غاری پنهان در کویر
شهر یزد را می‌توان یکی از نمادهای فرهنگی ایران دانست که از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار است. بناها و خانه‌های تاریخی یزد به دلیل آنکه در بافت کویری قرار گرفته‌اند، به سبک خاصی ساخته شده و از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند. شهر یزد با بهره‌مندی از آثار تاریخی و بناهای قدیمی شهرت خاصی در میان سایر شهرهای ایران دارد و لقب عروس کویر ایران به‌حق برازنده آن است. با قدم‌زدن در میان کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر بادگیرها قدمت، اصالت، صفا و آرامش حسی است که در جان و تن تزریق می‌شود. وارد شدن به خانه‌های تاریخی یزد و دیدن شاهکارهای هنری معماران ایرانی، مهر تأییدی بر تمام این احساسات می‌زند. خانه‌های خشتی که با گچ‌بری‌ها و تزئینات هنرمندانه، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. «خانه حیرانی» یکی از این خانه‌های تاریخی در شهر یزد است. خانه حیرانی در محله یوزداران (فهادان) شهر یزد واقع شده است. خانه‌ای که در دوره قاجار به‌صورت چهارطرف و متناسب با فصل‌های مختلف سال ساخته شده و دالان و هشتی زیبا و چشم‌نوازی دارد. شاخص‌ترین قسمت این عمارت بادگیر‌هایش هستند. این خانه، یکی از مهم‌ترین خانه‌های قدیمی یزد و حتی ایران است؛ چراکه بادگیرهای دوطبقه و متمایز آن در کل ایران نظیر ندارد. درب ورودی این بنا، در بخش شمال‌غربی قرار دارد. پس از عبور از یک دالان، وارد حیاط می‌شوید که آنجا، خانه‌ای دوطبقه از خشت و آجر، زیبایی و اصالتش را به رخ می‌کشد. میان حیاط، روبه‌روی اتاق شاه‌نشین، یک حوض سنگی به چشم می‌خورد که درختان اطرافش، طراوت و صفای آن را صدچندان می‌کنند. دورتادور حیاط هم از در و پنجره‌های چوبی قدیمی پوشیده شده که نور را به اتاق‌ها هدایت می‌کنند. یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های این خانه پشت‌بام آن است. جایی که چشم‌انداز کل محله فهادان از بالا در برابر چشمان ماست و شب‌ها می‌شود از آنجا به تماشای آسمان کویر نشست. این خانه بعد از سال‌ها دست‌به‌دست شدن، سرانجام در فروردین‌ماه سال 97 تحت عنوان اولین شعبه خانه خلاق ایران آغاز به کار کرد و به نمایشگاه و فروشگاه دائمی صنایع‌دستی تبدیل شد. اگر قصد دیدن این شگفتی را دارید، خوب است بدانید که می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید و کنار بازدید از خانه حیرانی، سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه را هم که در نزدیکی این خانه قرار دارد، ببینید.