آتیه نو بررسی می‌کند
تأثیر اشتغال خانگی بر اقتصاد روستایی
نازنین رزاقی‌مهر روزنامه نگار
صدها سال پیش، تولیدات روستایی منشأ ثروت و قدرت ملل و دولت‌ها بودند. امروز نیز کمتر کشوری بدون توجه به اقتصاد روستایی، قادر به تأمین نیازهای حیاتی شهروندان خود است. با این حال محدودیت زمین و عوامل موثر بر تولید از یک‌سو و افزایش جمعیت از سوی دیگر، بازدهی تولیدی زمین را کاهش داده و ساختار اقتصاد نواحی روستایی را ناپایدار ساخته است. روستاها در طول زمان با مسائل و مشکلات متعددی روبه‌رو بوده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها، به‌ویژه در دهه‌های اخیر، مسئله اشتغال و چالش‌های مربوط به آن است. دستیابی به اشتغال مناسب از ملزومات یک جامعه روستایی مطلوب است؛ چراکه مهم‌ترین شرط برای رشد و توسعه روستایی، ایجاد اشتغال و توجه به آن است.
نتایج یک پژوهش از مطالعه موردی «تأثیر اشتغال خانگی بر ساختار اقتصادی از دیدگاه روستاییان» نشان می‌دهد که مشاغل خانگی در مناطق روستایی در راستای ماندگاری آن‌ها و عدم مهاجرت، بسیار با اهمیت است و بررسی آن می‌تواند در راستای اشتغال پایدار و به تبع آن توسعه پایدار، با ارزش باشد. با توجه به جمعیت حدود 35 درصدی جامعه روستایی (سالنامه آماری 1395)، مشاغل خانگی می‌تواند یکی از راه‌حل‌های مناسب برای رهایی از بسیاری مشکلات باشد. این امر در مناطق دارای تعداد زیاد روستا با جمعیت زیاد و اغلب بدون درآمد ثابت ازجمله مناطق روستایی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به‌طور متوسط میزان کسب‌وکارهای کوچک در بین کسب‌وکارهای مناطق روستایی 30 درصد است که با افزایش آن به حدود 50 درصد می‌توان شاهد توسعه نواحی روستایی بود.
نویسندگان این مقاله که در سال 1400 منتشر شده، در بخش‌هایی با اشاره به اینکه معضلات عدیده استان اصفهان در بخش اشتغال از یک طرف، و در نظر گرفتن نرخ بیکاری در این استان از طرف دیگر، باعث شده تا برای برون‌رفت از این وضعیت به مشاغل خانگی به‌طور ویژه نگریسته شود، نتیجه گرفته‌اند که بدیهی است هر نوع فعالیت مرتبط با مشاغل خانگی موجب بروز تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در مناطق روستایی شود.
در این تحقیق که از نظر هدف‌گذاری در زمره تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیتی در نوع تحقیقات علّی قرار می‌گیرد، از تمام روستاییان شاغل در مشاغل خانگی استان اصفهان به‌عنوان نمونه آماری استفاده شده که معادل 384 خانوار است. در پرسشنامه‌ای که در اختیار این افراد قرار گرفته، مؤلفه‌هایی چون جنسیت شاغلان، تحصیلات، سن، رونق تولید، بهبود فضای کسب‌وکار، افزایش سرمایه‌گذاری، کاهش بدهی روستاییان و کاهش مهاجرت به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است.
نتایج و یافته‌های این تحقیق نشان داد که جامعه آماری مورد مطالعه از نظر جنسیت، 16.4 درصد زن و 83.6 درصد مرد بودند. از نظر تحصیلات 46.7 درصد پاسخگویان دارای سواد خواندن و نوشتن، 48.3 درصد دارای مدرک سیکل، 4.2 درصد دارای مدرک دیپلم و 0.8 دارای مدرک لیسانس بودند. جوان‌ترین آن‌ها 20 ساله و مسن‌ترینشان 74 سال سن داشت. اکثریت روستاییان مورد بررسی در این پژوهش با درصد فراوانی 91.6 درصد متأهل و 8.4 درصد مجرد بودند. نتایج تحقیق گویای آن است که 32.5 درصد از پاسخگویان بیمه بوده و 67.5 درصد فاقد بیمه هستند. همچنین بررسی پنج مؤلفه کلیدی در تحلیل مشاغل خانگی نشان داد که 0.30رونق تولید، 0.18 افزایش سرمایه‌گذاری، 0.66 بهبود فضای کسب‌وکار، 0.46 کاهش بدهی روستاییان و 0.22 کاهش مهاجرت صورت گرفته است.
نتایج حاصل از این پژوهش همچنین بیانگر آن است که مهم‌ترین عواملی که باعث توسعه مشاغل خانگی در این مناطق شده عبارت‌اند از؛ رونق اقتصادی، ایجاد فرصت‌های شغلی، انگیزه کسب استقلال مادی و معنوی و افزایش تخصص و تجربه.
نتایج یک پژوهش از مطالعه موردی «تأثیر اشتغال خانگی بر ساختار اقتصادی از دیدگاه روستاییان» نشان می‌دهد که مشاغل خانگی در مناطق روستایی در راستای ماندگاری آن‌ها و عدم مهاجرت، بسیار با اهمیت است و بررسی آن می‌تواند در راستای اشتغال پایدار و به تبع آن توسعه پایدار، با ارزش باشد. با توجه به جمعیت حدود 35 درصدی جامعه روستایی (سالنامه آماری 1395)، مشاغل خانگی می‌تواند یکی از راه‌حل‌های مناسب برای رهایی از بسیاری مشکلات باشد. این امر در مناطق دارای تعداد زیاد روستا با جمعیت زیاد و اغلب بدون درآمد ثابت ازجمله مناطق روستایی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به‌طور متوسط میزان کسب‌وکارهای کوچک در بین کسب‌وکارهای مناطق روستایی 30 درصد است که با افزایش آن به حدود 50 درصد می‌توان شاهد توسعه نواحی روستایی بود.
نویسندگان این مقاله که در سال 1400 منتشر شده، در بخش‌هایی با اشاره به اینکه معضلات عدیده استان اصفهان در بخش اشتغال از یک طرف، و در نظر گرفتن نرخ بیکاری در این استان از طرف دیگر، باعث شده تا برای برون‌رفت از این وضعیت به مشاغل خانگی به‌طور ویژه نگریسته شود، نتیجه گرفته‌اند که بدیهی است هر نوع فعالیت مرتبط با مشاغل خانگی موجب بروز تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در مناطق روستایی شود.
در این تحقیق که از نظر هدف‌گذاری در زمره تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیتی در نوع تحقیقات علّی قرار می‌گیرد، از تمام روستاییان شاغل در مشاغل خانگی استان اصفهان به‌عنوان نمونه آماری استفاده شده که معادل 384 خانوار است. در پرسشنامه‌ای که در اختیار این افراد قرار گرفته، مؤلفه‌هایی چون جنسیت شاغلان، تحصیلات، سن، رونق تولید، بهبود فضای کسب‌وکار، افزایش سرمایه‌گذاری، کاهش بدهی روستاییان و کاهش مهاجرت به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است.
نتایج و یافته‌های این تحقیق نشان داد که جامعه آماری مورد مطالعه از نظر جنسیت، 16.4 درصد زن و 83.6 درصد مرد بودند. از نظر تحصیلات 46.7 درصد پاسخگویان دارای سواد خواندن و نوشتن، 48.3 درصد دارای مدرک سیکل، 4.2 درصد دارای مدرک دیپلم و 0.8 دارای مدرک لیسانس بودند. جوان‌ترین آن‌ها 20 ساله و مسن‌ترینشان 74 سال سن داشت. اکثریت روستاییان مورد بررسی در این پژوهش با درصد فراوانی 91.6 درصد متأهل و 8.4 درصد مجرد بودند. نتایج تحقیق گویای آن است که 32.5 درصد از پاسخگویان بیمه بوده و 67.5 درصد فاقد بیمه هستند. همچنین بررسی پنج مؤلفه کلیدی در تحلیل مشاغل خانگی نشان داد که 0.30رونق تولید، 0.18 افزایش سرمایه‌گذاری، 0.66 بهبود فضای کسب‌وکار، 0.46 کاهش بدهی روستاییان و 0.22 کاهش مهاجرت صورت گرفته است.
نتایج حاصل از این پژوهش همچنین بیانگر آن است که مهم‌ترین عواملی که باعث توسعه مشاغل خانگی در این مناطق شده عبارت‌اند از؛ رونق اقتصادی، ایجاد فرصت‌های شغلی، انگیزه کسب استقلال مادی و معنوی و افزایش تخصص و تجربه.