در گفت‌وگو با رئیس اتحادیه دامداران مطرح شد
اما و اگرهای افزایش قیمت شیر خام
رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران معتقد است که قیمت خرید شیر خام از دامداران باید در ماه‌های ابتدایی امسال که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تعیین شده بود، اعلام می‌شد اما با وجود گذشت هفت ماه از سال به تازگی این نرخ اعلام شده است. به نظر این مسئول اتحادیه دامداران، بهترین روش حمایت از این صنعت و مردم در راستای افزایش سرانه مصرف شیر، آن است که دولت نهاده‌های تولید (انواع خوراک دام) را با نرخ دولتی به دامدار به‌عنوان سوبسید عرضه کند؛ زیرا این روند کمک بسیاری به دامدار خواهد کرد. فرهاد اکبری، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه دامداران، در گفت‌وگو با «آتیه نو» به مسائل و مشکلات صنعت دامداری و دامپروری و دامداران پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
در شرایطی که طی ماه‌های گذشته خرید شیر خام از دامداران توسط صنایع لبنی، به دلیل نبود نرخ مصوب جدید و به قیمت گذشته انجام می‌شده و با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، چه مشکلاتی در صنعت دامداری وجود دارد و دامداران با چه مصائبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند؟
مسئله تغییر قیمت شیر خام و اصلاح آن از اردیبهشت‌ماه مطرح شد و جلساتی با معاون وزیر جهاد کشاورزی و اتحادیه دامداران کشور برگزار شد. در همین راستا به همراه کارشناسان و با توجه به قیمت انواع علوفه و خوراک دام، قیمت تمام‌شده شیر خام محاسبه و آنالیز شد. البته در همان زمان نرخ شیر خام به ازای هر کیلوگرم بیشتر از ۱۸ هزار و صد تومان (نرخ خرید تضمینی اعلام شده) بود. در این میان دامداران تأکید داشتند که این نرخ جدید هرچه سریع‌تر اعمال شود به نفع آن‌هاست. با توجه به شرایط فعلی کشور از منظر اقتصادی، قیمت ۱۸ هزار و صد تومان را برای هر کیلوگرم شیر خام پذیرفتیم. در حال حاضر با گذشت حدود پنج ماه از این مسئله، به تازگی این قیمت به‌صورت رسمی از سوی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده و دامداران ماه‌ها منتظر اعلام این نرخ بودند.
اکنون دامداران تحت‌فشار هستند و به هیچ‌وجه، خرید و فروش شیر خام از سوی دامداران به قیمت هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان صرفه اقتصادی ندارد. بر همین اساس برخی از دامداران شغل خود را تعطیل کرده و تولید نمی‌کنند؛ چراکه دیگر به‌صرفه نیست. با وجود کشمکش‌های فراوان، به محض روی کار آمدن وزیر جدید جهاد کشاورزی در جلسه‌ای همه درد و دل‌ها و دغدغه‌های خود را با او مطرح کردیم و او اعلام کرد که قیمت تعیین‌شده برای نرخ خرید شیر خام (۱۸ هزار و صد تومان) را قبول دارد و تا چندروز آینده این قیمت اعلام می‌شود اما پس از گذشت حدود سه هفته خبری از اعلام قیمت نشد. سؤالی که در اینجا برای دامداران مطرح می‌شود این است که چطور با وجود ثابت ماندن قیمت شیر خام در طول دو سال گذشته قیمت انواع لبنیات بیش از سه بار تغییر کرده و افزایش یافته است؟
نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که بعضاً گفته می‌شود دامداران اگر اعلام می‌کنند متضرر می‌شوند و زیان می‌کنند این ضرر و زیان از سود است و در واقع آن‌ها ضرر نمی‌کنند. در طول ماه‌ها و سال گذشته چه اتفاقاتی برای دامداران رخ داده و نظر شما درباره این مسئله چیست؟
مشخص نیست بر اساس کدام منطق این صحبت‌ها مطرح می‌شود. وقتی در کشوری زندگی می‌کنیم که دستمزد کارگر از هفت هزار تومان به ۲۵ هزار تومان رسیده و هزینه حامل‌های انرژی از جمله برق گاز و حتی آب افزایش چشمگیری داشته و دارو و نهاده‌های تولید (انواع خوراک دام) نیز با افزایش قیمت مواجه شده است، چگونه می‌توان گفت که تولید شیر خام برای دامداران با این قیمت‌ها و نرخ مصوب ۱۵ هزار تومانی صرفه اقتصادی دارد؟
به‌عنوان مثال هر کیلوگرم یونجه حدود شش هزار تومان بود که امسال به ۱۶ هزار تومان رسیده و دیگر نهاده‌های دامی نیز از جمله جو و غیره افزایش قیمت داشته است. چگونه می‌توان گفت نرخ سابق خرید شیر خام برای دامداران صرفه اقتصادی دارد؟
طی سال‌های گذشته، همواره سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران نسبت به دیگر کشورها مناسب نبوده و عمدتاً دلیل آن را افزایش قیمت شیر و لبنیات و پایین بودن قدرت خرید مردم در مورد این اقلام اعلام می‌کنند. در حال حاضر نیز یکی از دلایل مخالفت با افزایش قیمت شیر خام و لبنیات همین مسئله است، نظر شما در این باره چیست؟
اکنون ماست دو کیلوگرمی در بازار ۵۹ هزار تومان عرضه می‌شود و مردم همین محصول را خریداری می‌کنند اما ۹۰۰ سی‌سی شیر به قیمت حدود ۳۰ هزار تومان عرضه می‌شود. مردم این اجناس را خریداری می‌کنند اما چیزی که مشخص است اینکه در قیمت‌های اعلام شده، دامدار سهمی ندارد و چیزی به جیب او نمی‌رود بلکه به سود لبنیاتی‌ها تمام می‌شود. البته شاید پی بردن به دلیل اینکه مردم پایین‌تر از حد نیاز خود و سرانه مصرفی در اروپا لبنیات و شیر مصرف می‌کنند، بررسی عملکرد برخی رسانه‌ها باشد که حواشی برای این صنعت ایجاد کرده و می‌کنند. شایعاتی از این دست که چربی گیاهی به شیر اضافه می‌شود یا آنکه شیر و لبنیات دارای روغن پالم است، به هیچ وجه صحت ندارد. با وجود این، مردم گاهی تحت‌تأثیر این شایعات قرار می‌گیرند. برخی این مسائل را به راحتی مطرح می‌کنند و مردم را از مصرف شیر و لبنیات بیزار می‌کنند. مردم غذای خود را می‌خورند اما اگر شیر و لبنیات مصرف نکنند مسلماً در سنین بالا دچار پوکی استخوان شده و آنجا باید هزینه سلامتی و درمان خود را بیش از آنچه که باید پرداخت کنند.
چطور می‌شود با توجه به وضعیت اقتصادی امروز مردم و از سوی دیگر دامداران با وجود شرایط عدم صرفه اقتصادی، قیمت شیر خام را افزایش داد اما به گونه‌ای این کار را انجام داد که اصلاح قیمت شیر خام ضرر و زیانی به مردم وارد نکند؟
باید به این نکته توجه کرد که دامدار به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهد محصول واحد تولیدی خود را به قیمتی گزاف و بالاتر از آنچه برای او تمام شده به مردم بفروشد. دامداران نمی‌خواهند در حق مردم اجحاف کنند. باید دانست که سوبسید‌ها و یارانه‌هایی که داده می‌شود به تولیدکننده و دامداران نمی‌رسد. در واقع دولت هزینه می‌کند اما به دست مصرف‌کننده یا تولیدکننده نمی‌رسد و در میانه زنجیره تأمین گم می‌شود؛ چراکه به‌عنوان مثال ارز را به شیرخشک می‌دهند ولی به‌صورت واسطه و آ‌ن‌هایی که می‌توانند از شرایط خاصی استفاده کنند، از این ارز بهره می‌برند و چیزی به دست دامداران نمی‌رسد.
در شرایطی که طی ماه‌های گذشته خرید شیر خام از دامداران توسط صنایع لبنی، به دلیل نبود نرخ مصوب جدید و به قیمت گذشته انجام می‌شده و با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، چه مشکلاتی در صنعت دامداری وجود دارد و دامداران با چه مصائبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند؟
مسئله تغییر قیمت شیر خام و اصلاح آن از اردیبهشت‌ماه مطرح شد و جلساتی با معاون وزیر جهاد کشاورزی و اتحادیه دامداران کشور برگزار شد. در همین راستا به همراه کارشناسان و با توجه به قیمت انواع علوفه و خوراک دام، قیمت تمام‌شده شیر خام محاسبه و آنالیز شد. البته در همان زمان نرخ شیر خام به ازای هر کیلوگرم بیشتر از ۱۸ هزار و صد تومان (نرخ خرید تضمینی اعلام شده) بود. در این میان دامداران تأکید داشتند که این نرخ جدید هرچه سریع‌تر اعمال شود به نفع آن‌هاست. با توجه به شرایط فعلی کشور از منظر اقتصادی، قیمت ۱۸ هزار و صد تومان را برای هر کیلوگرم شیر خام پذیرفتیم. در حال حاضر با گذشت حدود پنج ماه از این مسئله، به تازگی این قیمت به‌صورت رسمی از سوی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده و دامداران ماه‌ها منتظر اعلام این نرخ بودند.
اکنون دامداران تحت‌فشار هستند و به هیچ‌وجه، خرید و فروش شیر خام از سوی دامداران به قیمت هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان صرفه اقتصادی ندارد. بر همین اساس برخی از دامداران شغل خود را تعطیل کرده و تولید نمی‌کنند؛ چراکه دیگر به‌صرفه نیست. با وجود کشمکش‌های فراوان، به محض روی کار آمدن وزیر جدید جهاد کشاورزی در جلسه‌ای همه درد و دل‌ها و دغدغه‌های خود را با او مطرح کردیم و او اعلام کرد که قیمت تعیین‌شده برای نرخ خرید شیر خام (۱۸ هزار و صد تومان) را قبول دارد و تا چندروز آینده این قیمت اعلام می‌شود اما پس از گذشت حدود سه هفته خبری از اعلام قیمت نشد. سؤالی که در اینجا برای دامداران مطرح می‌شود این است که چطور با وجود ثابت ماندن قیمت شیر خام در طول دو سال گذشته قیمت انواع لبنیات بیش از سه بار تغییر کرده و افزایش یافته است؟
نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که بعضاً گفته می‌شود دامداران اگر اعلام می‌کنند متضرر می‌شوند و زیان می‌کنند این ضرر و زیان از سود است و در واقع آن‌ها ضرر نمی‌کنند. در طول ماه‌ها و سال گذشته چه اتفاقاتی برای دامداران رخ داده و نظر شما درباره این مسئله چیست؟
مشخص نیست بر اساس کدام منطق این صحبت‌ها مطرح می‌شود. وقتی در کشوری زندگی می‌کنیم که دستمزد کارگر از هفت هزار تومان به ۲۵ هزار تومان رسیده و هزینه حامل‌های انرژی از جمله برق گاز و حتی آب افزایش چشمگیری داشته و دارو و نهاده‌های تولید (انواع خوراک دام) نیز با افزایش قیمت مواجه شده است، چگونه می‌توان گفت که تولید شیر خام برای دامداران با این قیمت‌ها و نرخ مصوب ۱۵ هزار تومانی صرفه اقتصادی دارد؟
به‌عنوان مثال هر کیلوگرم یونجه حدود شش هزار تومان بود که امسال به ۱۶ هزار تومان رسیده و دیگر نهاده‌های دامی نیز از جمله جو و غیره افزایش قیمت داشته است. چگونه می‌توان گفت نرخ سابق خرید شیر خام برای دامداران صرفه اقتصادی دارد؟
طی سال‌های گذشته، همواره سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران نسبت به دیگر کشورها مناسب نبوده و عمدتاً دلیل آن را افزایش قیمت شیر و لبنیات و پایین بودن قدرت خرید مردم در مورد این اقلام اعلام می‌کنند. در حال حاضر نیز یکی از دلایل مخالفت با افزایش قیمت شیر خام و لبنیات همین مسئله است، نظر شما در این باره چیست؟
اکنون ماست دو کیلوگرمی در بازار ۵۹ هزار تومان عرضه می‌شود و مردم همین محصول را خریداری می‌کنند اما ۹۰۰ سی‌سی شیر به قیمت حدود ۳۰ هزار تومان عرضه می‌شود. مردم این اجناس را خریداری می‌کنند اما چیزی که مشخص است اینکه در قیمت‌های اعلام شده، دامدار سهمی ندارد و چیزی به جیب او نمی‌رود بلکه به سود لبنیاتی‌ها تمام می‌شود. البته شاید پی بردن به دلیل اینکه مردم پایین‌تر از حد نیاز خود و سرانه مصرفی در اروپا لبنیات و شیر مصرف می‌کنند، بررسی عملکرد برخی رسانه‌ها باشد که حواشی برای این صنعت ایجاد کرده و می‌کنند. شایعاتی از این دست که چربی گیاهی به شیر اضافه می‌شود یا آنکه شیر و لبنیات دارای روغن پالم است، به هیچ وجه صحت ندارد. با وجود این، مردم گاهی تحت‌تأثیر این شایعات قرار می‌گیرند. برخی این مسائل را به راحتی مطرح می‌کنند و مردم را از مصرف شیر و لبنیات بیزار می‌کنند. مردم غذای خود را می‌خورند اما اگر شیر و لبنیات مصرف نکنند مسلماً در سنین بالا دچار پوکی استخوان شده و آنجا باید هزینه سلامتی و درمان خود را بیش از آنچه که باید پرداخت کنند.
چطور می‌شود با توجه به وضعیت اقتصادی امروز مردم و از سوی دیگر دامداران با وجود شرایط عدم صرفه اقتصادی، قیمت شیر خام را افزایش داد اما به گونه‌ای این کار را انجام داد که اصلاح قیمت شیر خام ضرر و زیانی به مردم وارد نکند؟
باید به این نکته توجه کرد که دامدار به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهد محصول واحد تولیدی خود را به قیمتی گزاف و بالاتر از آنچه برای او تمام شده به مردم بفروشد. دامداران نمی‌خواهند در حق مردم اجحاف کنند. باید دانست که سوبسید‌ها و یارانه‌هایی که داده می‌شود به تولیدکننده و دامداران نمی‌رسد. در واقع دولت هزینه می‌کند اما به دست مصرف‌کننده یا تولیدکننده نمی‌رسد و در میانه زنجیره تأمین گم می‌شود؛ چراکه به‌عنوان مثال ارز را به شیرخشک می‌دهند ولی به‌صورت واسطه و آ‌ن‌هایی که می‌توانند از شرایط خاصی استفاده کنند، از این ارز بهره می‌برند و چیزی به دست دامداران نمی‌رسد.