با شروع به کار مدیریت جدید در سازمان تأمین‌اجتماعی اجرایی شد
متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با حمایت دولت چهاردهم
آرتان بهاروند روزنامه‌نگار
حمــد میــدری وزیــر تعــاون، کار و رفاه گزارش اجتماعی روز 23 آبان‌ماه ســال جاری از آغاز اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین‌اجتماعی و شروع پرداخت‌ها در قالب این طرح خبر داد. این خبر بیانگر تحقق وعده اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان و مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی در اجرای تکالیف مصوب برنامه هفتم توســعه اســت. وزیــر کار در این ارتباط بیان کرد: «مطابق وعده داده شده جهت اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، فرآیند عملیاتی شــدن این طرح و پرداخت‌ها به بیش از 4 میلیون و 300 هــزار بازنشســته تأمین‌اجتماعی همزمان با پرداخت حقوق آبان‌ماه شروع شد. مطابق قانون برنامه هفتم توســعه، متناسب‌سازی برای بازنشســتگان تأمین‌اجتماعی مختــص بازنشســتگان غیرحداقل‌بگیر اســت. به این واســطه بــرای جبران افت میزان مستمری افراد به نسبت مستمری زمان برقراری، ۹۰ درصد این مبلغ به شکلی پرداخت می‌شود که ۴۰ درصد آن در سال جاری، ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۴ و ۳۰ درصد باقیمانده در سال ۱۴۰۵ تسویه می‌شود. براساس جزئیات محاسباتی مربوطه، برای مثال اگر فردی در زمان برقراری مستمری، هفت برابر حداقل حقوق همان ســال را دریافت می‌کرده و اکنون میزان مســتمری او به شش برابر مبلغ حداقل حقوق امسال رسیده، مابه‌التفاوت ایــن دو، معادل «یــک واحد» به‌شــمار مــی‌رود. بنابراین سازمان تأمین‌اجتماعی مکلف به پرداخت ۹۰ درصد این یک واحد افت معادل 6 میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در قالب ۴۰ درصد در ســال جاری و مابقی طبــق قانون در سال‌های بعد است. نکته مهم این فرایند برای بازنشستگان سایر سطوح این است که اگر مبالغ محاسبه‌شده متناسب‌سازی کمتر از ۱۰ درصد حداقل حقوق امسال یعنی 7 میلیون و ۱۶۶ هزار و ۱۸۴ ریال باشد، پرداخت به آنان تا این عدد ترمیم می‌شود. براســاس جزئیــات مربــوط بــه متناسب‌سازی حقــوق بازنشســتگان در برنامه هفتم توســعه، قانون مذکور تنها شــامل غیرحداقل‌بگیران اســت؛ با اینحال مقرر شد تا با عنوان «حفظ قــدرت خرید» مبلغی معــادل ۱۰ درصد حداقل دستمزد ســال جاری یعنی 7 میلیون و ۱۶۶ هزار و ۱۸۴ ریال به نسبت سنوات بیمه‌پردازی به این گروه از بازنشستگان پرداخت شود. مطابــق برآوردهــای صورتگرفتــه در حوزه منابــع مالی موردنیاز اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، هزینه اجرای این طرح برای ســازمان تأمین‌اجتماعی در سال جاری بالغ بر ۵۰ هزار میلیارد تومان است. تکلیف قانون برنامه هفتم توسعه قانون برنامه هفتم توسعه در حالی به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین‌اجتماعی اشاره دارد که باید در پایان سال سوم برنامه، نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با ۹۰ درصد نسبت اولین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب شود. براساس جزء ۲ بند «ر» ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم توسعه و در راســتای اجــرای مــاده ۹۶ قانــون تأمین‌اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ با اصالحات و الحاقات بعدی، سازمان تأمین‌اجتماعی مکلف شده در سه سال اول برنامه هفتم نسبت به متناسب‌سازی مستمری بازنشستگان اقدام کند. در راستای عملیاتی کردن این بخش از برنامه هفتم، باید در سال اول برنامه به میزان ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هرکدام ۳۰ درصد مابه‌التفاوت تا ۹۰ درصد یادشده تأمین و پرداخت شود. بر اســاس بند الحاقی ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم توســعه که به متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان اختصاص دارد، بهمنظور عدالت در پرداخت حقوق شاغالن و بازنشستگان و متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان با ۹۰ درصد حقوق و فوقالعادههای مستمر مشمول برداشت کسور شاغالن مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام الزم را به عمل آورد. افزایش مربوط به حوزه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان از سال ۱۴۰۳ اجرایی شده است. پرداخت آبان‌ماه بازنشستگان به همراه متناسب‌سازی مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی پنجشنبه دهم آبان‌ماه با حضور در نشست کانون عالی بازنشستگان این سازمان در استان گیالن، از اهتمام ســازمان تأمین‌اجتماعی در اجرای طرح متناسب‌سازی و صدور احکام بازنشستگان خبر داد و گفــت: »در حال تأمین منابــع الزم و تمهیدات قانونی جهت اجــرای متناسب‌سازی هســتیم تا صدور احکام متناسب‌سازی در آبان انجام شود. به گفته مصطفی ســاالری با توجــه به تصریــح قانون در اجــرای این طــرح برای ســایر ســطوح، تالش شــده تا با مســاعدت ســران قــوا، ســازوکاری بــرای پرداخــت به حداقل‌بگیران نیز صورت گیرد. او اضافه کرد: «تا پایان ســال برای اجرای تعهدات جاری تأمین‌اجتماعی با چالشهای تأمین مالی مواجهیم. با این حال تالش داریم تا با مساعدت سران قوا و استفاده از سایر روشهای تأمین مالی از جمله تســویه رقــم باقیمانده از ردیف رد دیون دولت به سازمان که در قانون بودجه امسال پیش‌بینی شده، موضوع متناسب‌سازی را اجرایی کنیم.» مدیرعامل ســازمان تأمین‌اجتماعی با تأکیــد بر پیگیری ویژه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تلاش این ســازمان جهت اجرای طرح متناسب‌سازی، توضیح داد: «با توجه به تصریح قانون متناسب‌سازی ذیل بند ۲ جزء «ر» ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم بر اجرای طرح متناسب‌سازی برای سایر ســطوح، هزینه اجرای این طرح، بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان است و با محاسبه پرداختی حداقل‌بگیران بهمنظور حفظ قدرت خرید، هزینــه اجرای طرح بالــغ بر ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.» پرداخت‌های متناسب‌سازی حداقل‌بگیران محمد محمدی، معاون بیمهای ســازمان تأمین‌اجتماعی نیــز دوشــنبه 21 آبان‌ماه از آغــاز روند پرداخــت حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران تحت‌پوشش این سازمان خبر داد و گفت: «پرداخت مابه‌التفاوت متناسب‌سازی برای بازنشســتگان غیرحداقل‌بگیر و مبلــغ حفظ قدرت خرید برای بازنشستگان حداقل‌بگیر، از ۲۳ آبان و مطابق جدول اعلام شده انجام می‌گیرد.» او با اشــاره به عملیاتی شــدن وعــده وزیر تعــاون، کار و رفاه اجتماعــی و مدیرعامل ســازمان تأمین‌اجتماعی در ارتباط با اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان از آبان‌ماه، درباره نحوه محاســبه آن بیان کرد: «در جلسات با کانون‌های عالــی بازنشســتگان، فرمول‌های مختلفی در این‌باره پیشنهاد و قرار شد که متناسب‌سازی براساس جبران ۹۰ درصد افت مســتمری ســال ۱۴۰۳ نسبت به مستمری زمان برقراری انجام شود.» معاون بیمهای ســازمان تأمین‌اجتماعی با اشــاره به بند »د» تبصره ۱۵ قانون تأمین‌اجتماعی در ارتباط با منابع ســازمان از محل رد دیون دولت، افزود: «امید که با کمک سازمان برنامه و بودجه منابع مربوطه به‌موقع تأمین شود و با توجه به اینکه متناســب با این منابع پیش‌بینی شده، مابه‌التفاوت ماه‌های گذشته را پرداخت کنیم.» اعلام زمان‌بندی پرداخت مستمری و متناسب‌سازی شنبه نوزدهم آبان‌ماه پیرو اعلام قبلی مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی مبنی بر صدور احکام جدید بازنشستگان مشــمول طــرح متناسب‌سازی در ایــن مــاه، ســازمان تأمین‌اجتماعی با صدور اطلاعیه‌ای از زمان‌بندی اجرای طرح متناسب‌سازی و پرداخت حقوق بازنشستگان خبر داد که براســاس جدول پرداخت حقــوق در آبان در حال پرداخت است.»اگرچه سازمان تأمین‌اجتماعی به واسطه تمهیدات قانونی، تأمین منابــع از طریق وصــول مطالبات از نهــاد دولت را پیگیری میکنــد، این امیــدواری وجود دارد کــه فرایند مذکور به‌زودی محقق شــود. به این واسطه مطابق اعلام قبلی مدیرعامــل تأمین‌اجتماعی، فرایند صــدور احکام بازنشســتگان مشــمول طرح متناسب‌سازی آغاز شده و پرداخت حقوق آبان‌ماه همراه با اعمــال افزایش و طبق جدول زمان‌بندی صورت می‌گیرد. جامعه بازنشســتگان تحت پوشــش تأمین‌اجتماعی امید دارند که همکاری نهاد دولــت در تأمین منابع الزم جهت اجرای این قانون و تسویه رقم باقیمانده از ردیف رد دیون دولت به این ســازمان پیش‌بینی شــده در قانــون بودجه امســال، اجرای قانون متناسب‌سازی در ماه‌های آتی و پرداخت معوقات بازنشســتگان تأمین‌اجتماعی متناسب با تأمین منابع مالی به درستی عملیاتی شود. اجرای متناسب‌سازی با بهترین فرمول محاسباتی رئیس کانون عالی کارگران بازنشســته کشــور در ارتباط با جزئیــات ایــن دوره از اجــرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی به «آتیه نو» گفــت: «در این دوره تلاش شــد تا افت بــه وجود آمده در ضریب زمان برقراری بازنشســتگی را جبران کنیم. در واقع به هر میزان حداقل دستمزد نسبت به زمان برقراری بازنشســتگی افت کرده، ۹۰ درصد آن پرداخت و مطابق قانون، امســال ۴۰ درصــد عقب‌افتادگی مذکــور جبران می‌شود.» محمد اسدی اضافه کرد: «با این نحوه محاسبه، مستمری نســبت به مصوبه مجلس شــورای اسلامی بیشــتر شده اســت؛ چراکه در فرمــول فعلــی افت ۹۰ درصــد ضریب محاسبه شده، که نسبت به مدل قبلی انتفاع بیشتری برای بازنشستگان ایجاد می‌کند. همچنین در مصوبه مجلس، برای حداقل‌بگیران مبلغی دیده نشد، به این واسطه عملاً در متن قانون قید «غیر حداقل‌بگیران» تصریح شده است. با مساعدت‌های ســازمان تأمین‌اجتماعی و پیگیری‌های کانون عالی بازنشســتگان، مقرر شــد ۱۰ درصد حداقل حقوق به تناســب ســنوات بیمه‌پردازی به بازنشســتگان حداقل‌بگیر نیز پرداخت شود که اقدام قابل توجه و مثبتی بود.» به گفته او، این موضوعات از ویژگی‌های مثبت و خوب این نحوه محاسبه و فرمول اســت و می‌توان گفت این بهترین فرمول محاســباتی اســت و به نفع بازنشستگان محسوب می‌شود. همچنین بــرای افراد چســبیده بــه حداقل با افزایش مستمری کمتر و حدود ۴۰۰ هزار تومان، تا ۷۱۶ هزار تومان ترمیم پرداختی صورت می‌گیرد. تأمین منابع از محل رد دیون دولت با توجه به اقدمات صورتگرفته در راســتای تأمین منابع الزم جهت اجرایــی کردن طــرح متناسب‌سازی حقوق بیش از 4 میلیون و 300 هزار بازنشسته تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی، منابــع ایــن طــرح از محــل رد دیــون دولت تعریف شــده اســت. اگر نهــاد دولــت در ارتباط با پرداخت‌های حوزه متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان تا به حــال منابعی بــه ســازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت نکرده، این مهم از محل رد دیون به این سازمان باید مورد توجه باشد.» رئیس کانون عالی کارگران بازنشســته کشور در ارتباط با پیگیری اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان گفت:«ما همیشه با ســازمان تأمین‌اجتماعی در رابطه با بازنشســتهها و با دولــت درباره ســازمان تأمین‌اجتماعی و پیگیــری مطالبات جامعه بازنشســتگی تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی در تعامل هستیم.» کار قابل تقدیر تأمین‌اجتماعی در حوزه متناسب‌سازی رئیــس اتحادیه پیشکســوتان جامعه کارگــری در ارتباط با اجرای طرح متناسب‌سازی مســتمری بازنشســتگان تأمین‌اجتماعی گفت: «کاری کــه تأمین‌اجتماعی درباره متناسب‌سازی انجام داد، بســیار قابل تقدیر است. نگاه ما هم این بود که متناسب‌سازی باید با تمرکز بر کاهش دریافتی مقطع بازنشســتگی به نســبت حداقل دریافتی باشد که محقق شد.» حســن صادقی با اشــاره به اینکه از ابتــدای دوره جدید مدیریــت ســازمان تأمین‌اجتماعی، بازنشســتگان اعلام کردند که این نوع محاســبه متناسب‌سازی حقوق بهتر از فرمول ارائه شده توســط مجلس شورای اسلامی است، بیان کرد: «این طرح در تأمین‌اجتماعی بررســی، پذیرفته و اجرایی شد. اینکه مدیرعامل ســازمان تأمین‌اجتماعی با شــجاعت و بدون واهمه این طرح را اجرایی کرده، قابل تقدیر است. این مهم نشــان‌دهنده این است که سالاری نگاه وسیع و دیدگاه اجتماعی عمیق و ژرفی دارد.» تکلیف رد دیون 200 همتی دولت رئیس اتحادیه پیشکســوتان جامعه کارگری در ارتباط با منابع مــورد نیاز برای طرح متناسب‌سازی و محل تأمین آن گفت: «قطعاً مدیرعامل تأمین‌اجتماعی ابتدا منابع را در نظر گرفته و بعد متناسب‌سازی را اجرایی کرده است. بخشــی از منابع طرح متناسب‌سازی به حوزه مطالبات تأمین‌اجتماعی از دولت برمیگردد. دولت خود را مکلف کرده که ۲۰۰ هزار میلیارد تومان در قالب رد دیون در سال ۱۴۰۴ به تأمین‌اجتماعی پرداخت کند.» صادقی ادامــه داد: «در دوره قبلی مدیریت سالاری در ســازمان تأمین‌اجتماعی دو نوبت متناسب‌سازی انجام و تأمین منابع شد. به‌طور حتم شناخت او از جامعه و روابط و تعاملی که با دولت دارد می‌تواند منجر به متقاعد کردن رئیس‌جمهور برای کمک در این حوزه شود. به این واسطه بســتر تأمین منابع متناسب‌سازی در ســال جاری فراهم می‌شود.» او تأکید کــرد: «مدیرعامل ســازمان تأمین‌اجتماعی این آگاهی را دارد کــه جامعه بازنشســتگان نیــاز به حمایت دارند. با این نگاه قطعاً می‌تواند دولت را متقاعد و مطالبات تأمین‌اجتماعی را در قالب رد دیون بیشتر وصول کند. نکته دیگر اینکه در سال آتی اگر دولت اقدام به تهاتر بدهی‌ها از محل دارایی‌هــای صندوق‌های کشــوری و فولاد کند، دغدغه ایجاد اختلال در تأمین منابع وجود ندارد.» رئیــس اتحادیه پیشکســوتان جامعه کارگری با اشــاره به اجــرای طــرح متناسب‌سازی در نیمه دوم ســال گفت: «پرداختی‌هــای این طــرح از ابتدای ســال جــاری باید محاســبه شــود. در واقع این مبالغ معوقه محسوب و باید پرداخت شــود. محاســبه و نحــوه پرداخت ایــن معوقات نیازمند مذاکره و گفتوگو است.» هیچ بازنشستهای در طرح متناسب‌سازی بدون بهره نیست علی‌اصغــر بیــات، عضــو کانون بازنشســتگان ســازمان تأمین‌اجتماعی در ارتباط با طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان گفت: «در برنامه هفتم توسعه حکمی برای متناسب‌سازی حقــوق بازنشســتگان تأمین‌اجتماعی وجود دارد که براساس آن 90 درصد ضریب عقب‌افتادگی گذشــته جبران می‌شود. با توجــه با پیگیری‌های وزیر کار و مدیرعامــل ســازمان تأمین‌اجتماعی و همــکاری رئیس‌جمهور، موضوع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان نهایی شد.» به گفته بیات، همه بازنشستگان حداقل‌بگیر و سایر سطوح کمتر از این رقم دریافت نخواهند کرد. با توجه به تفاوت در پرونده مستمری‌بگیران و بازنشســتگان، هر فرد براساس ســال برقراری مســتمری 90 درصد متناسب‌سازی را در طول سه سال دریافت خواهد کرد. تلاش و رایزنــی در تغییــر محاســبات، نحــوه پرداخت و جمعیت تحت‌پوشش قانــون متناسب‌سازی، پرداخت به همه اقشــار بازنشســته و مستمری‌بگیر تحت‌پوشش تأمین‌اجتماعی، مشــخص شــدن محل تأمیــن منابع، بهبود معیشــت بازنشستگان و مستمری‌بگیران، اجرای طرح در ســال جاری و بســیاری مزایای دیگــر را می‌توان بخشــی از اقدامات تعهدمحور ســازمان تأمین‌اجتماعی در عملیاتی کردن متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران برشمرد. حتماً در راستای اولویتبخشــی به حوزه معیشت جامعه بازنشســتگان و عمل بــه تکالیف قانونــی در برنامه هفتم توســعه، علاوه بر پرداخت‌های متناسب‌سازی تا پایان ســال جاری و معوقات آن، پیگیری تأمین منابع لازم و 60 درصد باقیمانده متناسب‌سازی حقوق بازنشســتگان و مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی در سال‌های 1404 و 1405 نیز در ایــن دوره مدیریتی اجرایی خواهد شــد. براســاس قانون 40 درصد میزان جبــران 90 درصد اُفت میزان مستمری افراد به نسبت مستمری زمان برقراری، از آبان امسال در حال اجر است.