توسعه بیمهای، اولویت دائمی تأمیناجتماعی
رشد ۲ میلیون و 800 هزار نفری بیمهشدگان جدید، یکی از دستاوردهای سازمان تأمیناجتماعی در سه سال اخیر محسوب میشود. این حجم بالای جذب بیمهشدگان، بهصورت همزمان توسعه بیمههای اجتماعی، رشد جامعه تحتپوشش سازمان تأمیناجتماعی و به واسطه افزایش منابع درآمدی، پایداری این نهاد بیمهگر را رقم زده است.
میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تأمیناجتماعی اواخر مردادماه سالجاری در همایش بازنشستگان و مستمریبگیران تأمیناجتماعی با اشاره به اینکه در دوره اخیر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بیمهشده جدید به جمع این سازمان اضافه شده، گفت: «به این واسطه بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان منابع پایدار فقط از محل این بیمهشدگان جدید، وارد سازمان شده است.»
۴۷ میلیون نفر برخوردار از خدمات تأمیناجتماعی
تأمیناجتماعی بهعنوان بزرگترین سازمان بیمهای کشور براساس اصل ۲۹ قانون اساسی و ماده یک قانون تأمیناجتماعی، تکلیف و وظیفه قانونی در راستای تعمیم بیمههای اجتماعی را عهدهدار است. با توجه به وجود ۱۸ صندوق بازنشستگی فعال در کشور، در حال حاضر ۷۴ درصد جمعیت شامل 53 درصد بهعنوان بیمهشدگان تأمیناجتماعی و 21 درصد نیز تحتپوشش ۱۷ صندوق بیمهای دیگر از مزایای خدمات بیمههای اجتماعی استفاده میکنند. سازمان تأمیناجتماعی به دلیل گستره بزرگ خدمات و توسعه پوشش بیمهای در حال حاضر به ۴۷ میلیون نفر از جمعیت کشور خدماترسانی میکند. با این وجود توسعه پوشش بیمهای راهبرد و اولویت اصلی این نهاد بیمهگر به شمار میرود. هماکنون مجموع بیمهشدگان و افراد تحتپوشش تأمیناجتماعی شامل ۱۶ میلیون بیمهشده اصلی، حدود ۲۳ میلیون مستمریبگیر اصلی و تبعی و حدود هشت میلیون بازنشسته از خدمات متنوع و گسترده بیمهای، درمانی، بازنشستگی و انواع سرویسهای کوتاهمدت این سازمان بهرهمندند. از سوی دیگر در راستای توسعه بیمهای، سیاستهای کلی تأمیناجتماعی بهعنوان سند بالادستی حوزه تأمیناجتماعی مسیر تحول در این بخش و رفاه عمومی را محقق کرده است. رشد شمار بیمهشدگان جدید نیز براساس این سیاستها دنبال شده است.
سیاستهای بالادستی تعمیم بیمه اجتماعی
مطابق اصل 29 قانون اساسی، برخورداری از تأمیناجتماعی حقی همگانی شناخته میشود. همچنین در ماده یک قانون تأمیناجتماعی، اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمههای اجتماعی از تکالیف و وظایف ذاتی سازمان تأمیناجتماعی قلمداد شده است.
با توجه به سیاستهای کلی تأمیناجتماعی مبنی بر ایجاد نظامی کارآمد، توانمندساز، عدالتبنیان، کرامتبخش و جامع برای تأمیناجتماعی همگانی، این سازمان بر اساس وظیفه ذاتی و قانونی با شناسایی گروههای بدون پوشش بیمهای، با ایجاد سازوکارهای لازم و اطلاعرسانی در زمینه توسعه بیمهای متناسب با شرایط اجتماعی و موقعیت و جایگاه کاری افراد و ارائه انواع بیمههای اجتماعی اقدام کرده است. در این راستا جذب بیمهشدگان جدید بر اساس بیمههای با ماهیت اختیاری یا اجباری، نرخها، تعهدات و مزایای متنوع در دستور کار این سازمان قرار داشته است.
به این واسطه طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی شامل بیمه زنان خانهدار، دانشجویان، صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد و ادامه روند پوشش بیمه اختیاری در سالهای اخیر در سازمان تأمیناجتماعی اجرایی شده و ادامه این وضعیت امکان جذب شاغلان و افراد بدون اشتغال را در آینده فراهم میکند. شناسایی گروههای بدون بیمه و توسعه بیمهای شاغلان کسبوکارهای مجازی و مشاغل سکویی (پلتفرمی) بدون پوشش که تدوین دستورالعمل آن با استناد به ماده ۳۱ قانون تأمیناجتماعی در دستور کار بزرگترین نهاد بیمهگر کشور قرار دارد نیز از دیگر سازوکارهای توسعه بیمهشدگان محسوب میشود.
همچنین جامعه ایرانیان خارج از کشور از دیگر ظرفیتهای رشد بیمهای در تأمیناجتماعی بهشمار میرود که این مهم با بهرهگیری از ظرفیتهای کارگزاران برونمرزی سازمان تأمیناجتماعی ممکن میشود. به این واسطه برقراری ارتباط بیمهای افراد با تأمیناجتماعی یا ادامه بیمهپردازی آنان امکانپذیر است.
اولویت شاغلان بدون بیمه در توسعه بیمهای
رضا جوهر قلیزاده، رئیس شعبه 22 تأمیناجتماعی تهران و کارشناس حوزه بیمههای اجتماعی در ارتباط با ضرورت توسعه بیمهای در سازمان تأمیناجتماعی و استفاده از همه ابزارها و ظرفیتهای لازم جهت تحقق این موضوع به «آتیه نو» گفت: «با رونق و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه و تأثیرگذاری آن بر بازار کار و تولید و تحقق توسعه کسبوکارها، پوشش بیمهای افراد شاغل بدون بیمه باید در اولویت حوزه توسعه بیمهای قرار گیرد.»
او در ادامه با اشاره به اینکه توسعه بیمهای و جذب بیمهشدگان جدید همواره توسط سازمان تأمیناجتماعی برنامهریزی و دنبال شده، افزود: «بخش قابلتوجهی از شاغلان بدون بیمه بازار کار، در صورت بهبود شرایط اقتصاد تولید، امکان بیمهپردازی و بهرهمندی از مزایای بیمههای اجتماعی را خواهند داشت.»
این کارشناس بیمههای اجتماعی توضیح داد: «در شرایط امروز، هدفگذاری و اقدامات سازمان تأمیناجتماعی در راستای توسعه بیمههای اجتماعی، از طریق تدوین و اجرای طرحهای بیمهای برای گسترش بیمه بین اقشار مختلف جامعه انجام میشود. اگر پوشش بیمهای را آیندهساز اعضای خانواده بدانیم، تمایل به استفاده از بیمههای اجتماعی ناشی از آن اتفاق میافتد.»
او در ادامه گفت: «حتماً با اجرای قوانین و تحقق سیاستهای بالادستی تأمیناجتماعی و البته با رونق بیشتر حوزههای اقتصادی و تولیدی، تعمیم پوشش بیمهای و جذب افراد و گروههای بدون بیمه را شاهد خواهیم بود. به این ترتیب حضور گروههای مختلف جوان در بازار کار، زمینه را برای توسعه پوشش بیمهای فراهم میکند.»
جوهر قلیزاده اضافه کرد: «در این راستا شناساندن و تشریح کارکرد بیمههای اجتماعی به مردم، موجب افزایش تمایل آنان به بهرهمندی از مزایای این صندوقها و سازمانها میشود. این مهم در سازمان تأمیناجتماعی بهعنوان بزرگترین نهاد بیمهای و پوششدهنده اصلی نیروی کار در اولویت قرار دارد.»