اوتیستیک‌ها در کار می‌درخشند
ویدا سمیع روانشناس تربیتی و پژوهشگر حوزه اوتیسم
اوتیست کودک نمی‌ماند، آری هیچ‌گاه کودک نمی‌ماند و با بزرگ شدن، باید با چالش‌های بسیار سختی دست به گریبان شود. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها اشتغال است که متأسفانه جامعه هیچ‌گونه تمهیداتی در این خصوص در نظر نگرفته و این افراد پس از اتمام تحصیلات خود و فارغ‌التحصیلی باید خانه نشین شوند؛ چراکه جامعه پذیرایشان نیست و بسیار مورد کم‌لطفی و بی‌مهری جامعه قرار می‌گیرند. داشتن شغل و امرارمعاش یکی از نیازهای اصلی بشر است. این یکی از فاکتورهای عزت نفس محسوب می‌شود که در این راستا تدبیری برای این عزیزان اندیشیده نشده است.
درست است که از لحاظ ساختار رفتارهای انطباقی، این عزیزان دارای نیاز ویژه نسبت به افراد عادی هستند. همچنین جامعه هدف مورد نظر در حوزه‌های وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری، توافق‌گرایی، تجربه‌گرایی، عملکرد مستقل، فعالیت‌های اقتصادی، رفتار اجتماعی، هم‌نوایی کردن و قابل اعتماد بودن عملکرد پایین‌تری دارند اما فرد دارای اختلال اوتیسم نیز همانند هر فرد عادی منحصر‌به‌فرد است و بنا بر میزان اختلال و اینکه در کجای طیف قرار دارد میزان توانمندی‌های او متفاوت است. چه بسا بسیاری از این عزیزان با قدرت تفکر تصویری بسیار بالا، از تجسم فضایی عالی بهره‌مند هستند و می‌توان از پتانسیل این عزیزان استفاده کرد.
گراندین، استاد دانشگاه ایالتی کلرادو، صاحب تألیفات فراوان در زمینه اوتیسم است. این استاد دانشگاه که خود دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالاست، گام بزرگی در راستاي شناساندن این گروه از افراد و بیان نیازمندی‌هاي آنان برداشته است. تأکید فراوان او بر این مسئله است که به دلیل اینکه حافظه کوتاه‌مدت در افراد اوتیستیک به نسبت حافظه بلندمدت ضعیف عمل می‌کند نباید در مشاغلی که نیاز به حافظه کوتاه‌مدت در آن‌ها زیاد است از افراد دارای این اختلال استفاده کرد. او می‌گوید از این افراد بیشتر باید در مشاغلی که کمتر با ارباب رجوع و افراد دیگر در ارتباط باشند استفاده کرد اما می‌توان از پتانسیل قدرت تفکرات تصویری این عزیزان در خدمات کامپیوتری، امور کتابداری، ویراستاری و تایپ، کار با رایانه، کاشی‌کاری، صنایع دستی، بسته‌بندی‌کردن حبوبات، مراقبت از حیوانات، کار در رستوران‌ها و در قسمتی که با مشتریان ارتباط کمتری داشته باشد استفاده کرد. کار در نانوایی و قنادی، پرورش ماهی و باغبانی و کشاورزی، نقاشی، چرم‌دوزی و مونتاژ زیورآلات نیز از جمله مشاغلی هستند که این عزیزان می‌توانند در آن‌ها اشتغال یابند.
بنابراین بزرگسالان طیف اوتیسم زمانی که تحصیلات خود را به پایان می‌رسانند با مشکلات و دغدغه اشتغال مواجه می‌شوند، فقدان آموزش‌های شغلی ویژه این افراد، فقدان حمایت و پذیرش اجتماعی، نبود محیط کار سازگار و نظارت شده و برنامه مدون و برنامه‌ریزی مناسب در زمینه اشتغال از مشکلات و معضلات جوانان دارای اختلال طیف اوتیسم و خانواده‌های آنان است.
شرکت بزرگ آلمانی SAP در یک نرم‌افزار، فوائد کارکنان اوتیسم را برای کسب و‌کارها معرفی کرده است. توجه به جزئیات، قابلیت نشان دادن نقاط ضعف و پیروی دقیق از دستورالعمل‌ها موارد رایج در تمام افراد دارای اختلال اوتیسم است که دارایی‌های بسیار کمیاب و با ارزش به‌شمار می‌آیند.
همچنان که کمپانی‌های بی‌شماری مخصوصاً فعالان در بخش فناوری در کشورهای توسعه‌یافته، با توجه به شناخت مزایای افراد مبتلا به اوتیسم، آن‌ها را به استخدام شرکت‌های خود در می‌آورند و محیط کاری متناسب با روحیات افراد اوتیسم را فراهم می‌کنند، اگر کارفرماها یا رؤسای کارخانه‌ها و سازمان‌های ما انعطاف در ساعات‌کاری، تکنیک همدلی نیابتی (یعنی از دیدگاه فرد به مسائل و امور نگاه کردن) و درک درستی از شرایط این افراد داشته باشند می‌توانند به موازات ارتقای راندمان کاری این گروه خاص از نیروی‌انسانی خود، سطح کارگاه و سازمان متبوع خویش را بهبود بخشند.
بنابراین اگر یک فرد اوتیسم با عملکرد بالا و نه با طیف معلولیت شدید در فضا و جایگاه مناسب شغلی و کاری قرار گیرد می‌تواند در توسعه و تحول‌آفرینی کارگاه و یا سازمان مؤثر باشد.
درست است که از لحاظ ساختار رفتارهای انطباقی، این عزیزان دارای نیاز ویژه نسبت به افراد عادی هستند. همچنین جامعه هدف مورد نظر در حوزه‌های وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری، توافق‌گرایی، تجربه‌گرایی، عملکرد مستقل، فعالیت‌های اقتصادی، رفتار اجتماعی، هم‌نوایی کردن و قابل اعتماد بودن عملکرد پایین‌تری دارند اما فرد دارای اختلال اوتیسم نیز همانند هر فرد عادی منحصر‌به‌فرد است و بنا بر میزان اختلال و اینکه در کجای طیف قرار دارد میزان توانمندی‌های او متفاوت است. چه بسا بسیاری از این عزیزان با قدرت تفکر تصویری بسیار بالا، از تجسم فضایی عالی بهره‌مند هستند و می‌توان از پتانسیل این عزیزان استفاده کرد.
گراندین، استاد دانشگاه ایالتی کلرادو، صاحب تألیفات فراوان در زمینه اوتیسم است. این استاد دانشگاه که خود دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالاست، گام بزرگی در راستاي شناساندن این گروه از افراد و بیان نیازمندی‌هاي آنان برداشته است. تأکید فراوان او بر این مسئله است که به دلیل اینکه حافظه کوتاه‌مدت در افراد اوتیستیک به نسبت حافظه بلندمدت ضعیف عمل می‌کند نباید در مشاغلی که نیاز به حافظه کوتاه‌مدت در آن‌ها زیاد است از افراد دارای این اختلال استفاده کرد. او می‌گوید از این افراد بیشتر باید در مشاغلی که کمتر با ارباب رجوع و افراد دیگر در ارتباط باشند استفاده کرد اما می‌توان از پتانسیل قدرت تفکرات تصویری این عزیزان در خدمات کامپیوتری، امور کتابداری، ویراستاری و تایپ، کار با رایانه، کاشی‌کاری، صنایع دستی، بسته‌بندی‌کردن حبوبات، مراقبت از حیوانات، کار در رستوران‌ها و در قسمتی که با مشتریان ارتباط کمتری داشته باشد استفاده کرد. کار در نانوایی و قنادی، پرورش ماهی و باغبانی و کشاورزی، نقاشی، چرم‌دوزی و مونتاژ زیورآلات نیز از جمله مشاغلی هستند که این عزیزان می‌توانند در آن‌ها اشتغال یابند.
بنابراین بزرگسالان طیف اوتیسم زمانی که تحصیلات خود را به پایان می‌رسانند با مشکلات و دغدغه اشتغال مواجه می‌شوند، فقدان آموزش‌های شغلی ویژه این افراد، فقدان حمایت و پذیرش اجتماعی، نبود محیط کار سازگار و نظارت شده و برنامه مدون و برنامه‌ریزی مناسب در زمینه اشتغال از مشکلات و معضلات جوانان دارای اختلال طیف اوتیسم و خانواده‌های آنان است.
شرکت بزرگ آلمانی SAP در یک نرم‌افزار، فوائد کارکنان اوتیسم را برای کسب و‌کارها معرفی کرده است. توجه به جزئیات، قابلیت نشان دادن نقاط ضعف و پیروی دقیق از دستورالعمل‌ها موارد رایج در تمام افراد دارای اختلال اوتیسم است که دارایی‌های بسیار کمیاب و با ارزش به‌شمار می‌آیند.
همچنان که کمپانی‌های بی‌شماری مخصوصاً فعالان در بخش فناوری در کشورهای توسعه‌یافته، با توجه به شناخت مزایای افراد مبتلا به اوتیسم، آن‌ها را به استخدام شرکت‌های خود در می‌آورند و محیط کاری متناسب با روحیات افراد اوتیسم را فراهم می‌کنند، اگر کارفرماها یا رؤسای کارخانه‌ها و سازمان‌های ما انعطاف در ساعات‌کاری، تکنیک همدلی نیابتی (یعنی از دیدگاه فرد به مسائل و امور نگاه کردن) و درک درستی از شرایط این افراد داشته باشند می‌توانند به موازات ارتقای راندمان کاری این گروه خاص از نیروی‌انسانی خود، سطح کارگاه و سازمان متبوع خویش را بهبود بخشند.
بنابراین اگر یک فرد اوتیسم با عملکرد بالا و نه با طیف معلولیت شدید در فضا و جایگاه مناسب شغلی و کاری قرار گیرد می‌تواند در توسعه و تحول‌آفرینی کارگاه و یا سازمان مؤثر باشد.