مطالعه محققان سازمان بهداشت جهانی تأیید کرد
تغییر سیستم ایمنی تا سالها پس از ترک سیگار
بر اساس نظر سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۱۰۰ خطر برای مصرف دخانیات وجود دارد. ازجمله مهمترین این خطرات، احتمال بالای ابتلا به سرطان یا حمله قلبی، بوی بد بدن، چینوچروک صورت، آسیب به دندان، آسیب به افراد در معرض دود دست دوم و... است. اخیراً نتایج یک پژوهش ۱۰ساله در فرانسه نشان میدهد که علاوه بر خطرات پیشین سیگار، حتی سالها پس از ترک، سیستم دفاعی بدن تغییر میکند و گلبولهای سفید خون افراد سابقاً سیگاری، به مدت طولانی تغییر کرده باقی میمانند. به همین خاطر سیگار تنها عاملی است که اثرات قابلمقایسه با متغیرهای تغییرناپذیر مانند سن، جنس و ژنتیک دارد.
برای درک این موضوع که هر فرد دارای ویژگیهای دفاعی مختص به خود در برابر بیماریهاست، همهگیری کووید ۱۹ مانند یک کلاس درس بود. برخی از افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده بودند حتی ابتلای خود را متوجه نشدند، در حالی که برخی دیگر در عرض چندروز جان خود را از دست دادند. کمی بیش از یکدهه پیش، زیستشناس اسپانیایی، لوئیس کوینتانا مورچی و همکار آمریکاییاش متیو آلبرت، آزمایش جسورانهای را برای درک عوامل تعیینکننده این تنوع مقاومتی بدن آغاز کردند. آنها ضمن نامنویسی از ۱۰۰۰ فرد سالم بین ۲۰ تا ۷۰ سال در شهر رن فرانسه ۱۰۰ داوطلب از هر جنس را انتخاب کردند. در تمامی موارد نمونههای خون و مدفوع و یک پرسشنامه ۴۴ صفحهای در مورد سبک زندگی شرکتکنندگان تهیه شد. حتی نمونهبرداری از پوست جهت رشد دادن سلولهای شرکتکنندگان در آزمایشگاه صورت گرفت. آخرین نتایج این پژوهش نشان میدهد که سیگار عاملی است که حتی سالها پس از ترک آن، بیشتر سیستم دفاعی بدن را تغییر میدهد. نویسندگان این مطالعه، از انستیتو پاستور در پاریس، بر تولید سیتوکینها در بدن تمرکز کردهاند. سیتوکینها همان پروتئینهایی هستند که در سلولها با شناسایی پاتوژن آزاد میشوند و به هماهنگکردن پاسخ ایمنی بدن کمک میکنند. براین اساس محققان مشاهده کردند که سیگار بر دفاع ذاتی عام بدن که با آن متولد میشویم تأثیر میگذارد و باعث پاسخهای التهابی بیشتر میشود. البته این اثر مضر با ترک سیگار از بین میرود. با این حال، دانشمندان تشخیص دادهاند که سلولهای مسئول ایمنیهای خاص در بدن تا سالها پس از ترک سیگار همچنان تغییرکرده باقی میمانند. البته با وجود پیامدهای بالینی بالقوه سیگار برای خطر ابتلا به عفونتها، سرطانها یا بیماریهای خودایمنی که در این پژوهش مشخص شده است، محققان همچنان محتاط هستند. آنها هنوز رابطه بین تغییر گلبولهای سفید و تومورها را مطالعه نکردهاند. پژوهشگر ایمینولوژیستی به نام دافی در اینباره توضیح میدهد: «با توجه به بسیاری از کارهای قبلی به خوبی مشخص شده که سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را افزایش میدهد، اما هرچه از ترک سیگار بیشتر میگذرد، خطر نیز کاهش مییابد.» این ایمونولوژیست به یک مطالعه اخیر با تقریباً سه میلیون شرکتکننده در کرهجنوبی اشاره میکند که در آن محققان کاهش ۵۰ درصدی خطر ابتلا به سرطان را پس از ۱۵ سال ترک سیگار مشاهده کردند.» همچنین به گفته آلبرتو اوکانیا، متخصص سرطان که میخواهد با احتیاط بیشتری درباره نتایج این پژوهش سخن بگوید، این نتایج جدید بسیار جالب هستند اما تعجبآور نیستند. در این معنا اوکانیا معتقد است: «این مطالعه فقط نشان میدهد که تنباکو سیستم ایمنی را تغییر میدهد، نهاینکه این تغییرات علت سرطان است. سرطان یک بیماری ژنتیکی است که به تغییرات دیگری مانند سیستم ایمنی ناکارآمد هم نیاز دارد.»
منبع: الپائیس