مقابله با همکاران خودشیفته
پرتو جغتایی روزنامه‌نگار
زندگی ایده‌آل یعنی زندگی‌ای که در آن، از شغل و کار خود رضایت داشته باشید و به چیزی برسید که همیشه رؤیایش را در ذهن می‌پروراندید. یکی از مواردی که باعث می‌شود از زندگی و محل کار خود بیشتر لذت ببرید، این است که همکاران خوبی روبه‌روی شما باشند اما گاهی اوقات، شخصیت این همکاران به‌گونه‌ای است که شما برای رفتار کردن با آن‌ها دچار سردرگمی می‌شوید. خودشیفته‌ها جزو این گروه محسوب می‌شوند. کنار آمدن با یک همکار خودشیفته کار راحتی نیست و این مشکل برای بسیاری از افراد وجود دارد. معمولاً همکاران خودشیفته باعث ایجاد استرس و اضطراب در محیط کار می‌شوند و سطح بهره‌وری را کاهش می‌دهند. پس باید یاد بگیرید که چگونه با این افراد مواجه شوید تا کمترین آسیب ذهنی به شما وارد شود. زمانی که یک همکار خودشیفته در سازمان‌تان دارید، خیلی سخت است که بتوانید به‌صورت درست و مناسب رفتار کنید. برخی افراد به خودشان اجازه می‌دهند که در رویارویی با چنین همکاری، پرخاشگرانه رفتار کنند به امید اینکه او از این برخوردها دست بکشد. در مقابل، برخی دیگر ترجیح می‌دهند عقب‌نشینی کنند. با رفتار نامناسب نمی‌توانید انتظار داشته باشید که رفتار فرد تغییر کند؛ چراکه او همچنان به کارهای خود ادامه می‌دهد و شاید حتی رفتارهای بدتری از خود نشان دهد. صحبت‌های مبهم آن‌ها، توجه بیش از حدشان به خود و درنظرنگرفتن دیگران، می‌تواند این حس بد را به شما بدهد که از شما سوءاستفاده می‌کنند. گاهی می‌توان از این افراد دوری کرد اما اجتناب از این افراد در محیط کار به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. پس برای کنارآمدن و مقابله با آن‌ها باید چاره‌ای اندیشید.
شناسایی افراد خودشیفته
کسی که اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشد، منیت خود را بزرگ‌تر از چیزی که هست می‌بیند. او تمایل دارد نیازهای خود را به سایرین ترجیح دهد و برای رسیدن به اهدافش از دیگران سوءاستفاده کند. فرد خودشیفته به تحسین‌شدن اهمیت زیادی می‌دهد اما چون آن را در روابط به دست نمی‌آورد، اغلب دچار مشکل می‌شود. چنین فردی در محیط کار دردسرهای زیادی ایجاد می‌کند. این افراد معمولاً برای جایگاه ریاست طمع می‌کنند و اگر به چنین جایگاهی برسند، به مدیرانی تبدیل می‌شوند که کارکنان را مورد بی‌احترامی قرار می‌دهند. بر اساس تحقیقات، مدیران خودشیفته استرس بیشتری به کارکنان تحمیل می‌کنند. دیگر ویژگی‌های همکار خودشیفته شامل بی‌احساس‌بودن، حمایت از چاپلوسان و داشتن انتظارات بیش از حد است. همکار خودشیفته رفتارهای مشخصی از خود نشان می‌دهد. شناخت این رفتارها به شما کمک می‌کند که خود را بهتر برای کنارآمدن و مقابله با آن‌ها آماده کنید. برای مثال وقتی اوضاع خوب پیش می‌رود، خودشیفته همه اعتبار موفقیت انجام کار را به نام خودش می‌زند. او اغلب نقش دیگران در انجام کار را نادیده می‌گیرد. از طرف دیگر، شخصیت خودشیفته به‌ندرت مسئولیت شکست‌ها را می‌پذیرد. او تمایل دارد تقصیرها را گردن دیگران بیندازد یا اگر چنین کاری ممکن نبود، از شدت شکست بکاهد. همچنین اگر فرد خودشیفته در محیط کار به کسی حسادت ورزد یا احساس خطر کند، درباره آن فرد شایعه می‌سازد. از این طریق بین افراد اختلاف می‌اندازد تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرد و اهداف خود را عملی می‌کند.
نحوه رفتار صحیح و استاندارد
در گام نخست باید بدانید اگر مشکلاتی که با همکار خودشیفته دارید جدی‌تر و تنش‌ها بیشتر و بیشتر شده، وقتش رسیده که درباره این مسئله با مدیرتان گفت‌و‌گو کنید. در این حالت، حتماً از مستندات استفاده کنید. هنگام توصیف مشکل، از بدگویی بپرهیزید و بر شرح رفتارها تمرکز کنید. نادیده گرفتن برای افراد خودشیفته کارآمدترین روش است به‌خصوص اگر در محل کار باشد؛ زیرا این افراد مدام سعی دارند با رفتارهای غیرطبیعی در مرکز توجه قرار بگیرند. پس سعی کنید خودتان را کنترل کنید و به حرف‌هایشان گوش ندهید. آن‌ها را کاملاً نادیده بگیرید و نسبت به رفتارهای عجیبشان واکنش نشان ندهید. هرچقدر که بی‌تفاوت‌تر باشید، راحت‌تر می‌توانید شرایط کاری را مدیریت کنید. هر زمان همکار خودشیفته سعی داشت به شما نزدیک شود، بهتر است تا حد ممکن، محل موردنظر را ترک کنید. در نتیجه راحت‌تر می‌توانید شرایط کاری را مدیریت کنید و در دام رفتارهای مخرب این فرد نیفتید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید از تیررس نگاه فرد خودشیفته دور باشید. شاید در لحظاتی متوجه شوید که در حال صحبت کردن با آن فرد هستید. در چنین حالتی بهترین کار این است که بدون هیچ وقفه‌ای دوباره به کار خودتان برگردید. هیچ‌کس نباید مانع کارتان شود.
سعی کنید همیشه روی کار خود تمرکز داشته باشید و وارد صحبت‌های بی‌سر‌و‌ته این افراد نشوید و در بحث‌های آن‌ها شرکت نکنید و حواس خود را به کارتان معطوف کنید. تغییر دادن بحث حین صحبت با همکار خودشیفته به شدت مؤثر خواهد بود. شما می‌توانید در عرض چند ثانیه از تکنیک نادیده گرفتن استفاده کنید. سپس هرچه سریع‌تر بحث را عوض کنید تا این فرد از شما دوری کند. تا زمانی که به نیازهای فرد خودشیفته توجه کنید و به حرفهای او گوش دهید، او به رفتار خود ادامه می‌دهد اما شما باید سعی کنید خیلی هوشمندانه بحث را عوض کنید و نشان دهید که به حرفهای او علاقه ندارید. به احتمال زیاد، بعد از مدتی او هم دیگر رفتارهای گذشته را پیش شما تکرار نخواهد کرد. خودشیفتگی ربطی به شما و عملکردتان ندارد. شما مقصر این وضع نیستید. حتی گاهی ممکن است در میان دعوایی بی‌ربط بین همکار خودشیفته و کسی دیگر قرار بگیرید. به خودتان یادآوری کنید که مقصر نیستید. با شخصی‌کردن موضوع فقط عصبانیت، سرزنش و بی‌قراری بیشتری نصیبتان می‌شود.
در نهایت اینکه کنارآمدن و مقابله با فرد خودشیفته در محیط کار دشوارتر از روابط شخصی است؛ چراکه در محیط کار پیامدهای این مقابله می‌تواند سنگین‌تر از زندگی شخصی باشد و افراد بیشتری را درگیر کند. با وجود این، می‌توانید ضمن حفظ رفتار حرفهای، پرهیز از درگیرشدن با رفتارهای تخریب‌گر آن‌ها و نیز جلب حمایت و کمک گرفتن از دیگران، جلوی قربانی‌شدنتان را بگیرید.
شناسایی افراد خودشیفته
کسی که اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشد، منیت خود را بزرگ‌تر از چیزی که هست می‌بیند. او تمایل دارد نیازهای خود را به سایرین ترجیح دهد و برای رسیدن به اهدافش از دیگران سوءاستفاده کند. فرد خودشیفته به تحسین‌شدن اهمیت زیادی می‌دهد اما چون آن را در روابط به دست نمی‌آورد، اغلب دچار مشکل می‌شود. چنین فردی در محیط کار دردسرهای زیادی ایجاد می‌کند. این افراد معمولاً برای جایگاه ریاست طمع می‌کنند و اگر به چنین جایگاهی برسند، به مدیرانی تبدیل می‌شوند که کارکنان را مورد بی‌احترامی قرار می‌دهند. بر اساس تحقیقات، مدیران خودشیفته استرس بیشتری به کارکنان تحمیل می‌کنند. دیگر ویژگی‌های همکار خودشیفته شامل بی‌احساس‌بودن، حمایت از چاپلوسان و داشتن انتظارات بیش از حد است. همکار خودشیفته رفتارهای مشخصی از خود نشان می‌دهد. شناخت این رفتارها به شما کمک می‌کند که خود را بهتر برای کنارآمدن و مقابله با آن‌ها آماده کنید. برای مثال وقتی اوضاع خوب پیش می‌رود، خودشیفته همه اعتبار موفقیت انجام کار را به نام خودش می‌زند. او اغلب نقش دیگران در انجام کار را نادیده می‌گیرد. از طرف دیگر، شخصیت خودشیفته به‌ندرت مسئولیت شکست‌ها را می‌پذیرد. او تمایل دارد تقصیرها را گردن دیگران بیندازد یا اگر چنین کاری ممکن نبود، از شدت شکست بکاهد. همچنین اگر فرد خودشیفته در محیط کار به کسی حسادت ورزد یا احساس خطر کند، درباره آن فرد شایعه می‌سازد. از این طریق بین افراد اختلاف می‌اندازد تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرد و اهداف خود را عملی می‌کند.
نحوه رفتار صحیح و استاندارد
در گام نخست باید بدانید اگر مشکلاتی که با همکار خودشیفته دارید جدی‌تر و تنش‌ها بیشتر و بیشتر شده، وقتش رسیده که درباره این مسئله با مدیرتان گفت‌و‌گو کنید. در این حالت، حتماً از مستندات استفاده کنید. هنگام توصیف مشکل، از بدگویی بپرهیزید و بر شرح رفتارها تمرکز کنید. نادیده گرفتن برای افراد خودشیفته کارآمدترین روش است به‌خصوص اگر در محل کار باشد؛ زیرا این افراد مدام سعی دارند با رفتارهای غیرطبیعی در مرکز توجه قرار بگیرند. پس سعی کنید خودتان را کنترل کنید و به حرف‌هایشان گوش ندهید. آن‌ها را کاملاً نادیده بگیرید و نسبت به رفتارهای عجیبشان واکنش نشان ندهید. هرچقدر که بی‌تفاوت‌تر باشید، راحت‌تر می‌توانید شرایط کاری را مدیریت کنید. هر زمان همکار خودشیفته سعی داشت به شما نزدیک شود، بهتر است تا حد ممکن، محل موردنظر را ترک کنید. در نتیجه راحت‌تر می‌توانید شرایط کاری را مدیریت کنید و در دام رفتارهای مخرب این فرد نیفتید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید از تیررس نگاه فرد خودشیفته دور باشید. شاید در لحظاتی متوجه شوید که در حال صحبت کردن با آن فرد هستید. در چنین حالتی بهترین کار این است که بدون هیچ وقفه‌ای دوباره به کار خودتان برگردید. هیچ‌کس نباید مانع کارتان شود.
سعی کنید همیشه روی کار خود تمرکز داشته باشید و وارد صحبت‌های بی‌سر‌و‌ته این افراد نشوید و در بحث‌های آن‌ها شرکت نکنید و حواس خود را به کارتان معطوف کنید. تغییر دادن بحث حین صحبت با همکار خودشیفته به شدت مؤثر خواهد بود. شما می‌توانید در عرض چند ثانیه از تکنیک نادیده گرفتن استفاده کنید. سپس هرچه سریع‌تر بحث را عوض کنید تا این فرد از شما دوری کند. تا زمانی که به نیازهای فرد خودشیفته توجه کنید و به حرفهای او گوش دهید، او به رفتار خود ادامه می‌دهد اما شما باید سعی کنید خیلی هوشمندانه بحث را عوض کنید و نشان دهید که به حرفهای او علاقه ندارید. به احتمال زیاد، بعد از مدتی او هم دیگر رفتارهای گذشته را پیش شما تکرار نخواهد کرد. خودشیفتگی ربطی به شما و عملکردتان ندارد. شما مقصر این وضع نیستید. حتی گاهی ممکن است در میان دعوایی بی‌ربط بین همکار خودشیفته و کسی دیگر قرار بگیرید. به خودتان یادآوری کنید که مقصر نیستید. با شخصی‌کردن موضوع فقط عصبانیت، سرزنش و بی‌قراری بیشتری نصیبتان می‌شود.
در نهایت اینکه کنارآمدن و مقابله با فرد خودشیفته در محیط کار دشوارتر از روابط شخصی است؛ چراکه در محیط کار پیامدهای این مقابله می‌تواند سنگین‌تر از زندگی شخصی باشد و افراد بیشتری را درگیر کند. با وجود این، می‌توانید ضمن حفظ رفتار حرفهای، پرهیز از درگیرشدن با رفتارهای تخریب‌گر آن‌ها و نیز جلب حمایت و کمک گرفتن از دیگران، جلوی قربانی‌شدنتان را بگیرید.