رئیس درمانگاه جواد الائمه اهواز اعلام کرد:
ارائه خدمات درمانی به 170 هزار نفر در سال گذشته
موقعیت جغرافیایی درمانگاه جواد‌الائمه (ع) که حدفاصل دو شهر اهواز و کارون قرار دارد، دامنه پوشش خدمات این مرکز را گسترش داده است. بسیاری از کارگران شاغل در کارخانجات حوزه نفتی، کربن، نیشکر، لبنی و مواد غذایی و صنایع فولاد و لوله‌سازی فعال در منطقه، خدمات خود را از این مرکز دریافت می‌کنند. بر اساس آمار حدود 30 هزار نفر از ساکنان این خطه زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار دارند و از خدمات درمانی، تشخیصی و دارویی درمانگاه به‌طور رایگان بهره‌مند می‌شوند.
رئیس درمانگاه تأمین‌اجتماعی جواد‌الائمه (ع) اهواز با توجه به واقع شدن این مرکز در نقطه مرزی شهرهای اهواز و کارون به‌عنوان تنها مجموعه درمانی منطقه، خدمات آن را با استقبال ساکنان هر دو شهر مواجه دانست و با اشاره به بافت جمعیتی کارگری ناحیه، درمانگاه را خانه امید مردم توصیف کرد. آن‌گونه که سال گذشته حدود 170 هزار نفر از خدمات آن بهره‌مند شدند.
سلاله صدرایی
دکتر فرزاد محمدی در شرح فضای فیزیکی و خدمات این مجموعه، گفت: «درمانگاه در مساحتی به وسعت پنج هزار مترمربع و زیربنای حدود دو هزار مترمربع در دو طبقه احداث شده و در دو شیفت صبح و عصر فعال است. در هر دو شیفت خدمات پزشک عمومی و واحدهای تزریقات و پانسمان و داروخانه، ارائه می‌شود. در شیفت صبح علاوه بر پزشکان عمومی، متخصصان داخلی و اطفال همه‌روزه، متخصص اعصاب و روان پنج روز در هفته و متخصص زنان و زایمان یک روز در هفته حضور دارند. واحدهای دندانپزشکی، مامایی و آزمایشگاه نیز در شیفت صبح بیماران را پذیرش می‌کنند. با توجه به اجرای طرح تجمیع آزمایشگاه‌ها، خدمات این واحد معطوف به انجام نمونه‌گیری جهت ارسال به آزمایشگاه مرجع است و تنها آزمایش‌های آنالیز ادرار و انگل‌شناسی انجام می‌شود.»
او با دارا بودن 26 سال سابقه فعالیت در عرصه دندانپزشکی با اشاره به آمار ارائه خدمات مرکز، افزود: «در سال 1402 حدود 170 هزار مراجعه به درمانگاه انجام شده و در شش ماه اول امسال نیز 8500 مراجعه به درمانگاه به‌ثبت رسیده است. نکته مهم اینکه، حجم مراجعه به درمانگاه ما در مقایسه با درمانگاه‌های شهر اهواز و حتی تک درمانگاه‌های شهرستان‌های استان، بسیار زیاد است و می‌توان گفت تنها سه چهار درمانگاه در سطح استان، آمار بالاتری از ما دارند.»
رئیس درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز، ادامه داد: «خدمت‌رسانی به این حجم مراجعه از سوی 27 نیروی انسانی انجام می‌شود که از این میان پنج پزشک عمومی، دو متخصص اطفال، دو متخصص اعصاب‌وروان، یک متخصص داخلی، یک متخصص زنان و زایمان، یک دندانپزشک و دو داروساز در کادر پزشکی قرار دارند. همچنین یک ماما، یک کارشناس آزمایشگاه، دو پرستار و دو بهیار سایر اعضای کادر درمان را تشکیل می‌دهند و باقی افراد نیروهای پشتیبانی هستند.»
محمدی اعلام کرد: «در حال حاضر بیشترین کمبود نیروی انسانی ما مربوط به حوزه پشتیبانی است؛ زیرا هرچند تعداد فعالان کادر درمان مناسب است اما برای تکمیل خدمات درمانی، فراهم بودن نیروهای کمکی بسیار ضروری است. از جمله می‌توانم به منشی، دارویار و کارمند پذیرش اشاره کنم. برای رفع این کاستی و پاسخگویی شایسته به بیماران، همکاران در انجام امور، مشارکت دارند و برخی مواقع حتی خود در واحد داروخانه نسخه‌پیچی می‌کنم.»
او در بیان اهمیت خدمت‌رسانی درمانگاه، گفت: «این مرکز در حدفاصل شهرهای اهواز و کارون واقع شده است و تنها مرکز درمانی تأمین‌اجتماعی منطقه به‌شمار می‌رود. در نتیجه علاوه بر افراد بومی، بسیاری از ساکنان شهرستان کارون نیز از خدمات ما بهره‌مند می‌شوند. از طرفی بافت جمعیتی مردم را اقشار کارگر و بازنشسته تشکیل می‌دهد و کارگران شهرداری، کارخانه نیشکر و تعمیرگاه‌های اتومبیل از خدمات ما استفاده می‌کنند. به‌نحوی که درمانگاه، خانه امید کارگران برای دسترسی به درمان است.»
رئیس درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز در بیان مهم‌ترین مسائل این مجموعه درمانی، افزود: «درمانگاه در نوعی موقعیت جغرافیایی واقع شده که هرچند تا 10 کیلومتر اطراف، شهرها و روستاها قرار دارند اما بافت منطقه مسکونی نیست و این مسئله سبب طولانی شدن زمان رفت‌وآمد کارکنان به درمانگاه می‌شود. به‌ویژه اینکه تا پایان شیفت شب باید در محل حضور داشته باشند. از طرفی ساختمان درمانگاه حدود 20 سال پیش احداث شده و تاکنون اقدام خاصی برای بهینه‌سازی فضای فیزیکی انجام نگرفته است. این درحالی است که با توجه به مساحت مناسب درمانگاه، امکان توسعه آن وجود دارد. پیشنهاد داده‌ایم تا مرکز به‌منظور پوشش مناسب خدمات درمانی به بیش از 100 هزار نفر جمعیت بیمه‌شده منطقه، تبدیل به پلی‌کلینیک شبانه‌روزی شود که اجرای آن نیازمند تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریت درمان و سازمان است.»
ماما؛ بازوی نظام سلامت در اجرای سیاست‌های فرزندآوری
مامای درمانگاه تأمین‌اجتماعی جواد‌الائمه (ع) اهواز، جامعه مامایی را بازوی نظام سلامت در اجرای سیاست‌های جمعیتی کشور توصیف کرد و ارائه مشاوره‌های این گروه حرفه‌ای را در ارتقای سلامت و ایجاد آرامش مادران در راستای فرزندآوری، مؤثر دانست. در نتیجه برای تکمیل خدمات، گسترش پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی را ضروری بیان کرد.
زهرا طاهری‌نیا با بیان اینکه واحد مامایی با مطب متخصص زنان و زایمان مشترک است، گفت: «معمولاً یک روز در هفته بیماران از ویزیت متخصص مذکور بهره‌مند می‌شوند. تجهیزات و امکانات ما نیز به فراخور خدماتی که ارائه می‌دهیم، مناسب است. به‌عنوان مثال تخت‌های ژنیکولوژی، دستگاه شنود صدای قلب جنین، وسایل کنترل بارداری و سایر وسایل مورد نیاز وجود دارد.»
او با دارا بودن 14 سال سابقه فعالیت افزود: «با توجه به واقع شدن مرکز در حد فاصل دو شهرستان اهواز و کارون، تعداد مراجعه به واحد مامایی، قابل ملاحظه است. روزانه به‌طور متغیر 25 تا 30 بیمار را پذیرش می‌کنیم که این تعداد در روزهای حضور متخصص زنان به 35 نفر افزایش می‌یابد.»
مامای درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز ادامه داد: «بسیاری از ساکنان منطقه از اقشار کارگر به‌شمار می‌روند و بنیه اقتصادی ضعیفی دارند. به‌ویژه ساکنان شهرستان «کوت‌عبدالله» در کارون که جزء مناطق محروم کشور به‌شمار می‌رود، از خدمات ما بهره‌مند می‌شوند. با توجه به آداب‌ورسوم مردم منطقه و گویش عربی، تلاش می‌کنیم تا ارتباط مناسبی با آن‌ها برقرار کنیم و مشاوره‌های لازم را در اختیار مادران باردار که غالباً با همسران خود به واحد مامایی مراجعه می‌کنند، قرار دهیم و در انجام این کار موفق عمل کرده‌ایم.»
طاهری‌نیا در شرح خدمات مامایی، بیان کرد: «یکی از مهم‌ترین وظایف ما ارائه مشاوره‌های قبل از بارداری، حین بارداری و پس از زایمان است. در دوره قبل از بارداری، زنان از خدمات آزمایش‌های تست تیروئید، قندخون و کم‌خونی بهره‌مند می‌شوند. مصرف فولیک‌اسید را نیز در سه ماه قبل از بارداری برای آن‌ها تجویز می‌کنیم. غربالگری «پاپ‌اسمیر» به‌منظور بررسی وضعیت سلامت زنان از نظر بیماری‌های عفونی و سرطان و نیز غربالگری سرطان «برست» و انجام ماموگرافی و سونوگرافی برای افراد 40 سال به‌بالا دیگر خدمات ما را تشکیل می‌دهد.»
او یادآور شد: «در دوره بارداری پایش سلامت مادران برعهده ماما قرار دارد. برای این منظور، روش‌های مدیریت این دوره آموزش داده می‌شود. همچنین با برگزاری جلسات پرسش‌وپاسخ با حضور همسران، آگاهی خانواده‌ها را نسبت به مزایای زایمان طبیعی افزایش می‌دهیم. ارائه بنرها و پوسترهای اطلاع‌رسانی از دیگر خدمات ما به‌شمار می‌رود. در این منطقه به‌طور تخمینی حدود 75 درصد مادران باردار، زایمان طبیعی انجام می‌دهند؛ زیرا فرهنگ فرزندآوری در بین ساکنان ترویج دارد و مردم علاقه‌مند به داشتن فرزندان زیادی هستند. در نتیجه مادران برای کوتاه شدن دوره نقاهت و رسیدگی به امور زندگی، زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند.»
این ماما تأکید کرد: «ارائه این خدمات به‌ویژه در شرایطی که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و سیاست‌های کلی جمعیت در سطح کشور به اجرا درمی‌آید، اهمیت بسیاری دارد و می‌توان گفت ماما بازوی نظام سلامت در حوزه فرزندآوری به‌شمار می‌رود. از طرفی ماما محرم راز خانواده‌ها بوده و با مشاوره‌های لازم، آسودگی خاطر آن‌ها را در حوزه باروری، فراهم می‌کند.»
طاهری‌نیا با اشاره به مهم‌ترین مسائل حرفه‌ای جامعه مامایی، اضافه کرد: «چالش‌های حرفه‌ای متعددی وجود دارد. دست ماما برای تجویز داروهای مورد نیاز مادران و انجام سونوگرافی و آزمایش بسته است؛ زیرا این خدمات زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی مامایی قرار ندارد و ماما به‌جز یکی دو قلم دارو مانند آهن و فولیک‌اسید نمی‌تواند داروی دیگری تجویز کند. در نتیجه برخی مادران مجبور به صرف هزینه‌های رفت‌وآمد و پرداخت ویزیت متخصص زنان و زایمان در خارج از مرکز می‌شوند آن هم در شرایطی که وضعیت معیشتی مردم منطقه ضعیف است. از این‌رو انتظار داریم تا پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی گسترش یابد.»
او با دارا بودن 26 سال سابقه فعالیت در عرصه دندانپزشکی با اشاره به آمار ارائه خدمات مرکز، افزود: «در سال 1402 حدود 170 هزار مراجعه به درمانگاه انجام شده و در شش ماه اول امسال نیز 8500 مراجعه به درمانگاه به‌ثبت رسیده است. نکته مهم اینکه، حجم مراجعه به درمانگاه ما در مقایسه با درمانگاه‌های شهر اهواز و حتی تک درمانگاه‌های شهرستان‌های استان، بسیار زیاد است و می‌توان گفت تنها سه چهار درمانگاه در سطح استان، آمار بالاتری از ما دارند.»
رئیس درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز، ادامه داد: «خدمت‌رسانی به این حجم مراجعه از سوی 27 نیروی انسانی انجام می‌شود که از این میان پنج پزشک عمومی، دو متخصص اطفال، دو متخصص اعصاب‌وروان، یک متخصص داخلی، یک متخصص زنان و زایمان، یک دندانپزشک و دو داروساز در کادر پزشکی قرار دارند. همچنین یک ماما، یک کارشناس آزمایشگاه، دو پرستار و دو بهیار سایر اعضای کادر درمان را تشکیل می‌دهند و باقی افراد نیروهای پشتیبانی هستند.»
محمدی اعلام کرد: «در حال حاضر بیشترین کمبود نیروی انسانی ما مربوط به حوزه پشتیبانی است؛ زیرا هرچند تعداد فعالان کادر درمان مناسب است اما برای تکمیل خدمات درمانی، فراهم بودن نیروهای کمکی بسیار ضروری است. از جمله می‌توانم به منشی، دارویار و کارمند پذیرش اشاره کنم. برای رفع این کاستی و پاسخگویی شایسته به بیماران، همکاران در انجام امور، مشارکت دارند و برخی مواقع حتی خود در واحد داروخانه نسخه‌پیچی می‌کنم.»
او در بیان اهمیت خدمت‌رسانی درمانگاه، گفت: «این مرکز در حدفاصل شهرهای اهواز و کارون واقع شده است و تنها مرکز درمانی تأمین‌اجتماعی منطقه به‌شمار می‌رود. در نتیجه علاوه بر افراد بومی، بسیاری از ساکنان شهرستان کارون نیز از خدمات ما بهره‌مند می‌شوند. از طرفی بافت جمعیتی مردم را اقشار کارگر و بازنشسته تشکیل می‌دهد و کارگران شهرداری، کارخانه نیشکر و تعمیرگاه‌های اتومبیل از خدمات ما استفاده می‌کنند. به‌نحوی که درمانگاه، خانه امید کارگران برای دسترسی به درمان است.»
رئیس درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز در بیان مهم‌ترین مسائل این مجموعه درمانی، افزود: «درمانگاه در نوعی موقعیت جغرافیایی واقع شده که هرچند تا 10 کیلومتر اطراف، شهرها و روستاها قرار دارند اما بافت منطقه مسکونی نیست و این مسئله سبب طولانی شدن زمان رفت‌وآمد کارکنان به درمانگاه می‌شود. به‌ویژه اینکه تا پایان شیفت شب باید در محل حضور داشته باشند. از طرفی ساختمان درمانگاه حدود 20 سال پیش احداث شده و تاکنون اقدام خاصی برای بهینه‌سازی فضای فیزیکی انجام نگرفته است. این درحالی است که با توجه به مساحت مناسب درمانگاه، امکان توسعه آن وجود دارد. پیشنهاد داده‌ایم تا مرکز به‌منظور پوشش مناسب خدمات درمانی به بیش از 100 هزار نفر جمعیت بیمه‌شده منطقه، تبدیل به پلی‌کلینیک شبانه‌روزی شود که اجرای آن نیازمند تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریت درمان و سازمان است.»
ماما؛ بازوی نظام سلامت در اجرای سیاست‌های فرزندآوری
مامای درمانگاه تأمین‌اجتماعی جواد‌الائمه (ع) اهواز، جامعه مامایی را بازوی نظام سلامت در اجرای سیاست‌های جمعیتی کشور توصیف کرد و ارائه مشاوره‌های این گروه حرفه‌ای را در ارتقای سلامت و ایجاد آرامش مادران در راستای فرزندآوری، مؤثر دانست. در نتیجه برای تکمیل خدمات، گسترش پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی را ضروری بیان کرد.
زهرا طاهری‌نیا با بیان اینکه واحد مامایی با مطب متخصص زنان و زایمان مشترک است، گفت: «معمولاً یک روز در هفته بیماران از ویزیت متخصص مذکور بهره‌مند می‌شوند. تجهیزات و امکانات ما نیز به فراخور خدماتی که ارائه می‌دهیم، مناسب است. به‌عنوان مثال تخت‌های ژنیکولوژی، دستگاه شنود صدای قلب جنین، وسایل کنترل بارداری و سایر وسایل مورد نیاز وجود دارد.»
او با دارا بودن 14 سال سابقه فعالیت افزود: «با توجه به واقع شدن مرکز در حد فاصل دو شهرستان اهواز و کارون، تعداد مراجعه به واحد مامایی، قابل ملاحظه است. روزانه به‌طور متغیر 25 تا 30 بیمار را پذیرش می‌کنیم که این تعداد در روزهای حضور متخصص زنان به 35 نفر افزایش می‌یابد.»
مامای درمانگاه جواد‌الائمه (ع) اهواز ادامه داد: «بسیاری از ساکنان منطقه از اقشار کارگر به‌شمار می‌روند و بنیه اقتصادی ضعیفی دارند. به‌ویژه ساکنان شهرستان «کوت‌عبدالله» در کارون که جزء مناطق محروم کشور به‌شمار می‌رود، از خدمات ما بهره‌مند می‌شوند. با توجه به آداب‌ورسوم مردم منطقه و گویش عربی، تلاش می‌کنیم تا ارتباط مناسبی با آن‌ها برقرار کنیم و مشاوره‌های لازم را در اختیار مادران باردار که غالباً با همسران خود به واحد مامایی مراجعه می‌کنند، قرار دهیم و در انجام این کار موفق عمل کرده‌ایم.»
طاهری‌نیا در شرح خدمات مامایی، بیان کرد: «یکی از مهم‌ترین وظایف ما ارائه مشاوره‌های قبل از بارداری، حین بارداری و پس از زایمان است. در دوره قبل از بارداری، زنان از خدمات آزمایش‌های تست تیروئید، قندخون و کم‌خونی بهره‌مند می‌شوند. مصرف فولیک‌اسید را نیز در سه ماه قبل از بارداری برای آن‌ها تجویز می‌کنیم. غربالگری «پاپ‌اسمیر» به‌منظور بررسی وضعیت سلامت زنان از نظر بیماری‌های عفونی و سرطان و نیز غربالگری سرطان «برست» و انجام ماموگرافی و سونوگرافی برای افراد 40 سال به‌بالا دیگر خدمات ما را تشکیل می‌دهد.»
او یادآور شد: «در دوره بارداری پایش سلامت مادران برعهده ماما قرار دارد. برای این منظور، روش‌های مدیریت این دوره آموزش داده می‌شود. همچنین با برگزاری جلسات پرسش‌وپاسخ با حضور همسران، آگاهی خانواده‌ها را نسبت به مزایای زایمان طبیعی افزایش می‌دهیم. ارائه بنرها و پوسترهای اطلاع‌رسانی از دیگر خدمات ما به‌شمار می‌رود. در این منطقه به‌طور تخمینی حدود 75 درصد مادران باردار، زایمان طبیعی انجام می‌دهند؛ زیرا فرهنگ فرزندآوری در بین ساکنان ترویج دارد و مردم علاقه‌مند به داشتن فرزندان زیادی هستند. در نتیجه مادران برای کوتاه شدن دوره نقاهت و رسیدگی به امور زندگی، زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند.»
این ماما تأکید کرد: «ارائه این خدمات به‌ویژه در شرایطی که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و سیاست‌های کلی جمعیت در سطح کشور به اجرا درمی‌آید، اهمیت بسیاری دارد و می‌توان گفت ماما بازوی نظام سلامت در حوزه فرزندآوری به‌شمار می‌رود. از طرفی ماما محرم راز خانواده‌ها بوده و با مشاوره‌های لازم، آسودگی خاطر آن‌ها را در حوزه باروری، فراهم می‌کند.»
طاهری‌نیا با اشاره به مهم‌ترین مسائل حرفه‌ای جامعه مامایی، اضافه کرد: «چالش‌های حرفه‌ای متعددی وجود دارد. دست ماما برای تجویز داروهای مورد نیاز مادران و انجام سونوگرافی و آزمایش بسته است؛ زیرا این خدمات زیر پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی مامایی قرار ندارد و ماما به‌جز یکی دو قلم دارو مانند آهن و فولیک‌اسید نمی‌تواند داروی دیگری تجویز کند. در نتیجه برخی مادران مجبور به صرف هزینه‌های رفت‌وآمد و پرداخت ویزیت متخصص زنان و زایمان در خارج از مرکز می‌شوند آن هم در شرایطی که وضعیت معیشتی مردم منطقه ضعیف است. از این‌رو انتظار داریم تا پوشش بیمه‌ای خدمات مامایی گسترش یابد.»