کارشناسان آیتی سربازان خدمت الکترونیک
آزاده عسگری مسئول فناوری اطلاعات بیمارستان رازی قزوین
سازمان تأمیناجتماعی در سالهای اخیر گامهای بزرگی را برای ارائه خدمات الکترونیک طی کرده است. اکنون بسیاری از خدماتی که در حوزه درمان این نهاد ارائه میشود مبتنی بر فناوری اطلاعات است و وظایف مسئولان آیتی گستره وسیعی را دربر میگیرد. امروزه نرمافزارهای گوناگونی طراحی شده که نصب و پایش عملیات آنها برعهده کارشناسان آیتی قرار دارد.
از جمله این نرمافزارها میتوان به HIS (سیستم جامع بیمارستانی)، نرمافزار دفترداری، کارگشایی، حقوق و دستمزد و نرمافزار انبار اشاره کرد. برخی از نرمافزارهای موجود مانند اتوماسیون اداری «گام» در سالهای اخیر وببیس شدهاند؛ به این معنا که متصل به سیستم مرکزی هستند و سرور آنها در ستاد مرکزی تهران قرار دارد. یکی از مهمترین خدمات فناوری اطلاعات مرتبط با بیماران مربوط به نوبتدهی غیرحضوری است. استفاده از این شیوه با استقبال روزافزون بیماران مواجه میشود. صرفهجویی در وقت، عدم تجمع بیماران در سالن انتظار و پشت درهای اتاق پزشکان از جمله مهمترین مزایای این طرح بهشمار میرود. درحال حاضر نوبت غیرحضوری به چهار شیوه نوبت تلفنی، کد دستوری USSD، اینترنتی و موبایل ارائه میشود.
هر مرکز درمانی میتواند درصدی از ارائه نوبت را به این روشها اختصاص دهد. صدور نسخ الکترونیک از دیگر خدمات مرتبط با آیتی بهشمار میرود. این طرح بسیار سنگینی بود که اجرای آن ابتدا از سوی سازمان تأمیناجتماعی در کشور کلید خورد. در قالب این طرح، امکان دسترسی پزشکان به سوابق درمانی و دارویی بیماران میسر شده است. همچنین با توجه به برخط بود ارسال نسخ به داروخانهها، بیماران میتوانند بدون نیاز به تحمل صفهای طویل مقابل باجههای داروخانه، اقلام تجویزی خود را دریافت کنند. کارشناسان آیتی در گسترش طرح مذکور نقش مؤثری داشتند. سیستمهای نرمافزاری طرح، در طی زمان ارتقا پیدا کرده و اشکالات آن برطرف شده است.
اکنون پزشکان در برخی زمینهها با اشکال مواجه میشوند. نخست اینکه برخی برنامههای سامانه HIS بیمارستانی که نسخه الکترونیک نیز مبتنی بر این سامانه است، هنوز باگ دارد و کند اجرا میشود. همچنین نام کاربری و رمز عبور پزشکان در نسخه الکترونیک برای ایجاد امنیت، پس از مدتی منقضی میشود و درخواست برای تمدید آن از مسائلی است که با ما تماس میگیرند. از طرفی برخی داروها فاقد کد هستند و ثبت آنها در سیستم نسخه الکترونیک میسر نیست. عدم لینک سیستم HIS با بیمه سلامت و نسخ فیزیوتراپی در مراکز خارج از تأمیناجتماعی از دیگر مشکلات این سامانه محسوب میشود.
گوناگونی خدمات الکترونیک، حجم امور واحدهای آیتی را بسیار سنگین کرده است. بسیاری از مسئولان و کارشناسان فناوری اطلاعات تماموقت و حتی برخی مواقع شبانهروز مشغول به فعالیت هستند. علاوه بر آن، پاسخگویی نامهها، برگزاری کمیتهها، پیگیری امور اعتباربخشی بیمارستانی، رفع خرابی سیستمها و بسیاری امور دیگر برعهده ما قرار دارد. در نتیجه میتوان گفت کارشناسان آیتی مانند یک سرباز خدمترسانی میکنند و این وظایف بهویژه در بیمارستانها محدود به ساعت اداری نیست. با توجه به فعالیت شبانهروزی بیمارستان، برخی مواقع نیمهشب با ما تماس میگیرند. این درحالی است که حق آنکالی دریافت نمیکنیم؛ زیرا واحد آیتی را در سیستم اداری جای دادهاند و ما همانند سایر همکاران اداری حقوق دریافت میکنیم. همچنین کار فنی انجام میدهیم اما حق فنی دریافت نمیکنیم و سختی کار نیز به ما تعلق نمیگیرد.