
طرح نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص دارای سابقه کمتر از ۱۰ سال، مدت‌ها پیش مطرح شده تا افراد متقاضی بتوانند از خدمات این طرح در صندوق‌های بازنشستگی موردنظر بهره‌مند شوند.
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۲ به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل 138 قانون اساسی و ماده 8 قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص مصوب ۱۴۰۲، آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را تحت عنوان «آیین‌نامه اجرایی قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص» تصویب کرد.
این آیین‌نامه دارای بندهای مختلفی است که در ماده ۴ آن، شرایط هم‌پوشانی سوابق بیمه‌ای تشریح شده است. به‌عنوان نمونه در این آیین‌نامه آمده: «در مواردی که سوابق بیمه‌پردازی بیمه‌شده، در دو صندوق بازنشستگی با یکدیگر هم‌پوشانی داشته باشد، ملاک پذیرش سابقه مطابق با درخواست متقاضی است.»
همچنین ماده ۸ به‌عنوان مهم‌ترین بند این آیین‌نامه به نحوه محاسبه و به‌روزرسانی وجوه حق‌بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد اختصاص دارد که در آن آمده: «به‌روزرسانی وجوه بیمه به نرخ اوراق مشارکت براساس اصل مبلغ حق‌بیمه قابل انتقال در هر سال ضرب در آخرین نرخ سود اوراق مشارکت یک ساله اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ثبت درخواست متقاضی ضرب در تعداد سال‌های نگهداشت حق‌بیمه در صندوق مبدأ به علاوه اصل حق‌بیمه قابل انتقال انجام می‌شود.»
براساس تبصره یک این ماده، وظیفه پرداخت این مبلغ و به‌روزرسانی برعهده صندوق بیمه‌گر مبدأ گذاشته شده است. پس از محاسبه و به‌روزرسانی وجوه حق‌بیمه در هر سال، جمع وجوه به‌روزرسانی شده سنوات قابل انتقال توسط صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد پرداخت می‌شود.
طبق آیین‌نامه مذکور، تنها مبلغی که بیمه‌شده باید به صندوق مقصد بپردازد که برای آن امکان پرداخت اقساطی پیش‌بینی شده، مابه‌التفاوت متعلقه براساس ماده ۴ قانون یا همان مبلغ مابه‌التفاوت هم‌پوشانی است که ماده ۱۲ امکان پرداخت قسطی مبلغ مورد نظر را مسیر کرده است. در این ارتباط آمده است: «مابه‌التفاوت متعلقه به طور یکجا ظرف سه ماه و یا به صورت اقساطی از تاریخ ابلاغ به بیمه شده از این افراد وصول شده و پس از واریز نقدی یا پرداخت تمام اقساط، سوابق بیمه‌ای مربوط به آن در سوابق بیمه‌پردازی بیمه شده در صندوق بازنشستگی مقصد اعمال می‌شود.»
خدمات غیرحضوری نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای
سوگند سهیلی، مدیر کل وصول حق‌بیمه و حساب‌های انفرادی صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر پیش از این درباره اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص گفت: «این خدمات به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود. از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به علت انتقال، استعفا، بازخرید خدمت، اخراج، انفصال دائم و تغییرات ساختاری ناشی از ادغام، انحلال و واگذاری‌ها، رابطه استخدامی آنان با کارفرمای متبوع قطع شود، و به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط خارج شود، یا به سبب بیمه‌پردازی و یا تبدیل وضع استخدامی، مشترک صندوق بازنشستگی جدید شده یا بشوند، امکان‌پذیر است.»
او لازمه اقدام به انتقال سوابق بیمه‌ای از سایر صندوق‌ها به صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر را احراز بیمه‌شده به‌عنوان بیمه‌پرداز فعال در این صندوق برشمرد و افزود: «تا قبل از اجرای این قانون مبلغ حق‌بیمه واریزی توسط بیمه‌شده در مدت بیمه‌پردازی به‌عنوان سابقه محاسبه و به صندوق منتقل می‌شد اما طبق دستورالعمل اجرایی قانون مذکور، حق‌بیمه براساس نرخ سود اوراق مشارکت یک‌ساله اعلامی توسط بانک مرکزی در سال تقاضا محاسبه و به صندوق مقصد منتقل می‌شود.»
سهیلی بیان کرد: «مابه‌التفاوت حق‌بیمه ناشی از نقل سوابق نیز توسط بیمه‌شده و یا بازماندگان واجد شرایط افراد به صندوق مقصد پرداخت و در صورت عدم واریز به‌موقع مابه‌التفاوت در مهلت مقرر، ضمن ثبت درخواست دوباره از سوی متقاضی محاسبات دوباره به‌روزرسانی و دریافت خواهد شد.»
ثبت غیرحضوری درخواست انتقال سوابق بیمه‌ای
مطابق مقررات مربوط به نقل‌وانقال سوابق بیمه‌ای بین صندوق‌های بازنشستگی و براساس شرایط مندرج در آیین‌نامه اجرایی این قانون، زمان فرایند انجام کار حداکثر چهارماه پیش‌بینی شده است. به این واسطه آغاز فرآیند نقل‌و‌انتقال سوابق، مراجعه بیمه‌شده به کارگزاری و ثبت درخواست نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای است.
در حال حاضر امکان ثبت غیرحضوری درخواست نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر برقرار است.
با اعلام صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، در بیش از ۱۰ سال شروع به کار صندوق از ابتدای سال ۱۳۸۷ و اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیش از ۵۰ هزار درخواست انتقال ثبت شده که این آمار نشان‌دهنده تأثیر سوابق منتقله بر احراز شرایط و میزان مستمری است.
این صندوق بیمه اجتماعی به‌عنوان جوان‌ترین نهاد بازنشستگی کشور در حال حاضر سه میلیون بیمه‌شده از جامعه کشاورزان، روستاییان، عشایر، ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر، زنان سرپرست خانوار و ماداران غیرشاغل دارای سه فرزند و بیشتر را تحت پوشش دارد.
صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با پوشش بیش از سه میلیون بیمه‌شده، در راستای اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای اقداماتی انجام داده تا در صورت تمایل بیمه‌پردازان، امکان انتقال سوابق بیمه‌ای آن‌ها بین صندوق‌های بازنشستگی وجود داشته باشد. به این واسطه تا به‌حال بسیاری از بیمه‌پردازان از این مزیت استفاده کرده‌اند.
جزئیات قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای
طرح نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص دارای سابقه کمتر از ۱۰ سال، مدت‌ها پیش مطرح شده تا افراد متقاضی بتوانند از خدمات این طرح در صندوق‌های بازنشستگی موردنظر بهره‌مند شوند.
هیئت وزیران در جلسه ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۲ به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل 138 قانون اساسی و ماده 8 قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص مصوب ۱۴۰۲، آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را تحت عنوان «آیین‌نامه اجرایی قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص» تصویب کرد.
این آیین‌نامه دارای بندهای مختلفی است که در ماده ۴ آن، شرایط هم‌پوشانی سوابق بیمه‌ای تشریح شده است. به‌عنوان نمونه در این آیین‌نامه آمده: «در مواردی که سوابق بیمه‌پردازی بیمه‌شده، در دو صندوق بازنشستگی با یکدیگر هم‌پوشانی داشته باشد، ملاک پذیرش سابقه مطابق با درخواست متقاضی است.»
همچنین ماده ۸ به‌عنوان مهم‌ترین بند این آیین‌نامه به نحوه محاسبه و به‌روزرسانی وجوه حق‌بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد اختصاص دارد که در آن آمده: «به‌روزرسانی وجوه بیمه به نرخ اوراق مشارکت براساس اصل مبلغ حق‌بیمه قابل انتقال در هر سال ضرب در آخرین نرخ سود اوراق مشارکت یک ساله اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ثبت درخواست متقاضی ضرب در تعداد سال‌های نگهداشت حق‌بیمه در صندوق مبدأ به علاوه اصل حق‌بیمه قابل انتقال انجام می‌شود.»
براساس تبصره یک این ماده، وظیفه پرداخت این مبلغ و به‌روزرسانی برعهده صندوق بیمه‌گر مبدأ گذاشته شده است. پس از محاسبه و به‌روزرسانی وجوه حق‌بیمه در هر سال، جمع وجوه به‌روزرسانی شده سنوات قابل انتقال توسط صندوق بازنشستگی مبدأ به صندوق بازنشستگی مقصد پرداخت می‌شود.
طبق آیین‌نامه مذکور، تنها مبلغی که بیمه‌شده باید به صندوق مقصد بپردازد که برای آن امکان پرداخت اقساطی پیش‌بینی شده، مابه‌التفاوت متعلقه براساس ماده ۴ قانون یا همان مبلغ مابه‌التفاوت هم‌پوشانی است که ماده ۱۲ امکان پرداخت قسطی مبلغ مورد نظر را مسیر کرده است. در این ارتباط آمده است: «مابه‌التفاوت متعلقه به طور یکجا ظرف سه ماه و یا به صورت اقساطی از تاریخ ابلاغ به بیمه شده از این افراد وصول شده و پس از واریز نقدی یا پرداخت تمام اقساط، سوابق بیمه‌ای مربوط به آن در سوابق بیمه‌پردازی بیمه شده در صندوق بازنشستگی مقصد اعمال می‌شود.»
خدمات غیرحضوری نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای
سوگند سهیلی، مدیر کل وصول حق‌بیمه و حساب‌های انفرادی صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر پیش از این درباره اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص گفت: «این خدمات به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود. از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به علت انتقال، استعفا، بازخرید خدمت، اخراج، انفصال دائم و تغییرات ساختاری ناشی از ادغام، انحلال و واگذاری‌ها، رابطه استخدامی آنان با کارفرمای متبوع قطع شود، و به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط خارج شود، یا به سبب بیمه‌پردازی و یا تبدیل وضع استخدامی، مشترک صندوق بازنشستگی جدید شده یا بشوند، امکان‌پذیر است.»
او لازمه اقدام به انتقال سوابق بیمه‌ای از سایر صندوق‌ها به صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر را احراز بیمه‌شده به‌عنوان بیمه‌پرداز فعال در این صندوق برشمرد و افزود: «تا قبل از اجرای این قانون مبلغ حق‌بیمه واریزی توسط بیمه‌شده در مدت بیمه‌پردازی به‌عنوان سابقه محاسبه و به صندوق منتقل می‌شد اما طبق دستورالعمل اجرایی قانون مذکور، حق‌بیمه براساس نرخ سود اوراق مشارکت یک‌ساله اعلامی توسط بانک مرکزی در سال تقاضا محاسبه و به صندوق مقصد منتقل می‌شود.»
سهیلی بیان کرد: «مابه‌التفاوت حق‌بیمه ناشی از نقل سوابق نیز توسط بیمه‌شده و یا بازماندگان واجد شرایط افراد به صندوق مقصد پرداخت و در صورت عدم واریز به‌موقع مابه‌التفاوت در مهلت مقرر، ضمن ثبت درخواست دوباره از سوی متقاضی محاسبات دوباره به‌روزرسانی و دریافت خواهد شد.»
ثبت غیرحضوری درخواست انتقال سوابق بیمه‌ای
مطابق مقررات مربوط به نقل‌وانقال سوابق بیمه‌ای بین صندوق‌های بازنشستگی و براساس شرایط مندرج در آیین‌نامه اجرایی این قانون، زمان فرایند انجام کار حداکثر چهارماه پیش‌بینی شده است. به این واسطه آغاز فرآیند نقل‌و‌انتقال سوابق، مراجعه بیمه‌شده به کارگزاری و ثبت درخواست نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای است.
در حال حاضر امکان ثبت غیرحضوری درخواست نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر برقرار است.
با اعلام صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، در بیش از ۱۰ سال شروع به کار صندوق از ابتدای سال ۱۳۸۷ و اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیش از ۵۰ هزار درخواست انتقال ثبت شده که این آمار نشان‌دهنده تأثیر سوابق منتقله بر احراز شرایط و میزان مستمری است.
این صندوق بیمه اجتماعی به‌عنوان جوان‌ترین نهاد بازنشستگی کشور در حال حاضر سه میلیون بیمه‌شده از جامعه کشاورزان، روستاییان، عشایر، ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر، زنان سرپرست خانوار و ماداران غیرشاغل دارای سه فرزند و بیشتر را تحت پوشش دارد.