معاون سلامت روان و اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران:
سالمندی مترادف با ناتوانی و بیماری نیست
امسال مراسم پاسداشت مقام سالمند، به همت ادارهکل سلامت شهرداری تهران و به مناسبت روز جهانی سالمند در محل برج میلاد برگزار میشود. در این مراسم قرار است با ارائه گزارشی از اقدامات مدیریت شهری در حوزه سالمندی، از اعضای کانون جهاندیدگان و سالمندان موفق و مولد نیز تجلیل و قدردانی به عمل آید. در همین زمینه، گفتوگوی «آتیه نو» با غلامحسین ادب، معاون سلامت روان و اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران بهمنظور معرفی برنامهها و خدمات حوزه سالمندی را در ادامه میخوانید:
از کانون جهاندیدگان و عمدهترین مأموریتهای آن بگویید.
در خصوص عملکرد شهرداری تهران در حوزه سالمندی، با نگاهی به مشکلاتی که سالمندان دارند شهرداری تهران چند مداخله را تعریف کرده و مهمترین آن تشکیل کانون جهاندیدگان در محلات شهر تهران است. این کانونها بستری برای مشارکت سالمندان و بهبود روابط بینفردی آنها ایجاد کردهاند. احساس تنهایی و انزوا بهعنوان موضوعات بسیار مهم حوزه سالمندی، تهدیدی جدی به شمار میآیند که تشکیل این کانونها کمک میکند تا سالمند روابط بینفردی خیلی خوبی را تجربه کند.
شهرداری بر محوریت قدرت اجرایی کانون جهاندیدگان، چندین طرح و برنامه تعریف کرده است. یکی از این برنامهها برگزاری دوشنبههای سالمندی در سرای سالمندان است. اعضای کانون در این دورهمیها، فعالیتهای آموزشی و فرهنگی انجام میدهند. حافظخوانی، مولویخوانی و خاطرهگویی از فعالیتهای فرهنگی آنهاست. همچنین گاهی نشستهای تخصصی با موضوع تغذیه، ورزش و یا فعالیتهای بدنی سالمندی برگزار میشود. علاوه بر این، دوشنبههای سالمندی فرصتی برای تلاوت قرآن و زیارتنامهها در مناسبتهای مذهبی برای سالمندان ایجاد میکند.
ایجاد نشاط سالمندی در قالب چه برنامههایی در شهرداری دنبال میشود؟
رقابت نشاط سالمندی، یکی از برنامههای ما در این زمینه است که شامل انجام تعدادی بازی ساده طراحی شده توسط متخصصان حوزه ورزشی و سالمندی است. سالمندان و اعضای کانون جهاندیدگان با ثبتنام در این رویداد، در قالب تیمهای هفت نفره با هم به رقابتی شاد و صمیمی میپردازند. این رویاروییها در سطح محلات، منطقه و استان تهران برگزار میشوند. رویداد مذکور فرصتی فراهم میآورد که جامعه هدف با سپری کردن ساعاتی خوش، حس و حال خوبی را نیز تجربه کنند. تاکنون چهار دوره از این رقابتها به اجرا درآمده و امسال نیز پنجمین دوره آن برگزار خواهد شد. تلاش داریم که مرحله نهایی آن را در ورزشگاه 12 هزار نفری آزادی اجرا کنیم.
ماهیت و هدف از اجرای برنامه «گنجینههای شهر» چیست؟
نخستین دوره گنجینههای شهر، بهمنظور نمایش آثار هنری و تجسمی سالمندان سال گذشته برگزار شد. هدف از اجرای گنجینهها این است که نشان دهیم سالمندی مترادف با ناتوانی، نقصان و بیماری نیست. میخواهیم بگوییم سالمندان میتوانند همچنان مولد و خالق اثر هنری باشند. با اجرای این رویداد، نهتنها توانمندی سالمند به او یادآور میشود بلکه جامعه و نسل جدید به عینه میبینند که سالمندی تنها بیماری و کمتوانی نیست و شمار زیادی از سالمندان توانمند، هنرمند و مولد هستند و میتوانند در جامعه نقشآفرین باشند.
در راستای ترویج فرهنگ تکریم سالمندان چه برنامههایی اجرا میشود؟
اگرچه در کشور ما سالمندان مورد احترام هستند اما همچنان نیاز است تکریم و احترام به آنها یادآوری شود. راهاندازی پویش «سایهتان مستدام» یکی از برنامههای ادارهکل سلامت شهرداری تهران در بازه زمانی هفته سالمند است. با اکران این پویش در فضای شهری قرار است بهطور مکرر یادآوری کنیم که سالمندان قابلاحترام هستند و باید تکریم شوند. قرار است گفته شود سالمندی دوران ارجگذاری به کسانی است که در گذشته نقشی فعالانهتر در جامعه داشتند و در حال حاضر نیز بهعنوان یک بزرگتر و فرد باتجربه میتوانند در زندگی تکتک افراد بهشکل اثرگذار ظاهر شوند.
یکی دیگر از برنامههای شهرداری «به وقت قدردانی» با تمرکز بر موضوع تنهایی و انزوای سالمندان است. شهرداری در سطح تهران با سالمندانی در ارتباط است که کسی به آنها سرکشی نمیکند و روزگار خود را بهتنهایی میگذرانند. این تنهایی برای آنها بسیار آزاردهنده است. شهرداری با کمک اعضای کانون جهاندیدگان محلات، نسبت به شناسایی این عزیزان اقدام کرده و با تخصیص بودجه، اعضای کانون با تهیه هدیه یادبودی، به منازل سالمندان تنها سرکشی میکنند.
برنامههای فرهنگی در حوزه سالمندی در قالب چه طرحهایی اجرا میشود؟
راهاندازی «مراکز سرای زندگی یا فراهنگ» یکی از اقدامات فرهنگی شهرداری در حوزه سالمندی است. این مراکز بهطور مشخص به جامعه هدف خدمات ورزشی، فرهنگی و اجتماعی ارائه میدهند و به بهبود حال سالمندان کمک میکنند. اولین مرکز در منطقه 21 تهران راهاندازی شده و در منطقه یک بهزودی مرکز دیگری ایجاد میشود. تلاش ما بر این است تا پایان امسال سه مرکز افتتاح شود. اگرچه تعداد آنها کافی نیست اما امیدواریم در هر منطقه یکی از این مراکز تأسیس شود.
علاوه بر برگزاری تورهای گردشگری، تشکیل اتاق مشاوره گروهی سالمندان نیز جزو برنامههای شهرداری در مناطق بیستودوگانه در حوزه سالمندی است. افسردگی و اضطراب یکی از مهمترین موضوعات دوران سالمندی است که گاه افراد نسبت به آن آگاه نیستند. زمانی که این عزیزان کنار هم قرار میگیرند راحتتر از اضطراب، استرس و نگرانیهای خود صحبت میکنند به همین دلیل مشاوره جمعی، زمینه ارائه مداخلات بهتر و اثربخشتر را ممکن میسازد. جشن «یاد ایام» یکی دیگر از برنامههای شهرداری است که در طول سال با حضور اعضای کانون جهاندیدگان برای یک یا دو بار برپا میشود. تمرکز این جشنها بر ایجاد حس شادی و پرکردن اوقات فراغت است که در یکی از بوستانهای هر منطقه اجرا میشود.
برگزاری همایشهای آموزشی «سالم پیر شویم» یکی دیگر از مهمترین برنامههای حوزه سالمندی شهرداری است که در همه مناطق تهران برگزار میشود. تلاش این سلسله همایشها بر این است که اطلاعرسانیهای مفیدی در خصوص موضوعات مهمی از جمله لزوم حفظ سلامت و تندرستی، رضایتمندی و سلامت روان به سالمندان ارائه کنیم.