افزایش روزهای کاری در یونان
حمیدرضا علی‌نیا
در حالی که برخی از کشورها به دنبال یک هفته کاری چهار روزه هستند، یونان یک هفته کاری شش روزه می‌خواهد. این کشور که در حال حاضر طولانی‌ترین میانگین هفته کاری اتحادیه اروپا را دارد، می‌خواهد در برخی موارد یک روز دیگر اضافه کند که بر خلاف روند رایج در کسب و کارهای اروپایی است. به هر صورت دولت با تصویب قانونی این طرح در حال اجرای برنامه شش روز کاری جدید است. طبق قانون جدید کار، با اجرایی شدن 48 ساعت کار در هفته، کارگران بخش خصوصی می‌توانند شش روز در هفته به محل کار بروند. البته برای شرکت‌ها داوطلبانه است تا این قانون را بپذیرند و ایده پشت آن افزایش بهرهوری است تا اقتصاد کشوری را که هنوز از خرابه‌های بدترین بحران مالی اروپا در دهه‌های اخیر بیرون نیامده، شکوفا کند. این سیاست در اول ژوئیه اجرایی شد. سیاستی که در سپتامبر گذشته به‌عنوان بخشی از مجموعه قوانین کار جدید اعلام شده، توسط دولت راستگرای یونان تصویب شد.
***
در روزهای اخیر قانونی در یونان به اجرا درآمد که به برخی از شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا یک هفته کاری شش روزه را داشته باشند، تغییری که با هدف حمایت از نیروی کار سالخورده کشور و جبران غرامت نیروی کار ورشکسته و در عین حال احترام به حقوق کارگران انجام می‌شود.
این قانون در مورد کارگران بخش خصوصی در بخش‌های خاص صنعتی و تولیدی، یا برای کسانی که در مشاغلی کار می‌کنند که در 24 ساعت شبانه‌روز، هفت روز هفته و به‌طور مداوم مشغول به کار هستند، اعمال می‌شود و فقط در شرایط استثنایی قابل اجراست، مانند افزایش غیرمنتظره حجم کار یا کمبود نیروی کار که شرایط امروز یونان است. البته طبق گفته سازمان اتحادیه‌های کارگری آتن یا (EKA)، بخش غذا و گردشگری یونان در قانون جدید گنجانده نشده؛ زیرا آنها قبلاً مجاز به اضافه کردن ششمین روز کاری بوده‌اند.
اتحادیه‌های کارگری که مدت‌ها برای بهبود شرایط و حقوق کار تلاش کرده‌اند، با این اقدام مخالفت می‌کنند. این موضوع بحث‌های شدیدی را برانگیخته و زمانی که این لایحه در سال گذشته تصویب شد، اعتراض‌هایی را به دنبال داشت. یونان در حال حاضر دارای طولانی‌ترین میانگین هفته کاری در اتحادیه اروپاست و مشخص نیست که آیا هفته کاری طولانی‌مدت، بهرهوری را تقویت می‌کند یا خیر.
اقدام مذکور در یونان در تضاد شدید با بسیاری از نقاط جهان است. مثلاً در ایالات متحده در ماه مارس تلاش شد تا استاندارد کار در هفته را از 40 ساعت به 32 ساعت کاهش دهند. آزمایش‌هایی هم در بریتانیا، ایسلند و نیوزیلند انجام شده است. حداقل تا حدی به‌عنوان پاسخی به تغییرات شدید در کار که توسط همه‌گیری ویروس کرونا ایجاد شد.
چرا مدل شش روزه می‌تواند مفید باشد؟
یونان مانند همتایانش در اتحادیه اروپا با کمبود نیروی کار ماهر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. قانون‌گذاران محافظه‌کار در این کشور، این قانون را راهی برای تأمین منابع بیشتر برای کارفرمایان و در عین حال ایجاد درآمد اضافی برای کارگران اعلام کرده‌اند. نیکی کرامئوس، وزیر کار و بیمه اجتماعی یونان در این‌باره گفت: «این روز اضافی به کارفرمایان اجازه می‌دهد تا به خواسته‌های عملیاتی فوری که با توجه به عرضه فعلی کارگران برآورده نمی‌شود، رسیدگی کنند و همچنین پول بیشتری را در جیب کارکنان خواهد گذاشت.»
طبق قانون، کارگران در روز ششم 40 درصد اضافه دریافت می‌کنند. اگر آن روز در یکشنبه یا تعطیلات رسمی باشد، این میزان به 115 درصد افزایش می‌یابد. البته در حال حاضر هم برخی از کارگران بیش از 40 ساعت در هفته و بدون دریافت حقوق برای وقت اضافه‌ای که کار کرده‌اند مشغول به کارند. حامیان اقدام جدید می‌گویند که این قانون از آنها حمایت می‌کند؛ زیرا بر این اساس کارفرمایان باید ساعات اضافی را به دولت اعلام کنند.
بنابراین، اگر دستمزد روزانه یک کارگر 100 دلار باشد و قبلاً 500 دلار در هفته دریافت می‌کرد، اکنون می‌تواند 140 دلار اضافی دریافت کند و درآمد هفتگی او به 640 دلار برسد.
این قانون اجباری نیست، با این حال اگر یک شرکت آن را اتخاذ کند، باید به‌طور یکسان برای همه کارکنان آن اعمال شود. علاوه بر این، طبق قانون، کارفرمایان وظیفه دارند حداقل 24 ساعت قبل از شروع هر شیفت جدید به کارمندان خود اطلاع دهند، البته بدون اضافه‌کاری بیش از هشت ساعت مجاز در آن روز.
کارمندان همچنین می‌توانند یک شغل نیمه‌وقت دوم داشته باشند و در مجموع تا 13 ساعت در روز کار کنند که به آنها اجازه می‌دهد بین 65 تا 78 ساعت کاری در هفته کار کنند.
کمبود نیروی کار تا حدی ریشه در بحران مالی‌ای دارد که در سال 2009 آغاز شد. تعداد زیادی از کارگران که اکثر آنها از جوانان یونانی بودند، در جست‌وجوی چشم‌اندازهای بهتر به خارج از کشور رفتند و برخی از شرکت‌ها آموزش و توسعه را کاهش دادند و بر این مشکل افزودند.
البته رونقی که پس از کرونا به وجود آمد، تسهیلات مالی به همراه داشت اما با بازگشت رونق به اقتصاد، کارفرمایان نیز دستشان از کارگر کوتاه ماند. یونان در سال‌های اخیر برای مقابله با هجوم عظیم مهاجران تلاش کرده است اما اکنون به برخی از مهاجران معتبرتر مجوزهای اقامت و کار می‌دهد. همچنین با سایر کشورها برای جذب کارگران بیشتر در بخش‌های خاصی مانند کشاورزی قراردادهایی بسته است.
انتقادات به طرح شش روز کاری
خانم کرامئوس بیان می‌کند که دولت یونان به دنبال کم اهمیت جلوه دادن پیامدهای این اقدام بوده و تأکید کرده است که این کار یک اقدام استثنایی است که به هیچ وجه بر هفته کاری پنج روزه تعیین شده تأثیر نمی‌گذارد اما افراد زیادی، به‌خصوص در سمت کارگران، خشمگین هستند. حزب «سیریزا»، حزب اپوزیسیون دولت، آنچه را بازگشت به شرایط کاری قرن نوزدهم که کشور را شرمنده می‌کند خواند، محکوم کرد.
نیکوس فوتوپولوس، دبیرکل اتحادیه کارگری بخش خصوصی یونان هم در نامه‌ای سرگشاده به خانم کرامئوس، وزیر کار، از این اقدام انتقاد کرد و دولت را بی‌رحم و ضدکارگرترین دولت تاریخ خواند. به گفته مؤسسه تحقیقاتی اتحادیه کارگران بخش خصوصی یونان، تقریباً از هر پنج بزرگسال یونانی، یک نفر در سال گذشته در معرض فقر قرار داشته است. فوتوپولوس می‌گوید: «استدلال دولت مبنی بر اینکه کارگران راضی هستند که روز تعطیل را رها کنند، ثابت نشده است. هر کس که با بیکاری و فقر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، جرأت نخواهد کرد به کارفرمایان نه بگوید.»
هفته کاری چهار روزه چیست؟
حامیان یک هفته کاری چهار روزه می‌گویند که این طرح می‌تواند مزایای قابل‌توجهی برای کارفرمایان و کارمندان داشته باشد اما دلیل آنها چیست؟ حضور ساعات کمتر در دفتر، باید به این معنا باشد که زمان در آنجا پربارتر مصرف می‌شود. طبق این تئوری، کارگران تا ساعت سه بعدازظهر انرژی و انگیزه بیشتری برای کار خواهند داشت اما از ساعت پنج بعدازظهر نیاز به استراحت یا یک میان‌وعده ضروری هست؛ چراکه در دوره‌های زمانی که خستگی در آنها ایجاد می‌شود، ذهنشان شروع به انحراف از کار می‌کند.
دیل ویلهان، مدیر اجرایی یک گروه غیرانتفاعی در زمینه هفته کاری چهار روزه جهانی، گفت: «وقتی مردم کمتر کار می‌کنند، تمایل دارند هوشمندتر کار کنند در نتیجه، آنها زمان غیرمولد را در کار خود کاهش می‌دهند و می‌توانند کارهای بیشتری را در زمان کمتر انجام دهند.»
شواهد هنوز در حال ظهور هستند اما یک آزمایش محدود در بریتانیا که توسط گروه دکتر ویلهان انجام شد به نتایج مطلوبی در این زمینه دست یافته است. در یک نظرسنجی پیش آزمایشی، که در سال 2022 انجام شد، اکثر شرکت‌ها گزارش دادند که در طول آزمایش هفته چهار روزه، بهرهوری خود را از دست نداده‌اند.
بهرهوری در یونان
یونان در سال گذشته بیشترین میانگین هفته کاری را در اتحادیه اروپا داشت. افراد در سن کار به‌طور متوسط 39.8 ساعت را در مشاغل خود سپری کرده‌اند، در حالی که میانگین در بلوک اروپا 36.1 ساعت است. بنابراین، همان‌طور که یونان به دنبال تمدید هفته کاری در موارد خاص است، حامیان هفته کاری چهار روزه تمایل دارند تأکید کنند که در مورد بهرهوری، گاهی اوقات «کمتر» می‌تواند بهتر باشد.
اما بهرهوری یونان مدت‌هاست که کمتر از میانگین اتحادیه اروپا بوده است. داده‌های «یورواستات»، آژانس آمار بلوک اروپا، نشان می‌دهد که بهرهوری یونان در هر ساعت کاری 30 درصد کمتر از میانگین سال گذشته این اتحادیه بوده است.
امانوئل ساوویداکیس، وکیل مستقر در آتن، در این‌باره معتقد است: «پیش‌تر برخی از کارفرمایان در زمینه تولید ابراز علاقه کرده‌اند. هفته کاری شش روزه یک انگیزه برای کارگرانی است که می‌خواهند حقوق خود را افزایش دهند، از طرفی این مسئله، عدالت بیشتر کارفرمایان را نیز افزایش می‌دهد. هرکس بخواهد تولید را افزایش دهد باید این کار را با رعایت قوانین خاصی انجام دهد و اضافه‌کاری را بپردازد.»
منبع: نیویورک تایمز
***
در روزهای اخیر قانونی در یونان به اجرا درآمد که به برخی از شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا یک هفته کاری شش روزه را داشته باشند، تغییری که با هدف حمایت از نیروی کار سالخورده کشور و جبران غرامت نیروی کار ورشکسته و در عین حال احترام به حقوق کارگران انجام می‌شود.
این قانون در مورد کارگران بخش خصوصی در بخش‌های خاص صنعتی و تولیدی، یا برای کسانی که در مشاغلی کار می‌کنند که در 24 ساعت شبانه‌روز، هفت روز هفته و به‌طور مداوم مشغول به کار هستند، اعمال می‌شود و فقط در شرایط استثنایی قابل اجراست، مانند افزایش غیرمنتظره حجم کار یا کمبود نیروی کار که شرایط امروز یونان است. البته طبق گفته سازمان اتحادیه‌های کارگری آتن یا (EKA)، بخش غذا و گردشگری یونان در قانون جدید گنجانده نشده؛ زیرا آنها قبلاً مجاز به اضافه کردن ششمین روز کاری بوده‌اند.
اتحادیه‌های کارگری که مدت‌ها برای بهبود شرایط و حقوق کار تلاش کرده‌اند، با این اقدام مخالفت می‌کنند. این موضوع بحث‌های شدیدی را برانگیخته و زمانی که این لایحه در سال گذشته تصویب شد، اعتراض‌هایی را به دنبال داشت. یونان در حال حاضر دارای طولانی‌ترین میانگین هفته کاری در اتحادیه اروپاست و مشخص نیست که آیا هفته کاری طولانی‌مدت، بهرهوری را تقویت می‌کند یا خیر.
اقدام مذکور در یونان در تضاد شدید با بسیاری از نقاط جهان است. مثلاً در ایالات متحده در ماه مارس تلاش شد تا استاندارد کار در هفته را از 40 ساعت به 32 ساعت کاهش دهند. آزمایش‌هایی هم در بریتانیا، ایسلند و نیوزیلند انجام شده است. حداقل تا حدی به‌عنوان پاسخی به تغییرات شدید در کار که توسط همه‌گیری ویروس کرونا ایجاد شد.
چرا مدل شش روزه می‌تواند مفید باشد؟
یونان مانند همتایانش در اتحادیه اروپا با کمبود نیروی کار ماهر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. قانون‌گذاران محافظه‌کار در این کشور، این قانون را راهی برای تأمین منابع بیشتر برای کارفرمایان و در عین حال ایجاد درآمد اضافی برای کارگران اعلام کرده‌اند. نیکی کرامئوس، وزیر کار و بیمه اجتماعی یونان در این‌باره گفت: «این روز اضافی به کارفرمایان اجازه می‌دهد تا به خواسته‌های عملیاتی فوری که با توجه به عرضه فعلی کارگران برآورده نمی‌شود، رسیدگی کنند و همچنین پول بیشتری را در جیب کارکنان خواهد گذاشت.»
طبق قانون، کارگران در روز ششم 40 درصد اضافه دریافت می‌کنند. اگر آن روز در یکشنبه یا تعطیلات رسمی باشد، این میزان به 115 درصد افزایش می‌یابد. البته در حال حاضر هم برخی از کارگران بیش از 40 ساعت در هفته و بدون دریافت حقوق برای وقت اضافه‌ای که کار کرده‌اند مشغول به کارند. حامیان اقدام جدید می‌گویند که این قانون از آنها حمایت می‌کند؛ زیرا بر این اساس کارفرمایان باید ساعات اضافی را به دولت اعلام کنند.
بنابراین، اگر دستمزد روزانه یک کارگر 100 دلار باشد و قبلاً 500 دلار در هفته دریافت می‌کرد، اکنون می‌تواند 140 دلار اضافی دریافت کند و درآمد هفتگی او به 640 دلار برسد.
این قانون اجباری نیست، با این حال اگر یک شرکت آن را اتخاذ کند، باید به‌طور یکسان برای همه کارکنان آن اعمال شود. علاوه بر این، طبق قانون، کارفرمایان وظیفه دارند حداقل 24 ساعت قبل از شروع هر شیفت جدید به کارمندان خود اطلاع دهند، البته بدون اضافه‌کاری بیش از هشت ساعت مجاز در آن روز.
کارمندان همچنین می‌توانند یک شغل نیمه‌وقت دوم داشته باشند و در مجموع تا 13 ساعت در روز کار کنند که به آنها اجازه می‌دهد بین 65 تا 78 ساعت کاری در هفته کار کنند.
کمبود نیروی کار تا حدی ریشه در بحران مالی‌ای دارد که در سال 2009 آغاز شد. تعداد زیادی از کارگران که اکثر آنها از جوانان یونانی بودند، در جست‌وجوی چشم‌اندازهای بهتر به خارج از کشور رفتند و برخی از شرکت‌ها آموزش و توسعه را کاهش دادند و بر این مشکل افزودند.
البته رونقی که پس از کرونا به وجود آمد، تسهیلات مالی به همراه داشت اما با بازگشت رونق به اقتصاد، کارفرمایان نیز دستشان از کارگر کوتاه ماند. یونان در سال‌های اخیر برای مقابله با هجوم عظیم مهاجران تلاش کرده است اما اکنون به برخی از مهاجران معتبرتر مجوزهای اقامت و کار می‌دهد. همچنین با سایر کشورها برای جذب کارگران بیشتر در بخش‌های خاصی مانند کشاورزی قراردادهایی بسته است.
انتقادات به طرح شش روز کاری
خانم کرامئوس بیان می‌کند که دولت یونان به دنبال کم اهمیت جلوه دادن پیامدهای این اقدام بوده و تأکید کرده است که این کار یک اقدام استثنایی است که به هیچ وجه بر هفته کاری پنج روزه تعیین شده تأثیر نمی‌گذارد اما افراد زیادی، به‌خصوص در سمت کارگران، خشمگین هستند. حزب «سیریزا»، حزب اپوزیسیون دولت، آنچه را بازگشت به شرایط کاری قرن نوزدهم که کشور را شرمنده می‌کند خواند، محکوم کرد.
نیکوس فوتوپولوس، دبیرکل اتحادیه کارگری بخش خصوصی یونان هم در نامه‌ای سرگشاده به خانم کرامئوس، وزیر کار، از این اقدام انتقاد کرد و دولت را بی‌رحم و ضدکارگرترین دولت تاریخ خواند. به گفته مؤسسه تحقیقاتی اتحادیه کارگران بخش خصوصی یونان، تقریباً از هر پنج بزرگسال یونانی، یک نفر در سال گذشته در معرض فقر قرار داشته است. فوتوپولوس می‌گوید: «استدلال دولت مبنی بر اینکه کارگران راضی هستند که روز تعطیل را رها کنند، ثابت نشده است. هر کس که با بیکاری و فقر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، جرأت نخواهد کرد به کارفرمایان نه بگوید.»
هفته کاری چهار روزه چیست؟
حامیان یک هفته کاری چهار روزه می‌گویند که این طرح می‌تواند مزایای قابل‌توجهی برای کارفرمایان و کارمندان داشته باشد اما دلیل آنها چیست؟ حضور ساعات کمتر در دفتر، باید به این معنا باشد که زمان در آنجا پربارتر مصرف می‌شود. طبق این تئوری، کارگران تا ساعت سه بعدازظهر انرژی و انگیزه بیشتری برای کار خواهند داشت اما از ساعت پنج بعدازظهر نیاز به استراحت یا یک میان‌وعده ضروری هست؛ چراکه در دوره‌های زمانی که خستگی در آنها ایجاد می‌شود، ذهنشان شروع به انحراف از کار می‌کند.
دیل ویلهان، مدیر اجرایی یک گروه غیرانتفاعی در زمینه هفته کاری چهار روزه جهانی، گفت: «وقتی مردم کمتر کار می‌کنند، تمایل دارند هوشمندتر کار کنند در نتیجه، آنها زمان غیرمولد را در کار خود کاهش می‌دهند و می‌توانند کارهای بیشتری را در زمان کمتر انجام دهند.»
شواهد هنوز در حال ظهور هستند اما یک آزمایش محدود در بریتانیا که توسط گروه دکتر ویلهان انجام شد به نتایج مطلوبی در این زمینه دست یافته است. در یک نظرسنجی پیش آزمایشی، که در سال 2022 انجام شد، اکثر شرکت‌ها گزارش دادند که در طول آزمایش هفته چهار روزه، بهرهوری خود را از دست نداده‌اند.
بهرهوری در یونان
یونان در سال گذشته بیشترین میانگین هفته کاری را در اتحادیه اروپا داشت. افراد در سن کار به‌طور متوسط 39.8 ساعت را در مشاغل خود سپری کرده‌اند، در حالی که میانگین در بلوک اروپا 36.1 ساعت است. بنابراین، همان‌طور که یونان به دنبال تمدید هفته کاری در موارد خاص است، حامیان هفته کاری چهار روزه تمایل دارند تأکید کنند که در مورد بهرهوری، گاهی اوقات «کمتر» می‌تواند بهتر باشد.
اما بهرهوری یونان مدت‌هاست که کمتر از میانگین اتحادیه اروپا بوده است. داده‌های «یورواستات»، آژانس آمار بلوک اروپا، نشان می‌دهد که بهرهوری یونان در هر ساعت کاری 30 درصد کمتر از میانگین سال گذشته این اتحادیه بوده است.
امانوئل ساوویداکیس، وکیل مستقر در آتن، در این‌باره معتقد است: «پیش‌تر برخی از کارفرمایان در زمینه تولید ابراز علاقه کرده‌اند. هفته کاری شش روزه یک انگیزه برای کارگرانی است که می‌خواهند حقوق خود را افزایش دهند، از طرفی این مسئله، عدالت بیشتر کارفرمایان را نیز افزایش می‌دهد. هرکس بخواهد تولید را افزایش دهد باید این کار را با رعایت قوانین خاصی انجام دهد و اضافه‌کاری را بپردازد.»
منبع: نیویورک تایمز