کارگران مهاجری که با وعده کار غارت می‌شوند
کانادا سرزمین آرزوها نیست!
حمیدرضا علی‌نیا روزنامه نگار
حقوق بالا، مدارس درجه یک، مناظر زیبا و جرم و جنایت کم، وعده زندگی بهتر است که سال گذشته بیش از یک میلیون تازه‌وارد را به کانادا جذب کرد. اما هرچقدر هم که ایده‌آل به نظر برسد، پشت این زیبایی‌ها زشتی مهاجرت آشکار شده است.
کلاهبرداری در برنامه کارگران خارجی موقت کانادا بیداد می‌کند و مرحله‌ای از بحث‌های مهاجرت است که در سرتاسر جهان رخ می‌دهد؛ زیرا کشورهای توسعه‌یافته به دنبال تقویت نیروی کار خود بدون بیگانه کردن جمعیت بومی هستند. اکنون در همسایه شمالی ایالات متحده، کارفرمایان و مشاورانی ظهور کرده‌اند که به‌طور غیرقانونی مشاغل را به مهاجرانی می‌فروشند که از اقامت دائم ناامید هستند.
ناودیپ سینگ، یک حسابدار 39 ساله در هند، سال گذشته از طریق این برنامه وارد کانادا شد. او همه‌چیزش را در رؤیای خود سرمایه‌گذاری کرد تا خانواده‌اش را جابه‌جا کند و به کانادا بیاورد. او و همسرش که یک معلم بود، پس‌انداز خود را خرج کردند و از دوستان و اقوام پول قرض گرفتند تا بیش از 40هزار دلار جمع کنند؛ مبلغی که رسیدها نشان می‌دهد که او به گروه WWICS - یک آژانس مشاوره مهاجرتی- با دفاتری در انتاریو و در ایالت پنجاب هند پرداخت کرده است. این روند سینگ را به شغل صندوق‌داری در یک مغازه در آلبرتا رساند. او می‌گوید که طی چندروز و بدون هیچ توضیح واقعی اخراج شد و سپس بدون هیچ راهی برای تأمین هزینه‌های زندگی خود، بی‌پول و شرمنده به هند بازگشت.
سینگ در ماه دسامبر به کالج مشاوران مهاجرت و شهروندی، یک نهاد نظارتی که هدف آن جلوگیری از سوءاستفاده در مهاجرت است، نوشت: «من معتقدم که کارفرمای من و شرکت مشاوره WWICS قصد فریب مرا دارند.»
چالش‌های مهاجرت بی‌رویه
کشورهای ثروتمند با تقلب‌های مرتبط با مهاجرت، از جمله ازدواج‌های ساختگی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. در کانادا، نگرانی فزاینده در مورد جرم و جنایت در برنامه کارگران خارجی، حمایت از سیستم مهاجرتی گسترده‌تر را تضعیف می‌کند؛ سیستمی که تا همین اواخر به دلیل تقویت اقتصاد با کارگران ماهری که خدمات آن‌ها تقاضای زیادی داشت، مورد تحسین قرار می‌گرفت.
برنامه کارگران خارجی که بیش از 50 سال پیش، عمدتاً برای پر کردن مشاغل فصلی در مزارع ایجاد شد، در سال‌های اخیر به یک گاو شیرده برای اپراتورهای بی‌وجدانی تبدیل شده که مبالغ هنگفتی را برای مشاغل عمدتاً سطح پایین که با مجوز کار برای خارجی‌ها همراه است، طلب می‌کنند. این تازه‌واردان به نوبه خود امیدوارند که کارفرمایان از درخواست‌های آن‌ها برای اقامت طولانی‌مدت در کانادا حمایت کنند که در عمل چنین اتفاقی نمی‌افتد. چنین معامله‌ای برای کارگر مهاجر دوسر باخت است؛ او برای یک شغل در کانادا پول می‌دهد و باید به شدت کار کند تا شانس موفقیت خود را افزایش دهد. البته، این مسئله شدیداً توازن قوا را به نفع کارفرما متمایل می‌کند؛ چراکه او می‌تواند کارگر خارجی را به‌راحتی بیرون کند. چنین وضعی باعث شده تا یک مقام سازمان ملل در این‌باره بگوید که این برنامه مهاجرتی به اشکال مدرن برده‌داری خواهد انجامید.
در حالی که میزان دقیق مقدار کل پولی که در این میان جابه‌جا می‌شود قابل اندازه‌‌گیری نیست، مشاوران مهاجرت، مدافعان، قربانیان و مقامات دولتی بازار سیاه پررونقی را برای مشاغل موقت توصیف می‌کنند. بر اساس خلاصه تحقیقاتی که توسط دولت کانادا در ماه می انجام شد، کلاهبرداری و سوءاستفاده از مهاجران به شدت افزایش یافته است، به‌طوری که افراد تازه وارد از 10 هزار تا 180 هزار دلار کانادا برای مشاغل موقت پرداخت می‌کنند.
مارک میلر، وزیر مهاجرت و جاستین ترودو، نخست‌وزیر محدودیت‌های جدیدی را برای تعداد ساکنان موقت اعلام کرده‌اند در حالی که وزیر کار، رندی بواسونالت می‌گوید که در حال بررسی ممنوعیت استفاده از برخی شرکت‌ها و صنایع از نیروی موقت کار است. در هر صورت ناظران استدلال می‌کنند که به شهرت کانادا آسیب وارد شده است.
تام کیمیک، قانون‌گذار ارشد حزب محافظه‌کار مخالف در مورد مسائل مهاجرت گفت: «سیستم ما زمانی مورد غبطه جهانیان بود اما اکنون مملو از تقلب، هرج و مرج، عقب‌ماندگی‌ها و تأخیرهاست. کلاهبرداران از برنامه کارگران خارجی موقت برای سرقت از متقاضیان استفاده می‌کنند.»
سازمان کار و توسعه اجتماعی کانادا ESDC اولین خط دفاعی است که درخواست‌ها را پردازش می‌کند و بازرسی‌ها را انجام می‌دهد. اما به گفته دو کارمند دولتی، یکی فعلی و دیگری بازنشسته، که خواستند نامشان فاش نشود (زیرا اجازه ندارند در این مورد به‌طور علنی صحبت کنند)، حجم کار و شکایات آن‌قدر بالاست که کارمندان نمی‌توانند همه آن‌ها را بررسی کنند.
تغییرات دوران همه‌گیری
در سال 2014 ترودو، دولت محافظه‌کار آن روز را به دلیل برنامه کارگران موقت که تبدیل به یک شکست شده و دستمزدها را برای همه کانادایی‌ها کاهش می‌دهد مورد انتقاد قرار داد.
با این حال، از زمانی که او در سال 2015 قدرت را به دست گرفت، تعداد مشاغل موقت جدید بیش از دو برابر شد و در سال 2023 به 240.000 رسید. در حالی که سهم این مشاغل در خرده‌فروشی و خدمات غذایی افزایش یافته است. در پایان سال گذشته با افزایشی ۳۶ درصدی نسبت به سال ماقبل حدود 184.000 مهاجر با شغل موقت در کانادا وجود داشت. و تنها در سه‌ماهه اول سال جاری، نزدیک به 69 هزار شغل موقت عرضه شد که این برنامه را در مسیر رسیدن به رکورد دیگری در سال 2024 قرار داد، مگر اینکه مسیر دولت تغییر کند. دولت این کار را برای شرکت‌ها آسان‌تر کرد تا کارگران خارجی را به‌عنوان راه‌حلی برای کمبود نیروی کار در طول همه‌گیری به کشور بیاورند. حتی در سال 2022، دولت کانادا قانونی را لغو کرد که به‌طور خودکار درخواست برای برخی از مشاغل کم‌دستمزد را رد می‌کرد. این برنامه علی‌رغم افزایش نرخ بیکاری در کانادا به کارگران موقت خارجی اجازه درخواست شغل و عزیمت به این کشور را می‌دهد.
بازار سیاه
بازار سیاه برای مشاغل موقت خارجی کانادا در رسانه‌های اجتماعی فراگیر است. استخدام‌کنندگان از فیس‌بوک، واتس‌آپ، اینستاگرام و تیک‌تاک برای تبلیغ موقعیت‌های شغلی تأیید شده استفاده می‌کنند. برای خارجی‌هایی که آرزوی مهاجرت به کانادا را دارند، انگیزه خرید شغل ساده است: دریافت یک شغل از طریق موقعیت‌های شغلی تأیید شده، شانس متقاضی را برای کسب اقامت دائم افزایش می‌دهد. مسیر اصلی مهاجرت که «اکسپرس اینتری» نام دارد، متقاضیان را بر اساس احتمال موفقیت اقتصادی آن‌ها طبق یک سیستم امتیاز رتبه‌بندی می‌کند. سپس این مجوزهای کار موقت، تازه واردان را به یک کارفرما گره می‌زند. البته این وضعیت تغییر شغل مهاجر را در صورت سوءاستفاده یا استثمار کارفرما چالش‌برانگیز می‌کند؛ اتفاقی که برای «سینگ» نیز افتاد. او پس از دو ماه سرگردانی در کانادا و چندین ایمیل بدون جواب برای شرکت مشاوره استخدامی‌اش به هند بازگشت.
سازمان «اشتغال و توسعه اجتماعی» کانادا اعلام کرد که اقدامات متعددی را برای جلوگیری از فروش شغل و سایر تخلفات انجام داده است، از جمله فهرست کردن کارفرمایان ناسازگار در یک وب‌سایت عمومی. کلاهبرداری اشتغال موقت از طریق فروش موقعیت شغلی غیرقانونی است. مایا استفانوفسکا، سخنگوی این سازمان در بیانیه‌ای گفت: « کلاهبرداری اشتغال موقت از طریق فروش موقعیت شغلی غیرقابل قبول است و ما هر روز برای جلوگیری از آن تلاش و اطمینان حاصل می‌کنیم که متخلفان با عواقب آن مواجه خواهند شد.» البته بررسی این پرونده‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ زیرا شواهد مرتبط اغلب در خارج از کشور نگهداری می‌شوند.
با این حال، دو سوم از بیش از 2000 بازرسی دولت در سال مالی گذشته نشان داد که کارفرما حداقل یکی از شرایط برنامه را به ضرر مهاجر شاغل نقض کرده است. اکثر متخلفان با موفقیت موضوع را توضیح دادند (به اصطلاح توجیه کردند) و توانستند از اخراج کارگر موقت خود شانه خالی کنند در حالی که خود مقصر بودند.
طبق داده‌های دولت، با افزایش حجم برنامه اشتغال موقت مهاجران که به رکورد تاریخی خود می‌رسد، بازرسی‌ها و محکومیت‌های کارفرمایان به پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر کاهش یافته و توجیه کارفرمایان برای اخراج کارگر مهاجر رشد کرده است. در واقع از سال 2016، اکثر کارفرمایان که به تعهدات خود در قبال کارگر مهاجر عمل نکرده و کارگر خود را به بهانه واهی اخراج کرده‌اند تنها جریمه‌های کوچک چندهزار دلاری دریافت کرده و اجازه یافتند به استخدام کارگران خارجی ادامه دهند. مجازات حتی برای مشاوران مهاجرت کمتر رایج است، به‌طوری که کمتر از ده نفر در سال گذشته محکوم شدند.
به این ترتیب با پیوند ناخشنود مشاوران مهاجرت و کارفرمایان کار موقت کانادایی، موقعیت برای کلاهبرداری و فروش شغل فراهم شده است. مهاجران با هزار امید، دارایی خود را به شرکت‌های مشاوره و کارفرمایان می‌دهند تا برای آینده بهتر مهاجرت کنند اما آنچه نصیب‌شان می‌شود اخراج از کار موقت به وسیله توجیه کارفرما و عدم پاسخگویی شرکت مشاوره مهاجرتی است؛ مسئله‌ای که موجب شده تا شهرت کانادا برای دریافت مهاجر به شدت تحت‌تأثیر قرار گیرد.
منبع: بلومبرگ
کلاهبرداری در برنامه کارگران خارجی موقت کانادا بیداد می‌کند و مرحله‌ای از بحث‌های مهاجرت است که در سرتاسر جهان رخ می‌دهد؛ زیرا کشورهای توسعه‌یافته به دنبال تقویت نیروی کار خود بدون بیگانه کردن جمعیت بومی هستند. اکنون در همسایه شمالی ایالات متحده، کارفرمایان و مشاورانی ظهور کرده‌اند که به‌طور غیرقانونی مشاغل را به مهاجرانی می‌فروشند که از اقامت دائم ناامید هستند.
ناودیپ سینگ، یک حسابدار 39 ساله در هند، سال گذشته از طریق این برنامه وارد کانادا شد. او همه‌چیزش را در رؤیای خود سرمایه‌گذاری کرد تا خانواده‌اش را جابه‌جا کند و به کانادا بیاورد. او و همسرش که یک معلم بود، پس‌انداز خود را خرج کردند و از دوستان و اقوام پول قرض گرفتند تا بیش از 40هزار دلار جمع کنند؛ مبلغی که رسیدها نشان می‌دهد که او به گروه WWICS - یک آژانس مشاوره مهاجرتی- با دفاتری در انتاریو و در ایالت پنجاب هند پرداخت کرده است. این روند سینگ را به شغل صندوق‌داری در یک مغازه در آلبرتا رساند. او می‌گوید که طی چندروز و بدون هیچ توضیح واقعی اخراج شد و سپس بدون هیچ راهی برای تأمین هزینه‌های زندگی خود، بی‌پول و شرمنده به هند بازگشت.
سینگ در ماه دسامبر به کالج مشاوران مهاجرت و شهروندی، یک نهاد نظارتی که هدف آن جلوگیری از سوءاستفاده در مهاجرت است، نوشت: «من معتقدم که کارفرمای من و شرکت مشاوره WWICS قصد فریب مرا دارند.»
چالش‌های مهاجرت بی‌رویه
کشورهای ثروتمند با تقلب‌های مرتبط با مهاجرت، از جمله ازدواج‌های ساختگی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. در کانادا، نگرانی فزاینده در مورد جرم و جنایت در برنامه کارگران خارجی، حمایت از سیستم مهاجرتی گسترده‌تر را تضعیف می‌کند؛ سیستمی که تا همین اواخر به دلیل تقویت اقتصاد با کارگران ماهری که خدمات آن‌ها تقاضای زیادی داشت، مورد تحسین قرار می‌گرفت.
برنامه کارگران خارجی که بیش از 50 سال پیش، عمدتاً برای پر کردن مشاغل فصلی در مزارع ایجاد شد، در سال‌های اخیر به یک گاو شیرده برای اپراتورهای بی‌وجدانی تبدیل شده که مبالغ هنگفتی را برای مشاغل عمدتاً سطح پایین که با مجوز کار برای خارجی‌ها همراه است، طلب می‌کنند. این تازه‌واردان به نوبه خود امیدوارند که کارفرمایان از درخواست‌های آن‌ها برای اقامت طولانی‌مدت در کانادا حمایت کنند که در عمل چنین اتفاقی نمی‌افتد. چنین معامله‌ای برای کارگر مهاجر دوسر باخت است؛ او برای یک شغل در کانادا پول می‌دهد و باید به شدت کار کند تا شانس موفقیت خود را افزایش دهد. البته، این مسئله شدیداً توازن قوا را به نفع کارفرما متمایل می‌کند؛ چراکه او می‌تواند کارگر خارجی را به‌راحتی بیرون کند. چنین وضعی باعث شده تا یک مقام سازمان ملل در این‌باره بگوید که این برنامه مهاجرتی به اشکال مدرن برده‌داری خواهد انجامید.
در حالی که میزان دقیق مقدار کل پولی که در این میان جابه‌جا می‌شود قابل اندازه‌‌گیری نیست، مشاوران مهاجرت، مدافعان، قربانیان و مقامات دولتی بازار سیاه پررونقی را برای مشاغل موقت توصیف می‌کنند. بر اساس خلاصه تحقیقاتی که توسط دولت کانادا در ماه می انجام شد، کلاهبرداری و سوءاستفاده از مهاجران به شدت افزایش یافته است، به‌طوری که افراد تازه وارد از 10 هزار تا 180 هزار دلار کانادا برای مشاغل موقت پرداخت می‌کنند.
مارک میلر، وزیر مهاجرت و جاستین ترودو، نخست‌وزیر محدودیت‌های جدیدی را برای تعداد ساکنان موقت اعلام کرده‌اند در حالی که وزیر کار، رندی بواسونالت می‌گوید که در حال بررسی ممنوعیت استفاده از برخی شرکت‌ها و صنایع از نیروی موقت کار است. در هر صورت ناظران استدلال می‌کنند که به شهرت کانادا آسیب وارد شده است.
تام کیمیک، قانون‌گذار ارشد حزب محافظه‌کار مخالف در مورد مسائل مهاجرت گفت: «سیستم ما زمانی مورد غبطه جهانیان بود اما اکنون مملو از تقلب، هرج و مرج، عقب‌ماندگی‌ها و تأخیرهاست. کلاهبرداران از برنامه کارگران خارجی موقت برای سرقت از متقاضیان استفاده می‌کنند.»
سازمان کار و توسعه اجتماعی کانادا ESDC اولین خط دفاعی است که درخواست‌ها را پردازش می‌کند و بازرسی‌ها را انجام می‌دهد. اما به گفته دو کارمند دولتی، یکی فعلی و دیگری بازنشسته، که خواستند نامشان فاش نشود (زیرا اجازه ندارند در این مورد به‌طور علنی صحبت کنند)، حجم کار و شکایات آن‌قدر بالاست که کارمندان نمی‌توانند همه آن‌ها را بررسی کنند.
تغییرات دوران همه‌گیری
در سال 2014 ترودو، دولت محافظه‌کار آن روز را به دلیل برنامه کارگران موقت که تبدیل به یک شکست شده و دستمزدها را برای همه کانادایی‌ها کاهش می‌دهد مورد انتقاد قرار داد.
با این حال، از زمانی که او در سال 2015 قدرت را به دست گرفت، تعداد مشاغل موقت جدید بیش از دو برابر شد و در سال 2023 به 240.000 رسید. در حالی که سهم این مشاغل در خرده‌فروشی و خدمات غذایی افزایش یافته است. در پایان سال گذشته با افزایشی ۳۶ درصدی نسبت به سال ماقبل حدود 184.000 مهاجر با شغل موقت در کانادا وجود داشت. و تنها در سه‌ماهه اول سال جاری، نزدیک به 69 هزار شغل موقت عرضه شد که این برنامه را در مسیر رسیدن به رکورد دیگری در سال 2024 قرار داد، مگر اینکه مسیر دولت تغییر کند. دولت این کار را برای شرکت‌ها آسان‌تر کرد تا کارگران خارجی را به‌عنوان راه‌حلی برای کمبود نیروی کار در طول همه‌گیری به کشور بیاورند. حتی در سال 2022، دولت کانادا قانونی را لغو کرد که به‌طور خودکار درخواست برای برخی از مشاغل کم‌دستمزد را رد می‌کرد. این برنامه علی‌رغم افزایش نرخ بیکاری در کانادا به کارگران موقت خارجی اجازه درخواست شغل و عزیمت به این کشور را می‌دهد.
بازار سیاه
بازار سیاه برای مشاغل موقت خارجی کانادا در رسانه‌های اجتماعی فراگیر است. استخدام‌کنندگان از فیس‌بوک، واتس‌آپ، اینستاگرام و تیک‌تاک برای تبلیغ موقعیت‌های شغلی تأیید شده استفاده می‌کنند. برای خارجی‌هایی که آرزوی مهاجرت به کانادا را دارند، انگیزه خرید شغل ساده است: دریافت یک شغل از طریق موقعیت‌های شغلی تأیید شده، شانس متقاضی را برای کسب اقامت دائم افزایش می‌دهد. مسیر اصلی مهاجرت که «اکسپرس اینتری» نام دارد، متقاضیان را بر اساس احتمال موفقیت اقتصادی آن‌ها طبق یک سیستم امتیاز رتبه‌بندی می‌کند. سپس این مجوزهای کار موقت، تازه واردان را به یک کارفرما گره می‌زند. البته این وضعیت تغییر شغل مهاجر را در صورت سوءاستفاده یا استثمار کارفرما چالش‌برانگیز می‌کند؛ اتفاقی که برای «سینگ» نیز افتاد. او پس از دو ماه سرگردانی در کانادا و چندین ایمیل بدون جواب برای شرکت مشاوره استخدامی‌اش به هند بازگشت.
سازمان «اشتغال و توسعه اجتماعی» کانادا اعلام کرد که اقدامات متعددی را برای جلوگیری از فروش شغل و سایر تخلفات انجام داده است، از جمله فهرست کردن کارفرمایان ناسازگار در یک وب‌سایت عمومی. کلاهبرداری اشتغال موقت از طریق فروش موقعیت شغلی غیرقانونی است. مایا استفانوفسکا، سخنگوی این سازمان در بیانیه‌ای گفت: « کلاهبرداری اشتغال موقت از طریق فروش موقعیت شغلی غیرقابل قبول است و ما هر روز برای جلوگیری از آن تلاش و اطمینان حاصل می‌کنیم که متخلفان با عواقب آن مواجه خواهند شد.» البته بررسی این پرونده‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ زیرا شواهد مرتبط اغلب در خارج از کشور نگهداری می‌شوند.
با این حال، دو سوم از بیش از 2000 بازرسی دولت در سال مالی گذشته نشان داد که کارفرما حداقل یکی از شرایط برنامه را به ضرر مهاجر شاغل نقض کرده است. اکثر متخلفان با موفقیت موضوع را توضیح دادند (به اصطلاح توجیه کردند) و توانستند از اخراج کارگر موقت خود شانه خالی کنند در حالی که خود مقصر بودند.
طبق داده‌های دولت، با افزایش حجم برنامه اشتغال موقت مهاجران که به رکورد تاریخی خود می‌رسد، بازرسی‌ها و محکومیت‌های کارفرمایان به پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر کاهش یافته و توجیه کارفرمایان برای اخراج کارگر مهاجر رشد کرده است. در واقع از سال 2016، اکثر کارفرمایان که به تعهدات خود در قبال کارگر مهاجر عمل نکرده و کارگر خود را به بهانه واهی اخراج کرده‌اند تنها جریمه‌های کوچک چندهزار دلاری دریافت کرده و اجازه یافتند به استخدام کارگران خارجی ادامه دهند. مجازات حتی برای مشاوران مهاجرت کمتر رایج است، به‌طوری که کمتر از ده نفر در سال گذشته محکوم شدند.
به این ترتیب با پیوند ناخشنود مشاوران مهاجرت و کارفرمایان کار موقت کانادایی، موقعیت برای کلاهبرداری و فروش شغل فراهم شده است. مهاجران با هزار امید، دارایی خود را به شرکت‌های مشاوره و کارفرمایان می‌دهند تا برای آینده بهتر مهاجرت کنند اما آنچه نصیب‌شان می‌شود اخراج از کار موقت به وسیله توجیه کارفرما و عدم پاسخگویی شرکت مشاوره مهاجرتی است؛ مسئله‌ای که موجب شده تا شهرت کانادا برای دریافت مهاجر به شدت تحت‌تأثیر قرار گیرد.
منبع: بلومبرگ