اجرای طرح کالابرگ الکترونیک چه نتایجی داشت
از کاهش تورم تا رشد سرانه مصرف کالری
حمایت از معیشت مردم به‌ویژه خانواده‌های محروم و کم‌درآمد، به عنوان یکی از سیاست‌های دولت در قالب طرح‌های سه‌گانه کالابرگ الکترونیک، ارتقای امنیت غذایی کودکان و مادران شیرده و باردار در ذیل شبکه ملی رفاه ایرانیان و با استفاده از پایش داده‌های پایگاه رفاه ایرانیان اجرایی شد. این طرح‌ها در راستای حذف تورم از سفره‌های مردم، ارتقای امنیت غذایی و بهبود سوءتغذیه، کاهش بیماری‌ها و مرگ‌ومیر مادران و کودکان زیر پنج سال به اجرا درآمد که مورد استقبال بسیاری از خانواده‌ها قرار گرفت. طرح های مذکور، با استفاده از روش‌های فناورانه در قالب داده‌های رفاه ایرانیان و در بستر شبکه ملی اعتبار با استفاده از توان هوش مصنوعی برای نخستین‌بار اجرایی شد. طرح کالابرگ الکترونیک با موفقیت هم‌اکنون در حال اجراست. بر این اساس، شرکت خدمات فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان که یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است به‌عنوان مسئول اجرایی طرح کالابرگ الکترونیک در کشور اقدام کرد. در همین زمینه تمامی خدمات رفاهی و حمایتی دولت در بستر پلتفرم‌های مختلف به‌ویژه شبکه ملی اعتبار به دهک‌های مختلف عرضه می‌شد.
حمیدرضا جیهانی، کارشناس اقتصادی درباره اثرگذاری این نوع طرح‌ها در قالب پایگاه رفاه ایرانیان گفته که دولت شهید جمهور با اصلاحات ساختاری و بلندمدت برای رفع فقر و بی‌عدالتی نسبت به رسیدگی به فقرا قدم‌های خوبی برداشت. به همین خاطر اجرای طرح‌های مختلف و متنوع حمایتی و معیشتی یکی از سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها به‌ویژه دولت سیزدهم برای برقراری عدالت اقتصادی و اجتماعی در جامعه و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محسوب می‌شود که بازتاب‌های خوبی در جامعه داشته است. طرح‌های حمایتی نه‌تنها به میزان رفاه اقتصادی خانوارها کمک کرده و باعث کم‌شدن فاصله طبقاتی می‌شود، بلکه در کنترل و مدیریت نرخ تورم نیز تأثیرگذار است. در گذشته یارانه به صورت نقدی پرداخت می‌شد که اکنون با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک این شرایط فراهم شد تا بستر خوبی برای حمایت‌های غیرنقدی در بستر شبکه ملی اعتبار (کالابرگ) فراهم آید. همچنین مردم این حق را داشتند که به‌صورت اختیاری بین یارانه نقدی و کالابرگ یکی را انتخاب کنند. در قالب این طرح مردم برای خرید اقلام کالایی می‌توانند آزادانه و به سلیقه خود هر نشان تجاری را انتخاب و خریداری کنند. ضمن اینکه با سیاست‌های تشویقی و حمایتی، قدرت خرید مردم به‌ویژه خانوارهای نیازمند افرایش پیدا کرده و طبق گزارش‌های مرجع رسمی، خانوارها در دهک‌های اول تا سوم از این طرح‌های حمایتی استقبال کرده‌اند.
مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها در قالب اجرای طرح کالابرگ الکترونیک و طرح‌های تغذیه‌ای در حمایت از مادران باردار و سوءتغذیه کودکان زیر پنج سال، در جهت تأمین سبد غذایی، کاهش فقر غذایی و سلامت جسمی خانوارهای کم‌درآمد، آثار و برکات خوبی در جامعه به همراه داشته است. براساس این برنامه، بودجه‌ها به سمت سفره مردم، امنیت غذایی و تأمین حداقل کالری مورد نیاز هر فرد هدایت می‌شود. امنیت غذایی کودکان مسئله مهمی بود که در گذشته به آن کمتر توجه می‌شد، اما در دولت سیزدهم حمایت از کودکان دارای سوءتغذیه مورد توجه قرار گرفت تا از این طریق آن دسته از کودکانی که از نظر نمودار سلامتی، استانداردهای لازم و مختصات سلامتی آن‌ها زیر خط سلامت قرار دارد، مورد حمایت قرار گیرند.
طرح‌های کمک معیشتی در راستای پوشش میزان کاهش کالری دریافتی ناشی از عدم تمکن مالی خانوار است که سلامت افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در کنار برنامه‌های حمایتی، شناسایی عوامل فقر مطلق و اولویت‌دهی به گروه‌های آسیب‌پذیر به رفع فقر در جامعه و بهبود شاخص‌های اقتصادی می‌انجامد. پرداخت یارانه در قالب کالابرگ الکترونیک دارای دستاوردهایی همچون عدالت توزیعی در سلامت غذایی و تغذیه‌ای خانواده‌هاست. اجرای این طرح‌ها نه‌تنها منجر به کاهش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی شده، بلکه رضایتمندی و همراهی با سیاست‌های اقتصادی دولت را نیز به دنبال داشته است.
توازن در سیاست‌های حمایتی
حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کارگری براین اعقاد است که هدفمند کردن سیاست‌های حمایتی و دادن اطلاعات درست و دقیق از خانوارها در قالب گسترش پایگاه رفاه ایرانیان، عملاً موجب کاهش نرخ تورم کالاهای خوراکی شده است. از این‌رو هرچه نظارت در پرداخت یارانه‌ها بیشتر باشد و گروه‌های ضعیف دریافت‌کننده این نوع حمایت‌های کالابرگی با مشوق‌های مختلف روبه‌رو شوند، شاهد تقویت معیشت اقشار مختلف جامعه به‌ویژه اقتصاد خانوار خواهیم بود.
طبق گفته او، طرح یارانه نقدی در این دولت ارتقا پیدا کرد و شهید آیت‌الله رئیسی و تیم اقتصادی او زحمت‌هایی برای این طرح کشیدند که به ثمر نشستن آن را پدید آورد. این طرح خوبی است که می‌تواند با شیوه‌های نوین و مدرن‌تر ادامه پیدا کند. باید با رفع نواقص این طرح و اعمال سیاست‌های تشویقی، سهم کالابرگ را در سبد غذایی خانوارها افزایش داد. هرچند پرداخت یارانه نقدی ضعف‌های زیادی داشته، اما می‌تواند در اقتصاد کشور و کمک به معیشت مردم تأثیرگذار باشد. در دولت‌های گذشته هم بحث یارانه نقدی مطرح بوده، اما کارآیی آن کم شده بود. در دولت سیزدهم تبدیل یارانه به کالابرگ الکترونیک مورد استقبال اقشار مختلف جامعه به‌ویژه خانوارهای دهک‌های اول تا هفتم قرار گرفت. به نظر می‌رسد این طرح برخلاف دولت گذشته که در سال 1392 مبادرت به ارائه بسته‌های غذایی کرد و باعث حقارت مردم با ایجاد صف‌های طولانی شد، تفاوت داشته باشد.
حاج‌اسماعیلی گفت: «یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دولت سیزدهم که برای کشور افتخار در پی داشت و درس بزرگی نیز به دولت‌های گذشته داد، این بود که طرح کالابرگ الکترونیک در بستر یک شبکه ملی ارائه می‌شود. «زیرساخت اعتباری» مسئله اصلی و مهمی است که به‌عنوان شاه کلید «طرح کالابرگ الکترونیک» مطرح بوده و آن را از همه طرح‌های مشابه متمایز کرده است. همان‌طور که می‌دانید یکی از مؤلفه‌های خرید در بازارهای جهانی خرید اعتباری است؛ مثل مستر کارت یا ویزا کارت. بدین‌معنا مردم به‌عنوان مصرف‌کننده نهایی، می‌توانند با استفاده از کارت‌های بانکی خود یک ماه زودتر از هر فروشگاه یا سوپرمارکتی با اعتبار یارانه خود، کالای مورد نظر را که در لیست اقلام یارانه‌ای قرار دارد، خریداری کنند چراکه دولت اعتبار آن‌ها را تضمین کرده است.»
مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها در قالب اجرای طرح کالابرگ الکترونیک و طرح‌های تغذیه‌ای در حمایت از مادران باردار و سوءتغذیه کودکان زیر پنج سال، در جهت تأمین سبد غذایی، کاهش فقر غذایی و سلامت جسمی خانوارهای کم‌درآمد، آثار و برکات خوبی در جامعه به همراه داشته است. براساس این برنامه، بودجه‌ها به سمت سفره مردم، امنیت غذایی و تأمین حداقل کالری مورد نیاز هر فرد هدایت می‌شود. امنیت غذایی کودکان مسئله مهمی بود که در گذشته به آن کمتر توجه می‌شد، اما در دولت سیزدهم حمایت از کودکان دارای سوءتغذیه مورد توجه قرار گرفت تا از این طریق آن دسته از کودکانی که از نظر نمودار سلامتی، استانداردهای لازم و مختصات سلامتی آن‌ها زیر خط سلامت قرار دارد، مورد حمایت قرار گیرند.
طرح‌های کمک معیشتی در راستای پوشش میزان کاهش کالری دریافتی ناشی از عدم تمکن مالی خانوار است که سلامت افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در کنار برنامه‌های حمایتی، شناسایی عوامل فقر مطلق و اولویت‌دهی به گروه‌های آسیب‌پذیر به رفع فقر در جامعه و بهبود شاخص‌های اقتصادی می‌انجامد. پرداخت یارانه در قالب کالابرگ الکترونیک دارای دستاوردهایی همچون عدالت توزیعی در سلامت غذایی و تغذیه‌ای خانواده‌هاست. اجرای این طرح‌ها نه‌تنها منجر به کاهش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی شده، بلکه رضایتمندی و همراهی با سیاست‌های اقتصادی دولت را نیز به دنبال داشته است.
توازن در سیاست‌های حمایتی
حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کارگری براین اعقاد است که هدفمند کردن سیاست‌های حمایتی و دادن اطلاعات درست و دقیق از خانوارها در قالب گسترش پایگاه رفاه ایرانیان، عملاً موجب کاهش نرخ تورم کالاهای خوراکی شده است. از این‌رو هرچه نظارت در پرداخت یارانه‌ها بیشتر باشد و گروه‌های ضعیف دریافت‌کننده این نوع حمایت‌های کالابرگی با مشوق‌های مختلف روبه‌رو شوند، شاهد تقویت معیشت اقشار مختلف جامعه به‌ویژه اقتصاد خانوار خواهیم بود.
طبق گفته او، طرح یارانه نقدی در این دولت ارتقا پیدا کرد و شهید آیت‌الله رئیسی و تیم اقتصادی او زحمت‌هایی برای این طرح کشیدند که به ثمر نشستن آن را پدید آورد. این طرح خوبی است که می‌تواند با شیوه‌های نوین و مدرن‌تر ادامه پیدا کند. باید با رفع نواقص این طرح و اعمال سیاست‌های تشویقی، سهم کالابرگ را در سبد غذایی خانوارها افزایش داد. هرچند پرداخت یارانه نقدی ضعف‌های زیادی داشته، اما می‌تواند در اقتصاد کشور و کمک به معیشت مردم تأثیرگذار باشد. در دولت‌های گذشته هم بحث یارانه نقدی مطرح بوده، اما کارآیی آن کم شده بود. در دولت سیزدهم تبدیل یارانه به کالابرگ الکترونیک مورد استقبال اقشار مختلف جامعه به‌ویژه خانوارهای دهک‌های اول تا هفتم قرار گرفت. به نظر می‌رسد این طرح برخلاف دولت گذشته که در سال 1392 مبادرت به ارائه بسته‌های غذایی کرد و باعث حقارت مردم با ایجاد صف‌های طولانی شد، تفاوت داشته باشد.
حاج‌اسماعیلی گفت: «یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دولت سیزدهم که برای کشور افتخار در پی داشت و درس بزرگی نیز به دولت‌های گذشته داد، این بود که طرح کالابرگ الکترونیک در بستر یک شبکه ملی ارائه می‌شود. «زیرساخت اعتباری» مسئله اصلی و مهمی است که به‌عنوان شاه کلید «طرح کالابرگ الکترونیک» مطرح بوده و آن را از همه طرح‌های مشابه متمایز کرده است. همان‌طور که می‌دانید یکی از مؤلفه‌های خرید در بازارهای جهانی خرید اعتباری است؛ مثل مستر کارت یا ویزا کارت. بدین‌معنا مردم به‌عنوان مصرف‌کننده نهایی، می‌توانند با استفاده از کارت‌های بانکی خود یک ماه زودتر از هر فروشگاه یا سوپرمارکتی با اعتبار یارانه خود، کالای مورد نظر را که در لیست اقلام یارانه‌ای قرار دارد، خریداری کنند چراکه دولت اعتبار آن‌ها را تضمین کرده است.»