افزایش تدریجی سن بازنشستگی در آلمان
پیری جمعیت در اتحادیه اروپا و فشاری که بر سیستم‌های بازنشستگی وارد می‌کند، تعدادی از کشورها را به سمت اصلاحات سن بازنشستگی سوق داده است. هلند اصلاحاتی اساسی را در دست اجرا دارد، در حالی که فرانسه اصلاحات مهم خود را در سال 2023 به تصویب رساند. اکنون نوبت به آلمان رسیده تا در میان اختلافات بودجه‌ای طرحی مشابه را تصویب کند.
اخیراً کابینه آلمان اصلاحات بازنشستگی را تصویب کرده که شامل مشوق‌هایی برای نگه داشتن کارگران در بازار کار برای مدت طولانی، به‌عنوان بخشی از اقدامات برای تقویت رشد در بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه یورو است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که دولت‌ها در سراسر اروپا تلاش می‌کنند با افزایش سن بازنشستگی، به کمبود کارگران رسیدگی کنند و بار سیستم‌های بازنشستگی خود را کاهش دهند. سیستم بازنشستگی عمومی آلمان، مانند بسیاری از کشورهای اروپایی، یک سیستم پرداختی مرتبط با درآمد (PAYG) است. به این معنی که سهم کارگران فعلی، درآمد بازنشستگان فعلی را تأمین می‌کند.
بر اساس گزارش جمعیت‌شناختی وزارت کشور آلمان، جمعیت شاغل این کشور در سال 2030، احتمالاً به میزان 6.3 میلیون نفر نسبت به سال 2010 کاهش خواهد یافت. این امر باعث کاهش تولید ناخالص داخلی به ازای هر فرد می‌شود، زیرا تعداد کارگران کمتری به ازای هر بازنشسته وجود خواهد داشت.
هولگر اشمیدینگ، اقتصاددان ارشد بانک «برنبرگ»، قدیمی‌ترین بانک تجاری جهان در برلین، دراین‌باره گفت: «سن بازنشستگی، مراقبت از کودکان و سیاست‌های مهاجرت، همگی تصمیم‌هایی سیاسی بودند که می‌توانستند بر میزان تأثیر نرخ پایین زاد و ولد بر اقتصاد تأثیر بگذارند و همگی به کار گرفته شده‌اند.»
در آلمان برنامه‌ریزی شده است تا سن قانونی بازنشستگی از 65.8 در حال حاضر به 67 سال در سال 2031 افزایش یابد. افزایش دادن بیشتر سن بازنشستگی در میان شرکای ائتلاف دولت آلمان بسیار بحث‌برانگیز بود. بنابراین تنها گزینه این بود که با دادن انگیزه به افراد برای کار طولانی‌تر در صورت احساس سلامت و توانمندی، آن را به‌صورت داوطلبانه اجرا کنند.
طبق اصلاحات اخیر، هرکسی شروع بازنشستگی خود را به تعویق بیندازد و حداقل برای دوازده ماه شاغل باشد، یک‌بار پرداختی معادل بازنشستگی از دست‌رفته را دریافت خواهد کرد. همچنین سهم کارفرما در بیمه بازنشستگی و بیکاری، علاوه بر حقوق، مستقیماً به کارکنانی که تصمیم به ادامه کار دارند پرداخت می‌شود. افزایش دستمزدی که با افزایش ناخالص 10.6 درصد در اصلاحات اخیر مطابقت دارد.
در واقع پتانسیل بزرگی در دل سالمندان آلمانی نهفته است. انزو وبر، محقق بازار کار در خصوص این موضوع معتقد است که اگر مشارکت افراد بالای 60 سال در بازار کار آلمان به همان میزانی که پنج سال جوان‌تر بودند افزایش یابد، آلمان می‌تواند 2.5 میلیون کارگر اضافی داشته باشد.
اما انتقاداتی هم به این طرح اصلاحات وجود دارد. پیشنهاد اصلاحات کنونی با یک تغییر جامع در تأمین مالی منابع مستمری بازنشستگان فاصله زیادی دارد. منتقدان می‌گویند ساختار این‌چنینی از طریق بدهی دولت، به‌جای کمک‌های بازنشستگی تأمین می‌شود. علاوه بر این، ساختار حاکمیتی صندوق که برای موفقیت آن بسیار مهم تلقی می‌شود همچنان نامشخص مانده است. بر این اساس و طبق نظر منتقدان باید اطمینان حاصل شود که درآمدهای صندوق فقط برای بازنشستگی استفاده می‌شود و صندوق در برابر هرگونه مداخله سیاسی مصونیت دارد.
اخیراً کابینه آلمان اصلاحات بازنشستگی را تصویب کرده که شامل مشوق‌هایی برای نگه داشتن کارگران در بازار کار برای مدت طولانی، به‌عنوان بخشی از اقدامات برای تقویت رشد در بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه یورو است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که دولت‌ها در سراسر اروپا تلاش می‌کنند با افزایش سن بازنشستگی، به کمبود کارگران رسیدگی کنند و بار سیستم‌های بازنشستگی خود را کاهش دهند. سیستم بازنشستگی عمومی آلمان، مانند بسیاری از کشورهای اروپایی، یک سیستم پرداختی مرتبط با درآمد (PAYG) است. به این معنی که سهم کارگران فعلی، درآمد بازنشستگان فعلی را تأمین می‌کند.
بر اساس گزارش جمعیت‌شناختی وزارت کشور آلمان، جمعیت شاغل این کشور در سال 2030، احتمالاً به میزان 6.3 میلیون نفر نسبت به سال 2010 کاهش خواهد یافت. این امر باعث کاهش تولید ناخالص داخلی به ازای هر فرد می‌شود، زیرا تعداد کارگران کمتری به ازای هر بازنشسته وجود خواهد داشت.
هولگر اشمیدینگ، اقتصاددان ارشد بانک «برنبرگ»، قدیمی‌ترین بانک تجاری جهان در برلین، دراین‌باره گفت: «سن بازنشستگی، مراقبت از کودکان و سیاست‌های مهاجرت، همگی تصمیم‌هایی سیاسی بودند که می‌توانستند بر میزان تأثیر نرخ پایین زاد و ولد بر اقتصاد تأثیر بگذارند و همگی به کار گرفته شده‌اند.»
در آلمان برنامه‌ریزی شده است تا سن قانونی بازنشستگی از 65.8 در حال حاضر به 67 سال در سال 2031 افزایش یابد. افزایش دادن بیشتر سن بازنشستگی در میان شرکای ائتلاف دولت آلمان بسیار بحث‌برانگیز بود. بنابراین تنها گزینه این بود که با دادن انگیزه به افراد برای کار طولانی‌تر در صورت احساس سلامت و توانمندی، آن را به‌صورت داوطلبانه اجرا کنند.
طبق اصلاحات اخیر، هرکسی شروع بازنشستگی خود را به تعویق بیندازد و حداقل برای دوازده ماه شاغل باشد، یک‌بار پرداختی معادل بازنشستگی از دست‌رفته را دریافت خواهد کرد. همچنین سهم کارفرما در بیمه بازنشستگی و بیکاری، علاوه بر حقوق، مستقیماً به کارکنانی که تصمیم به ادامه کار دارند پرداخت می‌شود. افزایش دستمزدی که با افزایش ناخالص 10.6 درصد در اصلاحات اخیر مطابقت دارد.
در واقع پتانسیل بزرگی در دل سالمندان آلمانی نهفته است. انزو وبر، محقق بازار کار در خصوص این موضوع معتقد است که اگر مشارکت افراد بالای 60 سال در بازار کار آلمان به همان میزانی که پنج سال جوان‌تر بودند افزایش یابد، آلمان می‌تواند 2.5 میلیون کارگر اضافی داشته باشد.
اما انتقاداتی هم به این طرح اصلاحات وجود دارد. پیشنهاد اصلاحات کنونی با یک تغییر جامع در تأمین مالی منابع مستمری بازنشستگان فاصله زیادی دارد. منتقدان می‌گویند ساختار این‌چنینی از طریق بدهی دولت، به‌جای کمک‌های بازنشستگی تأمین می‌شود. علاوه بر این، ساختار حاکمیتی صندوق که برای موفقیت آن بسیار مهم تلقی می‌شود همچنان نامشخص مانده است. بر این اساس و طبق نظر منتقدان باید اطمینان حاصل شود که درآمدهای صندوق فقط برای بازنشستگی استفاده می‌شود و صندوق در برابر هرگونه مداخله سیاسی مصونیت دارد.